Κεκτημένο δικαίωμα η βία;

Του Νίκου Κωνσταντάρα.

Η ταχύτητα με την οποία εξαπλώνεται το κίνημα υπέρ της ειδικής μεταχείρισης ανθρώπου που κατηγορείται για απόπειρα δολοφονίας πρώην πρωθυπουργού, καθώς και η ολοένα μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση με την οποία δρουν βίαιες ομάδες στους δρόμους και στα πανεπιστήμια, υποδεικνύουν ότι η κοινωνία βρίσκεται στον δικό της Ρουβίκωνα. Η ανοχή στη συμβολική –«χαμηλής έντασης»– βία μετατρέπεται πλέον σε ανοχή προς μια απροκάλυπτη, πραγματική βία που δεν φαίνεται να έχει όρια. Οι βίαιες ομάδες τρέφονται και από την ανοχή αλλά και από την αντίσταση σε αυτές: η ανοχή τις ενθαρρύνει να στρατολογούν, να διευρύνουν τη δράση και τους στόχους τους· η όποια προσπάθεια καταστολής «δικαιώνει» την ομάδα στα μάτια των μελών της –ότι η δράση της δεν πέφτει στο κενό, αλλά προκαλεί αντιδράσεις– και ενισχύει τη συνοχή και το ηθικό της.

Η μακρόχρονη αμηχανία του κράτους, οι φόβοι κυβερνήσεων μήπως κατηγορηθούν για αυταρχισμό, καθώς και η διατήρηση ενός μύθου ότι η απείθεια στους νόμους, η απαξίωση της ζωής του ταξικού εχθρού είναι απόδειξη μιας ιδεολογικής καθαρότητας, συμβάλλουν στην εξάπλωση της βίας. Οταν η πολιτεία δεν εφαρμόζει τους νόμους, πρώτα ενισχύει τις ακραίες ομάδες και, σε δεύτερη φάση, οδηγεί ολοένα και περισσότερους πολίτες είτε να ενταχθούν σε τέτοια μορφώματα είτε να βυθιστούν στη μοιρολατρία και την αδιαφορία. Η δυσλειτουργία της πολιτείας προκαλεί περισσότερη δυσλειτουργία και περισσότερες συγκρούσεις. Η βία αυτοτροφοδοτείται.

Οταν η «κανονικότητα» της κοινωνίας ισοδυναμεί με την παροχή δικαιωμάτων σε φυλακισμένους και υποδίκους, αλλά όχι με την προστασία των πολιτών και της περιουσίας τους, τότε καταργείται η έννοια της κανονικότητας και της δικαιοσύνης. Εάν η πολιτεία προστάτευε όλους τους πολίτες, συμπεριλαμβανομένων των φυλακισμένων αλλά και των αστυνομικών και των δικαστικών αρχών, εάν εφάρμοζε τους νόμους για να προστατεύσει το σύνολο της κοινωνίας, δεν θα συνέβαλλε στην εξάπλωση της αναρχίας και στην ανοχή στη βία. Τώρα, κάθε προσπάθεια να επιβληθεί ο νόμος θα προκαλέσει βίαιες αντιδράσεις – το δικαίωμα στη βία είναι πλέον κεκτημένο κάποιων και δεν θα το απεμπολήσουν εύκολα. Ούτε αυτή η κυβέρνηση θα λάβει ουσιαστική δράση ούτε η επόμενη θα μπορεί να επιβληθεί χωρίς να χυθεί αίμα.

Εναπόκειται στην κοινωνία –άτομα, αξιωματούχοι, φορείς, μέσα ενημέρωσης– όχι μόνο να στηρίξει κόμματα που πρεσβεύουν μια ευνομούμενη κοινωνία, αλλά και να συντρίψει την ιδεολογία της βίας και της αυθαιρεσίας. Να πάψει ο ανόητος θαυμασμός για διαταραγμένους ηλίθιους που θεωρούν εαυτούς τον σκληρό πυρήνα μιας ατελείωτης επανάστασης εναντίον της ίδιας τους της χώρας.

Πηγή: kathimerini.gr

24