Η επιλογή ενός επικριτή του ΔΝΤ από τον Τραμπ και η Ελλάδα

Από τον LANDON THOMAS JR. / THE NEW YORK TIMES.   Επί σχεδόν 20 έτη ο συντηρητικός οικονομολόγος Ανταμ Λέρικ υπήρξε έντονος επικριτής διεθνών οργανισμών, όπως το ΔΝΤ, υποστηρίζοντας πως σπαταλούν χρήματα των φορολογουμένων και πως ενισχύουν μια κουλτούρα ελιτισμού, οικονομικών διασώσεων και μηδαμινής λογοδοσίας. Τώρα ο κ. Λέρικ, πρώην στέλεχος επενδυτικής τράπεζας, θα έχει την ευκαιρία να μετατρέψει τις ιδέες του σε πολιτική, καθώς ο πρόεδρος Τραμπ ανακοίνωσε πως θα διοριστεί βοηθός υφυπουργός υπεύθυνος για τη διεθνή χρηματοδότηση. Η επιλογή του κ. Λέρικ, ο οποίος είναι γνωστός στον χώρο για τη θρησκευτικού τύπου αντίθεσή του στην οικονομική διάσωση τραπεζών, χωρών και επενδυτών, δείχνει πως η κυβέρνηση Τραμπ στρέφεται σε επικριτές της παγκόσμιας οικονομικής πολιτικής, καθώς προσπαθεί να ανατρέψει την αμερικανική πολιτική δεκαετιών. Ο διορισμός του κ. Λέρικ θα πρέπει να εγκριθεί πρώτα από τη Γερουσία, ωστόσο η επιλογή του είναι σημάδι πως θα εξεταστεί στο ανώτατο επίπεδο ένας ακόμη ακρογωνιαίος λίθος συμβατικής οικονομικής πολιτικής όπου παραδοσιακά συμφωνούσαν κυβερνήσεις Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικάνων, δηλαδή η ευρεία υποστήριξη του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας (Π.Τ.).

Ενα από τα σημαντικότερα καθήκοντα του κ. Λέρικ θα είναι να πιέσει ώστε να αλλάξει σημαντικά ο τρόπος διοίκησης του ΔΝΤ και της Π.Τ. Η κριτική του κ. Λέρικ προς το ΔΝΤ χρονολογείται στα τέλη του ’90, όταν είχε απογοητευθεί από την πολιτική του Ταμείου απέναντι στις ασιατικές οικονομίες που αντιμετώπιζαν συναλλαγματική κρίση. Το 1999 είχε γράψει μελέτη όπου υποστήριζε πως οι Αμερικανοί φορολογούμενοι θα γλίτωναν πολλά χρήματα αν επιτρεπόταν στο ΔΝΤ να χρηματοδοτείται από τις αγορές. Ουσιαστικά, η κριτική του κ. Λέρικ ήταν πως το Ταμείο έχει απομακρυνθεί σημαντικά από την αρχική του αποστολή: να δίνει βραχυπρόθεσμα δάνεια σε αναπτυγμένες οικονομίες που έχουν προβλήματα χρηματοδότησης. Αντιθέτως, υποστήριζε ο κ. Λέρικ, το Ταμείο έχει γίνει ο πρώτος δανειστής όπου καταφεύγουν αναπτυσσόμενες οικονομίες που αντιμετωπίζουν διάφορες οικονομικές δυσκολίες. Εκτοτε η επαναλαμβανόμενη κριτική του κ. Λέρικ είναι πως το ΔΝΤ διαθέτει υπερβολικά πολλούς οικονομολόγους που αδημονούν να διασώσουν οικονομικά την επόμενη σπάταλη κυβέρνηση που χτυπάει την πόρτα του, από τη Νότιο Κορέα, τη Βραζιλία και την Αργεντινή ή τελικά την Ελλάδα. Μέντορας του κ. Λέρικ είναι από τα τέλη του ’90 ο Αλαν Μέλτσερ, ένας εκ των κορυφαίων οικονομολόγων των κυβερνήσεων Ρέιγκαν, ο οποίος τον είχε προσλάβει το 1999 ώστε να τον βοηθήσει στη συγγραφή έντονα επικριτικής μελέτης σχετικά με το επιχειρηματικό μοντέλο των ΔΝΤ και Π.Τ. που είχε παραγγείλει το Κογκρέσο.

Ο κ. Μέλτσερ προωθεί εδώ και χρόνια την άποψη πως χώρες και επενδυτές θα πρέπει να αναλαμβάνουν τις συνέπειες των λαθών τους και μάλιστα του αποδίδεται το δημοφιλές σλόγκαν «καπιταλισμός χωρίς χρεοκοπία είναι σαν θρησκεία χωρίς την αμαρτία». «Είναι ανήθικο να δίνουμε χρήματα σε χώρες σαν την Ελλάδα που δεν μεταρρυθμίζονται ποτέ. Αν διασώζουμε χώρες που κάνουν πράγματα που δεν είναι προς το συμφέρον των πολιτών τους, τότε απλώς θα επαναλαμβάνεται το ίδιο. Ο Ανταμ (Λέρικ) είναι ο σωστός άνθρωπος για τη θέση», είχε πει σε συνέντευξή του ο κ. Μέλτσερ.

Η πίστη του κ. Λέρικ στην ανάγκη να μην υπάρχουν οικονομικές διασώσεις τον έχει κάνει να φαίνεται στα μάτια πολλών επενδυτών ως ο πρίγκιπας του σκότους. Διαδραμάτισε επίσης σημαντικό παρασκηνιακό ρόλο στην αναδιάρθρωση του χρέους της Αργεντινής και της Ελλάδας, ενώ υποστήριζε το «κούρεμα» των καταθετών των κυπριακών τραπεζών. Το γεγονός πως η Ελλάδα και το ΔΝΤ εξακολουθούν να ανταλλάσσουν βολές επτά χρόνια μετά την πρώτη διάσωση για το πώς θα πρέπει να μεταρρυθμιστεί το ελληνικό συνταξιοδοτικό σύστημα ενισχύει ένα από τα συχνά επιχειρήματα του κ. Λέρικ πως το ΔΝΤ δεν θα πρέπει να εμπλέκεται τόσο λεπτομερώς σε ζητήματα τόσο πολιτικά φορτισμένα για την οικονομία μιας χώρας.

Το πρόβλημα

Από την εποχή της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης και μετά η πολιτική έχει μετατοπιστεί προς τις θέσεις του κ. Λέρικ (η ελληνική και η κυπριακή αναδιάρθρωση χρέους), ενώ και το ΔΝΤ έχει αλλάξει τους κανόνες του ώστε να διασφαλίζει ότι θα εξετάζεται πιο προσεκτικά το ενδεχόμενο αναδιάρθρωσης χρέους όταν ζητείται χρηματοδοτική βοήθεια από μια χώρα. Καταθέτοντας το 2000 στο Κογκρέσο, ο κ. Λέρικ είχε καταλήξει λέγοντας πως εξακολουθεί να υπάρχει ρόλος για το ΔΝΤ ως δανειστή ύστατης καταφυγής για αναπτυσσόμενες οικονομίες. Το πρόβλημα, είχε πει ο κ. Λέρικ, είναι πως, όταν κάνει το Ταμείο και πολλά ακόμη πράγματα, τότε περιορίζεται η χρησιμότητά του.

Πηγή: kathimerini.gr

20