Ενθύμιο από τα σύνορα της Βόρειας Κορέας

Του Νίκου Ευσταθίου.

Περιτριγυρισμένη από καταπράσινες βουνοκορφές και καλυμμένη από ένα πυκνό στρώμα λουλουδιών βρίσκεται μια στενή λωρίδα γης που επισκέπτονται 100.000 τουρίστες τον χρόνο. Επικρατεί πάντοτε μια σχεδόν εκκωφαντική ησυχία και στη μέση βρίσκονται έξι μικρά, καταγάλανα σπιτάκια. Το τοπίο ακούγεται ειδυλλιακό – ωστόσο σε επίσκεψή του το 1996 ο Αμερικανός πρόεδρος Μπιλ Κλίντον το αποκάλεσε «το πιο τρομακτικό μέρος της Γης». Πράγματι, στις δύο πλευρές της λωρίδας βρίσκονται δύο εκπληκτικά εξοπλισμένα στρατεύματα που εδώ και 55 χρόνια αντικρίζουν το ένα το άλλο, με πλήρη ετοιμότητα επίθεσης, σαν ανατριχιαστική καρτ-ποστάλ από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου. Ο λόγος, για τον Κοινό Χώρο Ασφαλείας, τον οικισμό που βρίσκεται ακριβώς επάνω στη γραμμή των συνόρων μεταξύ Βόρειας και Νότιας Κορέας και που, παραδόξως, αποτελεί το δημοφιλέστερο αξιοθέατο για την πιο καταπιεσμένη χώρα του πλανήτη.

Ο οικισμός –γνωστός και με το αντιφατικό όνομα «το χωριό της ειρήνης»– βρίσκεται λίγα μέτρα νοτιότερα από το σημείο στο όποιο οι δύο χώρες συνήψαν εκεχειρία το 1953, διακόπτοντας τον αιματηρό πόλεμο που άφησε εκατομμύρια νεκρούς. Είναι το μόνο σημείο της αποστρατιωτικοποιημένης ζώνης που διαιρεί την Κορεατική Χερσόνησο, στο οποίο οι στρατιώτες των δύο χωρών στέκονται αντικριστά, με ελάχιστη απόσταση μεταξύ τους. Τα μικρά σπιτάκια που συνεχίζουν τη νοητή γραμμή των συνόρων είναι βαμμένα με το συμβολικό «γαλάζιο της ειρήνης» του ΟΗΕ, και όταν δεν υποδέχονται τολμηρούς επισκέπτες, φιλοξενούν οποιαδήποτε επίσημη επικοινωνία ή διαπραγμάτευση μεταξύ των δύο χωρών. Τελευταία διαπραγμάτευση, μάλιστα, ήταν η συγκινητική συμφωνία που σφράγισε την ενιαία αποστολή της Κορέας στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς της Πγιονγκτσάνγκ και αναζωπύρωσε τις ελπίδες αρκετών για την πιθανότητα ενοποίησης των δύο χωρών. Ωστόσο, η πλειονότητα των ιστορικών στιγμών του «χωριού της ειρήνης» παραμένει σκοτεινή, γεμάτη αιματηρά επεισόδια και εμπλοκές που έκοψαν την ανάσα και στις δύο πλευρές των συνόρων. Το πιο πρόσφατο σοκαριστικό γεγονός καταγράφηκε από τις εκατοντάδες κάμερες του χώρου τον Νοέμβριο του 2017. Ηταν η προσπάθεια φυγής ενός Βορειοκορεάτη στρατιώτη, ο οποίος διέσχισε τρέχοντας τα σύνορα υπό τον ήχο χιλιάδων πυροβολισμών.

Πλησιάζοντας από τη νότια πλευρά με το επίσημο τουριστικό λεωφορείο, υπό την παρουσία ειδικής φρουράς και αταίριαστα χαλαρωτικής μουσικής, το πρώτο πράγμα που αντικρίζει κανείς είναι δύο επιβλητικά παρατηρητήρια, με τις σημαίες της κάθε χώρας να ανεμίζουν. Ο νεαρός Νοτιοκορεάτης ξεναγός εξηγεί στους επισκέπτες πως η Βόρεια Κορέα κατασκεύασε δεύτερη τον πύργο και πως φρόντισε να τον χτίσει μερικά μέτρα ψηλότερο, ως κίνηση εντυπωσιασμού και υπεροχής. «Ενίοτε από τον πύργο τους ακούγονται προπαγανδιστικά μηνύματα εκφοβισμού», αναφέρει, προσθέτοντας με χαμόγελο πως σε τέτοιες περιπτώσεις η Νότια Κορέα απαντάει εκπέμποντας από τα μεγάφωνά της ποπ τραγούδια. Στη συνέχεια, ζητάει από τον οδηγό να κάνει μια σύντομη στάση και παρέχει στους τουρίστες κιάλια για να εξετάσουν λεπτομερώς τη «γέφυρα της μη επιστροφής», όπου αφήνονταν ελεύθεροι οι αιχμάλωτοι των δύο κρατών με την επιλογή είτε να παραμείνουν στη χώρα της αιχμαλωσίας τους είτε να διασχίσουν τη γέφυρα προς την άλλη κατεύθυνση. «Εσείς τι θα διαλέγατε;» ρωτάει γελώντας ο ξεναγός.

Η υπεύθυνη δήλωση

Ο αλλόκοτος συνδυασμός της ανατριχιαστικής ατμόσφαιρας με το πνευματώδες χιούμορ συνεχίζεται και κατά την άφιξη στον Κοινό Χώρο Ασφαλείας. Κατεβαίνοντας από το λεωφορείο, οι επισκέπτες υπογράφουν μια υπεύθυνη δήλωση δίνοντας τη συγκατάθεσή τους για την είσοδό τους σε «μια εχθρική περιοχή που περιέχει τη δυνατότητα τραυματισμού ή θανάτου ως αποτέλεσμα εχθρικής δράσης». Κατόπιν, τα τουριστικά γκρουπ κατευθύνονται προς τα γαλάζια κτίρια των διαπραγματεύσεων όπου τους επιτρέπεται να κάνουν τον κύκλο του τραπεζιού, περνώντας ουσιαστικά τα σύνορα και πατώντας για λίγα δευτερόλεπτα στο έδαφος της Βορείου Κορέας – οι ξεναγοί μάλιστα ενθαρρύνουν τους επισκέπτες να τραβούν διακριτικές φωτογραφίες ώστε να μπορούν να καυχιούνται πως βρέθηκαν στη δυσπρόσιτη χώρα. Στο τέλος της επίσκεψης στο χωριό, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να αγοράσουν και διάφορα σουβενίρ από ένα επίσημο μαγαζί με αναμνηστικά. Το αντικείμενο με τις μεγαλύτερες πωλήσεις είναι μια διακοσμητική κορνίζα που περιέχει ένα μικρό κομμάτι σύρματος από τα σύνορα των δύο χωρών.

Προτού επιστρέψει στην ασφαλή Σεούλ, το λεωφορείο κάνει μια τελευταία στάση σε ένα πράσινο ξέφωτο, δίπλα ακριβώς από το τείχος των συνόρων. Ο ξεναγός αυτή τη φορά παραμένει σιωπηλός και καθοδηγεί το κοινό προς τα έξω. Μπροστά βρίσκεται ένα θέαμα εξαιρετικά ανθρώπινο, δίχως καμία προσπάθεια εντυπωσιασμού. Χιλιάδες χρωματιστές κορδέλες, κρεμασμένες από το πλέγμα, από χιλιάδες οικογένειες που έχουν διασπαστεί, με ευχές για ένα μέλλον ενοποίησης και ειρήνης.

Πηγή: kathimerini.gr

24