EuroCapital: Εταιρίες Σιδηροδρόμων Εταιρίες Σιδηροδρόμων ================================================================================ EuroCapital on 17/11/2020 06:00 Τα “blue chips” μιας άλλης εποχής Οι μεγάλες εξελίξεις στην τεχνολογία των τρένων, συνέβησαν, κυρίως στην Αγγλία, κατά τη δεκαετία του 1820. Η πρώτη αμαξοστοιχία που λειτούργησε αποκλειστικά με ατμό, δημιουργήθηκε το 1830 και έκανε δρομολόγια μεταξύ του Λίβερπουλ και του Μανστερστερ. Εκείνη την περίοδο οι σιδηροδρομικές εταιρίες άρχισαν να κατακλύζουν το Χρηματιστήριο του Λονδίνου, για να καταλήξουν στην σιδηροδρομο-μανία (railway-mania) της δεκαετίας του 1840. Στο μεταξύ, από τη δεκαετία του 1830, τα τρένα αρχίζουν να κατακτούν και τις ΗΠΑ και σταδιακά να εισάγονται οι σιδηροδρομικές εταιρίες στα χρηματιστήρια της χώρας. Η σιδηροδρομο-μανία εξαπλώθηκε στις ΗΠΑ κυρίως τη δεκαετία του 1880, για να ξεφουσκώσει απότομα το 1894, όταν το ένα τέταρτο των εταιριών χρεοκόπησαν. Στο Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών (ΧΑΑ), οι σιδηροδρομικές εταιρίες, είχαν παρουσία, ήδη από την πρώτη μέρα της λειτουργίας του, το Μάιο του 1880. Πρώτη εισηγμένη σιδηροδρομική εταιρία ήταν η “Εταιρία του απ' Αθηνών εις Πειραιά Σιδηροδρόμου”, που αργότερα μετονομάστηκε σε “Σιδηρόδρομοι Αθηνών Πειραιώς”. Λειτουργούσε τη γραμμή του ηλεκτρικού, από το Θησείο έως τον Πειραιά. Το 1926 συγχωνεύτηκε με άλλες εταιρίες για να ιδρυθεί η “Ελληνικοί Ηλεκτρικοί Σιδηρόδρομοι”. Η δεύτερη σιδηροδρομική εταιρία που εισήλθε στο ΧΑΑ, ήταν η “Σιδηρόδρομος Πύργου - Κατακώλου”. Εισήχθη το έτος 1884 και διαγράφηκε οριστικά το 1910. Τρίτη ήταν η “Σιδηρόδρομοι Αττικής” ήταν μία αξιόλογη εταιρία που ανήκε στην “Εταιρία Μεταλλουργείων Λαυρίου” που εκμεταλλεύονταν τη γραμμή Πλατεία Αττικής - Κηφισιά - Λαύριο. Εισήχθη το 1883 και διαγράφηκε το 1910, όταν συγχωνεύτηκε με την “Ελληνική Ηλεκτρική Εταιρία”. Η “Σιδηρόδρομος Θεσσαλίας” που εκμεταλλεύονταν τις γραμμές Βόλου - Λάρισας, Βόλου - Καλαμπάκας, διάφορες γραμμές του Πηλίου και προεκτάσεις τους, εισήχθη στο ΧΑΑ το 1987 και επιβίωσε μέχρι το 1952, οπότε και κηρύχθηκε σε πτώχευση. Οι “Σιδηρόδρομοι Πειραιώς - Αθηνών - Πελοποννήσου” (η θρυλική ΣΠΑΠ που ήταν η αγαπημένη των κερδοσκόπων επί δύο περίπου δεκαετίες), λειτούργησε τη γραμμή Πειραιά – Πατρών και Κορίνθου – Άργους – Ναυπλίου – Μύλων. Αργότερα προστέθηκε και η κατασκευή και λειτουργία και άλλων γραμμών εντός της Πελοποννήσου. Εισήχθη το 1887 και διαγράφηκε το 1954, ενώ το 1962 ενώθηκε με τους ΣΕΚ (Σιδηρόδρομοι Ελληνικού Κράτους). Το 1892 εισήχθη η “Εταιρία Υπογείου Σιδηροδρόμου” που σκοπό είχε την κατασκευή και εκμετάλλευση της γραμμής Θησείο - Ομόνοια. Αναφέρεται και ως “Σιδηρόδρομοι Αθηνών - Πειραιώς - Προέκταση”. Διεγράφη το 1898. Η “Ελληνική Εταιρία Τροχιοδρόμων Αθηνών - Πειραιώς - Περιχώρων” ήταν η πρόδρομος των τραμ. Εισήχθη στο ΧΑΑ, το 1910 και διαγράφηκε το 1928, όταν απορροφήθηκε από την “Ηλεκτρική Εταιρία Μεταφορών”. Τελευταία σιδηροδρομικοί εταιρία που εισήχθη στο ΧΑΑ ήταν η “Ελληνικοί Ηλεκτρικοί Σιδηρόδρομοι”, η οποία ιδρύθηκε το 1926 (με συγχώνευση διαφόρων εταιριών, μεταξύ των οποίων οι “Σιδηρόδρομοι Αθηνών Πειραιώς”, η “Εταιρία Τροχιοδρόμων” και η Ελληνική Ηλεκτρική Εταιρία”. Το 1976 η Ε.Η.Σ. κρατικοποιήθηκε και δημιουργήθηκε η κρατική εταιρία «Ηλεκτρικοί Σιδηρόδρομοι Αθηνών - Πειραιώς» (ΗΣΑΠ). Όμως, η νομική προσωπικότητά της διατηρήθηκε και εξακολούθησε να διαπραγματεύεται στο ΧΑΑ, έτσι ώστε τελικά, μετά από ατελείωτες περιπέτειες και μεταμορφώσεις, κατέληξε να ονομάζεται “ΚΑΖΙΝΟ ΠΟΡΤΟ ΚΑΡΡΑΣ ΑΕ”, που πουλήθηκε φέτος από την οικογένεια Στέγγου, στον επιχειρηματία Ιβάν Σαββίδη (εδώ). Τον καιρό της “δόξας” τους, οι σιδηρόδρομοι ήταν, μετά από τις τράπεζες, τα “blue chips” του Χρηματιστηρίου. Οι μετοχές τους ήταν δημοφιλείς και πραγματοποιούσαν πολλές συναλλαγές. Στις εταιρίες αυτές, βασικοί μέτοχοι συνήθως ήταν τράπεζες ή κεφαλαιούχοι, κυρίως από την ομάδα των ομογενών της Κωνσταντινούπολης. Έδιναν μέρισμα σε τακτική βάση, είχαν πολυπληθείς μετόχους και μερικές απ’ αυτές έφθασαν να διαπραγματεύονται και σε χρηματιστήρια του εξωτερικού. Όμως, όπως συμβαίνει με πολλούς κλάδους, εμφανίζονται, αναπτύσσονται, κάποια στιγμή μεγαλουργούν και σταδιακά οδεύουν προς το τέλος τους, αφού κάτι άλλο εμφανίζεται και παίρνει τη θέση τους στην οικονομία και την κοινωνία. Επιστροφή στα περιεχόμενα Δείτε τους συνδέσμους για παλαιότερα τεύχη (εδώ) Δείτε την ύλη των παλαιότερων τευχών (εδώ)