Τι φοβούνται οι αγορές για την Ελλάδα

Οι ανησυχίες των αγορών σχετικά με την ικανότητα της κυβέρνησης να προωθήσει τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις εντάθηκαν το τελευταίο διάστημα, οδηγώντας σε μεγάλες πιέσεις τις ελληνικές μετοχές που παρουσιάζουν τη χειρότερη απόδοση εφέτος στον κόσμο, την ώρα που και οι αποδόσεις των ομολόγων πήραν την ανιούσα.

Η επανεμφάνιση του πολιτικού ρίσκου ενισχύει την άποψη εκείνων που υποστηρίζουν πως η Ελλάδα παραμένει ακόμη μη επενδύσιμη χώρα, τουλάχιστον για τα μακροπρόθεσμου και όχι κερδοσκοπικού χαρακτήρα επενδυτικά κεφάλαια.

Οι μετοχές στο Χρηματιστήριο βρέθηκαν σε χαμηλό 3,5 ετών, φιγουράροντας στην κορυφή της σχετικής λίστας με τις χειρότερες αγορές του 2015. Η πτώση του Γενικού Δείκτη κατά 30% από την αρχή του έτους (και 60% βάσει των δεικτών της MSCI που παρακαλούν οι ξένοι επενδυτές) ήρθε να προστεθεί στο μαζικό ξεπούλημα των τραπεζικών μετοχών οι οποίες από την αρχή του έτους έχασαν από 91,2% ως το 99,7% της αξίας τους.

Μείωση αξίας

Είναι ενδεικτικό πως μετά το κλείσιμο των τραπεζών στα τέλη του Ιουνίου και ως τα τέλη του Νοεμβρίου, πριν δηλαδή από την ανακεφαλαιοποίησή τους, η χρηματιστηριακή τους αξία μειώθηκε κατά 11,7 δισ. ευρώ, ενώ το τρέχον διάστημα η αγορά πλημμυρίζει με δισεκατομμύρια νέων μετοχών που προκύπτουν από τις αυξήσεις κεφαλαίων.

Την ίδια ώρα οι αποδόσεις των 10ετών ελληνικών ομολόγων του Δημοσίου που παρουσιάζουν εφέτος τα μεγαλύτερα κέρδη στον κόσμο (+18%) πήραν εκ νέου την ανιούσα (οι τιμές τους δηλαδή υποχωρούν) καθώς από το χαμηλό του 6,94% τον Νοέμβριο κινήθηκαν προς την περιοχή του 9% επηρεάζοντας έτσι και το κόστος δανεισμού όσων ελληνικών επιχειρήσεων θέλουν να δανειστούν από τις αγορές.

Τα «προαπαιτούμενα»

Μπορεί η κυβέρνηση να βρίσκεται κοντά στη νομοθέτηση της λίστας των μεταρρυθμίσεων ώστε να λάβει τη δόση του 1 δισ. ευρώ από τον ESM ως τις 18 Δεκεμβρίου, οι αναλυτές λένε πως για να μείνει η Ελλάδα στην επιφάνεια θα πρέπει να υλοποιήσει συνολικά τα λεγόμενα «προαπαιτούμενα» - μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος, Ασφαλιστικό και άλλα ζωτικά ζητήματα που αποτελούν προϋποθέσεις της διάσωσής της και να προωθήσει τις ιδιωτικοποιήσεις ώστε να ξεκινήσουν και οι συνομιλίες για ελάφρυνση του χρέους και μαζί με τη συμμετοχή των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ θα μπορούσαν να καλυτερέψουν θεμελιωδώς τις προοπτικές της χώρας.

Το βασικό σενάριο για την JP Morgan είναι ότι θα υπάρξει κάποια μικρή αναδιάρθρωση του χρέους από τον Μάρτιο - Απρίλιο του 2016, που επιτρέπει στο ΔΝΤ να ενταχθεί στη χρηματοδότηση του τρίτου προγράμματος. Αλλά υπάρχουν σοβαρές πιθανότητες η αναδιάρθρωση να μην ικανοποιήσει όσους επιθυμούν να δουν το ελληνικό χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ σε μια πιο σαφή βιώσιμη πορεία.

Μια συμφωνία ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους θα μπορούσε να περιλαμβάνει την επιβολή «καπέλου» / ορίου στις πληρωμές τόκων, την επέκταση της ωρίμανσης / λήξης δανείων και τη σύνδεση των αποπληρωμών με την οικονομική ανάπτυξη, σύμφωνα με έγγραφο που συντάχθηκε από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας και αναφέρει ότι έχει στην κατοχή της η Wall Street Journal. Ο χρόνος που φεύγει κύλησε πάντως με δύο εκλογικές αναμετρήσεις, ένα δημοψήφισμα, μια στάση πληρωμών, το κλείσιμο των τραπεζών, την επιβολή κεφαλαιακών ελέγχων και ένα παλιρροϊκό κύμα προσφύγων, ενώ ο επανεκλεγείς πρωθυπουργός έκανε στροφή και υπέγραψε το τρίτο Μνημόνιο.

Θέμα εμπιστοσύνης

Η οικονομία είναι στάσιμη αλλά δεν βίωσε τη μεγάλη βουτιά που προέβλεπαν οι οικονομολόγοι λόγω capital controls. Πολύς κόσμος περίμενε τα χειρότερα και έκρυψε τα λεφτά στο στρώμα ή σε ξένους λογαριασμούς, όπου είχαν πρόσβαση με κάρτες. Ωστόσο, όπως εκτιμάται, το αν αυτή η διστακτική πολιτική μετατραπεί σε βιώσιμη ανάπτυξη εξαρτάται και από την εμπιστοσύνη που θα υπάρχει και η οποία αυτή τη στιγμή είναι σε τραγικά χαμηλά επίπεδα.

Για τους οικονομολόγους, πέρα από την εφαρμογή του προγράμματος διάσωσης, η ταχεία επιστροφή στην ανάπτυξη προϋποθέτει μετά την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών και την άρση κάποια στιγμή το 2016 των capital controls, η οποία θα μπορούσε να δώσει ώθηση στην εμπιστοσύνη των αγορών και των πολιτών και στην επιστροφή, όπως εκτιμούν κορυφαίοι τραπεζίτες, περί των 20-25 δισ. ευρώ καταθέσεων εντός του 2016.

Από την αρχή της κρίσης εξάλλου το συνολικό ύψος των καταθέσεων μειώθηκε κατά 120 δισ. ευρώ, ενώ το τελευταίο έτος μόνο 45 δισ. ευρώ σε χαρτονομίσματα έφυγαν από τις τράπεζες με το 80% αυτών να παραμένει τελικά στα σπίτια, στα χρηματοκιβώτια των εταιρειών και στις τραπεζικές θυρίδες.

Με τη διετία (2015-2016) έστω και ηπιότερης του αναμενομένου συρρίκνωσης του πραγματικού ΑΕΠ να είναι μπροστά μας, η χώρα θα συμπληρώσει οκτώ χρόνια ύφεσης τα τελευταία εννέα χρόνια (+0,7% το 2014), στα οποία σωρευτικά, αν συνυπολογιστεί και ο αποπληθωρισμός, χάθηκε σχεδόν το 30% του ΑΕΠ.

Η παρατεταμένη ύφεση οδήγησε στην κατάρρευση της ακαθάριστης εθνικής αποταμίευσης σε 8,4% του ΑΕΠ (έναντι 21% στην ΕΕ) και των επενδύσεων σε 11,6% του ΑΕΠ από 25,7% το 2007, ενώ όπως εκτιμάται πια ευρέως χρειάζονται πάνω από 100 δισ. ευρώ επενδύσεις την επόμενη πενταετία (κυρίως από το εξωτερικό) για να διατηρηθεί η Ελλάδα σε θετική αναπτυξιακή πορεία. Παράλληλα, για τον επιχειρηματικό κόσμο οι πολιτικές δυνάμεις θα πρέπει να περιορίσουν τις «ανελαστικές» δαπάνες του Δημοσίου που προκαλούν νέα ελλείμματα και επιπλέον φόρους, την ώρα που οι φορολογικοί συντελεστές στις γειτονικές μας χώρες είναι κατά πολύ ευνοϊκότεροι.

ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ

Θα αυξάνονται ως το καλοκαίρι τα «κόκκινα» δάνεια των νοικοκυριών

Η βιωσιμότητα του τραπεζικού κλάδου θα παραμείνει αδύναμη μέχρι να διευθετηθεί  το θέμα των «κόκκινων» δανείων που φθάνουν τα 112 δισ. ευρώ (το 63% του ΑΕΠ), καθιστώντας την ανάκαμψη δύσκολη υπόθεση.

Τραπεζικά στελέχη εκτιμούν πως στα δάνεια προς επιχειρήσεις έχουμε δει ήδη την κορυφή του παγόβουνου. Στον χώρο των ιδιωτών οι καθυστερήσεις συνεχίζουν μεν να αυξάνονται αλλά με μειούμενο ρυθμό, ενώ εκτιμάται ότι το ποσό των μη εξυπηρετούμενων δανείων ιδιωτών θα φτάσει το μέγιστο σημείο του το καλοκαίρι του 2016.

Πηγή: tovima.gr

18