Το μέρισμα

Μέγεθος γραμμάτων: Decrease font Enlarge font
Το μέρισμα

Μέρισμα είναι το τμήμα των κερδών που η επιχείρηση επιστρέφει στους μετόχους της. Το μέρισμα, μας δείχνει τα πάντα για μία εταιρία. Μας δείχνει το εάν η εταιρία είναι υγιής, τη χρηματοοικονομική της κατάσταση, τη φάση του επιχειρηματικού κύκλου που διανύει, την αναμενόμενη πορεία της τιμής της μετοχής της, τη συμπεριφορά της τιμής της μετοχής σε μία δύσκολη συγκυρία, αλλά και το πόσο η διοίκηση σέβεται τους μετόχους της. Μάλιστα, το ποσοστό των εταιριών που δίνει μέρισμα στη χρηματιστηριακή αγορά μιας χώρας, μπορεί να μας δείξει και τη φάση που διανύει η οικονομία της χώρας αυτής. Το μέρισμα μας δείχνει και ποιές εταιρίες θα οδηγηθούν στην κατηγορία της “Επιτήρησης”, ή ποιές από την κατηγορία αυτή θα δουν σύντομα την πόρτα της εξόδου από το Χρηματιστήριο. Η επένδυση σε μία μετοχή χωρίς την προηγούμενη εξέταση της μερισματικής της πολιτικής, είναι ένα σοβαρό επενδυτικό λάθος.

 

Η σταθερή διανομή μερίσματος κάθε χρόνο συνιστά μία διαβεβαίωση για τη σταθερή πορεία της εταιρίας. Ακόμη περισσότερο, η διαχρονική αύξηση του διανεμόμενου μερίσματος διαβεβαιώνει για την πραγματική ανοδική πορεία των οικονομικών μεγεθών της. Ο κανόνας είναι ότι, οι μετοχές των εταιριών με σταθερή μερισματική πολιτική και υψηλή μερισματική απόδοση, διαχρονικά έχουν πολύ καλύτερη πορεία από τις υπόλοιπες.

Η μείωση του μερίσματος, είναι το πρώτο “σημάδι κινδύνου” για την εταιρία. Και εάν το μέρισμα συνεχίσει να μειώνεται, είναι βέβαιο ότι η εταιρία αντιμετωπίζει προβλήματα. Η μη διανομή μερίσματος δηλώνει μία πολύ σοβαρή αδυναμία για την εταιρία. Και εάν η εταιρία συνεχίσει να μη διανέμει μέρισμα, τότε το μέλλον της δεν είναι ευοίωνο. Αυτό επιβεβαιώνεται διαρκώς από τις αγορές και την ιστορία τους.

 

Σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις που εξετάζει η διεθνής χρηματιστηριακή βιβλιογραφία, αποδεικνύεται η θετική σχέση μεταξύ διανομής ικανοποιητικού μερίσματος και θετικής πορείας της μετοχής, η οποία μάλιστα, διαχρονικά, είναι καλύτερη από την πορεία του μέσου όρου της χρηματιστηριακής αγοράς και των χρηματιστηριακών της δεικτών.


Η διανομή μερίσματος στο Χ.Α.

 

Με βάση το Ν.3604/2007 οι ανώνυμες εταιρείες υποχρεούνται να διανέμουν στους μετόχους ποσοστό τουλάχιστον 35% επί των καθαρών κερδών. Αυτό μπορεί να μην εφαρμοστεί εάν το αποφασίσει η Γενική Συνέλευση των μετόχων με πλειοψηφία τουλάχιστον 65% του καταβεβλημένου εταιρικού κεφαλαίου. Στην περίπτωση αυτή, το μη διανεμόμενο μέρισμα μέχρι τουλάχιστον ποσοστού 35% επί των καθαρών κερδών, μεταφέρεται στα βιβλία της εταιρείας σε ειδικό λογαριασμό αποθεματικού προς κεφαλαιοποίηση. Το αποθεματικό αυτό υποχρεούται η ανώνυμη εταιρεία εντός τετραετίας από το χρόνο του σχηματισμού του να το κεφαλαιοποιήσει, με έκδοση νέων μετοχών που παραδίδει δωρεάν στους δικαιούχους μετόχους. Επίσης, εάν το αποφασίσει η Γενική Συνέλευση με πλειοψηφία 70% τουλάχιστον του καταβλημένου εταιρικού κεφαλαίου, δεν εφαρμόζονται ούτε τα προβλεπόμενα από την προηγούμενη υποπερίπτωση. (Δείτε περισσότερα)

Στα χρόνια της παρούσας κρίσης, λόγω της κατάρρευσης της κερδοφορίας τους, το ποσοστό των εταιριών που διένειμε μέρισμα υποχώρησε σε πρωτοφανή επίπεδα. Στα χαμηλότερα -μετά τα χρόνια της κατοχής- επίπεδα στην ελληνική χρηματιστηριακή ιστορία. (Δείτε διάγραμμα)


Από το διάγραμμα αυτό παρατηρούμε ότι στις τρεις μεγάλες ανοδικές φάσεις της ιστορίας του Χρηματιστηρίου (1922-1926, 1970-1973, 1998-1999), το ποσοστό των εταιριών που διένειμαν μέρισμα κινήθηκε λίγο πάνω από το 75%. Αντίθετα, στις φάσεις πτώσης ή και στασιμότητας, συνήθως κινούνταν γύρω από το 50%.


Το ποσοστό των εταιριών που διανέμουν μέρισμα στο Χρηματιστήριο της Αθήνας, μειώνεται συνεχώς από το έτος 2001, κάτι που φανερώνει ότι, η “μικροοικονομική” κρίση στα εσωτερικά των επιχειρήσεων ξεκίνησε νωρίτερα από την κρίση χρέους. Και κορυφώθηκε κατά τη διετία 2012-2013, οπότε το ποσοστό αυτό υποχώρησε ακόμη και κάτω του 10%.

Η πτώση του ποσοστού διανομής μερίσματος σε επίπεδα κάτω του 25% του αριθμού των εισηγμένων εταιριών επί 8 ολόκληρα χρόνια, δείχνει το μέγεθος της κρίσης που βίωσαν η ελληνική οικονομία και το Χρηματιστήριο. Στον τελευταίο αιώνα, τόσο χαμηλά ποσοστά σημειώθηκαν μόνο στην Κατοχή και στα χρόνια που ακολούθησαν.

Σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα κυμάνθηκε και η μερισματική απόδοση, καθ’ όλη τη διάρκεια των τελευταίων ετών (η μερισματική απόδοση υπολογίζεται αν διαιρέσουμε το ποσό του μερίσματος δια της τιμής της μετοχής και εκφράζεται επί τοις εκατό - για το σύνολο της αγοράς διαιρείται το συνολικό ποσό μερισμάτων όλων των εταιριών δια της συνολικής κεφαλαιοποίησης του Χρηματιστηρίου). Το έτος 2013 βρέθηκε στο 0,70%, που είναι η χαμηλότερη απόδοση σε όλη την ιστορίας του Χρηματιστηρίου -πλην της περιόδου της Κατοχής- και αυτό, παρά τις πολύ χαμηλές τιμές που είχαν διαμορφωθεί (δηλαδή, τα διανεμηθέντα μερίσματα ήταν εξαιρετικά χαμηλά ως ποσά). (Δείτε διάγραμμα)

Εταιρίες με συχνή διανομή μερίσματος

 

Με κριτήριο του τη διανομή μερίσματος επί τουλάχιστον 15 φορές κατά τα τελευταία 20, αλλά και τη διανομή μερίσματος σε τουλάχισον μία χρονιά στις τελευταίες τρεις, επιλέγουμε 24 εταιρίες οι οποίες χαρακτηρίζονται ως “εταιρίες συχνής διανομής μερίσματος”. Είναι αυτές οι εταιρίες μερικές από τις καλύτερες της χρηματιστηριακής μας αγοράς; Μερικές είναι. Μερικές άλλες, δεν είναι. Περνούν όμως ένα από τα σημαντικά κριτήρια που υπάρχουν για να θεωρείται μία εταιρία ως “καλή”. Βεβαίως, υπάρχουν πολλά ακόμη κριτήρια.

Έχει ενδιαφέρον όμως να δούμε ποιά ήταν η επίδοσή τους. Ήταν καλύτερη από το μέσο όρο της χρηματιστηριακής αγοράς; Σε μελέτη που δημοσιεύσαμε στο τεύχος 202 του “Χ&Α” (εδώ) εξετάσαμε τη χρηματιστηριακή επίδοση των εταιριών που διανέμουν μέρισμα σε τακτική ή σε συχνή βάση (εδώ).

 

Με μόνη εξαίρεση τη μετοχή της Τράπεζας της Ελλάδος, οι 25 από τις 26 εξεταζόμενες εταιρίες, όντως πέτυχαν καλύτερη απόδοση σε σχέση με το Γενικό Δείκτη για την περίοδο που καλύπτει όλη την οικονομική (και χρηματιστηριακή) κρίση της Ελλάδας (δηλαδή από το τέλος του 2009 έως και την 312/12/2018). Κατά το διάστημα αυτό, ο Γενικός Δείκτης του Χρηματιστηρίου είχε απόδοση -72,1%. Ο αριθμητικός μέσος όρος της απόδοσης των 26 εξεταζόμενων εταιριών έφθασε στο +76,3%!

Βέβαια, η χρήση του αριθμητικού μέσου όρου δεν είναι μία ιδιαίτερα επιστημονικά ορθή μέθοδος για να εξεταστεί η απόδοση σε μία ομάδα μετοχών. Εν τούτοις όμως, δείχνει με σαφήνεια κάποια σημεία.

Όμως, δεν ήταν μόνο στο διάστημα των 9 ετών που η απόδοση των εταιριών που διανέμουν μέρισμα ήταν καλύτερη από την απόδοση του Γενικού Δείκτη. Το ίδιο συνέβαινε κάθε χρονιά στη διάρκεια αυτής της 9ετίας!

 


Κείμενα: Γιάννης Σιάτρας, Κωνσταντίνα Ρομοσού. Επεξεργασία στοιχείων: Ευάγγελος Καμπούρης

 

Επιστροφή στα περιεχόμενα

Δείτε τους συνδέσμους για παλαιότερα τεύχη εδώ.


Εγγραφή RSS για αυτά τα σχόλια Σχόλια (0)

συνολικά: | προβολή:

Σχολιάστε το άρθρο comment

Παρακαλώ εισάγετε τον κωδικό που βλέπετε στην εικόνα:

Eshop
  • email Αποστολή άρθρου
  • print Εμφάνιση εκτύπωσης
  • Plain text Προβολή ώς Plain Text