Χωρίς αντοχές τα νοικοκυριά, ενώ «βλέπουν» ακόμα χειρότερες μέρες

Την ώρα που η κυβέρνηση μιλάει για ανάκαμψη της οικονομίας και ετοιμάζεται να πανηγυρίσει την «καθαρή» έξοδο από το μνημόνιο, τα ελληνικά νοικοκυριά εμφανίζονται εξουθενωμένα οικονομικά. Αυτό προκύπτει τόσο από την έρευνα του ΙΟΒΕ, σύμφωνα με την οποία οι 2 στους 3 τα βγάζουν πέρα μετά βίας, όσο και από τα στοιχεία για τις αποποιήσεις κληρονομιών, που αυξάνονται με ραγδαίους ρυθμούς.

Παράλληλα, οι επιχειρηματικές προσδοκίες εμφανίζουν σημαντική εξασθένιση, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας οικονομικής συγκυρίας Μαρτίου του ΙΟΒΕ, με αποτέλεσμα ο δείκτης οικονομικού κλίματος να υποχωρήσει, έπειτα από 3 μήνες ανόδου.

Το ποσοστό των Ελλήνων που δηλώνει ότι «μόλις τα βγάζει πέρα» διαμορφώθηκε στο 67% (έναντι 64% τον Φεβρουάριο). Ενα ποσοστό 11%, εξάλλου, δηλώνει ότι αντλεί από τις αποταμιεύσεις του, έναντι μόνο 7% που αποταμιεύουν και 15% δηλώνουν ότι «έχουν χρεωθεί».

Το ΙΟΒΕ εκφράζει ανησυχία, καθώς ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης έμεινε αμετάβλητος τον Μάρτιο, έπειτα από μια μικρή επιδείνωση τον Φεβρουάριο, γεγονός που κατά την εκτίμησή του «αναδεικνύει ότι οι τρέχουσες συνθήκες δεν συγκροτούν ένα περιβάλλον ταχύτερης ανάκαμψης της οικονομίας συνολικά. Αυτό καταδεικνύει και η μικρή επιδείνωση των προβλέψεων για την οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών και της χώρας».

Πράγματι, μια σειρά από φορείς (ΣΕΒ, τράπεζες, Δημοσιονομικό Συμβούλιο) επεσήμαναν το προηγούμενο διάστημα ότι η ανάκαμψη του 2017, με ρυθμό 1,4%, προβληματίζει από την άποψη ότι βασίστηκε κυρίως στις επενδύσεις, ενώ η κατανάλωση παρέμεινε στάσιμη (τη στιγμή που η κατανάλωση αποτελεί το 70% του ΑΕΠ). Η συνέχιση των ασθενών καταναλωτικών επιδόσεων και το 2018 ενισχύει αυτούς τους προβληματισμούς και επαναφέρει τις ανησυχίες για συνεχή χαμηλή πτήση του ΑΕΠ, μετά την έξοδο από το μνημόνιο, αντί της επιδιωκόμενης ισχυρής ανάκαμψης.

Στα επιμέρους στοιχεία της καταναλωτικής εμπιστοσύνης, το 61% των νοικοκυριών (από 57% τον προηγούμενο μήνα) αναμένει ελαφρά ή αισθητή επιδείνωση της οικονομικής του κατάστασης, το 63% προβλέπει ελαφρά η αισθητή επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης της χώρας. Επίσης, το 52% προβλέπει μικρή ή αισθητή άνοδο της ανεργίας (έναντι 58% τον προηγούμενο μήνα), ενώ μειώνεται το ποσοστό όσων σκοπεύουν να πραγματοποιήσουν μεγάλες αγορές.

Σε σχέση με τις επιχειρηματικές προσδοκίες, εξάλλου, το ΙΟΒΕ παρατηρεί πως η επιδείνωσή τους αντανακλά ίσως μια διόρθωση σε σχέση με τις υπερβολικά αισιόδοξες προσδοκίες των προηγούμενων μηνών, ενώ προσθέτει ότι ίσως συνδέεται με την αβεβαιότητα που αναπτύσσεται στην εσωτερική και εξωτερική πολιτική.

Παράλληλα, σε πάνω από 100.000 (ενδεχομένως ακόμα και 150.000), εκτιμούν στελέχη της αγοράς ακινήτων, ανήλθαν οι αποποιήσεις κληρονομιάς το 2017. Πρόκειται για ένα ξεκάθαρο δείγμα της οικονομικής αδυναμίας όλο και περισσότερων νοικοκυριών να επωμιστούν το φορολογικό κόστος, που συνεπάγεται η αποδοχή κληρονομιάς ακινήτου, ιδίως από τη στιγμή που είναι σχεδόν αδύνατη η άμεση πώλησή του υπό τις παρούσες συνθήκες. Η τάση αυτή αποτυπώνεται ξεκάθαρα από την πορεία των αποποιήσεων κληρονομιάς, οι οποίες το 2013 είχαν διαμορφωθεί σε 29.199, το 2014 σε 41.388, το 2015 σε 45.628 και το 2016 σε 54.422. Αν δηλαδή επιβεβαιωθούν τα στοιχεία του 2017, θα έχουν υπερτριπλασιαστεί οι αποποιήσεις σε διάστημα λίγων ετών. 

Σύμφωνα με φορείς της αγοράς ακινήτων, εκτός από το πρόβλημα των αποποιήσεων κληρονομιάς, πολλά ακίνητα μεταβιβάζονται σε ιδιαίτερα χαμηλές τιμές, υπό την πίεση επικείμενων πλειστηριασμών, διαμορφώνοντας έτσι μια αγορά βεβιασμένης ρευστοποίησης, η οποία δεν έχει καμία σχέση με τις «υγιείς» μεταβιβάσεις. 




Πηγή: kathimerini.gr

25