Πρώτα δείγματα του δόγματος Τραμπ

Από την ΕΥΡΥΔΙΚΗ ΜΠΕΡΣΗ.       Οι δίδυμες προεκλογικές υποσχέσεις του Ντόναλντ Τραμπ ως προς την εξωτερική πολιτική ήταν ότι οι ΗΠΑ θα σταματήσουν να επιδίδονται σε αλλαγές καθεστώτων «για τα οποία δεν γνωρίζουμε τίποτα» και ότι θα εξαφανίσουν την ισλαμική τρομοκρατία από προσώπου γης. Τα πρώτα δείγματα γραφής της νέας κυβέρνησης αφήνουν αμφιβολίες για την προσήλωση του Τραμπ στους δύο αυτούς στόχους – αλλά και για την ίδια την εμπλοκή της Ουάσιγκτον στο διεθνές σύστημα, όπως αυτό έχει διαμορφωθεί με τη δική της αποφασιστική συνδρομή.

Σε πρώτη φάση, ο Τραμπ διευρύνει την εμπλοκή της κυβέρνησης Ομπάμα στον πόλεμο της Υεμένης, στέλνoντας το αντιτορπιλικό USS Cole στα ανοικτά της χώρας, με αποστολή να καταρρίπτει πυραύλους που εκτοξεύουν οι σιίτες Χούθι και δίνοντας εντολή για επέκταση των επιχειρήσεων των αμερικανικών ειδικών δυνάμεων στη χώρα. Η Υεμένη δεν είναι παρά ο μοχλός μέσω του οποίου η κυβέρνηση Τραμπ παρεμβαίνει στρατιωτικά στην περιφερειακή διαμάχη σιιτών-σουνιτών, στο πλευρό της Σαουδικής Αραβίας. Η μετατόπιση των ισορροπιών στο θέατρο αυτό είναι εντυπωσιακή, με τον Ντόναλντ Τραμπ να υποσκάπτει, μέσα σε λιγότερο από ένα μήνα, μια προσέγγιση, αυτήν της Ουάσιγκτον με την Τεχεράνη, που συντελέστηκε έπειτα από πολύχρονες και κοπιώδεις διπλωματικές ενέργειες. Οι δηλώσεις του Τραμπ και του υπουργού Αμυνας Μάτις ότι το Ιράν είναι «το υπ’ αριθμόν ένα κράτος-τρομοκράτης», καθώς και η επιβολή νέων κυρώσεων κατά της Τεχεράνης την περασμένη εβδομάδα, δείχνουν ότι οι ΗΠΑ επιδιώκουν να επιστρέψουν στην πολιτική του οικονομικού στραγγαλισμού μέσω κυρώσεων, με απώτατο στόχο την αποδυνάμωση και ανατροπή της ιρανικής κυβέρνησής. Στο πρόσωπο του Τραμπ, οι σκληροπυρηνικοί του Ιράν έχουν βρει τον ιδανικό αντίπαλο, έναν πρόεδρο που απαγόρευσε την είσοδο 77 εκατομμυρίων Ιρανών στις ΗΠΑ, υποδεικνύοντας σε όλους αυτούς τους απείθαρχους, δυτικότροπους νέους και νέες της χώρας να μην παρεκκλίνουν από τον «ορθό δρόμο» της Ισλαμικής Επανάστασης.

Η πολιτική περιθωριοποίησης και πιέσεων προς το σιιτικό Ιράν, της οποίας έχουμε δει μόνο την αρχή, δεν συμβαδίζει με τον στόχο της καταπολέμησης του σουνιτικού φονταμενταλισμού, του οποίου κύριος εκπρόσωπος είναι ο ISIS. Ούτε φυσικά συμβαδίζει με τον στόχο αυτό η απαγόρευση εισόδου στις ΗΠΑ πολιτών από επτά μουσουλμανικές χώρες, οι οποίοι βαπτίζονται συλλήβδην ύποπτοι, εξαφανίζοντας τις ενδιάμεσες αποχρώσεις που τόσο ενοχλούν τους φονταμενταλιστές. Μελετητές του φαινομένου ΙSIS υποστηρίζουν ότι η στρατηγική που εφαρμόζεται ώς τώρα είναι στρατιωτικά αποτελεσματική αλλά ουσιαστικά ατελέσφορη, γιατί δεν παρέχει προοπτική στους πληθυσμούς των περιοχών που ελέγχονται από τον ISIS, αντίθετα, τους παραδίδει βορά σε στρατούς ξένων (σιιτών, Κούρδων, κ.ά.). Θα έχει ενδιαφέρον να δει κανείς αν το επιτελείο του Τραμπ έχει να προτείνει κάτι σε αυτό τον τομέα ή αν απλώς θα προσπαθήσει να αλλάξει αυτούς που πιέζουν στρατιωτικά τον ΙSIS, π.χ. πριμοδοτώντας τους Τούρκους αντί των Κούρδων.

Ο αρχηγός της CIA

Το 45λεπτο τηλεφώνημα του Τραμπ με τον Ερντογάν την Τρίτη και η συνακόλουθη επίσκεψη του επικεφαλής της CIA Πομπέο στην Τουρκία, ως πρώτο ταξίδι του στο εξωτερικό, μπορεί να παράξουν πολύ αρνητικά αποτελέσματα για την κουρδική πολιτοφυλακή YPG, που ώς τώρα στηρίζεται με όπλα και στρατιωτικούς συμβούλους από τις ΗΠΑ. Σημειώνεται, πάντως, ότι η YPG βρίσκεται 40 χιλιόμετρα από το συριακό προπύργιο του ΙSIS, τη Ράκα, ενώ οι Τούρκοι πάνω από 200.

Συνολικά, εξ όσων έχουν διαρρεύσει αναφορικά με τα τηλεφωνήματα του Τραμπ με ξένους ηγέτες, φαίνεται ότι το σλόγκαν «όλες οι χώρες μας εκμεταλλεύονται, θέλουμε τα λεφτά μας πίσω» δεν ήταν απλά προεκλογικό. Είναι αυτό που λέει ο Τραμπ με διόλου διπλωματικό τρόπο σε ηγέτες συμμαχικών χωρών όπως η Γαλλία και η Αυστραλία, σε τηλεφωνήματα που φέρνουν τις υπηρεσίες του Στέιτ Ντιπάρτμεντ σε απόγνωση. Στην περίπτωση του Μεξικού, ο Τραμπ το «χόντρυνε» ακόμη περισσότερο, απειλώντας, υποτίθεται εν είδει αστεϊσμού, τον Μεξικανό ομόλογό του ότι θα στείλει στη χώρα στρατεύματα για να «σκοτώσουν τους κακούς».

Ο Τραμπ υποχρέωσε ακόμη και την υπουργό Εξωτερικών του Καναδά Κρίστια Φρίλαντ, που στην προηγούμενη θέση της ως υπουργός Εμπορίου της χώρας της διερρήγνυε τα ιμάτιά της υπέρ του ελεύθερου εμπορίου, να απειλήσει με επιβολή δασμών στα αμερικανικά προϊόντα από τον Καναδά, αν οι ΗΠΑ κάνουν το ίδιο. Μια συμμαχική χώρα που, αντιθέτως, δείχνει να συνεργάζεται καλά με την κυβέρνηση Τραμπ είναι η Ιαπωνία. Ο Σίνζο Αμπε είναι ο μοναδικός ξένος ηγέτης που πρόλαβε να δει δύο φορές τον Τραμπ, μία μετά την εκλογή του και μία χθες. Οπως η προσέγγιση των ΗΠΑ με την Τουρκία γίνεται στην πλάτη των Κούρδων, έτσι και το ειδύλλιο με την Ιαπωνία προχωρά θυσιάζοντας την Οκινάουα, ένα νησί που δυσανασχετεί από την έντονη αμερικανική στρατιωτική παρουσία. Μόλις πριν από λίγες ημέρες, ξεκίνησε, παρά τις τεράστιες αντιδράσεις, η κατασκευή δεύτερης αμερικανικής βάσης στο νησί, ώστε ο Τραμπ, που κατά τα άλλα δεν αγαπά τις αλλαγές καθεστώτων, να σφίξει ακόμη περισσότερο τον κλοιό γύρω από την Κίνα.

Πηγή: kathimerini.gr

20