Μυωπικές πολιτικές ή με ορίζοντα;

ΑΠΟ ΤΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΤΗΣ EUROBANK «7 ΗΜΕΡΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ»

Οι πολιτικές σταθεροποίησης που εφαρμόστηκαν στην ελληνική οικονομία τα τελευταία χρόνια δημιούργησαν οφέλη, όπως τη δημοσιονομική προσαρμογή - εξυγίανση και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας. Το ζητούμενο στο εξής είναι να διατηρηθούν τα εν λόγω οφέλη και παράλληλα να ελαχιστοποιηθούν τα πολύ σημαντικά συσσωρευμένα κοινωνικά κόστη (π.χ. το πολύ υψηλό ποσοστό ανεργίας). Αποτελεί επιτακτική ανάγκη να εφαρμοστεί ένα κατάλληλο μείγμα μη μυωπικής οικονομικής πολιτικής τέτοιο ώστε η επίτευξη του δεύτερου στόχου να μην ακυρώνει τον πρώτο. Η άμεση και αποτελεσματική εφαρμογή θεσμικών μεταρρυθμίσεων που αυξάνουν την αποτελεσματική χρήση των πόρων της οικονομίας, η πάταξη της φοροδιαφυγής, η μείωση της γραφειοκρατίας και η εξάλειψη της διαφθοράς αποτελούν πολιτικές που κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση.

Η ελληνική οικονομία κατά τη διάρκεια της περιόδου 2007-2014 υπέστη πολύ σημαντικές, ποιοτικές και ποσοτικές, μακροοικονομικές μεταβολές. Υστερα από την εξαετή, 2007-2013, σωρευτική πτώση του πραγματικού ΑΕΠ κατά -26,36%, το 2014 αποδείχθηκε έτος σταθεροποίησης, με ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης ίσο με 0,77%. Για το 2015 και το 2016 οι τρέχουσες προβλέψεις είναι δυσοίωνες. Για παράδειγμα, σύμφωνα με τις προσωρινές - αναθεωρημένες εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης το 2015 αναμένεται να διαμορφωθεί ανάμεσα στο -4,0% και -2,0%. Το αντίστοιχο εύρος για το 2016 υπολογίζεται στο -1,75% και -0,5%. Επιπρόσθετα, με βάση την πρόσφατη τριμηνιαία έκθεση του ΙΟΒΕ, η ύφεση για το 2015 προβλέπεται ότι θα κυμανθεί ανάμεσα στο -2,5% και -2,0%.

Με δεδομένες τις προαναφερθείσες εκτιμήσεις, η περίοδος 2007-2016 αναμένεται να χαρακτηριστεί ως μια από τις πιο βαθιές και παρατεταμένες περιόδους συρρίκνωσης της οικονομικής δραστηριότητας στην ιστορία των σύγχρονων οικονομιών της αγοράς. Οι αμοιβές εξαρτημένης εργασίας μειώθηκαν από 91,58 δισ. ευρώ το 2009 στα 60,15 δισ. ευρώ το 2013. Δηλαδή, καταγράφηκε απώλεια -29,19 δισ. ευρώ ή σε όρους ποσοστιαίας μεταβολής -34,32%. Το 2014 παρατηρήθηκε αύξηση της τάξης του 3,71% (από 60,15 στα 62,38 δισ. ευρώ).

Αν λάβουμε υπόψη και την εξέλιξη του πληθυσμού ηλικιακής ομάδας 15-64 ετών (μετατροπή των μεγεθών σε κατά κεφαλήν όρους), τότε η παραπάνω μεταβολή προσεγγίζει το -31,61% (λόγω μείωσης του πληθυσμού κατά 300 χιλ. άτομα). Τέλος, επειδή η πτώση των αμοιβών εξαρτημένης εργασίας εμπεριέχει και την επίδραση από τη μείωση της απασχόλησης είναι χρήσιμο να υπολογίσουμε την προαναφερθείσα συρρίκνωση σε όρους αμοιβών ανά απασχολούμενο (εξαρτημένης εργασίας). Από το 2009 μέχρι το 2013 η απασχόληση ατόμων εξαρτημένης εργασίας μειώθηκε από 3.191 χιλ. άτομα στα 2.585 χιλ. άτομα (-18,99%). Ως εκ τούτου, οι αμοιβές ανά απασχολούμενο μειώθηκαν κατά -18,92%.

Συνεπώς, η μείωση των αμοιβών ανά απασχολούμενο και η μείωση της απασχόλησης ατόμων εξαρτημένης εργασίας είχαν σχεδόν ισόποση (προσεγγιστικά) συνεισφορά στη μείωση του συνόλου των αμοιβών εξαρτημένης εργασίας κατά -34,32%. Εκτός από τη μείωση των αμοιβών του παραγωγικού συντελεστή της εργασίας, εξίσου σημαντικές απώλειες υπέστησαν και οι αντίστοιχες αμοιβές του παραγωγικού συντελεστή του κεφαλαίου, ήτοι η κερδοφορία των επιχειρήσεων. Το ακαθάριστο λειτουργικό πλεόνασμα και μεικτό εισόδημα από 140,51 δισ. ευρώ το 2009 μειώθηκε στα 99,00 δισ. ευρώ το 2014, δηλαδή καταγράφηκε απώλεια -41,51 δισ. ευρώ (-29,54%). Επιπρόσθετα, θα πρέπει να αναφέρουμε ότι ένα ποσοστό της προαναφερθείσας μεταβολής θα πρέπει να θεωρηθεί ως μείωση των αμοιβών του παραγωγικού συντελεστή της εργασίας και όχι του κεφαλαίου.

Ο λόγος είναι ο εξής: στον λογαριασμό ακαθάριστο λειτουργικό πλεόνασμα και μεικτό εισόδημα συμπεριλαμβάνεται και το εισόδημα των αυτοαπασχολούμενων (μεικτό εισόδημα). Το τελευταίο αποτελείται από δύο συνιστώσες. Η μια είναι η αμοιβή του επιχειρηματία με τη μορφή του κέρδους της επιχείρησής του, δηλαδή το όφελος που προσπορίζεται για τη χρήση του κεφαλαίου του και του ρίσκου που αναλαμβάνει, και η άλλη είναι με τη μορφή ενός έμμεσου μισθού που λαμβάνει ως ανταμοιβή για τις ώρες σχόλης που θυσίασε. Συνεπώς, η δεύτερη συνιστώσα αποτελεί αμοιβή του παραγωγικού συντελεστή της εργασίας.

Πηγή: imerisia.gr

16