Μεγάλες διακυμάνσεις - Ταραγμένοι καιροί

Πρωτοφανή άνοδο πετυχαίνουν σήμερα το σύνολο σχεδόν των ευρωπαϊκών αγορών, μετά από την απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να "υπερασπιστεί" με όσα μέσα διαθέτει, το κοινό νόμισμα των 16 χωρών μελών της Ευρωζώνης, αλλά -ενδεχόμενα- και την ίδια της την ύπαρξη.

Οι κυριότεροι χρηματιστηριακοί δείκτες (DAX, FTSE, CAC) έφθασαν να έχουν άνοδο από 6% έως και 9%, σε μία από τις περισσότερο ανοδικές συνεδριάσεις της ιστορίας τους. Παράλληλα, οι δείκτες των τεσσάρων χωρών που -κατά τις τελευταίες βδομάδες- τέθηκε σε αμφισβήτηση η ομαλή υπόστασή τους (Ελλάδα, Πορτογαλία, Ισπανία και Ιταλία), σημειώνουν μία άνοδο που εκ πρώτης όψεως δείχνει δύσκολο να γίνει πιστευτή: Ιρλανδία (+7,7%), Ισπανία (+13,1%), Πορτογαλία (+10,4%), Ιταλία (+10,3%) και Ελλάδα (+10,2%) (οι παραπάνω επιδόσεις είναι οι ανώτερες που καταγράφηκαν σε κάθε χρηματιστηριακό δείκτη έως τις 3:30 μμ).

Τί σημαίνουν αυτές οι εντυπωσιακές άνοδοι; Η εμπειρία -και η χρηματιστηριακή ιστορία- μας δίνουν διάφορες ερμηνείες:

α) Μία μεγάλη άνοδος "ανακούφισης" για το σύνολο των ευρωπαϊκών αγορών, μετά από μία περίοδο αμφισβήτησης του ευρώ, αλλά και της ίδιας της Ευρωζώνης.
β) Μία μεγάλη κίνηση κάλυψης των short θέσεων που είχαν ανοίξει κατά το προηγούμενο διάστημα. Και η κίνηση αυτή έχει τη σημασία της, αφού -κατά τα φαινόμενα- όταν οι (κατά τεκμήριο έμπειροι και εξειδικευμένοι) επενδυτές που "σορτάρουν" μία αγορά, καταλήγουν να κλείνουν τις θέσεις τους, τότε κάτι σοβαρό συμβαίνει.
γ) Μία "ψήφος" εμπιστοσύνης στην αποτελεσματικότητα των μέτρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και -κυρίως- της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, τα οποία, χωρίς τις συνήθεις χρονοτριβές τέθηκαν άμεσα σε εφαρμογή.
δ) Τη διατήρηση μίας περιόδου διαταραγμένων χρηματιστηριακών καταστάσεων και έντονων διακυμάνσεων.

Θα σταθούμε περισσότερο στο τελευταίο, αφού όλα τα άλλα θα αναλυθούν δεόντως από πολλούς αναλυτές σε διάφορα ΜΜΕ.

Η εμπειρία και η ιστορία δείχνουν ότι, όταν σε μία αγορά σημειώνονται μεγάλες -είτε αρνητικές, είτε θετικές- διακυμάνσεις, κάτι δεν πάει καλά. Και ότι, πριν τα πράγματα ηρεμήσουν και βρουν το δρόμο τους, θα υπάρξουν πολλές "συγκινήσεις", πολλά "πάνω" και "κάτω", πολλά "κέρδη" και πολλές "ζημιές".

Η σημερινή εντυπωσιακού μεγέθους άνοδος των χρηματιστηριακών αγορών ίσως δείχνει ότι τελικά, τα "μέτρα" τα οποία αποφασίστηκαν χθες, θα είναι αρκετά για να επαναφέρουν την ηρεμία και την ανάπτυξη στην ευρωζώνη.

Θα είναι όμως; Μία καλύτερη εξέταση των όσων αποφασίστηκαν από τους Υπουργούς των Οικονομικών των 27 κρατών μελών της Ε.Ε., μας λέει ότι, οι υπουργοί, παραδέχονται απερίφραστα ότι η ευρωζώνη -και ίσως και άλλα κράτη - μέλη της Ε.Ε.- αντιμετωπίζουν πρωτόγνωρα προβλήματα. Προβλήματα τόσο σοβαρά, που ίσως φθάσουν να απαιτήσουν την παρέμβαση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου!

Είναι αυτός λόγος για να πανηγυρίζουμε; Μετά από χρόνια, ίσως αποδειχθεί ότι, ναι, ήταν λόγος για να πανηγυρίζουμε, αφού μέσα από αυτές της διαδικασίες "περιστολής" της δημοσιονομικής πολιτικής που κατεπειγόντως καλούνται να εφαρμόσουν -και θα εφαρμόσουν- όλα τα ευρωπαϊκά κράτη, ίσως τελικά σωθούν. Όμως, είναι πολύ νωρίς για να προεξοφλήσουμε, να "θριαμβολογήσουμε" και να πανηγυρίσουμε γεγονότα που θα συμβούν μετά από αρκετά χρόνια.

Ο "νομισματικός πόλεμος" ο οποίος έχει εδώ και αρκετούς μήνες ξεκινήσει, έχει ακόμη πολλά "επεισόδια", πολλές ανησυχίες και υπερβολές μπροστά του. Το πρόβλημα των τεράστιων δημοσίων χρεών των αναπτυγμένων οικονομιών, δεν επιλύεται μεταφέροντάς το στις Κεντρικές Τράπεζες (επειδή, τελικά αυτό υποδηλώνει η χθεσινή απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης).

Θα πανηγυρίσουμε και θα ανεβάσουμε τους χρηματιστηριακούς δείκτες, όταν δούμε πράξεις ουσίας: α) Περιστολή των δημοσιονομικών ελλειμμάτων, β) Απαγόρευση, είτε μέσω αναμόρφωσης της Συνθήκης λειτουργίας της Ευρωζώνης, είτε μέσω συνταγματικής πρόβλεψης στα κράτη μέλη, της εμφάνισης δημοσιονομικών ελλειμμάτων στο μέλλον (όπως ακριβώς έκανε πέρυσι η Γερμανία με συνταγματική αναθεώρηση, που θα ισχύσει από το 2016), γ) Συντονισμό της δημοσιονομικής πολιτικής των κρατών μελών της Ευρωζώνης και "απάλειψης" των ασαφειών και των σφαλμάτων που περιείχε -τόσο αφελώς- η αρχική Συνθήκη, δ) Εφαρμογή πολιτικών ανάπτυξης και βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών οικονομιών και θωράκισής τους από τα "θανατηφόρα" εμπορικά ελλείμματα που προκαλεί ο άνισος ανταγωνισμός με τις αναπτυσσόμενες οικονομίες.

Τότε, εάν δούμε να εφαρμόζονται τα παραπάνω, θα έχουμε πραγματικό λόγο να πανηγυρίζουμε. Και να ανεβάζουμε τους χρηματιστηριακούς δείκτες ακόμη πιο ψηλά. Επειδή θα είμαστε βέβαιοι ότι, το ευρώ, η Ευρωζώνη και η Ευρώπη, όχι μόνον θα "σωθούν", αλλά θα μακροημερεύσουν με ευημερία.

Ως τότε όμως, ας προβληματιζόμαστε και ας κρατάμε "μικρό καλάθι". Αυτές οι διακυμάνσεις, πέρα από τη "χαρά" των πρώτων ημερών, θα πρέπει να μας υπενθυμίζουν ότι, οι καιροί που ζούμε είναι ταραγμένοι...