Ο Τραμπ καλεί τη Μόσχα και εκνευρίζει το Πεκίνο

Από την Μητροπούλου Ειρήνη.          Φλερτ με το Κρεμλίνο, σύγκρουση με το Πεκίνο. Αυτά φαίνεται να θέλει ο Ντόναλντ Τραμπ, ανατρέποντας εκ βάθρων ένα στρατηγικό δόγμα 45 ετών στις σχέσεις της Αμερικής με τη Ρωσία και τη Λαϊκή Κίνα, δηλαδή με τις δύο οιονεί εχθρικές και αντίζηλες υπερδυνάμεις. Παίζοντας με τα νεύρα των «κόκκινων καπιταλιστών» στο πιο ευαίσθητο εθνικό τους θέμα, ο Τραμπ έσπευσε να μιλήσει στο τηλέφωνο με την πρόεδρο της Ταϊβάν, δείχνοντας πού γράφει το διπλωματικό πρωτόκολλο μισού αιώνα. Στην ουσία, ήταν μια πολύ δημόσια αμφισβήτηση της πολιτικής της «Μιας Κίνας», με την οποία η Ουάσιγκτον αποδέχεται ότι η Ταϊβάν είναι μέρος της Κίνας. Μαχαιριά στην καρδιά των σινοαμερικανικών σχέσεων από την εποχή του διάσημου «ανοίγματος στην Κίνα» επί Νίξον, το 1972.

Την ίδια στιγμή που εκνευρίζει το Πεκίνο, ο Τραμπ προκαλεί μια τριγωνική στρατηγική αναστάτωση χτίζοντας γέφυρες προς τη Ρωσία. Το δείχνει καθαρά η επιλογή του Ρεξ Τίλερσον για το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ. Ο επόμενος επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ είναι ένας άνθρωπος των μεγάλων πετρελαϊκών συμφερόντων και στενός φίλος της Ρωσίας. Ως πρόεδρος της Exxon Mobil, της μεγαλύτερης μη κρατικής ενεργειακής εταιρείας στον κόσμο, ο Τίλερσον είχε εκτεταμένες επαφές με τη Ρωσία και με τον Βλαντίμιρ Πούτιν προσωπικά. Το 2011 υπέγραψε συμφωνία συνεργασίας με τον ρωσικό πετρελαϊκό γίγαντα Rosneft για εξερεύνηση και άντληση πετρελαίου στην Αρκτική. Το 2013 ο Πούτιν τίμησε τον Τίλερσον με το παράσημο του Τάγματος της Φιλίας, την κορυφαία διάκριση του ρωσικού κράτους σε ξένους υπηκόους.

Επειτα, είναι και οι καταγγελίες της CIA, η οποία φέρεται να έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ρώσοι χάκερ παρενέβησαν στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές υπέρ του Τραμπ. Μπορεί να ανταποδίδει τώρα τη χάρη στο Κρεμλίνο; Ο ίδιος μίλησε για «γελοίες θεωρίες συνωμοσίας», αλλά ποιος μπορεί να είναι σίγουρος με τον Τραμπ;

Από Συρία και Ουκρανία ως Θιβέτ και Αρκτική

Η προθυμία του πάντως να διαταράξει την παγκόσμια ισορροπία δυνάμεων ξαναρίχνοντας τα στρατηγικά ζάρια προαναγγέλλει μια νέα εποχή αβεβαιότητας στις διεθνείς σχέσεις. Επηρεάζει δυνητικά συνεχιζόμενες κρίσεις και αντιπαραθέσεις από τη Συρία και την Ουκρανία ως το Θιβέτ και την Αρκτική, όπου αμερικανικές και ρωσικές πετρελαϊκές εταιρείες έχουν κοινά συμφέροντα.

Οσο για τους κομμουνιστές ηγέτες της Κίνας, η επανένωση με την Ταϊβάν - το τελευταίο προπύργιο των εθνικιστών του Τσανγκ Κάι Σεκ στον εμφύλιο πόλεμο που ακολούθησε την ήττα της Ιαπωνίας το 1945 - είναι ζήτημα υψίστης σημασίας. Θεωρούν την Ταϊβάν αποσχισθείσα επαρχία και την κυριαρχία τους μη διαπραγματεύσιμη.

Επομένως ο Τραμπ μπορεί να χρησιμοποιεί την Ταϊβάν ως διαπραγματευτικό όπλο για να δείξει στην Κίνα πως αν δεν συναινέσει σε πιο ισορροπημένο εμπόριο και σε αλλαγή νομισματικής πολιτικής και απασχόλησης οι ΗΠΑ θα αναθεωρήσουν όλες τις πτυχές των διμερών σχέσεων.

Οι ηγέτες της Κίνας μοιάζουν να μην έχουν αποφασίσει ακόμα πώς θα αντιμετωπίσουν τα ξεσπάσματα του Τραμπ. Προς το παρόν κάνουν έκκληση για «σύνεση», αν και τα δημόσια ΜΜΕ είναι, ακολουθώντας την κλασική προπαγανδιστική «γραμμή», πολύ επιθετικά στο θέμα της Ταϊβάν.

Το χαρτί του Νίξον, παιγμένο ανάποδα

Θα μπορούσε να υπάρχει κάποια μέθοδος στη φαινομενική τρέλα. Ισως ο Τραμπ να παίζει το χαρτί του Νίξον, αλλά ανάποδα. Στις αρχές της δεκαετίας του 1970 ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ και ο σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας του Χένρι Κίσινγκερ έπαιξαν το λεγόμενο «κινεζικό χαρτί» για να κόψουν τα φτερά της Σοβιετικής Ενωσης στο απόγειο του Ψυχρού Πολέμου. Σε αυτή την ανάγνωση, ο Τραμπ παίζει τώρα το «ρωσικό χαρτί» εναντίον του Πεκίνου.

Είναι ένα επικίνδυνο παιχνίδι με ρίσκο να γυρίσει μπούμερανγκ. Ο Σι δεν είναι το είδος του ηγέτη που θα κατευνάσει τον Τραμπ. Η ανερχόμενη Κίνα έχει τη δική της ρεαλιστική σχέση με τη Ρωσία του Πούτιν. Οι δύο χώρες δεν θα αποξενωθούν εύκολα.

Και ο Σι μπορεί να αποφασίσει να πληρώσει με το ίδιο νόμισμα. Απειλητικά κινεζικά στρατιωτικά γυμνάσια στον αέρα κοντά στην Ταϊβάν το περασμένο Σαββατοκύριακο - το δεύτερο τέτοιο γεγονός σε δύο εβδομάδες - οδήγησαν σε ταχεία κινητοποίηση τις αεροπορικές και πυραυλικές δυνάμεις της Ταϊβάν και της Ιαπωνίας. Η σύνδεση με τις λεκτικές προκλήσεις του Τραμπ δεν έχει αποδειχθεί. Αλλά φαίνεται πιθανή.

Νάιτζελ Γκουλντ-Ντέιβις, βρετανός διπλωμάτης

«Ρωσία και Κίνα μπορεί να πέσουν η μία στην αγκαλιά της άλλης»

Για τις σχέσεις των ΗΠΑ με τη Ρωσία και τη Λαϊκή Κίνα στη νέα εποχή του Ντόναλντ Τραμπ μας μίλησε ο δρ Νάιτζελ Γκουλντ-Ντέιβις, βρετανός διπλωμάτης και αναλυτής στο Κέντρο Πολιτικών Ερευνών Chatham House.

«Ο Τραμπ αμφισβητεί, με πρωτοφανή τρόπο, τη διακομματική μεταπολεμική συναίνεση της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ. Ακόμη πιο σοβαρή είναι η φαινομενική έλλειψη σαφούς και συνεπούς στρατηγικού σχεδίου προς μια διαφορετική πορεία. Πουθενά δεν είναι αυτό πιο ανησυχητικό από ό,τι στην έλλειψη συνοχής της πολιτικής σκέψης προς την Κίνα και τη Ρωσία. Αν η πρακτική του Τραμπ ακολουθήσει τη ρητορική του, η νέα κυβέρνηση διακινδυνεύει να προκαλέσει και να βρεθεί απέναντι σε μια συμμαχία μεταξύ αυτών των δύο ισχυρών κρατών» τονίζει ο συνομιλητής μας.

«Η οικονομική ατζέντα του, στο επίκεντρο της εκστρατείας που τον οδήγησε στον Λευκό Οίκο, απειλεί άμεσα την Κίνα. Εχει υποσχεθεί άμεση δράση, με δασμούς στα εμπορικά προϊόντα κ.λπ. Η στάση του έναντι της Ρωσίας είναι πολύ διαφορετική. Οι δηλώσεις του σχετικά με τον Πούτιν και τη ρωσική πολιτική ήταν πιο συγκεκριμένες και ευνοϊκές από ό,τι προς οποιαδήποτε άλλη χώρα. Εχει υπαινιχθεί επανεξέταση της θέσης της Αμερικής στο ζήτημα της Κριμαίας, και οι δεσμοί των συμβούλων του με τη Ρωσία έχουν προκαλέσει ανησυχίες» λέει ο Γκουλντ-Ντέιβις.

«Το πιθανότερο είναι πως ο Τραμπ θα ακολουθήσει μια πιο σκληρή γραμμή έναντι της Κίνας και μια πιο ήπια έναντι της Ρωσίας. Πόση σοφία κρύβει καθεμία από αυτές τις πολιτικές, το συζητάμε. Αλλά ο συνδυασμός των δύο θα μετατοπίσει την τριγωνική σχέση σε βάρος της Αμερικής. Από τότε που ο πρόεδρος Νίξον εκμεταλλεύθηκε τη σινοσοβιετική διάσπαση για να βγάλει την Κίνα από την απομόνωση και να σφυρηλατηθεί μια νέα σχέση, η Αμερική απολαμβάνει προνομιακή θέση σε αυτό το τρίγωνο: είναι πιο κοντά και πιο σημαντική για τη Ρωσία και την Κίνα από ό,τι αυτές οι δύο χώρες μεταξύ τους» εξηγεί.

Και καταλήγει: «Αλλά μια σημαντικά πιο σκληρή προσέγγιση έναντι της ανερχόμενης Κίνας θα μειώσει τα οφέλη που αντιλαμβάνεται πως έχει η Κίνα από τη συνεργασία με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Αντίθετα, μια επιεικής γραμμή απέναντι στη Ρωσία θα ενθαρρύνει μια πιο διεκδικητική συμπεριφορά από το Κρεμλίνο. Μαζί, αυτά θα οδηγήσουν τη Ρωσία και την Κίνα να εμβαθύνουν από κοινού την εταιρική σχέση τους που είναι ήδη θερμότερη από ό,τι σε οποιαδήποτε στιγμή κατά τα τελευταία 60 χρόνια. Στη χειρότερη περίπτωση, το στρατηγικό τρίγωνο θα μπορούσε να καταρρεύσει, με τη Ρωσία και την Κίνα να πέφτουν η μία στην αγκαλιά της άλλης, σε βάρος των ΗΠΑ. Ενα τέτοιο αποτέλεσμα θα βλάψει σοβαρά τα συμφέροντα της Αμερικής και κατ' επέκταση της Δύσης».

Εξαγωγές

Αλλο η «τέχνη του ντιλ», άλλο το διεθνές εμπόριο

Στον Τραμπ αρέσει να παρουσιάζεται σαν υπερεπιτυχημένος μπίζνεσμαν, που παίζει στα δάχτυλα «την τέχνη του ντιλ». Εχει γράψει και ομώνυμο βιβλίο. Αλλά με καθαρά οικονομικούς όρους, η πολιτική υπέρ της Ρωσίας και κατά της Κίνας μάλλον θα βλάψει παρά θα ωφελήσει τα συμφέροντα της Αμερικής. Από όλους τους μεγάλους οικονομικούς παίκτες στον κόσμο, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν μακράν τη μικρότερη, σχεδόν ανύπαρκτη, εμπορική σχέση με τη Ρωσία. Αντίθετα, η Κίνα είναι σήμερα ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος των ΗΠΑ. Οι συναλλαγές μεταξύ των δύο ανήλθαν σε 598 δισ. δολάρια το 2015, με τις αμερικανικές εξαγωγές προς την Κίνα στα 116 δισ. και τις εισαγωγές στα 482 δισ.

Είτε πρόκειται για τη Walmart, την Apple, τη Nike είτε για την αποθήκευση κινεζικού χάλυβα στο Long Beach της Καλιφόρνιας, υπάρχει ένας τεράστιος αριθμός Αμερικανών των οποίων οι θέσεις εργασίας εξαρτώνται από την Κίνα. Επιπλέον, η General Motors και τα συνεργαζόμενα κινεζικά εργοστάσια κατασκεύασαν και πούλησαν περισσότερα από 3,6 εκατομμύρια οχήματα στην Κίνα το 2015. Η Κίνα είναι η μεγαλύτερη αγορά της GM και η δεύτερη μεγαλύτερη της Apple. Ακόμη και οι σοκολάτες Hershey παράγονται σήμερα στην Κίνα για την κινεζική αγορά.

Οσον αφορά τις εξαγωγές των ΗΠΑ προς την Κίνα, τα προϊόντα ποικίλλουν από τα 12,3 εκατομμύρια μπάλες βαμβακιού που εξάγονται ετησίως κατά κύριο λόγο από το Τέξας ως τα αυτοκίνητα της Mercedes που κατασκευάζονται στην Ιντιάνα για την κινεζική αγορά. Συγκρίνετε αυτά τα νούμερα με τις εξαγωγές των ΗΠΑ προς τη Ρωσία, που ήταν πέρυσι μόνο 7,1 δισ. - λιγότερο από το 1% του συνόλου.

Αν ξεσπάσει εμπορικός πόλεμος, και οι δύο θα χάσουν πολλά. Τα τρία μεγαλύτερα αγαθά που αγοράζει η Κίνα από τις ΗΠΑ είναι σόγια, αυτοκίνητα και αεροσκάφη - θα μπορούσε να τα προμηθευθεί από αλλού. Αντίθετα, οι τρεις μεγαλύτερες κατηγορίες αμερικανικών εισαγωγών από την Κίνα είναι ηλεκτρονικά προϊόντα πολύ ευρείας κατανάλωσης: κινητά τηλέφωνα, ταμπλέτες/φορητοί υπολογιστές και εξοπλισμός δικτύων. Η Κίνα κατέχει το 70% της παγκόσμιας παραγωγής σε αυτά. Επομένως, μια υψηλή δασμολόγηση στα κινεζικά προϊόντα θα κάνει κακό στην τσέπη εκατομμυρίων αμερικανών καταναλωτών, επειδή θα μεταφραστεί τελικά σε φόρο επί των αγορών ηλεκτρονικών ειδών στις ΗΠΑ.

Τα πρόσωπα της νέας κυβέρνησης

Λευκοί, σκληροί, στρατηγοί και άνθρωποι τεράστιων ιδιωτικών συμφερόντων

Με μία-δύο φωτεινές εξαιρέσεις, ο Τραμπ διορίζει λευκούς και σκληρούς άνδρες στον στενό κύκλο της εξουσίας του, ανθρώπους που επιβεβαιώνουν τους χειρότερους φόβους για στροφή της Αμερικής στην Ακρα Δεξιά. Ο βίος, η πολιτεία, τα αποφθέγματά τους αποκαλύπτουν ακραίες απόψεις, που συνάδουν με την ψηφοθηρική, λαϊκίστικη προεκλογική ρητορική του μεγιστάνα. Ας ρίξουμε μια ματιά στους εκλεκτούς που θα πλαισιώσουν σε θέσεις-κλειδιά τον νέο ηγέτη της υπερδύναμης:

Υπουργός Εξωτερικών - Ρεξ Τίλερσον

Πετρέλαια, πετρέλαια, πετρέλαια...

Πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του πετρελαϊκού κολοσσού Exxon Mobil, διατηρεί στενές σχέσεις με το Κρεμλίνο και γνωρίζει προσωπικά τον Πούτιν. Αναμένεται ότι θα αναλάβει την εξομάλυνση των σχέσεων με τη Μόσχα, που είναι τεταμένες μετά την προσάρτηση της Κριμαίας και τις διαφορές στον πόλεμο στη Συρία. Ο διορισμός του 64χρονου θεωρείται λίαν αμφιλεγόμενος, εξαιτίας των δεσμών του με τη Ρωσία, την οποία η CIA κατηγόρησε ότι επενέβη στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ υπέρ του Τραμπ.

Υπουργός Αμυνας - Τζέιμς Μάτις

Το «Τρελό Σκυλί» πάει Πεντάγωνο

Μπαρουτοκαπνισμένος βετεράνος στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν, και δημοφιλής στο στράτευμα, ο 66χρονος στρατηγός ε.α. του Σώματος των Πεζοναυτών Τζέιμς Μάτις δεν έχει τυχαία το παρατσούκλι «Τρελό Σκυλί». Σκληρό «γεράκι», ηγήθηκε στη Μάχη της Φαλούτζα το 2004, μία από τις πιο φονικές συγκρούσεις μετά την ανατροπή του Σαντάμ. Το 2005 προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων όταν δήλωσε ότι «έχει σούπερ πλάκα να πυροβολείς αυτούς τους Αφγανούς που σπάνε στο ξύλο τις γυναίκες τους επειδή δεν φοράνε μπούρκα».

Σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας - Μάικλ Φλιν

Δεν θέλει το Ισλάμ, θέλει τον Ερντογάν

Εχει αποκαλέσει το Ισλάμ «κακοήθη καρκίνο» και τον φόβο για τους μουσουλμάνους «πολύ λογικό». Παρά ταύτα ο 57χρονος αντιστράτηγος ε.α. είναι θερμός φίλος και λομπίστας της Τουρκίας του Ερντογάν. Εκανε αίσθηση με άρθρο που λέει ότι «η Αγκυρα έχει τεράστια γεωπολιτική σημασία και πρέπει να γίνει προτεραιότητα της εξωτερικής πολιτικής μας». Θεωρείται και αυτός συμπαθών του Πούτιν και άτυπος επικεφαλής ομάδας αποστράτων που θα παίξουν ρόλο στην κυβέρνηση Τραμπ.

Διευθυντής της CIA - Μάικ Πομπέο

Σας παρακολουθεί το «Tea Party»

Βουλευτής από το Κάνσας, πρώην αξιωματικός του στρατού, ανήκει στο υπερδεξιό Tea Party και είναι ισόβιο μέλος της Εθνικής Ενωσης Οπλων - του πανίσχυρου λόμπι υπέρ της οπλοκατοχής. Ο 52χρονος νέος επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών έχει υπερασπιστεί το πρόγραμμα μαζικών παρακολουθήσεων της NSA και θέλει ρήξη με το «πυρηνικό Ιράν». Εκανε θόρυβο το 2013 ύστερα από επίσκεψη στο Γκουαντάναμο, όταν είπε ότι «οι αιχμάλωτοι τρομοκράτες που έκαναν τάχα απεργία πείνας έχουν παχύνει!».

Σύμβουλος Στρατηγικής - Στίβεν Μπάνον

Goldman Sachs και «λευκή υπεροχή»

Για ρατσισμό, σεξισμό και αντισημιτισμό κατηγορείται ο 62χρονος νέος επικεφαλής στρατηγικού σχεδιασμού και εξ απορρήτων του Τραμπ. Ακροδεξιός ιδεολόγος της «λευκής υπεροχής», πρώην τραπεζίτης της Goldman Sachs και παραγωγός φιλμ στο Χόλιγουντ, έχει χαρακτηρίσει τις προοδευτικές γυναίκες «τσούρμο από λεσβίες». Ηταν πρόεδρος του ειδησεογραφικού Breitbart News, γνωστού ως «εργοστασίου λευκής εθνικιστικής προπαγάνδας», εξαιτίας μόνιμων επιθέσεων σε Εβραίους, μουσουλμάνους κ.λπ.

Προσωπάρχης Λευκού Οίκου - Ράινς Πρίμπους

Ο γεφυροποιός Ράινχολντ-Ηρακλής

Από γερμανό πατέρα και ελληνίδα μητέρα, με καταγωγή από το Πλωμάρι της Μυτιλήνης, ο 44χρονος Ράινς (Ράινχολντ-Ηρακλής) είναι μετριοπαθής Ρεπουμπλικανός (πρώην πρόεδρος του κόμματος) παλαιάς κοπής. Νεαρός αμερικανός πολιτικός με βαθιά πίστη στις αξίες πατρίδας, θρησκείας και οικογένειας, θα στεκόταν άνετα στην ηγεσία ενός κανονικού συντηρητικού κόμματος στην Ευρώπη. Θα λειτουργήσει ως «γέφυρα» συμφιλίωσης και επαφών μεταξύ κυβέρνησης και Κογκρέσου.

Πηγή : tovima.gr

20