Αρχική | Πολιτική | Πολιτική - Ελλάδα | Προοπτικές επίλυσης του Σκοπιανού

Προοπτικές επίλυσης του Σκοπιανού

Μέγεθος γραμμάτων: Decrease font Enlarge font
Προοπτικές επίλυσης του Σκοπιανού

Του Αθανάσιου Έλλι.

Στα Ηνωμένα Εθνη επικρατεί μια πρωτόγνωρη αισιοδοξία για τις προοπτικές επίλυσης του ζητήματος της ονομασίας της ΠΓΔΜ. Υπό αυτό το πρίσμα, ο Μάθιου Νίμιτς εμφανίζεται αποφασισμένος να εντατικοποιήσει τις συνομιλίες και θέτει ως στόχο την επίτευξη συμφωνίας μεταξύ Αθήνας και Σκοπίων μέχρι τον Ιούνιο του ’18.

Οσοι γνωρίζουν τον έμπειρο δικηγόρο και πρώην διπλωμάτη, τον περιγράφουν για πρώτη φορά μετά πολλά χρόνια –ασχολείται με το θέμα από το 1994, αρχικά ως εκπρόσωπος των ΗΠΑ και στη συνέχεια μετά τον θάνατο του Σάιρους Βανς ως μεσολαβητής του ΟΗΕ– πολύ αισιόδοξο από το σκηνικό που δημιουργείται και πεπεισμένο ότι μπορεί να υπάρξει συμφωνία. Η Σύνοδος Κορυφής της Ε.Ε. τον Ιούνιο και η αντίστοιχη του ΝΑΤΟ στις αρχές Ιουλίου οριοθετούν το άτυπο χρονοδιάγραμμα εντός του οποίου θα εξελιχθεί η πρωτοβουλία του.

Ο κ. Νίμιτς θα κινηθεί προσεκτικά. Σε αυτή τη φάση δεν προτίθεται να καταθέσει συγκεκριμένη ονομασία. Σε κάθε περίπτωση, θεωρείται ως δεδομένο ότι αυτή θα είναι σύνθετη, πιθανότατα με γεωγραφικό προσδιορισμό. Η τελευταία πρότασή του, το «Βόρεια Μακεδονία», δεν έχει αποσυρθεί, ενώ παλαιότερα είχαν επίσης προταθεί, μεταξύ άλλων, το «Ανω Μακεδονία» και το «Μακεδονία του Βαρδάρη».

Η θέση των ΗΠΑ και της Ε.Ε.

Μεγαλύτερο «αγκάθι» αποτελεί το εύρος χρήσης, για το οποίο η ελληνική πλευρά επιμένει η κοινώς αποδεκτή ονομασία να χρησιμοποιείται «έναντι όλων», διευθέτηση που θα ήταν και η πιο πρακτική. Ωστόσο, από την πλευρά των Σκοπίων, το σημείο εκκίνησης είναι να χρησιμοποιείται το όνομα μόνον στις διμερείς συναλλαγές με την Ελλάδα, κάτι που απορρίπτει κατηγορηματικά η Αθήνα. Η διεθνής κοινότητα αντιλαμβάνεται ότι η σύνθετη ονομασία θα είναι εν πολλοίς αυτή που θα χρησιμοποιείται διεθνώς. Αλλωστε, τόσο οι ΗΠΑ όσο και άλλες σημαντικές χώρες έχουν διαμηνύσει την πρόθεσή τους να υιοθετήσουν όποια ονομασία προκύψει από τη διαπραγμάτευση, η οποία δεν περιορίζεται στο όνομα αλλά περιλαμβάνει και μία σειρά άλλων πτυχών, σημαντικότερες εκ των οποίων είναι η ταυτότητα και η γλώσσα.

Σε αυτή τη φάση ο κ. Νίμιτς θα εργαστεί για τη δημιουργία του κατάλληλου πλαισίου και προς αυτή την κατεύθυνση συμβολικές κινήσεις όπως η μετονομασία του αεροδρομίου των Σκοπίων από «Μέγας Αλέξανδρος», εκτιμάται ότι θα επιδράσουν θετικά και θα βελτιώσουν την ατμόσφαιρα.

Ο Μάθιου Νίμιτς προσβλέπει στον ρεαλισμό και στην αποφασιστικότητα του νέου πρωθυπουργού της ΠΓΔΜ, Ζόραν Ζάεφ, ο οποίος δηλώνει ευθέως ότι είναι έτοιμος να προχωρήσει σε συμβιβασμούς που θα ανοίξουν τον δρόμο για την ένταξη της χώρας του στους ευρωατλαντικούς θεσμούς, όποιο και αν είναι το πολιτικό κόστος, ακόμη και η ήττα του στις επόμενες εκλογές.

Οι ΗΠΑ και η Ε.Ε., με προεξάρχουσα τη Γερμανία, έχουν ενθαρρύνει τον μεσολαβητή του ΟΗΕ να προχωρήσει, διαβεβαιώνοντάς τον ότι θα στηρίξουν τις δράσεις του όπου, όπως και όσο χρειάζεται. Στο πλαίσιο αυτό σχεδιάζει να εντείνει και να αναβαθμίσει τη διαδικασία, συγκαλώντας συναντήσεις και σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών, ενδεχομένως και σε αυτό των πρωθυπουργών, καθώς γνωρίζει πως ο υπ. Εξωτερικών της γειτονικής χώρας, Νίκολα Ντιμιτρόφ, είναι πιο «συγκρατημένος» στο θέμα το οποίο είχε χειριστεί για πολλά χρόνια ως εκπρόσωπος της ΠΓΔΜ στις συνομιλίες υπό τον κ. Νίμιτς. Αντίθετα, ο Ζόραν Ζάεφ δηλώνει ευθέως έτοιμος για συμβιβαστεί.

Με δεδομένη την αυξημένη ευαισθησία που υπάρχει και στις δύο χώρες για το θέμα της ονομασίας, ο μεσολαβητής αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στον τρόπο που θα αντιδράσουν οι δύο λαοί. Υπό αυτό το πρίσμα, η προσοχή του δεν περιορίζεται στις κυβερνήσεις, αλλά λαμβάνει υπόψη και τη στάση της αντιπολίτευσης.
Μετά την ενασχόληση με το θέμα για σχεδόν επί ένα τέταρτο του αιώνα, ο Μάθιου Νίμιτς έχει πλήρη γνώση των πολιτικών συσχετισμών και των ιδιαιτεροτήτων της κάθε χώρας.

Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, οι Ευρωπαίοι περιμένουν ότι το θέμα της ονομασίας θα επιλυθεί στη νέα πιο ενθαρρυντική συγκυρία μετά την αλλαγή σκυτάλης στην ηγεσία της ΠΓΔΜ. Ο προβληματισμός που υπάρχει στην ελληνική κυβέρνηση, ωστόσο, αφορά τη στάση που θα τηρήσει ο κυβερνητικός εταίρος, οι Ανεξάρτητοι Ελληνες σε μια ενδεχόμενη αποδοχή των Σκοπίων μιας πρότασης σύνθετης ονομασίας. Πάντως, σύμφωνα με πληροφορίες, ο κ. Μητσοτάκης έχει ήδη διαμηνύσει στην Ευρώπη ότι η Ν.Δ. δεν προτίθεται να συναινέσει σε λύση εάν ο συγκυβερνήτης Καμμένος απορρίψει και καταψηφίσει μια πρόταση σύνθετης ονομασίας.

Στην περίπτωση της ΠΓΔΜ, ο «πονοκέφαλος» του μεσολαβητή είναι το εθνικιστικό κόμμα της αντιπολίτευσης, VMRO. Η απομάκρυνση του Νίκολα Γκρουέφσκι γεννά ελπίδες, ωστόσο πολλά θα κριθούν από το ποιος θα τον αντικαταστήσει στην ηγεσία του κόμματος. Η πρόσφατη δήλωση του πρωθυπουργού Ζόραν Ζάεφ ότι στις επαφές που είχε με την αντιπολίτευση έλαβε θετικά μηνύματα για τη στάση που θα τηρήσει στο θέμα, γεννά κάποιες ελπίδες, αν και είναι φυσικά πολύ νωρίς ακόμη.

«Μονόδρομος η ένταξη στην Ε.Ε.»

«Η ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ενωση είναι τα πάντα για εμάς», είχε τονίσει σε συνέντευξή του στην «Κ» ο κ. Μπουγιάρ Οσμάνι, αναπληρωτής πρωθυπουργός και μέλος της σημαντικής αλβανικής μειονότητας της ΠΓΔΜ, λίγες ημέρες πριν από την πρώτη επίσημη επίσκεψή του στην Αθήνα, τον Νοέμβριο. Για τη νέα σκοπιανή κυβέρνηση που έχει αναλάβει το τιμόνι της χώρας από το περασμένο καλοκαίρι, η πορεία προς την Ε.Ε. και τη Δύση δεν είναι επιλογή αλλά μονόδρομος. «Αν δεν ενταχθούμε στο ΝΑΤΟ άμεσα και δεν ξεκινήσει η διαδικασία ένταξής μας στην Ε.Ε., θα υπάρξουν τραγικές συνέπειες για τη χώρα και την περιοχή. Βρισκόμαστε στον 21ο αιώνα, που οι παραχωρήσεις και η συναίνεση είναι απαραίτητες, άλλωστε αν θέλουμε να γίνουμε μέλος της Ε.Ε. πρέπει να μάθουμε να τις κάνουμε», είχε επισημάνει ο κ. Οσμάνι, χαρακτηρίζοντας μάλιστα το 2018 ως τη «χρυσή χρονιά» για την επίλυση του ζητήματος της ονομασίας της ΠΓΔΜ.

Προσεγγίσεις και διαφορές με ΠΓΜΔ

Του Βασίλη Νέδου. 

Το δίμηνο Μαρτίου - Απριλίου 2018 περιγράφεται από συγκλίνουσες πηγές ως η πλέον κρίσιμη περίοδος για την εξεύρεση συμβιβαστικής συμφωνίας ανάμεσα σε Αθήνα και Σκόπια, στην ονοματολογική διαφορά που χωρίζει Ελλάδα και ΠΓΔΜ για 26 συναπτά έτη. Και οι δύο πλευρές αρνούνται κατηγορηματικά ότι έχει γίνει οποιαδήποτε συζήτηση για το ποιο μπορεί να είναι το όνομα που θα προταθεί, τι χρήση θα έχει και, κυρίως, ποιες είναι οι πιθανότητες αποδοχής από τη μια και την άλλη πλευρά. Ως αυτή τη στιγμή, οι δύο πλευρές έχουν περιοριστεί σε αμιγώς πρακτικά ζητήματα που αφορούν τη βελτίωση της ατμόσφαιρας σε θέματα όπως, π.χ., οι ονομασίες αεροδρομίων και αυτοκινητοδρόμων στη γειτονική χώρα και η διεύρυνση της συνεργασίας σε τομείς όπως η παιδεία, ο τουρισμός και η ενέργεια. Ιδιαίτερα στον τομέα της ενέργειας, η πιθανότητα δημιουργίας διασυνδετηρίου αγωγού από τη Θεσσαλονίκη προς τα Σκόπια, υπό το φως και των τελευταίων εξελίξεων στο λιμάνι της πόλης, έχει βαρύνουσα σημασία. Πολλά θα κριθούν από την (καλή έως αυτή τη στιγμή) χημεία των δύο ΥΠΕΞ κ. Κοτζιά και Ντιμιτρόφ, ενώ ως εξαιρετικά θετική περιγράφεται από όλες τις πλευρές η στάση που τηρεί μέχρι τώρα ο Μπουγιάρ Οσμάνι, αναπληρωτής πρωθυπουργός και μέλος της σημαντικής αλβανικής μειονότητας της ΠΓΔΜ. Οι επαφές ανάμεσα σε Αθήνα και Σκόπια, είτε απευθείας είτε με τη διαμεσολάβηση του ΟΗΕ, θα επαναληφθούν πλέον από τη νέα χρονιά.

Αν υπάρχει έδαφος για συμφωνία, δεν θα πρέπει να αποκλείεται και συνάντηση ανάμεσα στους δύο πρωθυπουργούς Αλέξη Τσίπρα και Ζόραν Ζάεφ, τα γραφεία των οποίων βρίσκονται ούτως ή άλλως σε επαφή. Εμπειροι παρατηρητές εκτιμούν ότι η βασική δυσκολία που ενδεχομένως προκύψει είναι η πιθανή επιμονή των Σκοπίων στην απόλυτη διασύνδεση της ενταξιακής πορείας στο ΝΑΤΟ (προφανώς έχει σημασία και η ευρωπαϊκή πορεία, ωστόσο για τη γειτονική χώρα η ένταξη στη Βορειοατλαντική Συμμαχία είναι σημαντικότερη) με την πρόοδο στο ονοματολογικό. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να περιπλέξει τις συνομιλίες με την Αθήνα, η οποία επιθυμεί μια λύση erga omnes προτού ξεκινήσουν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις. Από την πλευρά της Αθήνας, είναι –σε γενικές γραμμές– γνωστές οι εσωτερικές πολιτικές ισορροπίες. Στα Σκόπια υπάρχει νέα κυβέρνηση υπό τον Ζόραν Ζάεφ, η οποία απολαμβάνει της εμπιστοσύνης του διεθνούς παράγοντα και ιδίως των Αμερικανών, που έχουν αναβαθμίσει τη διπλωματική παρουσία τους στη γειτονική χώρα. Στο πρόσφατο ταξίδι του στην Ουάσιγκτον ο ΥΠΕΞ Νίκολα Ντιμιτρόφ επιβεβαίωσε την αμερικανική στήριξη στις διαπραγματεύσεις.

Ενδιαφέρον στοιχείο είναι και η γερμανική εμπλοκή. Σύμφωνα με πληροφορίες, το Βερολίνο έχει διαμηνύσει στην Αθήνα ότι μπορεί να βοηθήσει στην κατεύθυνση της γεφύρωσης των διαφορών ανάμεσα σε Ελλάδα και ΠΓΔΜ, δίχως, ωστόσο, να έχει καταστήσει σαφές τι μπορεί να σημαίνει αυτό.

Το πρόβλημα έγκειται στη διαχείριση του ζητήματος της ταυτότητας στα Σκόπια και τις αναταράξεις που πιθανώς προκαλέσει μια «δύσκολη» συμβιβαστική λύση. Στους επιφυλακτικούς, αλλά έως τώρα σχετικά συγκρατημένους, περιλαμβάνεται και η υπουργός Αμυνας Ραντμίλα Σεκέρινσκα, η οποία έχει μεγάλη επιρροή στο κυβερνών κόμμα. Και, βεβαίως, για την πλευρά των Σκοπίων είναι ιδιαίτερα κρίσιμο οι διαπραγματεύσεις να ολοκληρωθούν προτού το αντιπολιτευόμενο VMRO αρχίσει να επανακάμπτει.

 

Πηγή: kathimerini.gr

24

Διαβάστε το άρθρο από την πηγή

Εγγραφή RSS για αυτά τα σχόλια Σχόλια (0)

συνολικά: | προβολή:

Σχολιάστε το άρθρο comment

Παρακαλώ εισάγετε τον κωδικό που βλέπετε στην εικόνα:

Eshop
  • email Αποστολή άρθρου
  • print Εμφάνιση εκτύπωσης
  • Plain text Προβολή ώς Plain Text