Αρχική | Άποψη | Άποψη (Γιάννης Σιάτρας) | Θα μπορέσουν τα μέτρα “ποσοτικής χαλάρωσης” να διασώσουν την Ευρώπη;

Θα μπορέσουν τα μέτρα “ποσοτικής χαλάρωσης” να διασώσουν την Ευρώπη;

Μέγεθος γραμμάτων: Decrease font Enlarge font
Θα μπορέσουν τα μέτρα “ποσοτικής χαλάρωσης” να διασώσουν την Ευρώπη;

Όσο πιο βαριά είναι η ασθένεια, τόσο πιο ισχυρό είναι το φάρμακο που συνταγογραφείται. Βεβαίως και μπορούμε να πανηγυρίζουμε για τη “συνταγογράφηση”, όμως -λογικά- αυτό θα μπορούσε να γίνει μόνον εάν είμαστε σίγουροι ότι το “φάρμακο” όντως θα δουλέψει και ο ασθενής θα σταθεί και πάλι στα πόδια του.
Τί γίνεται όμως στην περίπτωση που ο γιατρός έχει αποτύχει σε κάθε προηγούμενη πρόβλεψη και σε κάθε προταθείσα θεραπεία; Μπορούμε και στην περίπτωση αυτή να πανηγυρίζουμε, χωρίς έστω κάποιους προβληματισμούς και επιφυλάξεις;

Η μείωση του επιτοκίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στο ιστορικό χαμηλό του 0,05% (από 0,15%) και η αύξηση του αρνητικού επιτοκίου καταθέσεων σε -0,2% (από -0,1%), δηλώνει και την εξάντληση των συμβατικών “όπλων” που έχει στη διάθεσή της μία Κεντρική Τράπεζα για την άσκηση της νομισματικής της πολιτικής.
Μετά απ' αυτό και υποχωρώντας στην πίεση των αγορών -αλλά και μίας βραχυπρόθεσμης “αγοραίας” λογικής- ο κ. Ντράγκι, ανακοίνωσε την έναρξη ενός νέου προγράμματος μεταφοράς ρευστών στις οικονομίες, το οποίο θα βασιστεί στην αγορά κεκαλυμμένων στοιχείων του ενεργητικού των τραπεζών (Asset Backed SecuritiesABS – στην ουσία πρόκειται για τιτλοποιημένα επιχειρηματικά δάνεια και δάνεια του τομέα των ακινήτων), το οποίο θα ξεκινήσει τον προσεχή Οκτώβριο (οι λεπτομέρειες για τον τρόπο λειτουργίας του προγράμματος θα ανακοινωθούν στις 2 Οκτωβρίου). Το πρόγραμμα αυτό θα λειτουργήσει παράλληλα με το πρόγραμμα “πρόγραμμα στοχευμένων συναλλαγών μακροχρόνιας αναχρηματοδότησης” (TLTRO) της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, με βάση το οποίο οι ελληνικές τράπεζες θα μπορέσουν να αντλήσουν φθηνά κεφάλαια της ΕΚΤ ύψους έως και 9 δισεκατομμυρίων ευρώ (για το σύνολο των ευρωπαϊκών τραπεζών, τα κεφάλαια αυτά φθάνουν στα 400 δισεκατομμύρια).

Δεν αρνούμαστε ότι πρόκειται για ένα πολύ ισχυρό “όπλο” και μία πολύ σημαντική προσπάθεια για την ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας, η οποία δείχνει να βουλιάζει σε ένα περιβάλλον ύφεσης. Και όντως θα μπορούσε να προκαλέσει έναν ενθουσιασμό στις αγορές μετοχών και ομολόγων. Αυτό άλλωστε φάνηκε και από την εξέλιξη στα χρηματιστήρια της Αθήνας και του εξωτερικού.

Όμως, θα μπορέσει αυτό το “όπλο” να μεταβάλλει τις δομές των ευρωπαϊκών οικονομιών, έτσι ώστε αφενός να ξεπεραστούν τα προβλήματα και αφετέρου να μην εμφανιστούν και πάλι στο μέλλον; Επειδή, εκεί είναι η ρίζα του κακού που έχει βρει σήμερα την Ευρώπη. Ή, με πιο απλά και συγκεκριμένα λόγια:

  • Θα κάνει τις ευρωπαϊκές οικονομίες (όλες και ιδίως αυτές του νότου) περισσότερο ανταγωνιστικές, έτσι ώστε να ανταγωνίζονται πιο αποτελεσματικά τις αναπτυσσόμενες οικονομίες;
  • Θα βελτιώσει τη δημογραφική κατάσταση στην Ευρώπη, έτσι ώστε να αυξηθούν οι νέοι εργαζόμενοι και να μειωθούν οι συνταξιούχοι ώστε να μη δαπανώνται τεράστια ποσά στα “καλοαναθρεμένα” συνταξιοδοτικά συστήματα;
  • Θα περιορίσει τις στρεβλώσεις που δημιούργησαν σε πολλές οικονομίες δεκαετίες πολιτικής κρατισμού;
  • Θα εξαλείψει τις τεράστιες ανισορροπίες που δημιουργεί (άλλους ευνοεί και άλλους ταλαιπωρεί) το ανισόρροπο νομισματικό σύστημα της Ευρωζώνης;

Αυτά είναι τα προβλήματα που “σκοτώνουν” σήμερα την Ευρώπη και την ωθούν σε μία αποπληθωριστική ύφεση. Αν τα προγράμματα του κου Ντράγκι μπορέσουν να προσφέρουν λύσεις σ' αυτά, τότε καλώς να μας έρθουν. Θα πιάσουν τόπο και θα μεταβάλλουν τις εξελίξεις. Αν όμως δε μπορέσουν να προσφέρουν λύσεις στα συγκεκριμένα προβλήματα, τότε απλά θα πρόκειται για ένα ακόμη ενισχυτικό στοιχείο της φούσκας των αγορών, που θα κάνει τους πλούσιους πλουσιότερους και τους φτωχούς φτωχότερους. Έως ότου σκάσει κι' αυτή, όπως -στο τέλος- σκάνε όλες οι φούσκες.
Στο μεταξύ όμως, θα έχει χαθεί μία ακόμη ευκαιρία -και μια ελπίδα- για την Ευρώπη, ενώ κανείς δε μπορεί να προβλέψει τί άλλο θα σκάσει μαζί με τη φούσκα.

Άποψή μας είναι ότι το πρόγραμμα ABS, όπως και το πρόγραμμα “πρόγραμμα στοχευμένων συναλλαγών μακροχρόνιας αναχρηματοδότησης” πού ανακοινώθηκε τον Ιούνιο, ή και ότι άλλο εφευρεθεί στους προσεχείς μήνες, έρχονται πολύ αργά. Έρχονται σε μία στιγμή που η κρίση έχει προχωρήσει βαθιά, σε μία περίοδο που τα αμερικανικά προγράμματα “ποσοτικής χαλάρωσης” θα διακοπούν (κάτι που αν συμβεί θα “ταλαιπωρήσει” τις αγορές) και χωρίς ισχυρή πολιτική υποστήριξη. Πιο ουσιαστικά όμως πιστεύουμε ότι, τα προβλήματα που επιδρούν σήμερα αρνητικά στην Ευρώπη, όπως τα αναφέραμε πιο πάνω, είναι τέτοια που η λύση τους απαιτεί τεράστιες μεταρρυθμιστικές προσπάθειες από τις κυβερνήσεις πολλών κρατών, ή που για να επιλυθούν απαιτούνται δεκαετίες (πχ, δε μπορεί να μεταβληθούν τα ηλικιακά στρώματα του πληθυσμού με ένα βραχυχρόνιο πρόγραμμα 3 ή 5 ετών – μπορεί όμως να ξεκινήσει ένα σοβαρό πρόγραμμα “δημογραφικής ανάνηψης”), ενώ στα ζητήματα ανταγωνιστικότητας θα πρέπει να έχουμε υπ' όψη μας ότι εμπλέκεται -και ίσως έχει τον κύριο ρόλο- η οικονομική πολιτική άλλων κρατών, τα οποία -για διάφορους λόγους- έχουν σοβαρά πλεονεκτήματα σε σχέση με την Ευρώπη. Ή ακόμη, για να επιλυθούν οι νομισματικές ανισορροπίες που δυναμιτίζουν σήμερα την Ευρωζώνη, απαιτούνται μεγάλες πολιτικές προσπάθειες και μία τεράστια κοινωνική συναίνεση σε όλα τα κράτη.


Δε ξέρουμε εάν θα υπάρξει κάποιο “πάρτι” στις αγορές, εξαιτίας των αποφάσεων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Μπορεί να υπάρξει, μπορεί όμως και να μην υπάρξει, αφού πάντα κάποιοι “διαισθάνονται” τις πραγματικές μακροχρόνιες εξελίξεις των κοινωνιών και των οικονομιών. Το βέβαιο είναι ότι, παρά το ισχυρό “φάρμακο” που συνταγογράφησε ο κ. Ντράγκι, πολλοί αμφιβάλλουν για το εάν η Ευρώπη θα αποφύγει την ύφεση. Ενώ είναι επίσης πολλοί αυτοί που υποστηρίζουν ότι, η ύφεση συχνά βοηθά στο να διορθωθούν πολλά πράγματα: οι αποτιμήσεις των αξιών, οι μέθοδοι λειτουργίας επιχειρήσεων και συστημάτων, η πολιτική διακυβέρνηση, οι θεσμοί και -κυρίως- η ηθική των ανθρώπων και των κοινωνιών.


Εγγραφή RSS για αυτά τα σχόλια Σχόλια (0)

συνολικά: | προβολή:

Σχολιάστε το άρθρο comment

Παρακαλώ εισάγετε τον κωδικό που βλέπετε στην εικόνα:

Eshop
  • email Αποστολή άρθρου
  • print Εμφάνιση εκτύπωσης
  • Plain text Προβολή ώς Plain Text