Κατά τις τελευταίες μέρες διατυπώνονται ανησυχίες αναφορικά με τις εξελίξεις αναφορικά με τον επιχειρούμενο σχεδιασμό για την εξεύρεση λύσης στο πρόβλημα του ελληνικού χρέους ειδικότερα και της δημοσιονομικής κατάστασης πολλών χωρών της Ευρωζώνης ειδικότερα.

Σημερινά δημοσιεύματα έφεραν “εκφοβιστικούς” τίτλους όπως “Άγριο "κούρεμα" στις προσδοκίες” ή “Αλλάζει και πάλι το σχέδιο για το ελληνικό χρέος”, τα οποία όπως ήταν φυσικό προκάλεσαν ανησυχίες σε πολλούς επενδυτές στην Ελλάδα και το εξωτερικό και αποτέλεσαν μία αφορμή για μία αρκετά σημαντική πτώση στο Χρηματιστήριο της Αθήνας (-3,46%), ενώ ηπιότερη ήταν η πτώση στις αγορές άλλων “προβληματικών” χωρών της ευρωπαϊκής περιφέρειας.

Εκτίμησή μας είναι ότι, οι ανησυχίες είναι για μία ακόμη φορά υπερβολικές και χωρίς κάποιο σοβαρό υπόβαθρο. Και είναι υπερβολικές για δύο λόγους:
Αφ’ ενός μεν, οι προσδοκίες που καλλιεργήθηκαν κατά τις τελευταίες μέρες είναι υψηλές και -σε πολλές περιπτώσεις- αβάσιμες. Αφ’ ετέρου, δεν είναι βέβαιο ότι έχει γίνει απόλυτα αντιληπτή η εξέλιξη των πραγμάτων.

Για ένα τόσο σοβαρό ζήτημα, όπως είναι το επιχειρούμενο “βήμα” οικονομικής ενοποίησης των κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο συνεπάγεται όχι μόνον μεταφορά τμημάτων της εθνικής πολιτικής κάθε κράτους σε υπερεθνικά κέντρα λήψης αποφάσεων, αλλά και την αυτο-δέσμευση των κρατών - μελών ακόμη και μέσω συνταγματικών δεσμεύσεων. Δεν είναι δυνατό να αναμένουμε ότι μία τόσο μεγάλη εξέλιξη και θεσμική μεταβολή μπορεί να αποφασιστεί γρήγορα ή χωρίς διαπραγματεύσεις και παλινδρομήσεις.

Όμως, από την άλλη πλευρά, δε νομίζουμε ότι μπορούν πλέον οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να κάνουν πίσω.
Το πρόβλημα της δημοσιονομικής κατάστασης της Ευρώπης, έχει πλέον μετεξελιχθεί σε ζήτημα της οικονομικής ενοποίησής της. Και έχει πάψει προ πολλού να είναι οικονομικό. Το ζήτημα της οικονομικής ενοποίησης της Ευρώπης, είναι πλέον πολιτικό ζήτημα.

Μετά τον Ιούνιο του 2010, έχουν υπάρξει πολλαπλές δηλώσεις και διαβεβαιώσεις, από κάθε Ευρωπαίο ηγέτη και κάθε θεσμικό φορέα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίες αναφέρουν ότι κανένα κράτος - μέλος της Ευρωζώνης δεν πρόκειται να αφεθεί να χρεοκοπήσει.
Δεν είναι δυνατό σήμερα, για μία υπερδύναμη, όπως είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση, να αθετήσει μία τόσο βαρυσήμαντη δέσμευσή της. Μία αντίθετη εξέλιξη θα έθετε σε κίνδυνο, όχι απλά τη φήμη και την καλή πίστη των ευρωπαίων ηγετών και των ευρωπαϊκών οργάνων, αλλά ακόμη και την ίδια την ύπαρξη της Ευρωζώνης και ίσως και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Δε νομίζω ότι υπάρχει σήμερα ευρωπαίος πολιτικός, ο οποίος θα αναλάμβανε το τεράστιο βάρος της ευθύνης, να πάει κάτι στραβά στην εξέλιξη της ευρωπαϊκής διαδικασίας. Αφού κάτι τέτοιο θα “εξαφάνιζε” και αυτόν, αλλά και το κόμμα του, δια παντός από την εθνική ή την ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή.

Διατηρούμε την άποψη ότι το πρόβλημα της δημοσιονομικής κατάστασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και ειδικότερα, το πρόβλημα του ελληνικού δημοσίου χρέους, έχουν ήδη πάρει το δρόμο της επίλυσής τους. Και μάλιστα, η επίλυση που προκρίνεται δεν είναι εξειδικευμένη, αλλά αφορά ευρύτερα το ζήτημα της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας (έχουμε πολλές φορές εξηγήσει το γιατί τα δημοσιονομικά προβλήματα είναι το αποτέλεσμα της πτώσης της ανταγωνιστικότητας ενός κράτους), ενώ παράλληλα, η σχεδιαζόμενη λύση, θα μπορεί να έχει ένα αρκετά μόνιμο χαρακτήρα.

Οι παλινδρομήσεις που σημειώνονται και οι οποίες σήμερα έλαβαν μεγάλη έκταση στον ελληνικό Τύπο, είναι νομίζουμε κατανοητές, ενώ βεβαίως θα έπρεπε να είναι και αναμενόμενες. Όμως, καθ’ όσον πάντα και απ’ όλους προτάσσεται η σημασία και η σημαντικότητα του “ευρωπαϊκού οικοδομήματος”, εκτιμούμε πως τίποτα δε μπορεί να σταματήσει την εξέλιξη της επίλυσης των σημερινών προβλημάτων.