Σι Τζινπίνγκ, ο αυτοκράτορας

Πρόεδρος σήμερα, δικτάτορας αύριο;  Η Λαϊκή Κίνα ετοιμάζεται να καταργήσει τον περιορισμό των δύο προεδρικών θητειών, ανοίγοντας τον δρόμο στον νέο «αυτοκράτορα» Σι Τζινπίνγκ να κυβερνήσει επ' αόριστον, χωρίς ουσιαστικό έλεγχο στην απόλυτη εξουσία του.

Επιστροφή στην προσωπολατρία

Κάποιοι τον αποκαλούν ήδη «ηγέτη των αυταρχικών», καθώς μπαίνει στη χορεία των απολυταρχικών Πούτιν, Ερντογάν, Μαδούρο, Κιμ, με αποτέλεσμα να σβήνουν οι ελπίδες εκδημοκρατισμού στη δεύτερη οικονομία και ανερχόμενη δύναμη του πλανήτη.

Είναι μια ιστορική αλλαγή, με βαθιές επιπτώσεις για το μέλλον του γίγαντα της Ασίας, και του κόσμου. Μετά τη βασιλεία του Μάο, η ηγεσία της κομμουνιστικής Κίνας είχε αποφασίσει να περιορίσει την πολιτική δύναμη των ηγετών και να εγκαταλείψει την προσωπολατρία. Αλλά τώρα ο Σι γυρίζει πίσω το ρολόι. Ο 64χρονος ηγέτης είναι καθ' οδόν για να γίνει ισόβιος πρόεδρος, ή δικτάτορας κατά πολλούς, καθώς το ΚΚΚ καταργεί το όριο των δύο θητειών που θα τον ανάγκαζε να παραδώσει την εξουσία σε πέντε χρόνια.

Είναι φανερό ότι οι πολιτικές φιλοδοξίες του Σι ξεπερνούν τα όσα προβλέπει σήμερα το Σύνταγμα της χώρας και ότι δεν σκοπεύει να τηρήσει τον άγραφο κανόνα για την ομαλή μεταβίβαση της πολιτικής εξουσίας ύστερα από 10 χρόνια κατ' ανώτατο όριο. Αυτή η πρακτική εισήχθη από τον μεταρρυθμιστή Ντενγκ Σιαοπίνγκ, για να αποτραπεί κατάχρηση εξουσίας τύπου Μάο. Ο ιδρυτής της Λαϊκής Κίνας είχε απεριόριστη ισχύ και τη χρησιμοποίησε με καταστρεπτικά αποτελέσματα, ξεκινώντας το λεγόμενο «Μεγάλο άλμα προς τα εμπρός», το οποίο οδήγησε στον μεγαλύτερο λιμό όλων των εποχών και στην αιματοβαμμένη «Πολιτιστική Επανάσταση». Στη δεκαετία του 1980 αποφασίστηκε ότι κανένας δεν θα πρέπει να κατέχει ξανά τέτοια ασύγκριτη, ανεξέλεγκτη πολιτική δύναμη.

Αλλά ο Σι τα ανατρέπει όλα αυτά για να εδραιώσει την απόλυτη ισχύ του - προκρίνοντας πάνω από όλα τη σταθερότητα. Εχει ήδη απομακρύνει τους πολιτικούς αντιπάλους του ξεκινώντας μια πρωτοφανή εκστρατεία κατά της διαφθοράς, η οποία συμβαίνει να έχει και μεγάλη αποδοχή από τον λαό της Κίνας. Εχει μονοπωλήσει τη λήψη αποφάσεων αναλαμβάνοντας προσωπικά τόσο πολλά καθήκοντα που ο βρετανικός «Economist» τον χαρακτήρισε 

«Πρόεδρο των πάντων».

Από τότε που ανέλαβε την εξουσία, το 2012, η Κίνα έχει επιταχύνει την καταστολή των αντιφρονούντων, των ακτιβιστών και της κοινωνίας των πολιτών σε βαθμό πρωτοφανή εδώ και δεκαετίες. Οι λίγες ελευθερίες που χορηγήθηκαν τώρα ανατρέπονται, όπως έδειξε και το σαρωτικό κύμα λογοκρισίας στο Διαδίκτυο μετά την κατάργηση των δύο θητειών. Μπλοκαρίστηκε η αναζήτηση με λέξεις-κλειδιά όπως «δεν συμφωνώ», «αυταρχικός» και «αυτοκράτορας». Αυτή είναι η πιο σημαντική επίπτωση: η υποχώρηση της όποιας ελευθερίας έκφρασης και δημοκρατίας είχε εκχωρηθεί από τους «κόκκινους καπιταλιστές».

Οι φιλοδοξίες της «νέας εποχής»

Ηδη από τον περασμένο Οκτώβριο ανακοινώθηκε ότι «η σκέψη του Σι Τζινπίνγκ για τον σοσιαλισμό με κινεζικά χαρακτηριστικά μιας νέας εποχής» θα ενσωματωθεί στο Σύνταγμα του ΚΚΚ ως επίσημη πολιτική θεωρία. Μια τιμή, παρεμπιπτόντως, που ως τότε μόνο ο Μάο είχε απολαύσει. Στην πραγματικότητα, αυτό σημαίνει ότι κανένας στο Κόμμα, δηλαδή στην αχανή χώρα του 1,3 δισ. ανθρώπων, δεν έχει περισσότερη εξουσία από τον Σι.

Και αυτό σε μια εποχή όπου η Λαϊκή Κίνα συγκεντρώνει όλο και μεγαλύτερη οικονομική και γεωστρατηγική δύναμη, προβάλλοντας το δικό της πολιτικό σύστημα ενάντια στις δυτικές δημοκρατίες. Το έργο «Μία ζώνη - Ενας δρόμος του Μεταξιού για τον 21ο αιώνα» σε ολόκληρη την ευρασιατική ήπειρο είναι απλώς μια γεύση από τα πολύ φιλόδοξα σχέδια της Κίνας - και του Σι.

Η Διεθνής των ανελεύθερων καθεστώτων

Πούτιν στη Ρωσία, Ερντογάν στην Τουρκία, Μαδούρο στη Βενεζουέλα, Ορμπαν στην Ουγγαρία, Σίσι στην Αίγυπτο. Είναι όλοι ηγέτες ανελεύθερων καθεστώτων, που εδραιώνουν την απόλυτη εξουσία τους «διαδικαστικά», με τροποποιήσεις στο Σύνταγμα ή εκλογές άνευ πραγματικών αντιπάλων, αντί να κάνουν πραξικοπήματα με τανκς.

Μαζί τους έχουμε μπει στην εποχή της αρπαγής της εξουσίας με νομότυπο τρόπο. Εθνικισμός, λαϊκισμός, επίκληση ξένων δυνάμεων που επιβουλεύονται το έθνος, διώξεις στην αντιπολίτευση, φίμωση του ελεύθερου Τύπου, έλεγχος της Δικαιοσύνης, κατάργηση των ελέγχων και των ισορροπιών της φιλελεύθερης δυτικής Δημοκρατίας, έχουν αναδείξει ένα άλλο μοντέλο, που φαίνεται να κερδίζει έδαφος παντού. Αυτό του «αυταρχικού ισχυρού ανδρός» («strongman»), που πουλάει όραμα εθνικιστικού μεγαλείου και αρνείται να εγκαταλείψει την εξουσία, εξομοιώνοντας τον εαυτό του με το «έθνος», με τρόπο που κάθε απειλή εναντίον του να θεωρείται εσχάτη προδοσία για τα συμφέροντα της πατρίδας.

Πρώτος διδάξας είναι βέβαια ο «νεοτσάρος» του Κρεμλίνου. Ηδη 18 χρόνια στην εξουσία, είτε ως πρόεδρος είτε ως πρωθυπουργός, ο 65χρονος Βλαντίμιρ Πούτιν θα επανεκλεγεί για άλλη μία εξαετή θητεία στις 18 Μαρτίου, κυριαρχώντας απόλυτα στη Ρωσία για ένα τέταρτο του αιώνα. Διάδοχος δεν διαφαίνεται εν όψει, όπως και στην περίπτωση του «νεοσουλτάνου» του Βοσπόρου.

Μετά από τρεις θητείες στην πρωθυπουργία, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν μεταπήδησε στην προεδρία το 2014, και πέρυσι τον Απρίλιο διοργάνωσε δημοψήφισμα για να αλλάξει το Σύνταγμα και να αποκτήσει ο πρόεδρος εκτελεστικές υπερεξουσίες. Σκοπός του 64χρονου Ερντογάν είναι να κερδίσει τις προεδρικές εκλογές του 2019, εδραιώνοντας την κυριαρχία του για το προβλέψιμο μέλλον.

Τα ίδια και στη Βενεζουέλα, όπου ο Νικολάς Μαδούρο, διάδοχος του λαϊκιστή Ούγκο Τσάβες, έχει προχωρήσει σε μια αρπαγή εξουσίας εντυπωσιακή ακόμη και για τα δεδομένα λατινοαμερικανών δικτατόρων του παρελθόντος. Με την αντιπολίτευση να έχει την πλειοψηφία στη Βουλή, εν μέσω φτώχειας, πείνας και ταραχών, ο Μαδούρο απλώς δημιούργησε νέο κοινοβούλιο. Πέρυσι τον Ιούλιο ιδρύθηκε μια συντακτική συνέλευση που θα ξαναγράψει το Σύνταγμα στα μέτρα του. Η αντιπολίτευση έχει κηρύξει μποϊκοτάζ για τις εκλογές του ερχόμενου μήνα (22 Απριλίου), αλλά αυτό λίγο τον ενδιαφέρει. Ζητούμενο και για αυτόν είναι να παραμείνει, επ’ αόριστον, στην εξουσία.

Φαίνεται ότι δέκα χρόνια μετά τη μεγάλη οικονομική κρίση του 2008 οι αντίπαλοι της φιλελεύθερης δημοκρατίας είναι πλέον τόσο πολλοί που απειλούν σοβαρά τα θεμέλιά της. Το μοντέλο ενός πανίσχυρου και αποφασιστικού, αυταρχικού ηγέτη, που θα φέρει τη σταθερότητα και την ευημερία, ακόμη και με εκπτώσεις στην ελευθερία, κατορθώνει συχνά να γοητεύει μεγάλες μάζες και να κυριαρχεί υπονομεύοντας τη νομιμοποιητική βάση της δημοκρατίας, ακόμη και στο ιστορικό προπύργιό της, τη Δύση, όπως έδειξε καθαρά η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ.

Πηγή: tovima.gr

25