Αρχική | Πολιτική | Κοινωνία | «Φυσιολογικά» τα ακραία φαινόμενα στο μέλλον

«Φυσιολογικά» τα ακραία φαινόμενα στο μέλλον

Μέγεθος γραμμάτων: Decrease font Enlarge font
«Φυσιολογικά» τα ακραία φαινόμενα στο μέλλον

Του Γιάννη Παλαιολόγου

Ποια είναι η θεωρία και η εμπειρική βάση του ισχυρισμού ότι η κλιματική αλλαγή συμβάλλει σε ακραία καιρικά φαινόμενα και στην πρόκληση περισσότερων φυσικών καταστροφών; O Μάρκους Λίντνερ, επικεφαλής επιστήμονας του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Δασών, εξηγεί στην «Κ»: «Οι τρέχουσες κλιματολογικές συνθήκες σε μεγάλο μέρος της ευρωπαϊκής ηπείρου παρουσιάζουν ανωμαλία στην κατεύθυνση των ακραίων φαινομένων. Οι υψηλές θερμοκρασίες, η έντονη ξηρασία και η απουσία βροχόπτωσης, η πολύ χαμηλή υγρασία του αέρα και οι τοπικά πολύ ισχυροί άνεμοι μπορούν να θεωρηθούν πειστήρια της εξελισσόμενης κλιματικής αλλαγής. Χωρίς την κλιματική αλλαγή, θα ήταν πολύ πιο χαμηλή η πιθανότητα να υπάρξει αυτός ο συνδυασμός συνθηκών». Οπως εξηγεί ο δρ Λίντνερ, στην περίοδο 1961-90, οι συνθήκες αυτές θα ήταν περίπου αδύνατο να συνυπάρξουν· στην τρέχουσα περίοδο, 2000-20, ο συνδυασμός τους «παραμένει σπάνιο φαινόμενο»· στο μέλλον, μετά τα μισά του 21ου αιώνα, «μπορεί να αποτελούν τη νέα φυσιολογική κατάσταση».

Η ξηρασία που προκαλεί η κλιματική αλλαγή, όπως αναφέρει σε ενημερωτικό σημείωμα το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Δασών, προκαλεί επίσης μειωμένη υγρασία της λεπτής καύσιμης ύλης στα δάση και επιδεινώνει τη θνησιμότητα φυτών και δένδρων, καθιστώντας τη δασική βιομάζα πιο εύφλεκτη. «Τμήματα της Νότιας Ευρώπης βίωσαν υψηλά επίπεδα βροχοπτώσεων νωρίτερα φέτος», σημειώνει ο δρ Λίντνερ. «Αυτό δημιούργησε περισσότερη βλάστηση, που όμως με τη θερινή ζέστη μετατράπηκε σε αυξημένη ποσότητα νεκρής βιομάζας. Σε περιοχές όπου δεν έγινε καθαρισμός αυτής της καύσιμης ύλης, δημιουργήθηκε μεγαλύτερος κίνδυνος πυρκαγιών φέτος σε σύγκριση με άλλες χρονιές όταν οι ανοιξιάτικες βροχές ήταν λιγότερες».

Η κλιματική αλλαγή επίσης θεωρείται ότι οδηγεί σε επέκταση της αντιπυρικής περιόδου και των περιοχών που αντιμετωπίζουν κίνδυνο δασικών πυρκαγιών. Ο ειδικός του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Δασών αναφέρει τη Σουηδία και το Ηνωμένο Βασίλειο ως παραδείγματα αυτών των φαινομένων: «Και οι δύο χώρες είχαν μεγάλο πρόβλημα με τις φωτιές φέτος, πολύ μεγαλύτερο από άλλες χρονιές».

Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Ευρωπαϊκού Συστήματος Πληροφόρησης για τις Δασικές Πυρκαγιές (EFFIS), φέτος στη Σουηδία έχουν καεί 208.140 στρέμματα δασικής γης, ενώ έχουν ξεσπάσει πολλές φωτιές βόρεια του Αρκτικού Κύκλου. Ο μέσος όρος της προηγούμενης δεκαετίας (2008-17) στη χώρα ήταν μόλις 17.000 στρέμματα τον χρόνο. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, αντίστοιχα, έχουν καεί φέτος πάνω 140.000 στρέμματα δασικών εκτάσεων, έναντι 31.130 στρεμμάτων ετησίως κατά την προηγούμενη δεκαετία.

Και δεν είναι τα μόνα παραδείγματα: στη Λετονία έχουν καεί φέτος 23.230 στρέμματα, ενώ την προηγούμενη δεκαετία (2008-17) ο ετήσιος μέσος όρος ήταν μόλις εκατό. Τεράστια είναι η αύξηση των καμένων εκτάσεων σε σχέση με προηγούμενα έτη και σε άλλες βόρειες χώρες, όπως η Γερμανία (19.170 στρέμματα έναντι 400 ετησίως μεταξύ 2008-17), η Εσθονία (με 3.400 στρέμματα καμένα έναντι μηδέν κατά προηγούμενη δεκαετία), η Δανία και η Φινλανδία.

Ο δρ Λίντνερ αναφέρει ότι η Στρατηγική της Ε.Ε. για τα Δάση (2013) εστίαζε στην ανάγκη ενίσχυσης των μέτρων πρόληψης κατά των δασικών πυρκαγιών. «Παρόλ’ αυτά, είναι λίγοι οι πόροι που κατευθύνονται σε αυτό. Το πρόβλημα της αυξημένης έκθεσης των δασών σε ακραίες πυρκαγιές, που είναι πλέον γνωστό, δεν έχει αντιμετωπιστεί».

Η άνοδος της θερμοκρασίας του πλανήτη, παράλληλα, συμβάλλει και στην αύξηση της συχνότητας και της έντασης των βροχοπτώσεων που καταγράφεται τα τελευταία χρόνια. Οπως εξηγεί στην «Κ» ο Αντρέας Πράιν, ερευνητής στο Εθνικό Κέντρο Ατμοσφαιρικής Ερευνας των ΗΠΑ, «η αύξηση της θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας κατά 1 βαθμό Κελσίου –που έχει συμβεί μετά το 1850 και κυρίως από τη δεκαετία του 1970 και μετά– έχει οδηγήσει σε αύξηση των υδρατμών που μπορεί να αποθηκεύσει κατά περίπου 7%. Αυτό προκαλεί ισχυρότερες καταιγίδες, με πιο ακραία επίπεδα βροχόπτωσης».

Πώς εξελίσσονται τα μετεωρολογικά φαινόμενα τα τελευταία 5-6 χρόνια σε σχέση με τις προβλέψεις; Βρισκόμαστε κοντά στο πιο αρνητικό σενάριο; «Είναι δύσκολο να απαντηθεί αυτό», απαντά ο δρ Πράιν. «Η συχνότητα και η σφοδρότητα των ακραίων φαινομένων που συνδέονται με την υπερθέρμανση του πλανήτη –πλημμυρών, τροπικών καταιγίδων, καταιγίδων, ξηρασιών– στην περίοδο που αναφέρετε είναι ξεκάθαρα μεγαλύτερες από αυτήν που παρατηρούσαμε, π.χ., στα μέσα του 20ού αιώνα».

Το 2017 κατέστη έτος «αφύπνισης»

Στον πρόλογό του στη νεότερη ετήσια έκθεση του αντασφαλιστικού κολοσσού Munich Re για τις φυσικές καταστροφές, ο Τόρστεν Γιέβορεκ, πρόεδρος της επιτροπής αντασφάλισης της εταιρείας, χαρακτήρισε το 2017 έτος «αφύπνισης». Οι ζημίες που προκάλεσαν οι φυσικές καταστροφές το περασμένο έτος έφτασαν τα 340 δισ. δολ. ΗΠΑ (το δεύτερο μεγαλύτερο ποσό όλων των εποχών), με τις ασφαλιστικές εταιρείες να καλούνται να καταβάλουν αποζημιώσεις ύψους 138 δισ. δολ. (το υψηλότερο ποσό της περιόδου 1980-2017). Καταγράφηκαν 730 φυσικές καταστροφές – τοποθετώντας το 2017 στην πρώτη πεντάδα των πιο καταστροφικών ετών στα χρονικά. Οι ζημίες από ακραία μετεωρολογικά φαινόμενα ήταν οι μεγαλύτερες όλων των εποχών. Πιο συγκεκριμένα, η έκθεση αναφέρεται στην περίοδο των τυφώνων που, εξαιτίας του τρίπτυχου «Χάρβεϊ» - «Ιρμα» - «Μαρία», ήταν η πιο ζημιογόνος όλων των εποχών (συνολικό κόστος 163 δισ. δολ., κόστος για τον ασφαλιστικό κλάδο 83 δισ. δολ.).

Ο «Χάρβεϊ», ειδικότερα, αναδείχθηκε ως ο τροπικός κυκλώνας με τις μεγαλύτερες ποσότητες βροχόπτωσης στην ιστορία των ΗΠΑ. Το 2017 καταγράφηκαν έξι μείζονες τυφώνες κατηγοριών 3-5 (μέσος όρος 1995-2016: 3,4/χρόνο), ενώ η συνολική ενέργεια που απελευθέρωσαν οι περυσινές τροπικές καταιγίδες ήταν η δεύτερη μεγαλύτερη από το 1950 (μόνο το 2005, έτος του τυφώνα «Κατρίνα», ήταν σφοδρότερο). Η έκθεση αναφέρει ότι προβλέπεται αύξηση των πιο ακραίων καταιγίδων στις επόμενες δεκαετίες σε όλους τους ωκεανούς. Αναφορά γίνεται επίσης στις ζημίες –3,3 δισ. ευρώ, 600 εκατ. ασφαλιστικές αποζημιώσεις– που υπέστησαν Ευρωπαίοι παραγωγοί φρούτων και κρασιού λόγω του ανοιξιάτικου παγετού που έπληξε 20 χώρες από τα μέσα Απριλίου. Τέλος, σχετικά με τις πυρκαγιές του Οκτωβρίου στην Καλιφόρνια (κόστος 17 δισ. δολ., αποζημιώσεις 13 δισ.) σημειώνεται ότι οι έντονες βροχοπτώσεις του προηγούμενου χειμώνα ενδέχεται να αύξησαν τον κίνδυνο φωτιάς, καθώς η ζέστη που ακολούθησε δημιούργησε τεράστιες ποσότητες νεκρής βλάστησης που έδρασε ως προσάναμμα.

Πηγή: kathimerini.gr

26

Διαβάστε το άρθρο από την πηγή

Εγγραφή RSS για αυτά τα σχόλια Σχόλια (0)

συνολικά: | προβολή:

Σχολιάστε το άρθρο comment

Παρακαλώ εισάγετε τον κωδικό που βλέπετε στην εικόνα:

Eshop
  • email Αποστολή άρθρου
  • print Εμφάνιση εκτύπωσης
  • Plain text Προβολή ώς Plain Text