EuroCapital: Το κτηματολόγιο στα άδυτα της Ε.Ε. Το κτηματολόγιο στα άδυτα της Ε.Ε. ================================================================================ - on 22/05/2017 16:34 Από την Αριστοτελία Πελώνη. Το σκηνικό είναι μάλλον προβλέψιμο. Κάθε φορά που μια αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος βαίνει προς ολοκλήρωση, οι ευρωπαϊκοί «παίκτες» αισθάνονται την ανάγκη να μνημονεύσουν τον μεταρρυθμιστικό «οίστρο» της εκάστοτε κυβέρνησης. Ο Πιερ Μοσκοβισί απλώς επιβεβαιώνει τον κανόνα, με ζέση που ενίοτε φθάνει σε σημείο παρεξήγησης. Πίσω από τις κλειστές πόρτες του Kολεγίου των Επιτρόπων, όμως, η πραγματικότητα δεν μοιάζει με μαγική εικόνα. Εκεί που η υποχρέωση της πολιτικής ορθότητας χαλαρώνει και η διπλωματική γλώσσα εξαφανίζεται, οι επίτροποι θυμούνται ιστορίες ελληνικής τρέλας. Μαζί με αυτές, υποθέσεις δικών τους ανθρώπων που ανέστειλαν την πρόθεσή τους να αγοράσουν γη στην Ελλάδα λόγω της εκκρεμότητας του Κτηματολογίου – το οποίο είναι ένα από τα προαπαιτούμενα για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης. Τι παθαίνουμε... «Θυμάμαι τη συζήτηση για το ελληνικό κτηματολόγιο απ’ όταν ήμουν νεαρός αξιωματούχος στο υπουργείο Εξωτερικών. Αυτά παθαίνουμε όταν δεν επιμένουμε στους κανόνες!». Το σχόλιο προήλθε από τα χείλη ενός εκ των ισχυροτέρων αντιπροέδρων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ο προερχόμενος από τους Ευρωπαίους Σοσιαλιστές επίτροπος δεν φημίζεται ούτε για τα φιλικά αισθήματα ούτε για τα θετικά σχόλια προς την Ελλάδα. Αλλά δεν ήταν ο μόνος. Προς επίρρωσιν, και ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχολίασε ότι «δεν θυμάμαι καν πόσα χρόνια εκκρεμεί αυτή η υπόθεση»... Ηταν η συνεδρίαση του Kολεγίου των Επιτρόπων, μερικά 24ωρα μετά τη συνεδρίαση του Euroworking Group που επιβεβαίωσε τη συμφωνία κυβέρνησης - θεσμών. Είχε προηγηθεί μια παρουσίαση για την Ελλάδα από τον επίτροπο Οικονομικών Υποθέσεων. Είδηση δεν αποτελεί ότι ο κ. Μοσκοβισί εκφράστηκε θετικά για την Ελλάδα και τις προοπτικές σταθεροποίησης που βλέπει. «Είδαμε πλεόνασμα που δεν το περιμέναμε», φέρεται να είπε και οικοδόμησε μια θετική επιχειρηματολογία, την οποία δεν αμφισβήτησε κανένας επίτροπος. Τουλάχιστον, όχι ευθέως. Ούτε καν ο «σκληρός» Γίρκι Κατάινεν. Ακόμη και η συνήθης «ελαφριά», σύμφωνα με τη διπλωματική γλώσσα των παροικούντων την Ιερουσαλήμ, διάσταση απόψεων μεταξύ του κ. Μοσκοβισί και του έτερου αντιπροέδρου της Κομισιόν Βάλντις Ντομπρόβσκις, για το ελληνικό ζήτημα, δεν υπερέβη τα εσκαμμένα. «Το κλίμα ήταν καλύτερο από το αναμενόμενο», όπως το έθετε αρμόδια πηγή. Ο κ. Ντομπρόβσκις φρόντισε να θυμίσει, πάντως, ότι η εκκρεμότητα του Κτηματολογίου συμπεριλαμβάνεται στα προαπαιτούμενα για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης. «Είναι τόσα χρόνια που το συζητάμε», είπε, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ» ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν. Προφανώς ο επίτροπος αναφερόταν στα πέντε προαπαιτούμενα (τα τρία απαιτούν νομοθέτηση) για τις χρήσεις γης και το κτηματολόγιο, που περιλαμβάνονται στη δεύτερη αξιολόγηση. Είναι ντροπή Δυστυχώς για το κτηματολόγιο και για την Ελλάδα, όλοι είχαν κάτι να καταθέσουν στο τραπέζι της συζήτησης. Ακούστηκε, μεταξύ άλλων, ότι η κατάρτισή του έχει αργήσει εδώ και τριάντα χρόνια και ότι είναι «ντροπή» η εκκρεμότητα. Δεν έλειψε η ένδειξη ενόχλησης για «τους Ελληνες» που, όπως το έθεσε εις εκ των παρευρισκομένων, «έχουν πάρει τόσα χρήματα γι’ αυτό και ακόμη δεν έχουν κάνει τίποτα». Δεν παρέλειψαν να υπογραμμίσουν ότι υπάρχει νέα δέσμευση της κυβέρνησης για συγκεκριμένο χρονικό ορόσημο. Και άπαντες, μεταξύ συγκατάβασης και δυσφορίας, αμφισβήτησαν εκ νέου την πιθανότητα να ολοκληρωθεί εντός των προβλεπόμενων χρονικών ορίων. Δεν είναι η πρώτη φορά που αμφισβητείται η ικανότητα της χώρας ή της κυβέρνησης να φέρει εις πέρας μια μεταρρύθμιση εντός των προβλεπομένων ορίων, τα οποία, όπως σημείωσε άλλος επίτροπος, «θέτει η ίδια η κυβέρνηση στον εαυτό της». Αλλά σπάνια αυτό διανθίζεται με τόσο γλαφυρές ιστορίες. Οπως έτερου επιτρόπου που, σύμφωνα με μια γραμμή πληροφόρησης, συνέδραμε στη συζήτηση υπογραμμίζοντας ότι η εκκρεμότητα εμποδίζει τις επενδύσεις. Και φυσικά, οι περισσότεροι είχαν να πουν μια ιστορία για κάποιον φίλο τους που ήθελε να αγοράσει ακίνητο στην Ελλάδα, αλλά αμφιβάλλοντας για το μέλλον της επένδυσης, έκανε πίσω. Η επίμαχη εκκρεμότητα δεν απασχολεί καθόλου το ΔΝΤ. Φαίνεται, όμως, ότι είναι ένα από τα 40 «ευρωπαϊκά» προαπαιτούμενα, των οποίων η ψήφιση θα ζητηθεί σε μεταγενέστερο χρόνο και, πάντως, πριν από την εκταμίευση της δόσης (εκτός αν παραπεμφθεί και πάλι στο μέλλον). Κάποιοι διαβλέπουν την ενδεχόμενη δημιουργία νέων προβλημάτων. Αλλά η ηπιότητα με την οποία αντιμετωπίζει η Κομισιόν τις καθυστερήσεις στην υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων μάλλον δεν προδιαθέτει απαραίτητα για κάποιου είδους εμπλοκή. Το μαρτύριο Σε κάθε περίπτωση, παρότι δεν λέγεται επισήμως, στους κόλπους των θεσμών υπάρχει η αίσθηση ότι μετά την ψήφιση των μέτρων θα ακολουθήσει ένα διάστημα ηρεμίας και «σταθερότητας». Κάποιοι δεν αποκλείουν να γίνει και προσπάθεια αντιστροφής των μεταρρυθμίσεων από την κυβέρνηση –είτε μέσω νέων προσλήψεων στο Δημόσιο είτε με άλλους τρόπους– όπως, άλλωστε, έχει συμβεί στο παρελθόν. Αυτός είναι ο βασικός λόγος που, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», εξετάζεται το ενδεχόμενο η δόση που θα εκταμιευθεί να είναι ακριβώς όσα χρειάζεται η οικονομία και, πάντως, όχι μια γενναία δόση ρευστότητας. Το σκεπτικό πίσω απ’ το μαρτύριο της σταγόνας δεν είναι νέο και είχε επαναληφθεί και στην πρώτη αξιολόγηση. Ανάμεσα στις γραμμές, το μήνυμα είναι πως κανένας δεν εμπιστεύεται την επιμονή της κυβέρνησης στην υλοποίηση μεταρρυθμίσεων, των οποίων δεν έχει την περίφημη ιδιοκτησία (ownership). Αν θέλεις ειρήνη, ετοιμάσου για πόλεμο, λένε. Κάπως έτσι, η δόση με σύνεση προκρίνεται ως στρατηγική αποτροπής της χαλάρωσης των κυβερνητικών ηθών και ρυθμών. Αρμόδια πηγή παραδεχόταν ότι αυτός θα είναι ένας τρόπος να διατηρηθεί η πίεση προς την κυβέρνηση. Οπως το έθετε η ίδια πηγή, «ήδη η κυβέρνηση έχει μια ζώνη ασφαλείας ρευστότητας για να βγει στις αγορές. Γιατί να της προσφερθεί ακόμα μεγαλύτερη;». Εμμέσως πλην σαφώς, ομολογείται ότι η υπερβολική ρευστότητα θα χαλάρωνε τα πράγματα. Δεν είναι η πρώτη φορά και προφανώς ούτε η τελευταία. 1,1 δισ. ευρώ και η κτηματογράφηση έχει ολοκληρωθεί μόνο για το 10% Από τον Γιάννη Παλαιλόγο. Επειτα από δεκαετίες κατασπατάλησης, μακρές περιόδους αγρανάπαυσης, δικαστικών διαμαχών (που συνεχίζονται), καθυστερήσεων που οφείλονται σε έλλειψη χρηματοδότησης ή προσωπικού και άλλα ευτράπελα, στα τέλη του 2016 είχε ολοκληρωθεί η κτηματογράφηση μόνο του 10% της επιφανείας της Ελλάδας, που αντιστοιχεί στο 25,3% των συνολικών δικαιωμάτων γης. Ο λογαριασμός έως τώρα είναι 1,1 δισ. ευρώ – και το κοντέρ ακόμη γράφει. Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση Doing Business της Παγκόσμιας Τράπεζας για το 2017, η Ελλάδα βρίσκεται στην 141η θέση μεταξύ 200 χωρών στην καταγραφή της ακίνητης περιουσίας, λόγω της μη ολοκλήρωσης της διαδικασίας κτηματογράφησης, «περίπλοκων και ακριβών διαδικασιών» και «ελάχιστης αυτοματοποίησης» του συστήματος ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων. Συγκεκριμένα, βάσει των στοιχείων της Παγκόσμιας Τράπεζας, ένας επιχειρηματίας που επιθυμεί να αγοράσει ένα οικόπεδο με ένα κτίριο στην Ελλάδα, με τίτλους ιδιοκτησίας που δεν αμφισβητούνται, χρειάζεται να διεκπεραιώσει 10 διαδικασίες (έναντι 4,7 που είναι ο μέσος όρος του ΟΟΣΑ), που απαιτούν χρόνο 20 ημερών (μ.ό. ΟΟΣΑ: 22,4 μέρες). Η υπόθεση θα του κοστίσει 4,8% της αξίας του ακινήτου που αγοράζει (μ.ό. ΟΟΣΑ: 4,2%). Το χάσμα με τον ανεπτυγμένο κόσμο φαίνεται πάνω από όλα στον δείκτη διοίκησης γης (land administration index), που συναπαρτίζεται από πέντε κατηγορίες μέτρησης: αξιοπιστία υποδομών, διαφάνεια πληροφόρησης, γεωγραφική κάλυψη, επίλυση ιδιοκτησιακών διαφορών και ισότιμη πρόσβαση σε δικαιώματα ιδιοκτησίας. Με άριστα το 30, η Παγκόσμια Τράπεζα βαθμολογεί την Ελλάδα με 4,5, έναντι μ.ό. 22,7 των χωρών του ΟΟΣΑ. Αξίζει να συγκριθεί η οδύσσεια του ελληνικού κτηματολογίου με την περίπτωση της Βουλγαρίας, μιας χώρας που έγινε μέλος της Ε.Ε. μόλις το 2007 και που παραμένει σημαντικά φτωχότερη από την Ελλάδα. Το πρόγραμμα κτηματογράφησης και κατάρτισης κτηματολογίου στη γειτονική χώρα (Registration and Cadastre Project) εγκρίθηκε από την Παγκόσμια Τράπεζα το 2001. Το έργο περιλάμβανε την ανάπτυξη της νέας υπηρεσίας κτηματολογίου (μεταξύ άλλων με τη μεταφορά αρχείων από 80 δημοτικές υπηρεσίες και 80 κτηματικές επιτροπές), την οικοδόμηση ενός νέου συστήματος καταγραφής ιδιοκτησίας στα 112 αρμόδια δικαστήρια και τα έργα πληροφορικής που θα επέτρεπαν τη χαρτογράφηση της επικράτειας και την εγγραφή των δικαιωμάτων επ’ αυτής. Περιλάμβανε επίσης εκπαιδευτικά προγράμματα εξοικείωσης με το νέο σύστημα, για υπαλλήλους του κτηματολογίου και του υπουργείου Δικαιοσύνης, τοπογράφους, κτηματομεσίτες, συμβολαιογράφους, ακόμα και τραπεζίτες. Ο αρχικός προϋπολογισμός ήταν 36,8 εκατ. δολάρια και ο αρχικός σχεδιασμός ήταν το έργο να ολοκληρωθεί σε έξι χρόνια. Τελικά, μετά δύο παρατάσεις, το έργο ολοκληρώθηκε το 2009, με τελικό κόστος 49,6 εκατ. δολάρια. Σε λιγότερο από μία δεκαετία, η Βουλγαρία, στον κρίσιμο για τις επενδύσεις τομέα της καταγραφής της ακίνητης ιδιοκτησίας, εισήλθε στον ανεπτυγμένο κόσμο αφήνοντας πίσω της την Ελλάδα. Φιλόδοξοι στόχοι Υπενθυμίζεται ότι η ολοκλήρωση του κτηματολογίου έως το 2020 αποτελεί μνημονιακή υποχρέωση της χώρας. Στο πλαίσιο της προσπάθειας αυτής, η κυβέρνηση –με τη συνδρομή της Παγκόσμιας Τράπεζας– έχει δεσμευτεί να προωθήσει τη μετάβαση από την ΕΚΧΑ (Εθνικό Κτηματολόγιο και Χαρτογράφηση), που είναι ανώνυμη εταιρεία, στον νέο Οργανισμό Εθνικού Κτηματολογίου, που θα είναι Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου, και στην οποία θα συγχωνευτούν τα υποθηκοφυλακεία και οι υπηρεσίες κτηματογράφησης. Παράλληλα, πρέπει να ξεκινήσει η διαδικασία συγχώνευσης των 398 υποθηκοφυλακείων (άμισθων και έμμισθων) και των 110 μεταβατικών γραφείων κτηματογράφησης σε 19 –σύμφωνα με τις συστάσεις της Παγκόσμιας Τράπεζας– κτηματολογικά γραφεία που θα εξυπηρετούν (ψηφιακά) τους πολίτες στην εποχή του κτηματολογίου. Στην έκθεση του διεθνούς οργανισμού τον περασμένο Δεκέμβριο για το κτηματολόγιο, αναφέρεται ότι «δεν έχει γίνει κάποια σοβαρή προσπάθεια κοστολόγησης ή κατάρτισης ενός χρονοδιαγράμματος» για τη διαδικασία αυτή. Ο λόγος είναι ότι οι συγχωνεύσεις θα είναι πολιτικά επώδυνες – όσο διοικητικά δύσβατη θα είναι και η απόπειρα ίδρυσης του νέου Οργανισμού Εθνικού Κτηματολογίου. Διαβαστε το αρθρο του Γιώργου Παλαιολόγου απο την πηγη. Κτηματολόγιο: Είκοσι δύο χρόνια με προβλήματα και συνεχείς κακές επιλογές Από τον Γιώργο Λιάλιο. Στην Ιταλία η «συνένωση» κτηματολογίου και υποθηκοφυλακείων ολοκληρώθηκε το 1991. Στην Ολλανδία η μετάβαση στο νέο ψηφιακό κτηματολόγιο ολοκληρώθηκε το 1985, στη Σουηδία το 1995, στη Βουλγαρία το 2009, στην Πολωνία το 2010. Η Ελλάδα καλείται να παρουσιάσει έως τον Σεπτέμβριο ένα σχέδιο για τη συνένωση Κτηματολογίου και υποθηκοφυλακείων, με μια βασική διαφορά: είναι η μόνη από τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης η οποία δεν έχει ακόμα ολοκληρώσει την κτηματογράφηση. Πριν από λίγες ημέρες, το ΚΥΣΟΙΠ ενέκρινε τον νέο, ας ελπίσουμε τελευταίο, οδικό χάρτη για την ολοκλήρωση του πολύπαθου έργου. Η ιστορία του κτηματολογίου στη χώρα μας ξεκινάει το 1995. Μέχρι τότε, ήδη από την εποχή του Οθωνα (1836), είχαν γίνει ορισμένες αποτυχημένες προσπάθειες. Αλλες εστίαζαν στην καταγραφή των ιδιοκτησιών στις πόλεις (1923), άλλες στον αγροτικό χώρο (1939), άλλες στα δάση (1976), χωρίς η προσπάθεια να ολοκληρώνεται. Μέχρι πριν από λίγα χρόνια, μόνο δύο περιοχές στη χώρα είχαν Κτηματολόγιο: από το 1923 ένα τμήμα της Καλλιθέας και του Παλαιού Φαλήρου (το λεγόμενο «Γραφείο Πρωτευούσης»), που έγινε πιλοτικά, αλλά... έμεινε εκεί. Και από το 1930 η Ρόδος, η Κως και το Λακκί της Λέρου, που κτηματογραφήθηκαν κατά την ιταλική κατοχή. Η επανέναρξη του Κτηματολογίου όπως το γνωρίζουμε σήμερα έγινε το 1995, με τον νόμο 2308 με τον οποίο ιδρύθηκε και η Κτηματολόγιο Α.Ε. (η νομοθεσία τροποποιήθηκε ακόμα οκτώ φορές έως σήμερα). Η εταιρεία επανδρώθηκε με στελέχη από τον ιδιωτικό τομέα και από το 1995 έως το 1999 ξεκίνησε την κτηματογράφηση 333 (διάσπαρτων) περιοχών για να αποκτηθεί εμπειρία. Ομως τα προβλήματα ήταν πολλά. Το 2001 ο κοινοτικός επίτροπος Μισέλ Μπαρνιέ κατηγόρησε την πολιτεία ότι «δεν υπήρξε διαφάνεια» στην υλοποίηση του έργου, ότι μόνο το ένα τέταρτο της αρχικά προβλεπόμενης έκτασης (δηλαδή 8.440 τ. χλμ. έναντι 35.000 τ. χλμ.) κτηματογραφήθηκε με υπερδιπλάσιο κόστος (276 εκατ. ευρώ, αντί των 130 εκατ. ευρώ). Ετσι η Επιτροπή ζήτησε την επιστροφή 100 εκατ. κοινοτικών πόρων και αρνήθηκε να ξαναχρηματοδοτήσει το Κτηματολόγιο στην Ελλάδα. Το 2008 ξεκίνησε η δεύτερη γενιά κτηματογράφησης: αφορούσε 107 αστικές περιοχές (κυρίως πρωτεύουσες νομών) και την Πάρνηθα. Γίνεται όμως μια (όπως αποδείχθηκε) κακή επιλογή: η κτηματογράφηση χωρίστηκε σε δύο φάσεις, με δύο διαγωνισμούς, επιλογή που διπλασίασε... τη δυνατότητα ενστάσεων μεταξύ των συμμετεχουσών εταιρειών. Ως αποτέλεσμα, σήμερα δεν έχει ολοκληρωθεί η β΄ φάση για τον Δήμο Αθηναίων, τον Βόλο, τη Λαμία και τη Λιβαδειά. Το 2011 ακολούθησε η τρίτη γενιά κτηματογράφησης, με δύο διαγωνισμούς για ημιαστικές περιοχές και περιοχές αναδασμών και διανομών, καθώς και 10 νομούς (το πρόγραμμα βρίσκεται σε εξέλιξη). Το Κτηματολόγιο είχε αρχίσει πλέον να παρακμάζει. Το 2013 πραγματοποιήθηκε νέος διαγωνισμός για την ολοκλήρωση του έργου (χωρίς καν να έχουν εξασφαλιστεί πόροι), ο οποίος όμως τελικά ακυρώθηκε και επαναπροκηρύχθηκε το 2016 λόγω «συνεννόησης» των συμμετασχόντων. Ο νέος οδικός χάρτης Πριν από λίγες ημέρες, το ΚΥΣΟΙΠ ενέκρινε και κατέθεσε στους θεσμούς τον νέο οδικό χάρτη του έργου. Οπως προβλέπει: * Εως τον Ιούλιο θα πρέπει να προκηρυχθεί ο διαγωνισμός για την εκπόνηση των υπόλοιπων δασικών χαρτών. * Εως τον Σεπτέμβριο θα έχει δημιουργηθεί ο νέος φορέας για το Κτηματολόγιο και έως τον Δεκέμβριο θα έχει διοριστεί η διοίκησή του. Μέχρι τον Φεβρουάριο (2018) θα εγκριθεί το επιχειρησιακό σχέδιο. * Από τον Σεπτέμβριο (2017) θα πρέπει να ξεκινήσει η τελευταία γενιά κτηματογράφησης. * Εως τον Νοέμβριο (2017) θα πρέπει να γίνει η διασύνδεση των κτηματολογικών βάσεων με το Ε9 του TAXIS. * Εως τον Δεκέμβριο (2017) θα πρέπει να κυρωθεί η γραμμή αιγιαλού για το σύνολο της χώρας. * Εως τον Μάρτιο (2018) θα πρέπει να καταρτιστεί μια στρατηγική για την ψηφιοποίηση του αρχείου των υποθηκοφυλακείων. Η Παγκόσμια Τράπεζα έχει αναλάβει να καταρτίσει μια πρόταση για τη μετάβαση από τα υποθηκοφυλακεία και τα μεταβατικά κτηματολογικά γραφεία στη νέα δομή του κτηματολογίου. Διαβαστε το αρθρο του Γιώργου Λιάλιου απο την πηγη. Πηγή : kathimerini.gr 23