EuroCapital: ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ================================================================================ EuroCapital on 17/09/2019 13:20 Στο (μακρύ) δρόμο της ομαλοποίησης Η συνάντηση του υφυπουργού Οικονομικών αρμοδίου για το χρηματοπιστωτικό σύστημα κ. Γιώργου Ζαββού με τον επικεφαλής του SSM κ. Αντρέα Ενρία,  στη Φρανκφούρτη την 27/8/2019, ήταν, κατά την άποψή μας, το πιο σημαντικό οικονομικό γεγονός, κατά τον τελευταίο μήνα. Στη συνάντηση αυτή αποφασίστηκε η δημιουργία του Σχήματος Προστασίας Ενεργητικού (Asset Protection Scheme – APS), το οποίο θα ξεκινήσει τη λειτουργία του περί τα τέλη Οκτωβρίου, στο οποίο θα συμμετάσχουν και οι τέσσερις συστημικές τράπεζες, μεταφέροντας δάνεια ύψους έως και 30 δισεκατομμυρίων ευρώ. Το σχήμα αυτό θα λειτουργήσει ως καταλύτης για την μείωση των κόκκινων δανείων που έχουν οι τράπεζες στους ισολογισμούς τους, το ύψος των οποίων, στα τέλη του Ιουνίου, προσέγγιζε τα 78,8 δισ. ευρώ. Οι τεχνικές λεπτομέρειες του σχήματος, δεν έχουν ακόμη προσδιοριστεί, όμως αναμένεται να είναι προσαρμοσμένες στη σημερινή κατάσταση του τραπεζικού συστήματος και της δημοσιονομικής κατάστασης της χώρας. Υπενθυμίζεται ότι η λύση του APS, που εισηγήθηκε το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, βασίζεται στο ιταλικό μοντέλο που εφαρμόστηκε στη χώρα το 2018 για την αντιμετώπιση του αντίστοιχου προβλήματος που είχαν οι ιταλικές τράπεζες. Το σχήμα προβλέπει ότι: ■ Η κάθε τράπεζα να δημιουργήσει μια εταιρεία ειδικού σκοπού (SPV) που θα αποτελεί τη βάση για την τιτλοποίηση. Κάθε τράπεζα θα μεταφέρει στο SPV κόκκινα δάνεια και θα εκδώσει ομόλογα κατηγοριών senior, mezzanine και junior. ■ Σε πρώτη φάση, τα τέσσερα SPV των συστημικών τραπεζών θα «σηκώσουν» NPLs ύψους άνω των 20 δισεκατομμυρίων, ενώ αργότερα θα μπορούσε να επεκταθεί σε έως και 30 δισεκατομμύρια. ■ Η κάθε τράπεζα θα πρέπει για το SPV που ίδρυσε να βρει στην ελεύθερη αγορά επενδυτές οι οποίοι θα αγοράσουν το 50%+1 των ομολόγων χαμηλότερης αξιολόγησης, δηλαδή των mezzanine και junior. ■ Η πώληση θα σημαίνει ότι τα κόκκινα δάνεια του SPV είναι σωστά αποτιμημένα. Ετσι, η διάθεση στην ελεύθερη αγορά του 50%+1 θα ενεργοποιεί την εγγύηση του Δημοσίου, η οποία θα παρέχεται μόνο για τα ομόλογα υψηλότερης αξιολόγησης, τα senior. ■ Επειδή η Ελλάδα δεν διαθέτει επενδυτική βαθμίδα θα χρησιμοποιηθούν αποδεκτά και αξιόπιστα benchmarks για να προσδιοριστεί η προμήθεια για την εγγύηση ώστε να μην αποτελεί κρατική βοήθεια. ■ Για να είναι λειτουργικό με όρους αγοράς το μοντέλο των APS θα πρέπει να υπάρχει αποτελεσματική δευτερογενής αγορά NPLs. ■ Οι τράπεζες θα κρατούν τα δάνεια στα SPV χωρίς να έχουν κεφαλαιακές επιπτώσεις και χωρίς να προσμετρώνται στα μεγέθη και στους δείκτες τους. ■ Οι αρχικές εγγυήσεις θα είναι ύψους 5 δισ. ευρώ. Το κόστος της εγγύησης θα αυξάνεται σε βάθος χρόνου ώστε να λειτουργεί ως αντικίνητρο επειδή ο στόχος είναι να εκκαθαριστούν τα δάνεια το ταχύτερο δυνατόν. Σε δεύτερη φάση εφόσον η αγορά λειτουργήσει αποτελεσματικά υπάρχει επενδυτικό ενδιαφέρον, θα μπορούν να συμμετάσχουν και ιδιώτες, με τις τράπεζες να εισφέρουν και άλλα κόκκινα δάνεια από το απόθεμα στα χαρτοφυλάκιά τους. ■ Για την επιτυχή λειτουργία του SPV κάθε τράπεζας είναι καθοριστικής σημασίας ο servicer, δηλαδή η εταιρεία διαχείρισης NPLs την οποία η τράπεζα θα επιλέξει να συνεργαστεί. Κι αυτό επειδή οι ρευστοποιήσεις, πωλήσεις κ.λπ. των κόκκινων δανείων τις οποίες θα κάνει ο servicer θα τροφοδοτούν με cash flow το κάθε SPV. Γιατί η εξέλιξη αυτή είναι τόσο σημαντική; Επειδή αφαιρείται ένα μεγάλο οικονομικό βάρος από τους ισολογισμούς των τραπεζών, το οποίο αποδυναμώνει τους οικονομικούς τους δείκτες και αποπροσανατολίζει τη λειτουργία τους και τη διάθεση των δυνάμεών τους. Όταν μειωθεί το βάρος των μη εξυπηρετούμενων δανείων στους ισολογισμούς των τραπεζών, θα αποσαφηνιστούν η κεφαλαιακή τους βάση και η δυνατότητα και το εύρος των πιστωτικών τους δυνατοτήτων. Όταν οριστικοποιηθούν οι λεπτομέρειες της μετάβασης στο σχήμα APS, αναμένεται να μειωθεί η διακυμανσιμότητα των τραπεζικών μετοχών. Παράλληλα, η προώθηση των APS θα διευκολύνει τις αναβαθμίσεις της οικονομίας από τους οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης. Παράλληλα ανοίγει ο δρόμος και για την αναβάθμιση των ελληνικών τραπεζών. Επιπλέον θα είναι κρίσιμη βοήθεια για τις τράπεζες σε σχέση με τα stress tests που θα πραγματοποιηθούν τον Ιούνιο του 2020, ενώ θα συνδράμει και τις προσπάθειές τους να προχωρήσουν σε φθηνότερες κεφαλαιακές ενισχύσεις, π.χ. με ΤΙΕR II.   Βεβαίως, προς το παρόν, αυτά είναι εικασίες, αφού οι λεπτομέρειες της λειτουργίας του μηχανισμού δεν είναι ακόμη γνωστές. Όμως, από την παρακολούθηση των διακυμάνσεων των μετοχών του τραπεζικού κλάδου κατά το τελευταίο διάστημα, δεν προκύπτει κάτι “ύποπτο”, δηλαδή κάτι που θα ανατρέψει τις παραπάνω εκτιμήσεις και που θα αναστατώσει τη χρηματιστηριακή αγορά. Από την άλλη πλευρά, η επίλυση του προβλήματος των κόκκινων δανείων μέσα στα προσεχή χρόνια, θα φέρει στο προσκήνιο και των ελληνικών τραπεζών, το σοβαρότατο πρόβλημα της διάβρωσης των περιθωρίων κέρδους των τραπεζικών εταιριών, γεγονός το οποίο θα μπορούσε να δημιουργήσει νέα ζητήματα επάρκειας κεφαλαίων.   Γενικότερα, στα επόμενα χρόνια, οι τράπεζες θα εξακολουθούν να συνιστούν ένα “ασταθές τοπίο” μέσα στο ελληνικό Χρηματιστήριο, το οποίο όμως, σχεδόν στο σύνολο της υπερεκαντοετούς λειτουργίας του, υπήρξε “τραπεζοκεντρικό”, δηλαδή οι τράπεζες βρίσκονταν στο επίκεντρο των εξελίξεων και προσδιόριζαν το ρυθμό κίνησης των χρηματιστηριακών δεικτών. Και τόσο “βαθιές” αντιλήψεις και συνήθειες, δεν ξεπερνιούνται εύκολα. Δείτε το διάγραμμα εδώ. Επιστροφή στα περιεχόμενα Δείτε τους συνδέσμους για παλαιότερα τεύχη εδώ.