Το νέο σύστημα εποπτείας: Προβληματισμοί και προσδοκίες

Η νεοσυσταθείσα Ευρωπαϊκή Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς (European Securities and Markets Authority - ESMA) ιδρύθηκε ως βασικό σκέλος του Ευρωπαϊκού Συστήματος Χρηματοοικονομικής Εποπτείας (ESFS), το οποίο όσον αφορά τη χρηματοοικονομική ολοκλήρωση της Ευρώπης έχει ενδεχομένως ανάλογη σημασία με εκείνη της ΟΝΕ. Το νέο σύστημα εποπτείας υιοθετήθηκε ως απάντηση στις δυσλειτουργίες που εμφανίστηκαν μετά τη χρηματοοικονομική κρίση. Στον ιδρυτικό Ευρωπαϊκό Κανονισμό της ESMA τονίστηκε ειδικότερα ότι τα εποπτικά μοντέλα σε εθνική βάση υπερκεράστηκαν από τη χρηματοοικονομική παγκοσμιοποίηση και τις αλληλοσυνδεόμενες ευρωπαϊκές αγορές, ότι αποκαλύφθηκαν ανεπάρκειες στον συντονισμό, στη συνεπή εφαρμογή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας και στην εμπιστοσύνη μεταξύ εθνικών εποπτικών αρχών, ενώ παράλληλα δε λειτούργησε μηχανισμός λήψης βέλτιστων αποφάσεων για τους διασυνοριακούς χρηματοοικονομικούς συμμετέχοντες.

Η ESMA δεν αποτελεί απλώς συνέχεια της προηγούμενης Επιτροπής Ευρωπαϊκών Ρυθμιστικών Αρχών Κεφαλαιαγοράς (CESR). Προάγεται σε ανεξάρτητη Ευρωπαϊκή Αρχή, η οποία θα χρηματοδοτείται και από την E. E. Θα διασφαλίζει την ορθή εφαρμογή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, εκδίδοντας συστάσεις ή αποφάσεις προς τις εθνικές εποπτικές αρχές και προς μεμονωμένους συμμετέχοντες. Διαθέτει, επίσης, αυξημένες αρμοδιότητες σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης ή διαφωνίας μεταξύ εθνικών εποπτών και κεντρικό ρόλο στην ανταλλαγή στοιχείων και εποπτικών δεδομένων. Για την εδραίωση εποπτικής σύγκλισης, λαμβάνει ηγετικό ρόλο στα Σώματα Εποπτών (υποσύνολα των εθνικών εποπτικών αρχών) και εξουσιοδοτείται να συμμετέχει σε επιτόπιους ελέγχους στα κράτη-μέλη, ενώ παράλληλα αξιολογεί τις εθνικές εποπτικές αρχές. Το νέο ευρωπαϊκό καθεστώς χρηματοοικονομικής εποπτείας γεννά σειρά προσδοκιών αλλά και προβληματισμών ως προς τα κριτήρια για την αξιολόγηση της απόδοσής του. Παρά την επιδίωξη κοινής εποπτικής νοοτροπίας και δράσης, την κύρια ευθύνη της διασφάλισης συντονισμένης διαχείρισης κρίσεων και διατήρησης της σταθερότητας, εξακολουθούν να φέρουν τα κράτη-μέλη. Η ESMA θα έχει ουσιαστική επιρροή στα Σώματα Εποπτών και στον εντοπισμό καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, ενώ παράλληλα το ESRB θα είναι υπεύθυνο να επισημαίνει τους συστημικούς κινδύνους. Από την άλλη πλευρά, η επέμβαση της ESMA σε περιπτώσεις «έκτακτης ανάγκης» ή διαφωνίας μεταξύ εθνικών αρχών θα μπορεί να ακυρώνεται από τα κράτη-μέλη εάν κρίνουν ότι θίγεται η δημοσιονομική τους αυτονομία.

Αναμένεται λοιπόν να διαμορφωθούν νέες ισορροπίες μεταξύ των συμμετεχόντων χωρίς μέχρι στιγμής να έχουν αποσαφηνιστεί σημαντικά σημεία, όπως η εναρμόνιση των κυρώσεων κατά εποπτευόμενων φορέων ή η ταυτόχρονη εφαρμογή της εν ισχύι διαδικασίας «Lamfalussy». Θα παραμείνει άραγε κάποια ευελιξία στην υιοθέτηση εθνικής νομοθεσίας για την κεφαλαιαγορά; Η όλο και αυξανόμενη έκδοση Κανονισμών αντί Οδηγιών δείχνει προς το αντίθετο. Επίσης, παρότι η χρηματοπιστωτική σταθερότητα είναι πλέον κατ’ εξοχήν διεθνές ζήτημα, το πλαίσιο εποπτικής συνεργασίας με τις χώρες εκτός Ε. Ε. θα προσδιοριστεί σε μεταγενέστερο στάδιο...

Πηγή: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

1