Αρχική | Άποψη | Άποψη (Γιάννης Σιάτρας) | Ακριβώς 3 χρόνια μετά: Έχει ξεπερασθεί η χρηματοοικονομική κρίση;

Ακριβώς 3 χρόνια μετά: Έχει ξεπερασθεί η χρηματοοικονομική κρίση;

Μέγεθος γραμμάτων: Decrease font Enlarge font
Ακριβώς 3 χρόνια μετά: Έχει ξεπερασθεί η χρηματοοικονομική κρίση;

Όλα άρχισαν πριν από 3 ακριβώς χρόνια, όταν η γαλλική τράπεζα  BNP Paribas, εξέδωσε μία ανακοίνωση στην οποία αναφερόταν ότι έπαυε την αποπληρωμή σε τρία αμοιβαία κεφάλαιά της, λόγω του ότι οι συνθήκες της καθολικής απώλειας ρευστότητας σε συγκεκριμένες αγορές στεγαστικών ομολογιακών αξιογράφων στις ΗΠΑ, έκαναν αδύνατη την αποτίμηση των στοιχείων του ενεργητικού των χαρτοφυλακίων τους.

Τα προβλήματα στις αγορές στεγαστικών ομολόγων των ΗΠΑ, είχαν ήδη αρχίσει να διαφαίνονται από τα τέλη του 2006 και να πυκνώνουν την παρουσία τους στα πρωτοσέλιδα και τις αναλύσεις των αναλυτών, ήδη από την άνοιξη του 2007. Όμως, μόλις τον Αύγουστο του 2007 φάνηκε ότι κάτι “πολύ μεγάλο” βρισκόταν σε εξέλιξη. Ήταν η στιγμή της κατάρρευσης της αγοράς των subprime στεγαστικών ομολόγων στις ΗΠΑ.

Η καταλυτική επίδραση που είχε αυτή η εξέλιξη στην ευρύτερη στεγαστική αγορά, προκάλεσε μία σειρά αλλεπάλληλων κρίσεων σε διάφορους τομείς του χρηματοπιστωτικού συστήματος, οι οποίες είχαν τελικά σαν αποτέλεσμα την πλήρη κατάρρευσή του και την πρόκληση της χειρότερης οικονομικής ύφεσης των αναπτυγμένων οικονομιών κατά τα τελευταία 75 χρόνια.

Έχει τελειώσει αυτή η κρίση; Ακριβώς τρία χρόνια αργότερα -τρία χρόνια στα οποία φαίνεται να έχουν συμβεί τόσα πολλά και να έχουν σημειωθεί τόσο δραματικές αλλαγές- ο κόσμος όλος διατηρείται μέσα σε μία πολύ μεγάλη αβεβαιότητα. Παρά τις πολύ μεγάλες προσπάθειες των κυβερνήσεων σε όλο το κόσμο, παρά την άνευ προηγουμένου διεθνή συνεργασία που έχει αναπυχθεί, παρά τα τρισεκατομμύρια δολάρια και ευρώ που δαπανήθηκαν για να ενισχυθούν οι οικονομίες και παρά τη στήριξη και την εφευρετικότητα των κεντρικών τραπεζών, η κρίση δεν έχει ξεπερασθεί και οι συνέπειές της εξακολουθούν να επηρεάζουν -αλλού λιγότερο και αλλού περισσότερο- όλες τις οικονομίες.

Η κρίση θα έχει τελειώσει, όταν εξομαλυνθούν οι συνθήκες δανεισμού, όταν αυξηθούν οι τιμές των μετοχών και όταν εξαλειφθεί η σημερινή αβεβαιότητα.

Το παγκόσμιο εμπόριο δείχνει ότι ανέκαμψε σχετικά γρήγορα και οι ρυθμοί ανάπτυξης πολλών -κυρίως αναπτυσσόμενων- οικονομιών, επανήλθαν στα προ της κρίσης επίπεδα. Όμως, δε συνέβη το ίδιο και με το τραπεζικό σύστημα. Οι συνθήκες δανεισμού παραμένουν σήμερα εξαιρετικά δύσκολες, σε όλο το κόσμο. Σήμερα, το σύστημα προσπαθεί να εξισορροπήσει ανάμεσα στη βραχυχρόνια ανάγκη να αποφύγει την έκθεσή του σε μεγάλους κινδύνους και στη μακροχρόνια ανάγκη να χρηματοδοτήσει τις μικρού και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις οι οποίες θα οδηγήσουν στην ανάκαμψη.

Όμως, το τραπεζικό σύστημα δε θα μπορέσει να ισορροπήσει όσο δεν εξυγιαίνονται οι ισολογισμοί των τραπεζών και όσο στα χαρτοφυλάκιά τους εξακολουθούν να βρίσκονται δάνεια αμφίβολης εισπραξιμότητας, τα οποία όμως λήγουν στα επόμενα χρόνια. Εκτιμάται ότι μόνο στις αμερικανικές τράπεζες, εξακολουθούν να βρίσκονται στεγαστικά δάνεια, αξίας 1,4 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, τα οποία λήγουν  μεταξύ του 2011 και του 2014 και για τα οποία κανείς δε μπορεί να εκτιμήσει με ακρίβεια σε ποιό βαθμό θα αποπληρωθούν. Από την άλλη πλευρά, λόγω του κινδύνου που εξακολουθεί να υπάρχει στο διεθνές τραπεζικό σύστημα, δεν βρίσκονται πρόθυμοι κεφαλαιούχοι για να στηρίξουν τους ισολογισμούς των τραπεζών.

Τα διάφορα stress test που πραγματοποιήθηκαν σε όλο το κόσμο για να διερευνήσουν την κατάσταση υγείας του τραπεζικού συστήματος καταλήγουν στο ότι οι 150 μεγαλύτερες τράπεζες του κόσμου, είναι σχετικά ασφαλείς. Όμως, κανείς δεν έχει εξερευνήσει τις τράπεζες από την 151η έως τη 1000η θέση. Κανείς δε γνωρίζει το πώς αυτές θα αντιδράσουν σε συνθήκες χαμηλότερης (από την αναμενόμενη) ανάπτυξης της οικονομίας, ή ακόμη και σε συνθήκες ύφεσης. Και παράλληλα, παρά τα stress tests, κανείς δε μπορεί να διαβεβαιώσει ότι, σε περίπτωση επιδείνωσης των συνθηκών, οι μεγάλες τράπεζες (σειρά από 1 έως 150) δε θα επηρεασθούν σημαντικά από τα προβλήματα που ενδεχόμενα θα αντιμετωπίσουν οι μικρότερες τράπεζες της “τραπεζικής αλυσίδας”.

Βεβαίως, τόσο στις ΗΠΑ, όσο και στην Ευρώπη, υπάρχει η πολιτική αποφασιστικότητα να μην μείνουν αβοήθητες ακόμη και οι μικρές τράπεζες, σε περίπτωση που παραστεί ανάγκη. Όμως, εάν αυτό χρειασθεί να γίνει, θα σημαίνει ακόμη μεγαλύτερη επιδείνωση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων και επιδείνωση των ισολογισμών των κεντρικών τραπεζών.

Η μόνη λύση στην κρίση, η οποία ήδη αριθμεί τρία χρόνια, είναι ο χρόνος. Θα πρέπει να περάσει χρόνος, για την ομαλή και σταδιακή επίλυση των προβλημάτων που είναι είναι σήμερα “κρυμμένα” στους ισολογισμούς των τραπεζών και τα οποία σταδιακά θα εμφανίζονται. Χρόνος που θα επιτρέψει τη σταδιακή προσαρμογή των οικονομιών και των κοινωνιών στα νέα δεδομένα που δημιουργήθηκαν -και που εξακολουθούν να δημιουργούνται- στο διεθνές οικονομικό περιβάλλον.
Παράλληλα δε, θα πρέπει όλοι να αντιληφθούμε ότι, η “λύση στην κρίση” δε θα σημαίνει την επιστροφή στα δεδομένα και στην κατάσταση της διεθνούς οικονομίας που αυτή είχε όταν άρχιζε η κρίση. Θα σημαίνει απλά την παύση της κατάστασης έντονης ανησυχίας και αβεβαιότητας. Άλλωστε, ώσπου να συμβεί αυτό, θα έχουμε όλοι προσαρμοστεί στη νέα κατάσταση και θα έχουμε αποδεχθεί το γεγονός ότι, η επιστροφή στο παλαιό περιβάλλον και στις παλαιές συνθήκες δε θα μπορέσει να υπάρξει ποτέ.


Εγγραφή RSS για αυτά τα σχόλια Σχόλια (0)

συνολικά: | προβολή:

Σχολιάστε το άρθρο comment

Παρακαλώ εισάγετε τον κωδικό που βλέπετε στην εικόνα:

Eshop
  • email Αποστολή άρθρου
  • print Εμφάνιση εκτύπωσης
  • Plain text Προβολή ώς Plain Text