Αρχική | Πολιτική | Κοινωνία | Μια κοινωνία με τεράστιο έλλειμμα εμπιστοσύνης

Μια κοινωνία με τεράστιο έλλειμμα εμπιστοσύνης

Μέγεθος γραμμάτων: Decrease font Enlarge font

Του Θοδωρή Γεωργακόπουλου

Ποιες αξίες πιστεύουμε ότι πρέπει να μαθαίνουν τα παιδιά μας στο σπίτι; Ποιους δεν θα θέλαμε για γείτονες; Πόσο εμπιστευόμαστε τους άλλους; Οι απαντήσεις σε ερωτήσεις σαν και αυτές, όταν γίνονται σε επίπεδο μιας ολόκληρης χώρας, μπορούν να χαρτογραφήσουν τις αξίες μιας ολόκληρης κοινωνίας. Αυτός είναι ο στόχος της νέας έρευνας της διαΝΕΟσις.

H World Values Survey (WVS) είναι μια παγκόσμια έρευνα που διεξάγεται από το 1981 σε δεκάδες χώρες του κόσμου. Η έρευνα περιλαμβάνει ένα ερωτηματολόγιο σχεδόν 300 ερωτήσεων, κοινό σε όλες τις χώρες, που διεξάγεται με αυστηρές, κοινές προδιαγραφές σε «κύματα», περίπου κάθε πέντε χρόνια. Μέχρι τώρα έχουν διεξαχθεί έξι «κύματα» της έρευνας και αυτή την εποχή διεξάγεται το έβδομο.

Το 2017, η διαΝΕΟσις σε συνεργασία με το ΕΚΚΕ ανέλαβε να σχεδιάσει και να υλοποιήσει τη συμμετοχή της Ελλάδας στο έβδομο «κύμα». Τα αποτελέσματά αυτής της έρευνας, σε συνδυασμό και με τα αποτελέσματα της άλλης μεγάλης έρευνας της διαΝΕΟσις, «Τι πιστεύουν οι Eλληνες», δίνουν μια πολυεπίπεδη εικόνα για το τι σκεφτόμαστε, τι πιστεύουμε και τι θεωρούμε σημαντικό ως λαός.

Η WVS στην Ελλάδα διεξήχθη τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο του 2017 σε δείγμα 1.200 νοικοκυριών με προσωπικές συνεντεύξεις. Την ευθύνη του σχεδιασμού του ερωτηματολογίου και την επιμέλεια της έρευνας είχε ο καθηγητής Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου Σωκράτης Κονιόρδος, ενώ την εκτέλεση της έρευνας ανέλαβε η Metron Analysis.

Οι θεσμοί

Χαρακτηριστικά δυσοίωνα είναι τα ευρήματα της έρευνας που έχουν να κάνουν με την εμπιστοσύνη. Οι Eλληνες εμπιστεύονται σε ποσοστά άνω του 50% μόνο πέντε θεσμούς: Τα πανεπιστήμια, τις Ενοπλες Δυνάμεις, την Αστυνομία, την Εκκλησία και τα δικαστήρια. Θεσμοί όπως το Κοινοβούλιο, ο Τύπος, η κυβέρνηση ή τα πολιτικά κόμματα έχουν ποσοστά εμπιστοσύνης κάτω του 15%.

Το φαινόμενο, όμως, δεν αφορά τους θεσμούς. Οι Ελληνες δεν μοιάζουν να εμπιστεύονται ούτε τους άλλους ανθρώπους: περισσότεροι από εννιά στους δέκα διαφωνούν με την άποψη ότι οι περισσότεροι άνθρωποι είναι άξιοι εμπιστοσύνης, μόνο 61% εμπιστεύονται τους γείτονές τους, και μόνο ένας στους πέντε εμπιστεύεται ανθρώπους άλλης εθνικότητας ή θρησκείας. Η δυσπιστία είναι ακόμα πιο έντονη απέναντι σε ανθρώπους που συναντάμε για πρώτη φορά: μόνο ένας στους 10 Ελληνες δηλώνει έτοιμος να εμπιστευθεί καινούργιους ανθρώπους στη ζωή του.

Η κρίση φαίνεται ότι επιδείνωσε την κατάσταση. Στο European Values Survey του 2008, το ποσοστό των Ελλήνων που πίστευε πως οι περισσότεροι άνθρωποι είναι άξιοι εμπιστοσύνης το 2008 ήταν 20,7% – υπερδιπλάσιο από το σημερινό.

Οι διαδοχικές διαψεύσεις της περιόδου των μνημονίων αντανακλώνται και στην αποξένωση από την πολιτική που εκφράζεται στις απαντήσεις των ερωτηθέντων. Μόλις ένας στους τρεις Ελληνες θεωρεί ότι η πολιτική είναι κάτι σημαντικό για τη ζωή του. Αντίθετα, η θρησκεία, ο ελεύθερος χρόνος, η εργασία, οι φίλοι και η οικογένεια είναι όλα σημαντικά για πάνω από το 85% των ερωτηθέντων. Στην ερώτηση «πόσο θα λέγατε ότι ενδιαφέρεστε για την πολιτική;», λιγότεροι από τρεις στους δέκα απαντούν «πολύ» ή «αρκετά». Παρ’ όλα αυτά, επτά στους δέκα δηλώνουν πως συζητούν πολιτικά θέματα με τους φίλους τους («συχνά» ή «περιστασιακά»), ενώ εννιά στους δέκα δηλώνουν πως ψηφίζουν «πάντα» ή «συνήθως» τόσο στις δημοτικές όσο και στις εθνικές εκλογές.

Η καχυποψία απέναντι στην πολιτική καταγράφεται και από τις αμφιβολίες που εκφράζει σημαντικό μέρος του πληθυσμού για την εκλογική διαδικασία. Ενας στους πέντε πιστεύει ότι στις εκλογές οι ψήφοι δεν καταμετρούνται σωστά. Σχεδόν τέσσερις στους δέκα αμφιβάλλουν για την αμεροληψία όσων διενεργούν τις εκλογές, ενώ ένας στους τρεις πιστεύει ότι  «οι ψηφοφόροι δωροδοκούνται».

Στην ανάλυσή του, ο Στράτος Φαναράς της Metron Analysis εμβαθύνει περισσότερο στο θέμα της εμπιστοσύνης –και δη της πολιτικής εμπιστοσύνης– στη χώρα μας, αντλώντας πληροφορίες και από τον «Δείκτη Δημοκρατίας» του Economist. «Οσο υψηλότερη είναι η εμπιστοσύνη και όσο καλύτερη νιώθουν οι πολίτες την ατομική τους θέση, τόσο ισχυρότερη είναι η ικανοποίηση από τη λειτουργία της Δημοκρατίας», γράφει.

Πάντως, οι Ελληνες απορρίπτουν σχεδόν ολοκληρωτικά οποιαδήποτε άλλη μορφή διακυβέρνησης. Βαθμολογώντας το πόσο σημαντικό είναι να ζουν σε μια χώρα που κυβερνάται δημοκρατικά, δίνουν 9,3 με άριστα το 10. Oταν όμως ερωτώνται πόσο δημοκρατικά κυβερνάται η Ελλάδα, ο βαθμός που βάζουν είναι 5,4, ενώ ο βαθμός ικανοποίησης από το πολιτικό σύστημα περιορίζεται στο 4,2.

Ο δείκτης ευτυχίας

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι αντιλήψεις των Ελλήνων για την ευημερία και την ασφάλεια: Το 66% πιστεύει πως η ανάπτυξη της τεχνολογίας στο μέλλον θα είναι καλό πράγμα, ενώ μόνο το 7% το θεωρεί κακό. Το 71,4% των Ελλήνων δηλώνει πολύ ή αρκετά ευτυχισμένο (το ποσοστό στους νέους είναι 83%), ενώ οκτώ στους δέκα δηλώνουν πως έχουν καλή ή πολύ καλή υγεία. Ενας στους τέσσερις δηλώνει πως κατά τους τελευταίους 12 μήνες αισθάνθηκε «ανασφάλεια στο σπίτι από την εγκληματικότητα», και πάνω από τρεις στους δέκα δηλώνουν πως στη γειτονιά τους συμβαίνουν «συχνά» ή «πολύ συχνά» ληστείες.

Οσον αφορά μεγαλύτερους κινδύνους, ένας στους πέντε Ελληνες ανησυχεί για το ενδεχόμενο εμφυλίου πολέμου, ένας στους τρεις ανησυχεί για το ενδεχόμενο «πολέμου που να αφορά τη χώρα μου» και τέσσερις στους 10 ανησυχούν για το ενδεχόμενο τρομοκρατικής επίθεσης. Επιπλέον, το 41% των ερωτηθέντων ανησυχεί μήπως χάσει τη δουλειά του ή μήπως δεν μπορεί να βρει δουλειά, ενώ το 29% ανησυχεί για το επίπεδο εκπαίδευσης που παρέχει στα παιδιά του.

* Ο κ. Θοδωρής Γεωργακόπουλος είναι διευθυντής περιεχομένου της διαΝΕΟσις.

Πηγή:Καθημερινή

Διαβάστε το άρθρο από την πηγή

Εγγραφή RSS για αυτά τα σχόλια Σχόλια (0)

συνολικά: | προβολή:

Σχολιάστε το άρθρο comment

Παρακαλώ εισάγετε τον κωδικό που βλέπετε στην εικόνα:

Eshop
  • email Αποστολή άρθρου
  • print Εμφάνιση εκτύπωσης
  • Plain text Προβολή ώς Plain Text