Thomas Cook: Τί οδήγησε τον “γίγαντα” στον θάνατο;

Όπως συμβαίνει με τα περισσότερα πράγματα, σπάνια υπάρχει μια και μοναδική αιτία για μια τόσο μεγάλη αποτυχία. Αυτό που συνέβη στην Thomas Cook μπορεί να θεωρηθεί ως μία “τέλεια καταιγίδα”. Η λειτουργία της εταιρίας είχε ήδη αναμορφωθεί μετά τη συγχώνευσή της με το MyTravel Group το 2007, αλλά και από τις μεταβαλλόμενες συνθήκες στον τομέα του τουρισμού κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων δεκαετιών.

Οι μεταβαλλόμενες συνθήκες προσδιορίζονται από την αυξανόμενη ένταση του ανταγωνισμού στον τομέα των ταξιδιών. Οι τουριστικές επιχειρήσεις βασίζονται σε μεγάλες πωλήσεις με μικρά περιθώρια κέρδους - δηλαδή πρέπει να καλύψουν τις διαθέσιμες αεροπορικές θέσεις τους και τα ξενοδοχειακά τους δωμάτιά για να κερδίσουν. Ένα κενό κάθισμα ή ένα κενό δωμάτιο είναι ένα “νεκρό σημείο” και κατατρώει όποια ελάχιστα κέρδη προέρχονται από όλα τα άλλα καθίσματα και τα δωμάτια που πωλούνται.

Τα τελευταία χρόνια, οι επιχειρηματικές εξελίξεις στην εταιρία δε βασίστηκαν μόνο σε επιλογές της διοίκησής της, αλλά και σε πολλούς άλλους εξωγενείς παράγοντες οι οποίοι δε μπορούσαν να ελεγχθούν. Μεταξύ αυτών ήταν και ένας πολύ σημαντικός και -όπως αποδείχθηκε- ανυπάρβλητος: οι συζητήσεις για το Brexit, σε συνδυασμό με τον χαμηλό ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης της χώρας, οδήγησαν σε μια πολύ ασθενέστερη λίρα. Αυτό σήμαινε υψηλότερο κόστος για τη διεθνή ταξιδιωτική βιομηχανία, ασκώντας ακόμη μεγαλύτερη πίεση στα μικρά περιθώρια κέρδους τους.

Η πορεία μίας εταιρίας με το μέγεθος της Thomas Cook βασίζεται -σε πολύ μεγάλο βαθμό- στην έννοια των πλεονεκτημάτων των “οικονομιών κλίμακας”. Δηλαδή, μπορεί να ευημερήσει σε ένα περιβάλλον αναπτυσσόμενης εγχώριας και διεθνούς οικονομίας. Όμως, το μεγάλο μέγεθος, δημιουργεί ανελαστικότητες και οδυνηρές δυσχέρεις όταν οι συνθήκες μεταβληθούν. Η εταιρία αντιμετώπισε εξαιρετικά προβλήματα από τις συνθήκες οικονομικής στασιμότητας, την ξέφρενη ανάπτυξη της φιλοξενίας τύπου AirBnB και την ανάπτυξη οργανισμών εξειδικευμένου τουρισμού. Επιπρόσθετα στα προβλήματα αυτά, οι διακυμάνσεις του καιρού στο Ηνωμένο Βασίλειο και σε άλλες χώρες απ’ όπου η εταιρία αντλεί πελατεία, μείωσαν τη διάθεση για ταξίδια προς θερμότερες περιοχές.

Όπως συμβαίνει σε όλους τους κλάδους της οικονομίας, σε όλες τις εποχές, οι συνθήκες μεταβάλλονται καθημερινά. Όταν μία εταιρία δεν προσαρμόζεται, αποτυγχάνει και πεθαίνει.

Όμως, υπάρχει και ένα άλλο “δίδαγμα”, το οποίο αφορά και τη χώρα μας. Ο τουρισμός είναι μία πολύ “ευαίσθητη” βιομηχανία, με πολλούς και -συχνά- μη ελεγχόμενους παράγοντες που προσδιορίζουν την πορεία του. Τα κράτη που στηρίζουν μεγάλο βαθμό της οικονομικής τους ανάπτυξης στον τουρισμό, είναι καταδικασμένα να βιώνουν οικονομικές διακυμάνσεις και διαρκείς ανακατατάξεις.

Στη συζήτηση που αναπτύχθηκε στα ΜΜΕ μετά την κατάρρευση τους Thomas Cook, καταγράφηκε και η άποψη ότι, η εταιρία θα μπορούσε να διασωθεί, από την κινεζική εταιρία Fosun, η οποία ήδη ήταν ο μεγαλύτερος μέτοχος της εταιρίας και είχε δεσμευθεί να καταβάλει το ποσό των £450 εκατομμυρίων στο κεφάλαιο της εταιρίας, με τη συμφωνία να αυξήσει τη συμμετοχή της στο 75% του ταξιδιωτικού (τουριστικού) τμήματος και στο 25% της αεροπορικής μονάδας. Επίσης, υπό την προϋπόθεση της συμμετοχής της Fosun, τράπεζες και άλλοι πιστωτές είχαν συμφωνήσει να καταθέσουν άλλα  £450 εκατομμύρια, και αντί αυτών να αποκτήσουν το 25% του ταξιδιωτικού τμήματος και το 75% της τουριστικής μονάδας. Όμως, τελικά προτιμήθηκε να οδηγηθεί η εταιρία σε “ξαφνικό θάνατο” και εκκαθάριση, για να μην περιέλθει υπό τον έλεγχο της κινεζικής Fosun. Σαφέστατα, αν ισχύει αυτό, η απόφαση ήταν πολιτική. Άγγλοι, Γερμανοί, Ευρωπαϊκή Ένωση και Αμερικανοί, δεν ήθελαν να αποκτήσουν οι κινέζοι ηγετικό ρόλο στην ευρωπαϊκή και την παγκόσμια τουριστική βιομηχανία, όπου η επιχειρηματική παρουσία τους είναι -μέχρι σήμερα- υποτυπώδης. Διαβάστε εδώ και εδώ.

Σημειώνεται ότι, η πορεία της μετοχής της Thomas Cook έδειχνε εδώ και πολλούς μήνες τον επερχόμενο θάνατό της. Η μετοχή είχε σημειώσει ανώτατη ιστορική τιμή τον Ιούνιο του 2007, στις £271. Ένα χρόνο (52 εβδομάδες) πριν από την κατάρρευσή της, η τιμή βρισκόταν στις £58. Την ημέρα που ο Διευθύνων Σύμβουλός της είδε τον έλληνα Υπουργό Τουρισμού κ. Θεοχάρη, η τιμή είχε υποχωρήσει στις £4,55. Και την τελευταία μέρα διαπραγμάτευσής της (20/9/2019) η τιμή της είχε φθάσει στις £3,45. Δείτε τα στοιχεία της μετοχής και το διάγραμμα, εδώ.

Επιστροφή στα περιεχόμενα

Δείτε τους συνδέσμους για παλαιότερα τεύχη εδώ.