EuroCapital: Μπεν Μπλούσι : «Να ζεις σε νησί» Μπεν Μπλούσι : «Να ζεις σε νησί» ================================================================================ - on 16/04/2010 10:10 Η Ελπίδα Πασαμιχάλη συνομιλεί με τον Αλβανό συγγραφέα Μπεν Μπλούσι με την ευκαιρία της παρουσίας του στη χώρα μας "Η λογοτεχνία και η τέχνη συνδέουν τους λαούς. Την Ελλάδα εμείς δεν την γνωρίζουμε από τους πολιτικούς. Την αρχαία Ελλάδα τη γνωρίζουμε από τον Όμηρο, από τον Ησίοδο, από τον Αισχύλο. Τη σύγχρονη Ελλάδα, τη γνωρίζουμε από τον Καζαντζάκη, τον Καβάφη, τον Σεφέρη, τον Ελύτη, τον Ρίτσο. Ακόμη κι εγώ, πολύ περισσότερο ο πολύς κόσμος, δεν γνωρίζουμε ποιοι ήταν οι πολιτικοί της Ελλάδας, πριν από 30 -40 χρόνια. Ξέρουμε όμως τον Ζορμπά! Ο Ζορμπάς του Καζαντζάκη είναι πολύ πιο διάσημος από τον κάθε Έλληνα πολιτικό!» Τη διαπίστωση αυτή κάνει ο Αλβανός συγγραφέας Μπεν Μπλούσι, που βρίσκεται αυτές τις μέρες στην Ελλάδα για να παρουσιάσει το βιβλίο του «Να ζεις σε νησί» (Εκδόσεις Καστανιώτη). Ο 41χρονος συγγραφέας, που είναι εν ενεργεία πολιτικός της αντιπολίτευσης, πρώην υπουργός Εσωτερικών και εκλεγμένος για τρίτη φορά βουλευτής του Σοσιαλιστικού Κόμματος, πραγματοποίησε με το μυθιστόρημα αυτό, που είναι και το πρώτο του βιβλίο, μία πρωτοφανή εκδοτική επιτυχία για τη μεταπολεμική ιστορία της Αλβανίας. Αυτό σημαίνει 25.000 αντίτυπα σε μία χώρα των 2.5 εκατομμυρίων! Με καταβολές από την πνευματική ελίτ της Κορυτσάς, πανεπιστημιακή λογοτεχνική παιδεία και θητεία στην έντυπη δημοσιογραφία, ο Μπεν Μπλούσι, ασχολείται στο πρώτο του αυτό βιβλίο με τη διαμόρφωση της αλβανικής συνείδησης σε ένα πεδίο ιδιαίτερα ευαίσθητο: τη θρησκεία. Σε μία χώρα όπου οι Χριστιανοί συνυπάρχουν με τους Μουσουλμάνους, που αποτελούν περίπου τα 2/3 του πληθυσμού, ο συγγραφέας διατρέχει στο ιστορικό του μυθιστόρημα την περίοδο από τον 15ο έως τον 17ο αιώνα και μιλά για τον εξισλαμισμό των Αλβανών από τους Οθωμανούς. Ο Μπεν Μπλούσι που οραματίζεται τον εκσυγχρονισμό της Αλβανίας και την ένταξή της στην Ευρώπη, αντιλαμβάνεται ότι τα υψηλά ποσοστά Μουσουλμάνων στη χώρα του θα μπορούσαν να δημιουργήσουν περιπλοκές σε αυτή τη πορεία και στη συνέντευξη που ακολουθεί υπογραμμίζει πως «Στις σύγχρονες κοινωνίες ο ρόλος της θρησκείας αποδυναμώνεται». Πώς δημιουργήθηκε το ενδιαφέρον σας για τη συμβίωση των θρησκειών στην Αλβανία; Η ιδέα ήταν συνοδοιπόρος μου για πολλά χρόνια. Σκοπός μου ήταν να γράψω ένα βιβλίο για τη συνύπαρξη του Χριστιανισμού με το Ισλάμ, σαν κάτι που βιώνεις μέσα σου χωρίς να το συνειδητοποιείς. Νομίζω πως όλοι οι άνθρωποι πρέπει πρώτα να κατανοήσουμε το χώρο στον οποίο ζούμε. Η λογοτεχνία σου δίνει τη δυνατότητα να πεις ορισμένα πράγματα που ούτε η ιστορία ούτε η πολιτική στο επιτρέπουν. Εγώ είχα στο νου μου ένα οικοδόμημα. Γράφοντας άρχισα να χωρίζω τους ορόφους, να διαμορφώνω τους χώρους, να τους… επιπλώνω και κάλεσα τους αναγνώστες να το επισκεφτούν. Κάποιος ανεβαίνει σε έναν όροφο, κάποιος κατεβαίνει, κάποιος άλλος μπορεί να εξέλθει από το κτίριο… Ποια είναι η επίδραση της θρησκείας στην κοινωνία της σημερινής Αλβανίας; Οι Αλβανοί επέστρεψαν στη θρησκεία έπειτα από 30 χρόνια απαγόρευσης του δικαιώματος στην πίστη. Η αλήθεια είναι ότι για πολύ κόσμο η πίστη είναι σημαντικός παράγοντας στη ζωή τους. Υπάρχουν βέβαια και πολλοί που είναι αθεϊστές. Ο αθεϊσμός είχε επιβληθεί επί κομμουνισμού. Έχουμε μία πολυάριθμη γενιά που έχουν μεγαλώσει ως αθεϊστές. Εμείς είμαστε αθεϊστικό κράτος, η θρησκεία δεν επιδρά στην πολιτική. Υπάρχουν όμως κάποιοι άνθρωποι που βρίσκουν στην θρησκεία την ισορροπία της ζωής. Η τριαντάχρονη θρησκευτική απαγόρευση έχει αμβλύνει το θρησκευτικό συναίσθημα στην Αλβανία ή το έχει κάνει πιο έντονο κατά τη γνώμη σας; Η θρησκεία οπωσδήποτε έχει την επιρροή της. Υπάρχει πολύς κόσμος που έχει ισχυρή πίστη. Το σημαντικό όμως είναι πως οι άνθρωποι αυτοπροσδιορίζονται ως Αλβανοί και όχι ως Μουσουλμάνοι ή Χριστιανοί. Αυτός είναι ένας παράγοντας που συντέλεσε στην επιβίωση της Αλβανικής ταυτότητας. Επειδή εκτός από συγγραφέας είστε και πολιτικός εκτιμάτε ότι οι θρησκευτικές διαφορές θα μπορούσαν να ενταθούν στο μέλλον; Δεν πιστεύω ότι μπορεί να συμβεί κάτι τέτοιο ιδίως με την επικείμενη ένταξη στην Ευρώπη. Οι Αλβανοί συναγωνίζονται ο ένας τον άλλον για άλλους λόγους και όχι για θρησκευτικούς. Συναγωνίζονται στην οικονομία, στον αθλητισμό, στην ομορφιά, στη λογοτεχνία, στην επαγγελματική καταξίωση και αυτή είναι η διαφορά ανάμεσα σε μία σύγχρονη κοινωνία και τις παλιότερες.. Στις σύγχρονες κοινωνίες, ο ρόλος της θρησκεία αποδυναμώνεται. Πως επιλέξατε τον τίτλο του βιβλίου; Γιατί αποκαλείτε την Αλβανία «νησί»; Η Αλβανία πάντοτε πορευόταν απομονωμένη, από παλιά μέχρι την εποχή του κομμουνισμού, που η απομόνωση εντάθηκε ακόμη περισσότερο. Το νησί συμβολίζει την απομόνωση. Επίσης ο Χριστιανισμός λειτουργούσε σαν ένα νησί στην ευρύτερη Οθωμανική επικράτεια. Σήμερα, όμως, στον αντίποδα εκείνης της απομόνωσης, παρακολουθούμε τη μαζική μετανάστευση των Αλβανών σε πάρα πολλές χώρες της Ευρώπης. Το φαινόμενο αυτό έχει επηρεάσει τις αντιλήψεις στη Αλβανία; Ασφαλώς. Η μετανάστευση έχει δημιουργήσει μια νέα πραγματικότητα. Η αντίληψη για την μετανάστευση ήταν πολύ αρνητική παλαιότερα. Προσωπική μου άποψη είναι ότι η αλβανική μετανάστευση έχει βοηθήσει πολύ την Αλβανία. Σε λίγα χρόνια θα ενταχθούμε στην Ευρώπη. Τότε ένας Αλβανός που θα ζει στην Ελλάδα δεν θα θεωρείται πια μετανάστης, από την στιγμή που η Αλβανία θα είναι ενταγμένη στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα. Διότι και ένας ‘Έλληνας που ζει στο Λονδίνο δεν θεωρείται σήμερα μετανάστης. Η αντίληψη περί μετανάστευσης στην Ευρώπη θα αλλάξει και αυτό θα βοηθήσει την Αλβανία. Θα δώσει τη δυνατότητα στους ανθρώπους να αποκτήσουν μια δουλειά, ένα επάγγελμα και να ξεφύγουν από την απομόνωση. Να δραπετεύσουν από το νησί…. κολυμπώντας! Ποιο θα λέγατε ότι είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα της χώρας σήμερα; Τα μεγάλα ποσοστά ανεργίας και οι μεταρρυθμίσεις που κωλυσιεργούν πολύ. Μια κωλυσιεργία που δεν αφήνει να αξιοποιηθούν ο υπόγειος πλούτος και οι οικονομικοί πόροι της χώρας. Τα τραύματα της κομμουνιστικής περιόδου έχουν επουλωθεί; Ο κομμουνισμός ασκεί ακόμη την επιρροή του. Ο κομμουνισμός είναι για μας η κύρια πηγή της ένδειας και της φτώχιας που υπάρχει σήμερα και έχει αφήσει το αποτύπωμά του στην αλβανική πολιτική. Μπορώ να πως ότι ο λαός έχει αποσπαστεί από τον κομμουνισμό, όχι όμως και οι πολιτικοί. Οι πολιτικοί δεν έχουν αποτοξινωθεί από τον κομμουνισμό ακόμη. Υπάρχουν τρεις ομάδες πληθυσμού: Η πρώτη ομάδα που αποσπάστηκε από τον κομμουνισμό ήταν οι έμποροι. Η δεύτερη ομάδα ήταν ο λαός και η τρίτη είναι οι πολιτικοί. Άποψή μου είναι ότι οι πολιτικοί δεν προπορεύονται. Οι πολιτικοί ακολουθούν τις τάσεις. Ως συγγραφέας και ως πολιτικός ποιο είναι το όραμά σας για το μέλλον της Αλβανίας; Υπάρχει σημείο σύγκλισης ή πρόκειται για δύο διαφορετικά οράματα; Έχω το ίδιο όραμα τόσο στην πολιτική όσο και στη λογοτεχνία και ταυτόχρονα το ίδιο παράπονο. Στόχος μας είναι πώς θα γίνουμε μέρος της Ευρώπης. Η ιστορία μας στέρησε το δικαίωμα να είμαστε Ευρωπαίοι επί πολλούς αιώνες. Γι αυτό και στη λογοτεχνία που γράφω διερευνώ τους λόγους για τους οποίους η Αλβανία καθυστέρησε τόσο πολύ να γίνει χώρα Ευρωπαϊκή σε σχέση με άλλες χώρες. Αυτός είναι μεγάλος στόχος σήμερα. Σε λίγες μέρες δίνει διάλεξη στην Αθήνα ο συμπατριώτης σας Ισμαήλ Κανταρέ που αρκετοί θεωρούν σύμβολο των αντιφρονούντων της κομμουνιστικής περιόδου. Ποια είναι η γνώμη σας; Ο Κανταρέ είναι αναμφίβολα ένας μεγάλος Αλβανός συγγραφέας. Επί πολλά χρόνια ο τρόπος γραφής του έχει συμβάλλει να αλλάξουν άποψη οι ίδιοι οι Αλβανοί για τη χώρα τους αλλά και για τον κόσμο γενικότερα. Αν και ο ίδιος δεν υπήρξε αντικαθεστωτικός, είχε βοηθήσει εν τούτοις πολύ κόσμο, μέσω της δικής του λογοτεχνίας να γίνουν αντιφροντούντες. Είναι όπως ένας φούρναρης που έφτιαχνε καλό ψωμί κι έτσι βοήθησε τον κόσμο να επιβιώσει. Ποιο είναι το θέμα του επόμενου βιβλίου σας; Το δεύτερο βιβλίο μου με τίτλο Οθέλος, ο αράπης της Αυλώνας» δεν είναι ιστορικό μυθιστόρημα. Είναι ένα βιβλίο για τον έρωτα, αλλά και ένα βιβλίο κατά του ρατσισμού. Ο Οθέλος είναι μαύρος. Εγώ τον περιγράφω ως Αφρικανό μετανάστη που έρχεται στην Ευρώπη προς αναζήτηση εργασίας. Όπως συμβαίνει σήμερα, άσχετα αν αυτό συνέβη επτακόσια χρόνια πριν. Πρόκειται για μία δική μου προσωπική πρόκληση να αφηγηθώ ξανά μία ωραία ιστορία. Διότι ο Οθέλος του Σαίξπηρ είναι μία από τις ωραιότερες ιστορίες του κόσμου. Όπως ήταν ο Οδυσσέας, ο Μάκβεθ, ο Ρωμαίος και Ιουλιέτα, τα έργα του Αισχύλου, η Τροία. Το να αφηγηθείς ξανά ιστορίες τέτοιας φύσεως, που οι άνθρωποι τις ξέρουν ήδη, είναι κάτι πολύ ελκυστικό και βέβαια πολύ δύσκολο. INFO -Το βιβλίο «Να ζεις σε νησί» παρουσιάζεται την Πέμπτη 15 Απριλίου στις 19.00, στο 104 Κέντρο Λόγου και Τέχνης των εκδόσεων Καστανιώτη. Για το βιβλίο θα μιλήσει ο Νίκος Παπανδρέου. Τη διερμηνεία θα κάνει ο Νίκος Αναγνώστου. Θεμιστοκλέους 104, Αθήνα 210 - 3826185 -Το μυθιστόρημα «Να ζεις σε νησί» του Μπεν Μπλούσι κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Καστανιώτη σε μετάφραση από τα αλβανικά του Νίκου Αναγνώστου.