Συλλογική η αποτυχία στο Κόσοβο

«Οι άνθρωποι στη βόρεια Μιτρόβιτσα πιστεύουν ότι το μονοπάτι των ευθυνών οδηγεί βόρεια και όχι νότια». Το τουίτ του Τιμ Τζούντα, δημοσιογράφου του Εκόνομιστ που έχει γράψει πολλά βιβλία για τη Σερβία και το Κόσοβο, σχετικά με τη σοκαριστική δολοφονία του Ολιβερ Ιβάνοβιτς, Σέρβου πολιτικού στη διαιρεμένη πόλη του Κοσόβου, υπονοεί σαφώς ότι η εν ψυχρώ εκτέλεση είναι έργο των σερβικών μυστικών υπηρεσιών και όχι αλβανικών στοιχείων. «Δεν υπάρχουν, φυσικά, στοιχεία προς το παρόν», έσπευσε να προσθέσει ο Τζούντα.

Η υπόθεση αναζωπύρωσε ιστορικές εχθρότητες και βαλκανικές θεωρίες συνωμοσίας, υπάρχουν όμως ορισμένα στοιχεία που καθιστούν ρεαλιστική την εκτίμηση του Βρετανού δημοσιογράφου. Ο Ιβάνοβιτς ήταν μετριοπαθής πολιτικός της σερβικής μειονότητας στο Κόσοβο και τον τελευταίο χρόνο ασκούσε οξεία κριτική στους συμπατριώτες του. Οπως σημειώνει σε άρθρο του στο Balkan Insight o Κρέναρ Γκάσι, Κοσοβάρος πολιτικός επιστήμονας, «είχε εξελιχθεί εσχάτως σε σφοδρό επικριτή της σερβικής κυβέρνησης και ειδικά της στάσης της απέναντι στους Σέρβους του Κοσόβου. Κι ενώ πολλοί στο Κόσοβο τον έβλεπαν σαν εγκληματία πολέμου, η πλειοψηφία τον θεωρούσε ως τη μοναδική αληθινή φωνή των Σέρβων του Κοσόβου».

Μόλις έγινε γνωστή η είδηση της επίθεσης διεκόπησαν αμέσως οι διαπραγματεύσεις Αλβανών και Σέρβων στις Βρυξέλλες, μια εξέλιξη που θα πρέπει να ικανοποίησε τους σκληροπυρηνικούς σε αμφότερες τις χώρες.

Για συλλογική αποτυχία στο Κόσοβο κάνει λόγο ο Γκάσι στο άρθρο του: «Οι Σέρβοι του Κοσόβου απέτυχαν επειδή δεν κατάφεραν να οικοδομήσουν μια πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα, στην οποία οι πολίτες θα μπορούν να διατηρήσουν τις απόψεις τους, όσο κι αν αυτές αντιτίθενται στις διαδεδομένες κυβερνητικές πολιτικές μιας άλλης χώρας, της Σερβίας στην προκειμένη περίπτωση. Απέτυχαν να δημιουργήσουν μια κοινότητα στην οποία οι διαφορετικές απόψεις δεν οδηγούν στη βία ή τον θάνατο. Αυτή δεν ήταν η πρώτη απόπειρα κατά του Ιβάνοβιτς. Τα τελευταία χρόνια, υπήρξαν άλλες πέντε. Κι εδώ εντοπίζεται η αποτυχία των Αλβανών. Ως πλειοψηφία στο Κόσοβο έχουν την ευθύνη για τη λειτουργία των θεσμών, που δεν έχουν φτάσει στο σημείο να καλύπτουν τους Σέρβους του Κοσόβου, ειδικά όσους ζουν στα βόρεια της χώρας».

Η ευθύνη της Ε.Ε.

«Οι δύο αυτές αποτυχίες ωστόσο είναι απόρροια μιας ευρύτερης αποτυχίας, αυτής της διεθνούς κοινότητας», συνεχίζει ο Γκάσι. «Οι εθνικές εντάσεις που κλιμακώθηκαν στη διάρκεια του πολέμου ουδέποτε επιλύθηκαν είτε από τον ΟΗΕ είτε από την Ε.Ε. Αντίθετα “πάγωσαν”. Αλβανοί και Σέρβοι παρέμεναν απομονωμένοι ο ένας από τον άλλον στα βόρεια της χώρας, από όταν τα νατοϊκά τανκς εισήλθαν στο Κόσοβο το 1999. Η Ε.Ε., η κορυφαία δύναμη διαμεσολάβησης στο Κόσοβο, απέτυχε περισσότερο από όλους. Στο πνεύμα της θρυλικής επιστολής του Εμίλ Ζολά, πάνω από όλα κατηγορώ την Ε.Ε. για αυτήν τη φρικτή αποτυχία, παρόλο που Αλβανοί και Σέρβοι είναι φυσικά οι άμεσα υπεύθυνοι για τις πράξεις τους. Η επιμονή της Ε.Ε. ότι μόνο μέσω της κυβέρνησης της Σερβίας είναι εφικτή η επικοινωνία των Σέρβων του Κοσόβου με την αλβανική πλειοψηφία αποδείχθηκε και πάλι λανθασμένη... Η Ε.Ε. απέκλεισε τους Σέρβους του Κοσόβου από τον διάλογο που βρίσκεται σε εξέλιξη μεταξύ Κοσόβου και Σερβίας, παρόλο που ο διάλογος αυτός αφορά κυρίως τους Σέρβους του Κοσόβου.

»Την ίδια στιγμή είναι προβληματική η επιμονή της Ε.Ε. να παραμείνουν μακριά από τον υπό σερβικό έλεγχο Βορρά οι ως επί το πλείστον αλβανικές αρχές στην Πρίστινα. Ειδικά όταν διακυβεύεται το κράτος δικαίου. Αυτού του είδους οι πολιτικές οδήγησαν την πόλη της Μιτρόβιτσα και όλο τον υπόλοιπο Βορρά να παραμείνει μια άναρχη περιοχή, στην οποία πολιτικοί όπως ο Ιβάνοβιτς μπορούν να εκτελούνται για οποιονδήποτε λόγο».

Η κηδεία του Ιβάνοβιτς έγινε την Πέμπτη, με τη συμμετοχή χιλιάδων ανθρώπων. Ο Σέρβος ορθόδοξος επίσκοπος Θεοδόσιος, που έκανε τη λειτουργία, ανέφερε στη νεκρολογία του ότι για τον Ιβάνοβιτς «το ζητούμενο ήταν όχι τόσο πολιτικό αλλά πώς να βελτιωθεί η ζωή νότια και βόρεια του ποταμού Ιμπαρ».

Οι έρευνες για τον εντοπισμό των δολοφόνων συνεχίζονται με αμείωτη ένταση. Σύμφωνα με τα αλβανικά ΜΜΕ στην Πρίστινα το αυτοκίνητο που χρησιμοποίησαν οι δράστες και το οποίο βρέθηκε αργότερα καμένο, ανήκει σε Σέρβο από την Αυστρία, ωστόσο ο διοικητής της αστυνομίας της Σερβίας, Βλάντιμιρ Ρέμπιτς σημείωσε ότι αυτός ο Σέρβος απεβίωσε πριν από καιρό και έκτοτε το αυτοκίνητο μεταπωλήθηκε πολλές φορές.

Πηγή: kathimerini.gr

25