Ισχύς χωρίς γνώση και ευθύνη

ΠΑΣΧΟΣ ΜΑΝΔΡΑΒΕΛΗΣ

Ο ​​Joerg Sponer είναι –σύμφωνα με την ανακοίνωση της εταιρείας του– χρηματοοικονομικός αναλυτής και ένας από τους περίπου 300 επενδυτές που δουλεύουν για την Capital Group. Πέρασε απαρατήρητος όταν προ καιρού συναντήθηκε με τον πρωθυπουργό στο Μαξίμου, αλλά έκανε μεγάλη αίσθηση με ένα email που είδε το φως της δημοσιότητας προ εβδομάδων όταν άκουσε (;) την ανάλυση του οικονομικού προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ που έκαναν στο Λονδίνο οι κ. Γιώργος Σταθάκης και Γιάννης Μηλιός.

Δεν είναι σαφές αν ο κ. Sponer ήταν παρών στις παρουσιάσεις των δύο στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ, ούτε πώς διέρρευσε το email, το οποίο η Capital Group υπονόησε ότι είναι «προσωπική και ιδιωτική επικοινωνία (μεταξύ) των επενδυτών» της. Η γλώσσα όμως του συγκεκριμένου κειμένου μπορεί να προκαλέσει σοκ: «Ολοι όσοι βγήκαν από τη συνάντηση θέλουν να πουλήσουν τα πάντα στην Ελλάδα. Το πρόγραμμα (σ.σ. που παρουσίασαν) είναι χειρότερο κι από εκείνο των κομμουνιστών. Τουλάχιστον εκείνοι είχαν ένα σχέδιο που το είχαν σκεφτεί καλά προηγουμένως. Αυτό εδώ θα φέρει το απόλυτο χάος κ.λπ.».

Εδώ πρέπει να σημειώσουμε το ευτύχημα της ελληνικής γλώσσας, που δεν επιτρέπει σε ξένους επενδυτές να διαβάσουν παλιότερα κείμενα του κ. Γιάννη Μηλιού με ανείπωτης φρίκης θέσεις, όπως εκείνη που αφορά την Πολιτιστική Επανάσταση του Μάο. Σύμφωνα με τον υπεύθυνο της οικονομικής πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ, η σφαγή εκατοντάδων χιλιάδων Κινέζων και οι φυλακίσεις εκατομμυρίων από το πιο αιματοβαμμένο καθεστώς της Ιστορίας αναδεικνύουν τη βασική αρχή της «κομμουνιστικής πολιτικής στρατηγικής που έχει καθολική ισχύ για κάθε μορφής επαναστατική παρέμβαση και προοπτική: “Η εξέγερση έχει πάντα δίκιο”».

Παιδιάστικη ανάλυση

Βεβαίως, η Πολιτιστική Επανάσταση δεν ήταν κάποια εξέγερση ενάντια στο δικτατορικό καθεστώς για να «έχει πάντα δίκιο». Αντιθέτως, οι σφαγείς λειτουργούσαν στο όνομα του δικτάτορα που ήδη κατείχε την εξουσία (προφανώς για τον κ. Μηλιό οι κομμουνιστές σφαγείς «έχουν πάντα δίκιο» ακόμη κι όταν αλληλοσφάζονται), αλλά αυτά είναι περσινά ξινά σταφύλια. Το θέμα μας δεν είναι ο γνωστός μας κ. Γιάννης Μηλιός, αλλά ο άγνωστός μας κ. Joerg Sponer και η πολιτική επιρροή που ο εν λόγω επενδυτής ασκεί στην ελληνική ζωή. Δεν είναι μόνο το γεγονός ότι η πολιτική του ανάλυση –όπως καταγράφηκε στο επίμαχο email– κάνει τα ελληνικά πρωινάδικα να μοιάζουν με εκπομπές βαθέος φιλοσοφικού προβληματισμού. Ούτε ότι ένας από τους 300 επενδυτές ενός μόνο χρηματοοικονομικού οργανισμού γίνεται δεκτός από τον πρωθυπουργό μιας κυρίαρχης χώρας, η οποία παρά τα μεγάλα προβλήματά της ανήκει στο ισχυρότερο κλαμπ του κόσμου. Πρόβλημα αποτελεί το υπόρρητο γεγονός που αφορά τη μετατόπιση της πολιτικής ισχύος στις αγορές, κάτι που είναι εξαιρετικά επικίνδυνο και για τη Δημοκρατία και για την πολιτισμική παράδοση της Δύσης.

Μην παρεξηγηθούμε: η Ελλάδα, σαν τελευταία και καταχρεωμένη τρύπα του ζουρνά, αναγκαστικά θα χορεύει με το νταούλι των αγορών, είτε αυτό αρέσει στον κ. Αλέξη Τσίπρα είτε φαντασιώνεται ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα βαράει τον ζουρνά και το παγκόσμιο σύστημα θα χορεύει σε λάτιν ρυθμούς. Υπάρχει όμως ένα σημαντικό και παγκόσμιο πρόβλημα Δημοκρατίας όταν οι 27 δημοκρατικά εκλεγμένοι πρόεδροι και πρωθυπουργοί της μεγαλύτερης (συνολικώς) οικονομίας του κόσμου την περίοδο 2010-2012 ξενυχτούσαν πολλές Κυριακές και κατέληγαν με την ψυχή στο στόμα να εκδώσουν όπως όπως μια ανακοίνωση για να προλάβουν την αγορά του Χονγκ Κονγκ, που άνοιγε το πρωί της Δευτέρας. Το σημαντικότερο πολιτικό οικοδόμημα ολόκληρου του μεταπολεμικού κόσμου που είναι η Ενωμένη Ευρώπη, παιζόταν στο άνοιγμα μιας χρηματαγοράς. Να σημειώσουμε ότι δύο από αυτές τις χώρες είναι πυρηνικές δυνάμεις και παρ’ όλα αυτά κοιτούσαν με αγωνία το ρολόι, διότι θα... άνοιγε το Χονγκ Κονγκ.

Ο οξυδερκής πολιτικός αναλυτής James Carvile είχε πει σε μια συνέντευξή του (Wall Street Journal 25.2.1993) ότι «παλιά πίστευα ότι, αν υπήρχε μετενσάρκωση, θα ήθελα να επανέλθω ως αρχηγός κράτους ή Πάπας ή ρέκορντμαν στο μπέιζμπολ. Αλλά τώρα θέλω να επανέλθω ως αγορά ομολόγων. Μπορείς να φοβερίζεις τους πάντες».

«Μπορείς να φοβερίζεις τους πάντες», και μάλιστα με φούσκες ζεστού αέρα. Σύμφωνα με τον οικονομικό αναλυτή και συγγραφέα John Lanchester, η παγκόσμια οικονομική παραγωγή υπολογίζεται σήμερα περί τα 66 τρισ. δολάρια. Η συνολική αγορά παραγώγων πρέπει να είναι δεκαπλάσια χωρίς κανείς να γνωρίζει το ακριβές ύψος της. Ο πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας Γκόρντον Μπράουν έγραψε ότι οι παγκόσμιες ροές χρήματος ήταν το 1990 δύο δισ. δολάρια την ημέρα. Οταν έσκασε η κρίση, «οι παγκόσμιες χρηματοοικονομικές ροές ήταν φουσκωμένες κατά 6.000% κι έτσι, μέχρι το 2008, η ημερήσια ροή κεφαλαίου έφτανε τα 130 δισ. δολάρια».

«Σκεφτείτε όμως το εξής», έγραφε ο πρώην Βρετανός πρωθυπουργός. «Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, μόνο 2 με 3 δισ. δολάρια την ημέρα (μόνο δηλαδή το 2% του συνόλου) ήταν αναγκαία για τη συντήρηση του διεθνούς εμπορίου και των παραγωγικών επενδύσεων. Σύμφωνα με το παγκόσμιο ινστιτούτο McKinsey, η αναλογία των παγκόσμιων χρηματοοικονομικών στοιχειών ενεργητικού προς την ετήσια παγκόσμια παραγωγή αυξήθηκε από λίγο πάνω από 109% το 1980, σε ποσοστό πάνω από 300%...».

«Φούσκα» με επιπτώσεις

Αυτή η «φούσκα» όμως του χρηματοπιστωτικού τομέα δημιουργεί πραγματικά οικονομικά και πολιτικά αποτελέσματα. «Από το 1973 έως το 1985», γράφει ο John Lanchester, ο χρηματοπιστωτικός τομέας στις ΗΠΑ ποτέ δεν είχε κέρδη άνω του 16% των εγχώριων εταιρικών κερδών. Το 1986 ο αριθμός αυτός έφτασε το 19%. Τη δεκαετία του 1990 κυμαινόταν μεταξύ 21% και 30% και πριν από δύο χρόνια έφτανε το 41%... Ο πλούτος που δημιουργούσε και συγκέντρωνε αφειδώς ο χρηματοπιστωτικός τομέας χάριζε στους τραπεζίτες τεράστια πολιτική επιρροή... Αντίθετα με τους φτωχούς, πάντοτε στους πλούσιους τείνει κανείς μάλλον ευήκοον ους, αλλά αυτό σήμερα ισχύει κατεξοχήν, εφόσον με το τέλος του Ψυχρού Πολέμου υπάρχει πολύ λιγότερο κεφάλαιο επενδεδυμένο στην ιδέα της ισότητας και της δικαιοσύνης. Η ελεύθερη αγορά έπαψε να είναι ένας από τους υποψήφιους τρόπους διάταξης του κόσμου, υποκείμενη σε συζήτηση και συγκρίσεις με άλλα συστήματα· έγινε αντικείμενο πίστης, μιας σχεδόν μυστικιστικής πίστης. Σε αυτό το σύστημα πεποιθήσεων η χρηματοπιστωτική βιομηχανία πήρε τη θέση της τάξεως των ιερέων και των μάγων, και άρχισαν να τη μεταχειρίζονται ως τέτοια...».

Υπ’ αυτό το πρίσμα μπορεί να εξηγηθεί το αλαζονικό ύφος στο παιδιάστικης ανάλυσης email του Joerg Sponer. Το χειρότερο όμως όλων είναι ότι ο ίδιος και οι συνάδελφοί του δεν μαθαίνουν. Βύθισαν ολόκληρο τον κόσμο στη χειρότερη μεταπολεμική κρίση, σώθηκαν από τους φορολογούμενους και εξακολουθούν να πιστεύουν ότι κατέχουν «τη θέση της τάξεως των ιερέων και των μάγων». Το πρόβλημα όμως είναι πως αυτή η ανισορροπία ισχύος στον δυτικό κόσμο δημιουργεί λαϊκιστικά ανακλαστικά στις κοινωνίες και αν δεν βρεθεί τρόπος να συμμαζευτούν οι Joerg Sponer αυτού του κόσμου, θα πάρουν στον λαιμό τους ολόκληρο το δυτικό οικοδόμημα. Αυτό απαιτεί παγκόσμια πολιτική δράση, διαφορετική βεβαίως από εκείνη που κηρύττουν οι άλλοι «μάγοι», αυτοί της αποκαλούμενης ριζοσπαστικής Αριστεράς...

info

• John Lanchester, «Ουπς! Πώς φτάσαμε να χρωστούν όλοι σε όλους και κανείς να μην μπορεί να πληρώσει...», εκδ. Annubis.

• Gordon Brown, «Πέρα από το κραχ. Ξεπερνώντας την πρώτη φάση της παγκοσμιοποίησης», εκδ. Πεδίο.

Πηγή: kathimerini.gr

14