Τί σημαίνει το σπάσιμο της "φούσκας" του Dubai

Στα αρχικά στάδια της παρούσας παγκόσμιας ύφεσης, οι επενδυτές ανησυχούσαν για τους υπερχρεωμένους δανειολήπτες των στεγαστικών δανείων. Λίγο αργότερα, οι ανησυχίες επικεντρώθηκαν στις υπερχρεωμένες τράπεζες. Σήμερα, με το ξέσπασμα της κρίσης της κρατικής εταιρίας Dubai World, οι ανησυχίες μεταφέρονται στα υπερχρεωμένα κράτη.

Η κυβέρνηση του Dubai, ξάφνιασε τις αγορές την Πέμπτη, όταν ανακοίνωσε την απόφασή της να καθυστερήσει τις πληρωμές της κρατικής εταιρίας Dubai World προς τους πιστωτές της. Το γεγονός, αυτό προκάλεσε αρνητικούς συνειρμούς και φόβο στις αγορές  μετοχών και ομολόγων σε όλη την Ευρώπη. Οι αγορές των ΗΠΑ ήταν κλειστές την Πέμπτη το απόγευμα και αποφεύχθηκε μία περαιτέρω εξάπλωση -και πιθανώς και μεγέθυνση- της αρνητικής ψυχολογίας. Το πρωί της Παρασκευής, όπως ήταν φυσικό, οι πτωτικές τάσεις επεκτάθηκαν στις αγορές της Ασίας. Η κατάσταση έδειξε να "σώζεται" την Παρασκευή το απόγευμα, αφού η αντίδραση της αγοράς της Νέας Υόρκης υπήρξε αρκετά ήπια (ο Dow Jones υποχώρησε κατά 1,48%), η οποία όμως είχε ημιαργία και μειωμένο όγκο συναλλαγών αφού απουσίαζε μεγάλος αριθμός επενδυτών. Έτσι, το πρόβλημα και οι ανησυχίες της διεθνούς επενδυτικής κοινότητας δείχνει να μεταφέρεται για την επόμενη εβδομάδα.

Οι εξελίξεις της εβδομάδας που πέρασε μας οδηγούν σε ένα βασικό συμπέρασμα: Η αίσθηση του κινδύνου στο σύνολο των αγορών, αυξάνεται σημαντικά. Παράλληλα δε, ένας νέος παράγοντας ανησυχίας, προβάλλει έντονα στον ορίζοντα: Το πρόβλημα των υπερχρεωμένων κρατών. Και δυστυχώς, η Ελλάδα, αποτελεί ένα -μικρό μεν, αλλά με μεγάλη δημοσιότητα λόγω ευρωζώνης- μέρος του προβλήματος.

Όταν οι υπερχρεωμένοι δανειολήπτες, αρχικά των ΗΠΑ και αργότερα και άλλων κρατών, αδυνατούσαν να αποπληρώσουν τα δάνειά που τους είχαν αφειδώς και ακρίτως χορηγηθεί, το πρόβλημα μεταφέρθηκε στις τράπεζες. Όταν οι -γεμάτες με προβληματικά χαρτοφυλάκια δανείων- τράπεζες αδυνατούσαν να καλύψουν τους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας, το πρόβλημα μεταφέρθηκε στα κράτη, τα οποία με διάφορα "πακέτα ενισχύσεων" έσπευσαν να σώσουν τις τράπεζες και το τραπεζικό σύστημα. Τα κράτη που είχαν πρόβλημα για τη χρηματοδότηση των πακέτων, έλαβαν βοήθεια από τις Κεντρικές Τράπεζες. Σε κάποια στιγμή βέβαια, το πρόβλημα θα μεταφερθεί στις Κεντρικές Τράπεζες, όταν θα πρέπει αυτές να βρουν τον τρόπο για την απόσυρση του τεράστιου όγκου κεφαλαίων που διέθεσαν για να περισώσουν το σύστημα. Και τότε θα δούμε ότι δεν υπάρχει εύκολη και ορατή λύση. Και το πρόβλημα θα μεταφερθεί στα νομίσματά τους. Και η "λύση" που θα υπάρξει τελικά (ή καλύτερα, το "τελικό αναγκαστικό αποτέλεσμα"), θα είναι το πρόβλημα να γυρίσει πάλι πίσω στις κοινωνίες, μέσα από την υποτίμηση των νομισμάτων τους και την αύξηση του πληθωρισμού και τελικά, με την απώλεια της ανταγωνιστικότητας και την πτώση του βιοτικού επιπέδου που αυτά συνεπάγονται για το μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού.

Ίσως οι εξελίξεις έρχονται πιο γρήγορα απ' ότι αναμέναμε. Και το "σπάσιμο της φούσκας" του Dubai, ενδέχεται να είναι μόνον η αρχή. Είναι σαφές ότι η νέα διάσταση του "υπερχρεωμένου κόσμου" μέσα στον οποίο ζούμε, θα υπενθυμίσει στις αγορές ότι η ύφεση δεν έχει τελειώσει και ότι καταστάσεις "κρίσης" μπορούν εύκολα να δημιουργηθούν.

Εκτιμούμε ότι, στις εβδομάδες και τους μήνες που έρχονται, θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα επιφυλακτικοί, αφού οι καταστάσεις στις αγορές θα είναι ιδιαίτερα ευμετάβλητες.