Η Ευρώπη στην προοπτική του αποπληθωρισμού – Cash is King!

Το ζήτημα ήδη ξεφεύγει από το μέλλον και τις προοπτικές της Ελλάδας. Πέντε χρόνια μετά από την είσοδο της Ελλάδας στη βαθύτερη οικονομική κρίση της νεότερης ιστορίας της, ελάχιστοι πια τολμούν να μιλήσουν για ένα αισιόδοξο μέλλον στη χώρα. Ο συνδυασμός της υπερχρέωσης (και του δημόσιου, αλλά και του ιδιωτικού τομέα), της ανεργίας, της υπανάπτυξης και της δημογραφικής γήρανσης, θα ταλαιπωρεί τη χώρα για πολλά χρόνια ακόμη, ίσως δε και για δεκαετίες.

Το πρόβλημα έχει πια διευρυνθεί και ταλανίζει ολόκληρη την Ευρώπη. Την Ευρώπη που βρίσκεται πλέον στο χείλος του αποπληθωρισμού, παρά τις ακροβασίες της Κεντρικής Ευρωπαϊκής Τράπεζας επί σειρά ετών τώρα.

Μπορούμε να φανταστούμε πώς μπορεί να είναι η Ευρωπαϊκή ήπειρος σε δέκα χρόνια από σήμερα; Μπορεί βέβαια η πορεία της να είναι διαφορετική από την πορεία που ακολούθησε η Ελλάδα την προηγούμενη 5ετία, αλλά το αποτέλεσμα θα κινείται προς την ίδια κατεύθυνση: βαθύτατη κοινωνική κρίση, αύξηση της ανεργίας, αύξηση της ανισότητας, πτώση των οικονομικών αξιών.

Αλλά και αν ακόμη κάποιος αμφισβητήσει όλα τα παραπάνω, ένα δε θα μπορέσει να αμφισβητήσει ποτέ. Ότι ο πληθωρισμός θα φύγει από το λεξιλόγιο των πολιτών (θα παραμένει σαν ευχή στο λεξιλόγιο των κεντρικών τραπεζιτών), ενώ τα επιτόκια θα παραμένουν σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα.

Δύσκολα θα μπορούσε κάποιος να προβλέψει το εάν και το πότε τα φαινόμενα αυτά θα “χτυπήσουν” και τις ΗΠΑ ή τη Μεγάλη Βρετανία. Η Μεγάλη Βρετανία ίσως -λόγω των στενότερων σχέσεών της με την Ευρώπη- εμφανίζεται αρκετά πιο ευάλωτη. Όμως, όσο οι ΗΠΑ διατηρούν μία ισορροπία στα δημογραφικά τους στοιχεία και εξακολουθούν να δαπανούν υψηλά ποσά στην έρευνα και την ανάπτυξη, θα μπορούν να διατηρήσουν το μοντέλο ανάπτυξης και τις κοινωνικές τους δομές, παρά την επίδραση που θα έχουν στην οικονομία τους οι εξελίξεις στην Ευρώπη.

Μέσα σε ένα τέτοιο περιβάλλον, οι πολίτες θα πρέπει να περιορίσουν τους κινδύνους στους οποίους είναι εκτεθειμένοι: Επενδυτικούς, επαγγελματικούς και κινδύνους περιουσίας.

Έχουμε ήδη εισέλθει στη φάση του “ξεφουσκώματος” της μεγάλης φούσκας που δημιουργήθηκε μεταπολεμικά, με όλα τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα που -εμείς οι Έλληνες- γνωρίσαμε στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια: ξεφούσκωμα των αξιών, υπερχρέωση, αδυναμία των κρατικών υπηρεσιών. Σε φάσεις με αυτά τα χαρακτηριστικά ισχύει πάντα μία αρχή: Αυξάνεται η αξία του χρήματος.

Είναι αμφίβολο εάν το σημερινό “παράδοξο” θα μπορέσει να συνεχιστεί για αρκετό ακόμη διάστημα. Δηλαδή, από τη μία πλευρά να διαπιστώνεται καθημερινά η αδυναμία των ευρωπαϊκών οικονομιών και από την άλλη, οι χρηματιστηριακοί δείκτες να βρίσκονται στα ιστορικά υψηλά τους. Και βέβαια, αυτά να συμβαίνουν τη στιγμή που όλοι γνωρίζουμε ότι συμβαίνουν λόγω της ανορθόδοξης πολιτικής που ακολουθούν οι Κεντρικές Τράπεζες των ΗΠΑ και της Ιαπωνίας (μέσω της τεράστιας ενίσχυσης των οικονομιών τους με ρευστότητα) και που ετοιμάζεται να ακολουθήσει και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Όλοι αναγνωρίζουν τον κίνδυνο της “φούσκας”, αλλά επιμένουν να απολαμβάνουν την “ανοδική διαδρομή”.

Και βεβαίως, δεν κατηγορούμε αυτούς που το κάνουν. Κατηγορούμε αυτούς που το κάνουν, χωρίς όμως να ξέρουν πού βρίσκονται και τί κάνουν. Επειδή, όπως όλοι -μα όλοι- γνωρίζουμε, αυτά τα παράξενα φαινόμενα δεν είναι δυνατό να διατηρούνται, ούτε επ' άπειρον, ούτε καν επί μακρόν.

Ας μπούμε στη λογική της πιο συντηρητικής αντιμετώπισης των κινδύνων λοιπόν. Ποτέ δε θα κατηγορήσουμε τους εαυτούς μας επειδή το επιλέξαμε.