Αρχαιολογικοί χώροι σε ομηρία

Είναι δυνατόν αρχαιολογικοί χώροι να μένουν κλειστοί και οι αρχαιοφύλακες να πληρώνονται σαν να εργάστηκαν κανονικά; Η απάντηση είναι «ναι». Ας δούμε μια περίπτωση που περιήλθε εις γνώση της εφημερίδας. Στον αρχαιολογικό χώρο Ολυμπιείου - Λυκείου Αριστοτέλη, το 2015 ο αριθμός των ημερησίων φυλάκων ήταν 10. Στις 13/12/2015 εργάστηκαν και οι 10 και ο χώρος λειτουργούσε κανονικά. Στις 20/12/2015 ημέρα Κυριακή εργάστηκαν πάλι και οι 10, σύμφωνα με επίσημο υπηρεσιακό έγγραφο που έχει στη διάθεσή της η «Κ», το οποίο βεβαιώνει τις ώρες και τις μέρες εργασίας τους και φέρει υπογραφή αρχιφύλακα και προϊσταμένου του αρμόδιου τμήματος, ο αρχαιολογικός χώρος όμως δεν άνοιξε. Παρέμεινε κλειστός, λόγω απεργίας της Πανελλήνιας Ενωσης Υπαλλήλων Φύλαξης Αρχαιοτήτων (ΠΕΦΥΑ). Η «Κ» προσπάθησε να επικοινωνήσει με έναν από τους υπογράφοντες αλλά δεν στάθηκε δυνατό.

Θολό τοπίο

Προσπαθώντας να δώσουμε μια εξήγηση, ζητήσαμε τη βοήθεια του κ. Φιλάρετου Αλικαρίδη, συμβούλου του τέως υπουργού Πολιτισμού Αριστείδη Μπαλτά. «Οι αρχαιοφύλακες καταφέρνουν πραγματικά και έχουν πετυχημένες απεργιακές κινητοποιήσεις, για τον απλούστατο λόγο ότι στο μεγαλύτερο ποσοστό πληρώνονται τις ημέρες που απεργούν αλλά και γιατί η απεργία τους σημαίνει και κλείσιμο των αρχαιολογικών χώρων με την έννοια ότι κλειδώνουν τους χώρους και κρατάνε τα κλειδιά ανεξάρτητα με το πόσοι είναι μέσα. Διότι ο αριθμός που ορίζουν ως προσωπικό ασφαλείας σε κάθε απεργιακή κινητοποίηση δεν είναι σαφής. Δεν υπάρχει πουθενά δηλωμένος. Πρόκειται, λοιπόν, για ένα θολό τοπίο, με αποτέλεσμα άπαντες να δηλώνονται ως προσωπικό ασφαλείας και συγχρόνως ο χώρος να είναι κλειστός, παρά το γεγονός ότι είναι, θεωρητικά τουλάχιστον, όλοι εκεί. Αυτό που θα έπρεπε να γίνεται είναι να δηλώνεται εκ των προτέρων πόσα άτομα σε κάθε χώρο αποτελούν προσωπικό ασφαλείας και μόνο αυτά να μπορούν να εμφανίζονται ως παρόντα σε μέρες απεργιακής κινητοποίησης. Πιστεύω ότι ο αριθμός αυτός θα πρέπει να ορίζεται από τη νομοθεσία ως ένα μικρό ποσοστό των καθημερινά απασχολουμένων».

Τα σημερινά «λουκέτα»

Οι αρχαιολογικοί χώροι της Κρήτης και του νομού Αττικής, ανάμεσά τους η Κνωσός και η Ακρόπολη που συγκεντρώνουν τη μεγαλύτερη προσέλευση επισκεπτών, δεν θα λειτουργήσουν σήμερα, καθώς η πλειονότητα της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας του υπουργείου Πολιτισμού πραγματοποιεί 24ωρη προειδοποιητική απεργία. Την απεργία στηρίζει και η ΠΕΦΥΑ και ανάμεσα στα αιτήματά της είναι και «η συνέχιση της καταβολής των εξαιρέσιμων από το Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων (ΤΑΠ)».

Για να το εξηγήσουμε όσο πιο απλά γίνεται, η μισθοδοσία των αρχαιοφυλάκων γίνεται από το υπουργείο Πολιτισμού, η πληρωμή των πέραν του πενθημέρου και των αργιών γίνεται από το ΤΑΠ, το οποίο αφενός δεν έχει την αρμοδιότητα, αφετέρου λόγω έλλειψης προσωπικού δεν διαθέτει μηχανισμό ελέγχου για τα χρήματα που πληρώνει. Η δημιουργία ενιαίου φορέα πληρωμής του συνόλου των αμοιβών (μισθοδοσία και υπερωρίες) των αρχαιοφυλάκων και η μεταφορά της πληρωμής από το ΤΑΠ στο υπουργείο Πολιτισμού, θα διασφάλιζε ουσιαστικό έλεγχο. Κάποιοι φαίνεται ότι δεν τον επιθυμούν.

Τους τελευταίους μήνες έχουν γίνει πολλές επώνυμες καταγγελίες. Περιγράφουν ένα διάτρητο σύστημα το οποίο συντηρείται επί πολλές δεκαετίες και απ’ όλες τις κυβερνήσεις, κατονομάζουν συμφέροντα, αποκαλύπτουν βολεμένα συστήματα και μηχανισμούς που μάχονται οποιαδήποτε απόπειρα εξυγίανσης.

«Κανείς υπουργός δεν τολμάει να θίξει πράγματα τα οποία είναι στραβά», σχολιάζει ο κ. Αλικαρίδης. «Διότι “ακινητοποιείται” από το γνωστό όπλο των αρχαιοφυλάκων, το λουκέτο στους αρχαιολογικούς χώρους. Το πολιτικό κόστος είναι μεγάλο γιατί η κλειστή Ακρόπολη, λ.χ., έχει σημαντικό αντίκτυπο στον τουρισμό, την οικονομία αλλά και στην κοινή γνώμη. Ετσι, κανείς δεν βάζει το μαχαίρι στο κόκαλο. Και είναι απαραίτητο, για λόγους αρχής, αλλά και γιατί το οικονομικό κόστος για το Δημόσιο είναι σημαντικό, ειδικά στην κατάσταση που βρίσκεται η χώρα».

Την ίδια στιγμή, τον περασμένο Ιανουάριο οι αφίξεις τουριστών σημείωσαν αύξηση σε ποσοστό 22%. Πολλοί απ’ αυτούς δεν θα μπορέσουν σήμερα να επισκεφθούν αρχαιολογικούς χώρους στην Αττική και στην Κρήτη. Γιατί αυτό έχουν αποφασίσει οι πραγματικοί «ιδιοκτήτες» τους, αυτοί που κρατάνε τα κλειδιά τους!

Οι πρώτες ρωγμές

Εν τω μεταξύ, συνεχίζεται το αδιέξοδο στο άλλο ανοιχτό μέτωπο του υπουργείου Πολιτισμού, το Ταμείο Αλληλοβοηθείας που τελεί ακόμη υπό κατάληψη. «Την πιο φαιδρή κατάληψη στην ιστορία του συνδικαλιστικού κινήματος», όπως δήλωσε στην «Κ» (23/02/2018) ο Αθανάσιος Στεργίου, νέος πρόεδρος του Ταμείου, κάνοντας λόγο για συνδικαλιστικά προσχήματα. «Γίνεται μια κατάληψη για χάρη του κ. Βλαντή (προηγούμενος γεν. διευθυντής του Ταμείου), ο οποίος είναι ανάμεσα στους ελεγχόμενους για κατασπατάληση δημοσίου χρήματος και δεν έχει παρουσιαστεί στην υπηρεσία του σχεδόν ένα μήνα. Εχουμε ζητήσει συγκεκριμένα στοιχεία για να ξέρουμε τι γίνεται στο Ταμείο και δεν μας τα παραδίδουν. Αν είναι καθαροί, όπως δηλώνουν, δεν έχουν λόγο να φοβούνται».

Σκληρή ανακοίνωση

Με το συγκεκριμένο θέμα διαφοροποιήθηκε ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων βγάζοντας πριν από λίγες μέρες μια σκληρή ανακοίνωση, που εκφράζει την αντίθεσή του στη συνεχιζόμενη κατάληψη. Τονίζει, παράλληλα, ότι «η οποιαδήποτε διαχείριση δημοσίου χρήματος, και μάλιστα στο όνομα των εργαζομένων, οφείλει να είναι ανοιχτή στον έλεγχο και στην απόδοση ευθυνών». Κατά της κατάληψης εκφράστηκε ανοιχτά και ο Ενιαίος Σύλλογος Υπαλλήλων ΥΠΠΟ Αττικής, Στερεάς Ελλάδας & Νήσων. Στο «μέτωπο» έχουν προκληθεί ήδη οι πρώτες ρωγμές. Η συνέχεια θα έχει μεγάλο ενδιαφέρον.