Η Γερμανία προετοιμάζεται για τον πρόεδρο Trump

Η 9η Νοεμβρίου είναι μια ιστορική ημέρα για τους Γερμανούς. Το 1989 το Τείχος του Βερολίνου έπεσε την ίδια ημέρα, και το 1938 τα πογκρόμς σε ολο το γερμανικό ράιχ, έγιναν η αφετηρία της συστηματικής δίωξης των Εβραίων της Ευρώπης. Τόσο το 1989 όσο και το 1938 είναι επίσης στενά συνδεδεμένα με την αμερικανό-γερμανική ιστορία, και ο διαμορφωτικός ρόλος που έχουν διαδραματίσει οι ΗΠΑ στην διαμόρφωση της μεταπολεμικής Ευρώπης. Οι ΗΠΑ έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο στην απελευθέρωση της Γερμανίας από τη δικτατορία των Ναζί και στον απόηχο του 1989, βοήθησαν ώστε να έλθει μια ευρωπαϊκή τάξη από την οποία η Γερμανία, μέχρι τώρα, έχει επωφεληθεί σημαντικά.

Καθώς οι Βερολινέζοι ξύπνησαν με την είδηση ότι ο Donald Trump θα είναι ο επόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ, υπήρξε η αίσθηση ότι άλλο ένα κεφάλαιο ανοίγει για την Ευρώπη αυτή την ιστορική ημέρα. Αλλά αυτή την φορά, υπάρχει η αίσθηση ότι δεν θα είναι ένα κεφάλαιο συνεργασίας, αλλά ένα κεφάλαιο μη προβλεψιμότητας. Είναι ένα νέο κεφάλαιο στο οποίο τα πολλών δεκαετιών θεμέλια της διατλαντικής σχέσης -κοινές αξίες- ίσως να τεθούν υπό αμφισβήτηση.

Η γερμανική πολιτική τάξη ήταν βαθύτατα σοκαρισμένη όταν ήρθαν τα νέα, και η υπουργός Άμυνας Ursula von der Leyen ήταν η πρώτη εκπρόσωπος της ομοσπονδιακής κυβέρνησης που εξέφρασε τις σκέψεις της σε μια πρωινή συνέντευξη. Τώρα μπαίνουμε σε ένα πολιτικό κενό, είπε η von der Leyen, στο οποίο θα υπάρχει μια μάχη πίσω από το παρασκήνιο για να διαπιστώσουμε ποια θα είναι τα νέα σημεία επαφής στην Ουάσιγκτον.

Η von der Leyen κατανόησε ότι ανεξαρτήτως του υποψηφίου, οι ΗΠΑ περιμένουν περισσότερη αυτοδυναμία από τη Γερμανία και την ΕΕ στα ζητήματα ασφάλειας. Αλλά επισήμανε ότι αυτό βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη, συμπεριλαμβάνοντας και έναν αυξημένο γερμανικό αμυντικό προϋπολογισμό. Πρόσθεσε ότι επίσης οι ΗΠΑ χρειάζεται να είναι σαφείς σχετικά με τον δικό τους μελλοντικό ρόλο στη συμμαχία.

Ο Norbert Rottgen, επικεφαλής της επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων της Bundestag και μέλος του κόμματος CDU της angela Merkel, σχολίασε ότι για τον ίδιο, το αποτέλεσμα ήταν απίστευτο και πραγματικά αδιανόητο -"τι θα συμβεί τώρα που η φωνή της οργής ("Wut”) εισέρχεται στον Λευκό Οίκο”; Για πρώτη φορά στις διατλαντικές σχέσεις, υποστήριξε, ήταν αδύνατο να προβλεφθεί ποια θα ήταν η αμερικανική εξωτερική πολιτική υπό τον Πρόεδρο Trump, σε μια έτσι κι αλλιώς κατάσταση γενικότερης γεωπολιτικής ανασφάλειας.

Ο υπουργός Εξωτερικών Frank-Walter Steinmeier προχώρησε σε μια μακρύτερη, ειλικρινή και κάποιες φορές προσωπική δήλωση, στην οποία επαναδιατύπωσε τις ανησυχίες που είχαν εκφράσει τόσο η von der Leyen και Rottgen: "Δεν γνωρίζουμε πώς θα κυβερνήσει τις ΗΠΑ ο Trump, πολλά ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα παρά τις προσπάθειές μας”. σε μια εμφανώς στοχαστική διάθεση, ο Steinmeier δήλωσε ότι "τίποτα δεν θα είναι ευκολότερο, πολλά πράγματα θα γίνουν πιο περίπλοκα”. Ωστόσο, ο υπουργός Εξωτερικών επίσης κάλεσε τους Γερμανούς και τους Ευρωπαίους να διατηρήσουν την αίσθηση της λογικής (Vernuft) και να ενισχύσουν την πολιτική τους κουλτούρα για την ώρα. Την ίδια στιγμή, υπογράμμισε το νέο ρόλο της Γερμανίας: "ό,τι έχουμε πετύχει μαζί εδώ στη Γερμανία -οικονομικοί λόγοι σε συνδυασμό με την κοινωνική ευθύνη- μας έχουν καταστήσει έναν αναγνωρισμένο εταίρο εντός της Ευρώπης και πέραν αυτής. Και μπορούμε να σταθούμε με σιγουριά σε αυτό”. Επίσης τόνισε πως υπήρξαν αμέτρητοι διαπροσωπικοί και πολιτικοί δεσμοί μεταξύ της Γερμανίας και των ΗΠΑ οπυ πρέπει να διατηρηθούν και να καλλιεργηθούν.

Η Angela Merkel έκανε τη δική της δήλωση κάποιες ώρες αργότερα, το απόγευμα. Το μήνυμά της ήταν σαφώς πιο νηφάλιο και ξεκάθαρο. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι σχέσεις με τις ΗΠΑ είναι οι πιο σημαντικές για τη Γερμανία εκτός της Ευρώπης, και είναι βασισμένες σε κοινές αξίες: δημοκρατία, ελευθερία, σεβασμό για το κράτος δικαίου και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, ανεξαρτήτως καταγωγής, χρώματος, θρησκείας, σεξουαλικών προτιμήσεων ή πολιτικών απόψεων. "Στη βάση αυτών των αξιών, προσφέρω στον μελλοντικό πρόεδρο Trump ισχυρή συνεργσία”. Τελεία. Αυτό ήταν ως επί το πλείστον ένα σαφές μήνυμα στους Γερμανούς ψηφοφόρους που ποτέ δεν θεωρούσαν εύκολη τη συνεργασία με τις ΗΠΑ, ιδιαίτερα σε θεμελιώδη ζητήματα όπως την χρήση στρατιωτικής δύναμης και προστασίας δεδομένων. Εάν ο πρόεδρος Trump συνεχίσει να λειτουργεί καταπατώντας τις θεμελιώδεις αξίες, όπως άφησε να εννοηθεί ότι θα μπορούσε να κάνει στην εκστρατεία του, η Γερμανίδα Καγκελάριος θα έχει λίγο περιθώριο για δέσμευση, παρά τα ισχυρά γερμανικά συμφέροντα για τη διατήρηση ισχυρών σχέσεων.

Για να κατανοήσουμε πλήρως και να ερμηνεύσουμε την αντίδραση του Βερολίνου, πρέπει κανείς να πάει πίσω στις 24 Ιουνίου, στο πρωινό που η πόλη ξύπνησε με την είδηση του Brexit. Το Brexit έφερε το φάντασμα μιας καταρρέουσας ΕΕ στη Γερμανία. Λιγότερο από έξι μήνες αργότερα, ο δεύτερος πυλώνας των θεμελίων της Γερμανίας στη Δύση, και της εξωτερικής πολιτικής στο σύνολό της, έχει τεθεί υπό αμφισβήτηση. Δεν μπορεί κανείς να υποτιμήσει πόσο βαθιά προβληματικές είναι αυτές οι εξελίξεις για τις γερμανικές πολιτικές ελίτ.

Οι αρχικές αντιδράσεις υποδηλώνουν ότι το Βερολίνο είναι πρόθυμο να συνεχίσει να να ενισχύει τις προσπάθειές του να δείξει τον δρόμο σε μια Ευρώπη με πολλές προκλήσεις στον ορίζοντα. Το Brexit οδήγησε το Βερολίνο να εντείνει τις προσπάθειες αυτές να διατηρούν ενωμένοι οι Ευρωπαίοι, και αυτές οι προσπάθειες θα κερδίσουν μια νέα αίσθηση του επείγοντος μετά από τις αμερικανικές εκλογές. Αυτό που παραμένει ρητό αυτή τη στιγμή είναι πως ο δρόμος προς τα εμπρός μπορεί να διανυθεί χωρίς τις ΗΠΑ στο πλευρό της, έστω και προσωρινά.

Δεν είναι μόνο το φάντασμα μιας καταρρέουσας ΕΕ που δεσπόζει στη γερμανική νοοτροπία, αλλά η Γερμανία αντιμετωπίζει επίσης τη δική της προεκλογική εκστρατεία. Η αναμέτρηση θα επιταχυνθεί περίπου την ίδια ώρα που ο Donald Trump θα ξεκινήσει να ασκεί την εξωτερική πολιτική, την άνοιξη του 2017. Εάν ο Trump στα αλήθεια εφαρμόσει τις προεκλογικές του δεσμεύσεις -αναφορικά με το ΝΑΤΟ, τη Ρωσία και την κλιματική αλλαγή και τον ΟΗΕ, για να ονομάσουμε ορισμένους τομείς βαθιάς ανησυχίας για το Βερολίνο- το ερώτημα της ευρωπαϊκής ασφάλειας, και ο ρόλος της Γερμανίας σε αυτόν, αναμφισβήτητα θα έρθει στο προσκήνιο στην εκστρατεία για τις ομοσπονδιακές εκλογές. Η Γερμανία βρίσκεται η ίδια προ των πυλών. Το 2017 δεν θα είναι μόνο μια χρονιά απρόβλεπτη για τις γερμανικές και ευρωπαϊκές σχέσεις με τις ΗΠΑ, αλλά μια χρονιά στην οποία το μέλλον της Ευρώπης και της Δύσης θα πρέπει να συζητηθεί -ιδιαίτερα μεταξύ των Γερμανών σε προεκλογική διάθεση.

Πηγή:capital.gr

21