Με πλήρη εκτροχιασμό κινδυνεύουν τα «κόκκινα» δάνεια

Από τους Βασίλη Γεώργα και Κωνσταντίνου Μαριόλη.   Η άτυπη προθεσμία – έως τα τέλη Απριλίου - που είχαν θέσει οι τράπεζες για να μην εκτροχιαστεί το πλάνο μείωσης των «κόκκινων» δανείων, πέρασε. Η αξιολόγηση ουσιαστικά έχει κλείσει, όμως μένει η νομοθέτηση των μέτρων για να ολοκληρωθεί το πλαίσιο διαχείρισης των «κόκκινων» δανείων. Το χαμένο πεντάμηνο άφησε πίσω του σοβαρές «πληγές» που εμποδίζουν την προσπάθεια των τραπεζών να επιτύχουν συνολική μείωση 7,6 δισ. ευρώ πριν τα stress tests της ΕΚΤ.

Τόσο στις τραπεζικές διοικήσεις, όσο και στο κυβερνητικό επιτελείο επικρατεί αναβρασμός, καθώς οι πρωτοβουλίες που θα πρέπει να αναληφθούν άμεσα για να επιτευχθούν οι στόχοι, «ισοδυναμούν με δουλειά που είχε προγραμματιστεί να γίνει ομαλά σε περίοδο πολλών μηνών, αν είχε κλείσει η αξιολόγηση τον περασμένο Δεκέμβριο», όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν ανώτερα τραπεζικά στελέχη. Το θέμα χαρακτήρισε «κατεπείγον» και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, κ. Γιάννης Δραγασάκης, τονίζοντας ότι δεν μπορεί να υπάρξουν νέες καθυστερήσεις.

Βασικός στόχος των τραπεζών είναι μέσα στο καλοκαίρι να προετοιμάσουν το έδαφος για τη... μεγάλη μείωση των 3,8 δισ. ευρώ μεταξύ Οκτωβρίου-Δεκεμβρίου. Σύμφωνα με το πλάνο, καλούνται να επιτύχουν μείωση 1,8 δισ. ευρώ έως τον Ιούνιο,  επιπλέον 1,4 δισ. ευρώ έως τον Σεπτέμβριο και ακόμη  3,8 δισ. ευρώ έως το τέλος του έτους. Ακόμη και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το οποίο έχει επανειλημμένα τονίσει την ανάγκη ενός «μαξιλαριού» 10 δισ. ευρώ για πιθανές μελλοντικές ζημιές, εκτιμά ότι αν οι ελληνικές τράπεζες πετύχουν τους στόχους που έχουν συμφωνήσει με τον SSM, δεν θα χρειαστούν νέα ανακεφαλαιοποίηση.

Κατά συνέπεια, άμεσα θα πρέπει να προχωρήσουν σε σημαντικές αναδιαρθρώσεις μεγάλων επιχειρηματικών δανείων, σε... δύσκολους κλάδους, όπως για παράδειγμα τα ΜΜΕ, όπου ξεχωρίζουν οι περιπτώσεις του ΔΟΛ και του Πήγασου. Ο υψηλός βαθμός δυσκολίας τέτοιων περιπτώσεων - και άλλων που περιλαμβάνουν μεγάλο «κούρεμα» οφειλών και απομάκρυνση υφιστάμενων μετόχων - δυσκολεύει τους στόχους και προκαλεί ανησυχίες για τα επερχόμενα stress tests, τα οποία θα διενεργηθούν με στοιχεία Δεκεμβρίου 2017. Την ίδια ώρα, οι ανησυχίες αυτές μετριάζονται από το γεγονός ότι το δυσμενές σενάριο της προηγούμενης άσκησης, βάσει του οποίου οι τράπεζες ενισχύθηκαν κεφαλαιακά, αποδείχθηκε... υπερβολικά δυσμενές.

Ανώτερες τραπεζικές πηγές, από την πλευρά τους, αφήνουν αιχμές για τις πολύμηνες καθυστερήσεις, σημειώνοντας ότι το πλαίσιο για τα «κόκκινα» δάνεια δεν έτυχε της δέουσας προσοχής, αφού θα έπρεπε να είχε νομοθετηθεί από πέρσι.

Σήμερα, εκτός από την εφαρμογή του μηχανισμού εξωδικαστικού συμβιβασμού που αναμφίβολα αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά εργαλεία, παρά τις αντιδράσεις των τραπεζών για συγκεκριμένες πτυχές του, η προσοχή στρέφεται στη ρύθμιση για την ποινική ασυλία τραπεζικών στελεχών και δημόσιων λειτουργούν που θα υπογράφουν τις αναδιαρθρώσεις δανείων. Είναι σίγουρα το πιο λεπτό ζήτημα, καθώς οι τελευταίες πληροφορίες θέλουν στη ρύθμιση που προτείνεται να έχει το... πάνω χέρι ο υπουργός Οικονομικών και να εξαιρούνται οι περιπτώσεις αναδιαρθρώσεων δανείων μέσων ενημέρωσης και κομμάτων.

Ενώ η ψήφιση της ρύθμισης έως τις 16 Μαΐου αποτελεί προαπαιτούμενο για τη συμφωνία με τους δανειστές, στο συγκεκριμένο ζήτημα παρατηρείται... χαρακτηριστική δυστοκία. Στο επίκεντρο βρίσκεται το «ακαταδίωκτο», μία έννοια που χρησιμοποιείται από πολλούς κατά το δοκούν. Οι τράπεζες επιθυμούν η ρύθμιση να προστατεύει τραπεζικά στελέχη από ποινικές διώξεις, όταν η απόφαση αναδιάρθρωσης δεν παραβαίνει τους εσωτερικούς κανονισμούς της τράπεζας και τους κανόνες της ΤτΕ. Για να φτάσουμε στο σημείο της εισαγγελικής δίωξης θα πρέπει η ΤτΕ να έχει ελέγξει το φάκελο και να έχει διαπιστώσει παράβαση. Κάτι αντίστοιχο θα συμβαίνει με τους δημόσιους λειτουργούς και τον Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης.

Άσχετα, βέβαια, με τις επιθυμίες των τραπεζών και του υπουργείου Οικονομικών, η τελική ρύθμιση θα πρέπει να περάσει από το μικροσκόπιο των δανειστών. 

Απογοητευτική η εικόνα μετά το α' τρίμηνο

Η εικόνα στα «κόκκινα» δάνεια είναι σήμερα απογοητευτική και το μόνο θετικό είναι ότι μετά από πολλούς μήνες η οικονομία δείχνει να ξεφεύγει από την αβεβαιότητα. Αυτό είναι το κλίμα που αναμένεται να μεταφέρουν οι διοικήσεις των τραπεζών κατά την παρουσίαση των αποτελεσμάτων α' τριμήνου, πριν το τέλος Μαΐου. Όπως δηλώνει στο liberal.gr, αρμόδιο τραπεζικό στέλεχος, «η κατάσταση με τα “κόκκινα” δάνεια δύσκολα θα καταστεί διαχειρίσιμη, καθώς το χαμένο έδαφος από τις καθυστερήσεις στην αξιολόγηση μπορεί να καλυφθεί μόνο με ταχύτατες αναδιαρθρώσεις πολύ μεγάλων επιχειρηματικών δανείων». Ο ίδιος εξηγεί ότι η εικόνα ήταν αρνητική μέχρι και τον Μάρτιο, ενώ τον Απρίλιο ήταν οριακά θετική.

Ο Απρίλιος ήταν ο μήνας που οι τράπεζες είδαν να «σκάνε» επιχειρηματικά και στεγαστικά δάνεια τα οποία ξεκίνησαν να εμφανίζουν καθυστερήσεις στις αρχές του έτους, ενώ κάπως πιο θετική ήταν η... συμπεριφορά των ρυθμίσεων. Από την αρχή του έτους μέχρι σήμερα οι τράπεζες είδαν:

α) τα νέα «κόκκινα» δάνεια να αυξάνονται: πρόκειται για δάνεια που άρχισαν να εμφανίζουν καθυστέρηση στο δ' τρίμηνο του 2016 και στις αρχές του 2017 και εισήλθαν μετά από 90 ημέρες στη δεξαμενή με τα «μη εξυπηρετούμενα δάνεια» (NPLs).

β) τα ρυθμισμένα δάνεια να επιστρέφουν στο «κόκκινο»: το μεγάλο πρόβλημα έγκειται στο γεγονός ότι οι ρυθμίσεις δεν εξυπηρετούνται ομαλά. Σήμερα, πάνω από 4 στα 10 ρυθμισμένα δάνεια είναι μη εξυπηρετούμενα, ενώ 6 στα 10 ρυθμισμένα δάνεια γίνονται ξανά «κόκκινα» και όλα σχεδόν εισέρχονται ξανά σε καθεστώς ρύθμισης. Οι τράπεζες υποστηρίζουν ότι αυτό δεν οφείλεται μόνο στην οικονομική δυσχέρεια, αλλά και στο νομικό πλαίσιο που επιτρέπει φαινόμενα στρατηγικών κακοπληρωτών.

γ) τα στεγαστικά δάνεια να «κοκκινίζουν»: κατά την περίοδο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2017 παρατηρήθηκε αύξηση των νέων NPLs, η οποία προέρχεται κατά κύριο λόγο από τα δάνεια λιανικής και ειδικότερα από τα στεγαστικά.

Πηγή: liberal.gr

22