EuroCapital: Επισημάνσεις Επισημάνσεις ================================================================================ EuroCapital on 09/03/2020 12:15 Οι ανοδικές περίοδοι των αγορών ξεκινούν από το βάθος μιας ακραίας περιόδου απαισιοδοξίας και τελειώνουν στο απόγειο μιας αδικαιολόγητης ευφορίας. Η ανοδική φάση των διεθνών αγορών ξεκίνησε στα βάθη της απαισιοδοξίας που προκάλεσε η χρηματοοικονομική κρίση των ετών 2008-2009 και ολοκληρώθηκε στην αμετροέπεια της αγνόησης των κινδύνων που προκλήθηκαν στη διεθνή οικονομία από την παγκόσμια εξάπλωση του κορωνοϊού. ***   Στη χρηματοοικονομική κρίση των ετών 208-2009, ο αμερικανικός δείκτης Dow Jones, κατέγραψε τη χαμηλότερη τιμή του στις 9 Μαρτίου 2009 (6.547 μονάδες). Μία ειρωνεία της τύχης, τα έφερε έτσι ώστε, ακριβώς 11 χρόνια μετά (9 Μαρτίου 2020), ο Dow Jones να βιώνει μία από τις χειρότερες συνεδριάσεις αυτής της περιόδου και να καταγράφει τις υψηλότερες απώλειες (σε μονάδες) στην ιστορία του (2.014 μονάδες). Σημειώνουμε ότι ο Dow Jones πέτυχε την υψηλότερη τιμή αυτής της 11ετούς περιόδου, μόλις λίγες μέρες νωρίτερα (29.551 μονάδες στις 12 Φεβρουαρίου 2020). Κατά το διάστημα αυτό, το οποίο σηματοδοτεί και τη μεγαλύτερη, σε χρονική διάρκεια, ανοδική φάση της αγοράς της Νέας Υόρκης, η άνοδος του Dow Jones έφτασε στο εντυπωσιακό ποσοστό του 348,2%! Όμως, από το διάστημα 19/2/2020 έως 9/3/2020, οι απώλειες που καταγράφηκαν, ήταν 19,31%. *** Σπάνια έχουμε βιώσει καταστάσεις πανικού όπως αυτή που κυριαρχεί στην παρούσα φάση. Χαρακτηριστικό στοιχείο του πανικού αυτού του επιπέδου είναι ότι, ουδείς έχει βιώσει παρόμοιες συνθήκες κρίσης, έτσι ώστε να κυριαρχεί μία έντονη αβεβαιότητα γι’ όσα θα συμβούν στο μέλλον. *** Βεβαίως, πολύ μακρινά γεγονότα της ιστορίας -τα οποία όμως ουδείς έχει βιώσει- μας υπενθυμίζουν παρόμοιες -ή και πολύ δυσμενέστερες- καταστάσεις και μας διαβεβαιούν ότι, αυτές ξεπερνιούνται και, με το χρόνο, ξεχνιούνται. Πανδημίες έχουν εμφανιστεί πολλές φορές στη γη. Και μάλιστα πολύ χειρότερες, αλλά και με την ανθρωπότητα λιγότερο προετοιμασμένη ή ικανή να τις αντιμετωπίσει. Η ιστορία μας λέει ότι, οι επιδράσεις τους στις οικονομίες και στις χρηματιστηριακές αγορές ήταν μικρής χρονικής διάρκειας και περιορισμένης έντασης (δείτε εδώ)   ***     Ήδη, οι εξελίξεις στην Κίνα -το αρχικό “επίκεντρο” του προβλήματος- είναι θετικές, αφού ο αριθμός των νέων κρουσμάτων μειώνεται καθημερινά και αυτά πλέον αποτελούν ένα κλάσμα των κρουσμάτων που εμφανίζονται σε άλλες περιοχές της γης. Βεβαίως, η Κίνα, ήταν σε θέση να επιβάλει εξαιρετικά αυστηρά μέτρα, τα οποία είναι αμφίβολο εάν μπορούν να επιβάλουν τα δημοκρατικά κράτη. Όμως, με δεδομένο ότι, προς το παρόν, η καμπύλη εξάπλωσης του ιού στον υπόλοιπο κόσμο μοιάζει εξαιρετικά με την καμπύλη της πρώτης φάσης εξάπλωσης του ιού στην Κίνα, προς το παρόν, ας αρκεστούμε να παρακολουθούμε το εάν και στον υπόλοιπο κόσμο, θα επαναληφθεί -με ένα μήνα καθυστέρησης- η κορύφωση της κατάστασης και η σταδιακή υποχώρηση της επιδημίας. Άλλωστε, ήδη κατά την πρώτη φάση εξάπλωσης του ιού στην Κίνα, είχε αναφερθεί ότι αυτός θα εξαπλωθεί και στον υπόλοιπο κόσμο και ότι, με βάση στατιστικά μοντέλα που βασίζονται σε στοιχεία παλαιότερων επιδημιών, το φαινόμενο θα κορυφωθεί στο τρίτο δεκαήμερο του Μαρτίου, ενώ θα αρχίσει να υποχωρεί από τις αρχές Απριλίου, βοηθούντων και των καιρικών συνθηκών στο βόρειο ημισφαίριο. (Δείτε τα δύο -κατά την άποψή μας- καλύτερα sites με στατιστικά στοιχεία για την εξάπλωση του κορωνοϊού, που εντοπίσαμε - εδώ και εδώ)   *** Κερδισμένη από το εξαιρετικά ανησυχητικό αυτό φαινόμενο αναμένεται να είναι η επιστήμη, αφού η παρούσα κρίση αναγκάζει τις κυβερνήσεις να προσφέρουν αθρόα χρηματοδότηση και δίνει την ευκαιρία για την προώθηση βιολογικών και ιατρικών προγραμμάτων τα οποία, διαφορετικά, δεν επρόκειτο να υιοθετηθούν ποτέ.   *** Ο ευρύτερος κλάδος του τουρισμού, ήδη βιώνει τις πρώτες συνέπειες από την εξάπλωση του κορωνοϊού. Στο επόμενο διάστημα, θα είναι ο κλάδος με τις μεγαλύτερες απώλειες. Αλλά και ο μόνος ο οποίος δε μπορεί να αποκαταστήσει τη βλάβη του από αυξημένη “παραγωγή” στο μέλλον, αφού η παροχή τουριστικών υπηρεσιών είναι απόλυτα συνδεδεμένη με το χρόνο. Η εξέλιξη αυτή θα προκαλέσει βλάβη και στην εθνική οικονομία και θα μας υπενθυμίσει ότι είναι λάθος για μία οικονομία να στηρίζει τη λειτουργία και την ανάπτυξή της σε έναν τομέα ο οποίος -ιστορικά και λογικά- εμφανίζει μεγάλη ελαστικότητα ζήτησης ως προς το εισόδημα ή ως προς έκτακτες καταστάσεις στο διεθνές περιβάλλον. *** Το πόσο θα επηρεαστεί η εθνική οικονομία από την επιδημία του κορωνοϊού, θα το μάθουμε στις 4 Ιουνίου, όταν θα δημοσιευθούν τα πρώτα (προκαταρκτικά) στοιχεία του ΑΕΠ του α’ τριμήνου. Όμως μέχρι τότε θα μπορούμε να έχουμε μια (αρκετά έγκυρη) ιδέα, από το το κλίμα στην αγορά, το δείκτη οικονομικής εμπιστοσύνης και το δείκτη του Χρηματιστηρίου. ***     Υπήρξε το πρώτο “crash test” του “απόλυτου συστήματος”, σε μία περίοδο που το παρακολουθούν -και ενδεχομένως το αντιγράφουν- εκατοντάδες επενδυτές, ένας αριθμός που διευρύνεται καθημερινά. Όπως είναι φυσιολογικό, η ευθύνη μας ήταν μεγάλη και το άγχος μας για την πορεία του, ακόμη μεγαλύτερο. Αρχικά, αισθανθήκαμε “αδικημένοι” όταν το σύστημα αναγκάστηκε να δώσει “σήμα εξόδου” σε μια συνεδρίαση κατά την οποία ο Γενικός Δείκτης υποχώρησε πάνω από 8,0% (24/2/2020). Με λίγη τύχη, θα μπορούσε να είχε δώσει “σήμα εξόδου” στις 865 μονάδες, αντί στις 818 που τελικά έδωσε, ώστε τα κέρδη του “συστήματος” να είναι μεγαλύτερα. Όταν στις επόμενες μέρες ο δείκτης συνέχισε την έντονη υποχώρησή του, δεχθήκαμε πολλά τηλέφωνα και emails όπου μας εκφράζονταν συγχαρητήρια και ευχαριστίες. Νιώσαμε ικανοποιημένοι, επειδή σταδιακά δημιουργούμε και παρουσιάζουμε κάτι το οποίο πραγματικά μπορεί να βοηθήσει τους έλληνες επενδυτές, όχι απλά να επιβιώνουν, αλλά να κατορθώνουν να βγάζουν κέρδη στη “δύσκολη” και ασταθή ελληνική αγορά. Ίσως τα κέρδη σ’ αυτή τη φάση να μην ήταν τόσα όσα προσδοκούσαμε. Όμως, ήταν κέρδη. Η άλλη επιλογή, ήταν η καταστροφή στην οποία οδηγήθηκε η αγορά στο πρώτο δεκαήμερο του Μαρτίου. Η εμπειρία έχει δείξει ότι, κάποιος κερδίζει στο χρηματιστήριο όταν πετυχαίνει να “βγαίνει” έγκαιρα. Νομίζουμε ότι το “απόλυτο σύστημα” αυτό το πετυχαίνει ικανοποιητικά. Ο επόμενος στόχος μας είναι να βελτιώσουμε τον τρόπο “εισόδου” στην αγορά. Στις σπάνιες -αλλά υπαρκτές- φάσεις όπου τα πάντα κινούνται γρήγορα, θα πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος ώστε η είσοδος να είναι έγκαιρη και σε χαμηλά σημεία του δείκτη. Έχουμε υπόψη μας το προς τα πού θα πρέπει να κινηθούμε. Αυτό όμως που θέλουμε να παρουσιάσουμε είναι κάτι που θα είναι απλό και κυρίως, θα έχει κανόνες που μπορεί κάποιος να κατανοήσει εύκολα και να εμπιστευτεί.   ***   Τη Δευτέρα 9 Μαρτίου, ο πανικός που κυριάρχησε στη μετοχική αγορά της Νέας Υόρκης, ενδοσυνεδριακά οδήγησε το επιτόκιο του αμερικανικού 10ετούς ομολόγου στο ιστορικό χαμηλό σημείο του 0,318% (τελικά έκλεισε στο 0,54%). Πρόκειται για το πιο χαμηλό επίπεδο στην ιστορία του αμερικανικού νομίσματος. Την ημέρα που η επιδημία του κορωνοϊού έγινε γνωστή στη διεθνή κοινότητα (24 Ιανουαρίου 2020), το συγκεκριμένο επιτόκιο έφθανε στο 1,70%. Είναι σαφές -και το περιμένουν οι αγορές- ότι στην επόμενη προγραμματισμένη συνεδρίαση της (17-18 Μαρτίου), η αμερικανική Κεντρική Τράπεζα (FED) θα προχωρήσει σε νέα μείωση των βασικών της επιτοκίων, ενδεχομένως κατά 0,25%. Η FED, έχει μεγάλο οπλοστάσιο για να εμποδίσει την εκδήλωση μιας χρηματοοικονομικής κρίσης, ενώ οι μνήμες του 2008 είναι ακόμη νωπές. *** Κατά τη διάρκεια του Air Warfare Symposium στη Φλόριντα των ΗΠΑ και μπροστά σε ένα κοινό από στελέχη της πολεμικής αεροπορίας και πιλότους , ο -συχνά αιρετικός- CEO της Tesla και της SpaceX, Έλον Μάσκ, προέβλεψε ότι στο μέλλον ο πόλεμος θα διεξάγεται από αυτόνομα drones και όχι από τα αεροσκάφη της πολεμικής αεροπορίας. Όπως δήλωσε, “Η εποχή των πολεμικών αεροπλάνων έχει περάσει. Η διεξαγωγή πολέμου με drones είναι το μέλλον. Δεν είναι ότι αυτό το μέλλον θέλω – είναι απλά, ότι αυτό θα είναι το μέλλον”, ενώ αναφερόμενος στο πιο σύγχρονο πολεμικό αεροσκάφος, το F-35, ανέφερε ότι “Ο ανταγωνιστής του θα πρέπει να είναι ένα μαχητικό drone τηλεχειριζόμενο από άνθρωπο, αλλά με αυξημένες δυνατότητες αυτόνομων ελιγμών. Το F-35 δεν θα είχε καμία πιθανότητα εναντίον του” (εδώ).   Επιστροφή στα περιεχόμενα Δείτε τους συνδέσμους για παλαιότερα τεύχη (εδώ)  Δείτε την ύλη των παλαιότερων τευχών (εδώ)