Στρατηγικό αναπτυξιακο σχέδιο με έξι στόχους

Του Χρήστου Κολώνα.

Αθήνα 

Εξι στόχους για ένα κοινωνικά δίκαιο και βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης της χώρας με τη χρήση πέντε εργαλείων θέτει το στρατηγικό σχέδιο της κυβέρνησης που ετοίμασε και χειρίστηκε ο αντιπρόεδρος και υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης Γιάννης Δραγασάκης.

Το πολυσέλιδο κείμενο «Εθνική Αναπτυξιακή Στρατηγική 2021 (ΕΑΣ 2021)», που παρουσιάζει «Το Βήμα», βρίσκεται στις Βρυξέλλες και αποτελεί τη βάση της έναρξης διαπραγματεύσεων μεταξύ της κυβέρνησης και των θεσμών, ώστε το κλείσιμο της τέταρτης αξιολόγησης να επισφραγιστεί με μια συμφωνία ως προς τον τρόπο της μετάβασης της χώρας σε μια οικονομία που θα παράγει προϊόντα και υπηρεσίες υψηλότερης προστιθέμενης αξίας.

«Η εθνική στρατηγική θέτει ως κεντρικό στόχο την αύξηση της απασχόλησης ώστε να ενσωματωθεί το εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό στην οικονομία, να μειωθεί η μεταναστευτική εκροή και να περιοριστεί η πληθυσμιακή μείωση» επισημαίνεται χαρακτηριστικά στην πρώτη σελίδα της «ΕΑΣ 2021». Η άνοδος των επενδύσεων, η αξιοποίηση του εργαλείου των συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα με την αποτελεσματικότερη αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας και μέσω των ιδιωτικοποιήσεων και η ποσοστιαία αύξηση της βιομηχανίας στο ΑΕΠ της χώρας είναι, μεταξύ άλλων, οι τρόποι για την επίτευξη του προαναφερόμενου αποτελέσματος.

Αλλαγή

Από το κείμενο της «ΕΑΣ 2021» διακρίνονται έξι στόχοι που θα οδηγήσουν στην αλλαγή του αναπτυξιακού υποδείγματος:

1.  Μείωση ανεργίας και βελτίωση των προοπτικών αποκατάστασης συνθηκών πλήρους απασχόλησης. Κύριος στόχος της αναπτυξιακής στρατηγικής είναι η ταχεία αποκλιμάκωση της ανεργίας κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες στην επόμενη πενταετία.

Η χώρα, παρά τα σαφή θετικά μηνύματα του τελευταίου ιδίως χρόνου, εξακολουθεί να σκιάζεται από τον κίνδυνο παραμονής στον φαύλο κύκλο των τελευταίων 8-9 χρόνων: παρατεταμένη ανεργία, υποαπασχόληση, χαμηλής ποιότητας και υποαμειβόμενη απασχόληση - υπογεννητικότητα - μαζική μετανάστευση ιδίως των νεότερων και πιο καταρτισμένων -  αποδυνάμωση των αναπτυξιακών προοπτικών - μειωμένη ενεργός ζήτηση - αδυναμία εκπλήρωσης δανειακών και λοιπών υποχρεώσεων - κοινωνικοπολιτική κρίση.

Η ανεργία κινείται σταθερά αρκετά πάνω από το 20% και σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2017-2021, στο τέλος της περιόδου η ανεργία αναμένεται να είναι πάλι πολύ υψηλή (15,5%). Είναι αναγκαίο λοιπόν να σπάσει ο φαύλος κύκλος. Αυτό προϋποθέτει όχι μόνο την αλλαγή αναπτυξιακού υποδείγματος, αλλά και μια γενναία επιστράτευση πόρων που θα αφορά τον δημόσιο, τον ιδιωτικό αλλά και τον κοινωνικό τομέα της οικονομίας, ώστε να προκληθεί αύξηση των επενδύσεων και της απασχόλησης πέραν των αναμενομένων στο πλαίσιο του ΜΠΔΣ 2017-2021.

2. Αναστροφή της πληθυσμιακής γήρανσης και της μείωσης του πληθυσμού. Πέρα από τα προφανή μέτρα, όπως η ταχεία μείωση της ανεργίας και η επίτευξη αξιόλογων αναπτυξιακών ρυθμών, που βοηθούν και στην αντιμετώπιση του δημογραφικού ζητήματος, μπορεί να υλοποιηθούν στοχευμένα μέτρα για την αύξηση της γεννητικότητας. Αναφέρονται ενδεικτικά η δημιουργία επαρκών υποδομών (βρεφονηπιακοί σταθμοί, νηπιαγωγεία κ.λπ.), οι πολιτικές ισότητας των φύλων, αλλά και η επανεξέταση του συνόλου των φορολογικών, ασφαλιστικών και λοιπών παροχών για άτομα με δύο παιδιά και πάνω (όπως π.χ. μοριοδότηση προσλήψεων, μεγαλύτερης διάρκειας επιδόματα ανεργίας και θετικές διακρίσεις).

3. Αντιμετώπιση του φαινομένου της εκροής των υψηλής κατάρτισης εργαζομένων (brain drain). Ο σχεδιασμός συμπεριλαμβάνει τη δημιουργία δικτύων που προσφέρουν ευκαιρίες συνεργασίας με εταιρείες, εκπαιδευτικά και ερευνητικά ιδρύματα στο εσωτερικό της χώρας.

4. Προσέλκυση επενδύσεων, αναβάθμιση επιχειρήσεων καθώς και βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Στόχος είναι η ενίσχυση των επιχειρήσεων με σκοπό να γίνουν πιο ποιοτικές, καινοτόμες και εξωστρεφείς και τελικά να μετακινηθούν στην αλυσίδα αξίας.

Σε αυτή την κατεύθυνση είναι αναγκαία η αποκατάσταση της ικανότητας χρηματοδότησης του τραπεζικού τομέα, η παροχή κινήτρων για δραστηριοποίηση σε ανταγωνιστικούς τομείς του διεθνώς εμπορεύσιμου τομέα ιδίως, η βελτίωση της νομοθεσίας για στρατηγικές επενδύσεις (fast track) και την προσέλκυση ΞΑΕ, αλλά και περαιτέρω η βελτίωση του κανονιστικού πλαισίου, ο περιορισμός της γραφειοκρατίας, η επιτάχυνση της απόδοσης δικαιοσύνης, η ανάπτυξη μιας ενεργητικής βιομηχανικής πολιτικής στους τομείς που διαθέτουν ή μπορεί να αναπτυχθούν συγκριτικά πλεονεκτήματα.

Τα παραπάνω εξειδικεύονται στους εξής αναπτυξιακούς πυλώνες:

l Προσανατολισμός σε ένα νέο παραγωγικό μοντέλο, αυτό της «οικονομίας της γνώσης».

l Ενδυνάμωση της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων.

l Ενίσχυση του εγχώριου παραγωγικού δυναμικού.

l Ενίσχυση των συνεργασιών των επιχειρήσεων με δημιουργία εσωτερικών αλυσίδων αξίας και συστάδων επιχειρήσεων (clusters), προκειμένου να μετατραπεί σε πλεονέκτημα το πολύ μικρό μέγεθος των ελληνικών επιχειρήσεων.

5. Μείωση κοινωνικών και περιφερειακών ανισοτήτων και φτώχειας. Η ανάπτυξη του «τρίτου» κοινωνικού ή και συνεταιριστικού τομέα, μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου, μπορεί να συμβάλει στην ενίσχυση του κοινωνικού κεφαλαίου της χώρας, με σημαντικά αναπτυξιακά αποτελέσματα αλλά και με θετικές επιπτώσεις από πλευράς απασχόλησης, καθώς ο τομέας αυτός είναι ένας κατ' εξοχήν τομέας εντάσεως εργασίας.

6. Περιβαλλοντικός επανασχεδιασμός της οικονομίας.

Τα μέσα και οι στοχεύσεις

Τα κύρια αναπτυξιακά μέσα, σύμφωνα με το κείμενο, είναι:

1. Ολοκληρωμένος αναπτυξιακός σχεδιασμός, συνεκτικός συντονισμός, αποτελεσματική υλοποίηση, διαρκής παρακολούθηση και αξιολόγηση. 

2. Αναβάθμιση της δημόσιας διοίκησης και της εκπαιδευτικής πολιτικής. Για την υποστήριξη της εφαρμογής της Αναπτυξιακής Στρατηγικής υλοποιείται μια ριζική μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης, με την εισαγωγή ενός ουσιαστικού συστήματος κινητικότητας, αξιολόγησης προσωπικού και οργανικών μονάδων, την προώθηση διαδικασιών διαρκούς επιμόρφωσης και την εφαρμογή ενός συστήματος αντικειμενικής εξέλιξης βάσει προσόντων, στόχων και επιτευγμάτων. Συναφής στόχος είναι και η επιτάχυνση της ψηφιοποίησης (digitalization) της δημόσιας διοίκησης, με στόχο την καταπολέμησή της. Επιδιώκεται η αποτελεσματική αξιοποίηση των αποφοίτων στην αγορά εργασίας και η βελτίωση της λειτουργίας της «τριπλής έλικας» (triple helix) της ελληνικής οικονομίας, δηλαδή των λειτουργικών σχέσεων και της διασύνδεσης εκπαιδευτικών/ερευνητικών ιδρυμάτων - επιχειρήσεων - κράτους. Στο πλαίσιο αυτό, δημιουργούνται νέα όργανα στρατηγικού σχεδιασμού και δικτύωσης, επιδιώκεται η πλήρης κάλυψη των υφιστάμενων κενών διδακτικών θέσεων, η αξιολόγηση της εκπαιδευτικής διαδικασίας και του προσωπικού κ.λπ.

3. Βελτιστοποίηση του χρηματοπιστωτικού συστήματος και πλήρης αξιοποίηση των ευρωπαϊκών και δημόσιων πηγών χρηματοδότησης. 

Η εξυγίανση του τραπεζικού τομέα μέσω της επίλυσης προβλημάτων που σχετίζονται με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (NPLs) θα απελευθερώσει τους χρηματοδοτικούς πόρους και τους υπεύθυνους οφειλέτες ώστε να μπορέσουν να επανέλθουν στις παραγωγικές δραστηριότητες. Η δημιουργία ενός φιλικού περιβάλλοντος μη τραπεζικής χρηματοδότησης (peer to peer financing, equity κ.λπ.) μαζί με τη δημιουργία μιας Εθνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας και την καλύτερη αξιοποίηση χρηματοδοτικών εργαλείων (Juncker Plan κ.ά.) θα ενισχύσουν περαιτέρω την ανάπτυξη, ειδικά εφόσον συνοδεύονται από έναν σχεδιασμό για αποτελεσματικότερη και κατά το δυνατόν πιο ολοκληρωμένη χρήση των διαθέσιμων εθνικών και ευρωπαϊκών πόρων.

4. Αποτελεσματική εποπτεία και ρύθμιση των αγορών χρήματος, εργασίας και προϊόντων. 

5. Αξιοποίηση δημόσιας περιουσίας. Καθότι η χώρα διαθέτει αξιόλογη δημόσια περιουσία, ιδίως υπό μορφή ακινήτων, φυσικών και ορυκτών πόρων, ανάμεσα στις στοχεύσεις της Εθνικής Στρατηγικής περιλαμβάνεται η βέλτιστη αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας και η αποτελεσματικότερη διαχείρισή της μέσω της πλήρους ψηφιακής καταγραφής της και με τη δημιουργία της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας ΑΕ. Αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας θα επιτευχθεί και μέσω της ένταξης μέρους της στο καθεστώς των «Στρατηγικών Επενδύσεων», με εργαλεία τη μακροχρόνια μίσθωση ή/και πώληση επιμέρους περιουσιακών στοιχείων, σε περιπτώσεις όπου κρίνεται δύσκολη ή αναποτελεσματική η αξιοποίηση μέσω της δημόσιας ιδιοκτησίας και διαχείρισης.

Πηγή: tovima.gr

24