Εξαντλήθηκαν και οι εύκολες λύσεις

Του Σεραφείμ Κωνσταντινίδη

Συχνά, οι αναλύσεις για το παρόν και το μέλλον της ελληνικής οικονομίας έχουν ένα τετριμμένο συμπέρασμα. Καταλήγουν στην ανάγκη εφαρμογής μεταρρυθμίσεων. Βέβαια, συνήθως καθένας προσδίδει διαφορετικό περιεχόμενο στην έννοια των μεταρρυθμίσεων, αλλά στην πράξη οι μεταρρυθμίσεις, την περίοδο της κρίσης, αφορούσαν την απορρύθμιση της αγοράς εργασίας.

Η εξέλιξη έγινε αντικείμενο πολύπλευρης κριτικής, αλλά η ανομολόγητη αλήθεια είναι ότι έχει πολιτικό νόημα σε μια καθυστερημένη οικονομία, όπως η ελληνική. Γι’ αυτό εφαρμόστηκε. Υπάρχουν πολλές επιχειρήσεις που είναι εντάσεως εργασίας, δηλαδή το εργατικό κόστος είναι μεγάλο ποσοστό του συνολικού κόστους παραγωγής. Αυτές οι επιχειρήσεις ευνοήθηκαν από την αλλαγή του εργασιακού καθεστώτος και πολλές επιβίωσαν. Το πρόβλημα είναι ότι ευνοήθηκε το τμήμα της οικονομίας που υστερεί και δεν αντέχει σε συνθήκες ανταγωνισμού, ενώ το υπόλοιπο (μικρότερο) κομμάτι, αυτό της ανεπτυγμένης οικονομίας, των επιχειρήσεων που στηρίζονται σε επενδύσεις και ανθρώπινο δυναμικό υψηλού επιπέδου, επιβαρύνθηκε.

Η ελληνική οικονομία πορεύεται υπό το βάρος αυτής της αντίφασης, που εξηγεί πολλά απ’ όσα συμβαίνουν. Ολοι έχουν την αίσθηση ότι η οικονομία «πάει καλύτερα», αλλά οι περισσότεροι συμφωνούν ότι «φυτοζωούν» επιβιώνοντας σε χαμηλό επίπεδο. Η ανάπτυξη, προφανώς δεν είναι εμφανής αφού προσφέρονται θέσεις εργασίας σε χαμηλά αμειβόμενες δουλειές. Η ανάπτυξη θα ερχόταν ως αποτέλεσμα μαζικών επενδύσεων από επιχειρήσεις που επιδιώκουν αύξηση κερδοφορίας. Κι αυτό το φιλικό για επενδύσεις κλίμα, δεν υπάρχει.

Παλαιότερα, σε περιόδους χωρίς πραγματική ανάπτυξη, το κενό «καλυπτόταν» από τον πληθωρισμό. Οι επιχειρήσεις εμφάνιζαν ονομαστική αύξηση πωλήσεων, από άνοδο των τιμών και όχι του όγκου πωλήσεων. Οι δανειζόμενοι μπορούσαν να εξυπηρετήσουν ευκολότερα τα δάνειά τους και οι καταναλωτές αγόραζαν προϊόντα επειδή αργότερα θα ήταν ακριβότερα.

Σήμερα, οι αρμόδιοι είναι ικανοποιημένοι επειδή ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη έπιασε το επιθυμητό όριο του 2%. Τον Ιούνιο, καμία χώρα της Ευρωζώνης και της Ε.Ε. δεν είχε πληθωρισμό χαμηλότερο του 0,7%, κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια. Η εξέλιξη ακούστηκε σχεδόν ευχάριστα. Ο πληθωρισμός επανέρχεται!

Στην Ελλάδα αυξήθηκε στο 1% από 0,8% τον Μάιο και είναι η πρώτη φορά το 2018 που φτάνει τη μία ποσοστιαία μονάδα, καθώς μέχρι τώρα κινείτο χαμηλότερα. Μεταξύ των χωρών της Ευρωζώνης, τις υψηλότερες επιδόσεις κατέγραψαν η Εσθονία, η Σλοβακία και η Λετονία που κινήθηκαν στην περιοχή 2,9% - 3,9%.

Ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη και την Ευρωπαϊκή Ενωση την τελευταία δεκαετία κινήθηκε από το +4% το καλοκαίρι του 2008 έως και -0,8%. Την ίδια περίοδο στην Ελλάδα της κρίσης, ο πληθωρισμός βρέθηκε χαμηλότερα και βυθίστηκε έως και -1,9%, σηματοδοτώντας την περίοδο βαθιάς ύφεσης.

Προφανώς δεν υπάρχει σωτηρία ούτε από την «εύκολη λύση» της πληθωριστικής ανάπτυξης. Στις καλοκαιρινές οικονομικές προβλέψεις της Κομισιόν, ο πληθωρισμός προβλέπεται να φθάσει κατά μέσον όρο στο 1,7% στη Ζώνη του Ευρώ. Οσον αφορά την Ελλάδα, οι προβλέψεις για το 2018 είναι για πληθωρισμό 0,7% και αύξησή του σε 1,3% το 2019.

Αν δεν επιταχυνθεί η οικονομία, θα παραμείνουμε σε φάση ανεπαρκούς ανάπτυξης για απροσδιόριστο διάστημα.

Πηγή: kathimerini.gr

26