EuroCapital: Η αξία και ο όγκος των συναλλαγών και η εμπορευσιμότητα των μετοχών και της αγοράς Η αξία και ο όγκος των συναλλαγών και η εμπορευσιμότητα των μετοχών και της αγοράς ================================================================================ EuroCapital on 15/12/2020 18:00 “Όγκος συναλλαγών” μιας συνεδρίασης, ονομάζεται το σύνολο των μετοχών (τεμαχίων) που συναλλάσσονται κατά τη συνολική διάρκειά της. Όγκος συναλλαγών επί της μετοχής μιας εταιρίας, είναι ο συνολικός αριθμός των μετοχών της συγκεκριμένης εταιρίας που συναλλάχθηκαν κατά τη διάρκεια μιας συνεδρίασης. “Αξία συναλλαγών” μιας συνεδρίασης, ονομάζεται το άθροισμα της χρηματικής αξίας όλων των πράξεων που πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης. Με την ίδια λογική, αξία συναλλαγών επί μίας μετοχής, σε μία συνεδρίαση, ή σε μία χρονική περίοδο, ονομάζεται το άθροισμα της χρηματικής αξίας των πράξεων που πραγματοποιήθηκαν επί της συγκεκριμένης μετοχής. Οι παλιότεροι του χώρου, όταν αναφέρονται στις συναλλαγές, συχνά συγχέουν τους δύο παραπάνω όρους. Αναφέρουν τη λέξη “όγκος”, ενώ στην ουσία εννοούν την “αξία”. Υπάρχει κάποιος λόγος που συμβαίνει αυτό. Στα παλιά χρόνια, πριν από το 1992, οπότε και εγκαταστάθηκε το ηλεκτρονικό σύστημα συναλλαγών (ΟΑΣΗΣ), ο όγκος και η αξία των συναλλαγών, δεν ήταν ένα στοιχείο που κάποιος μπορούσε να βρει εύκολα. Τώρα, ανά πάσα στιγμή, γνωρίζουμε τη τρέχουσα τιμή μιας μετοχής (δηλαδή την τιμή της κάθε λεπτό ή κάθε στιγμή). Γνωρίζουμε επίσης και τον όγκο (σύνολο τεμαχίων), τον αριθμό των πράξεων, τον όγκο και την αξία της κάθε πράξης και τη συνολική αξία του συνόλου των συναλλαγών ή μιας συγκεκριμένης μετοχής. Πριν από το 1992, κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης, κάποιος, ο οποίος βρισκόταν μέσα στην αίθουσα συναλλαγών του Χρηματιστηρίου- ή κάποιος που μπορούσε να επικοινωνήσει τηλεφωνικά (τότε βέβαια δεν υπήρχαν τα κινητά τηλέφωνα) με άτομο που βρισκόταν στο κτήριο του Χρηματιστηρίου, μπορούσε να πληροφορηθεί μόνο την τιμή της κάθε μετοχής, καθώς και αν η τελευταία τιμή είχε σχηματιστεί από “Πωλητές” ή από “Αγοραστές”. Μερικές ώρες μετά το τέλος της συνεδρίασης (τότε τελείωνε στις 1:30 μμ), ο Επόπτης του Χρηματιστηρίου, εξέδιδε το ανεπίσημο δελτίο συναλλαγών, ένα φύλλο πολυγράφου, το οποίο μπορούσαν να το προμηθευτούν οι “συνδρομητές” του Χρηματιστηρίου και οι εκπρόσωποι των ΜΜΕ, από τον θυρωρό του Χρηματιστηρίου -τον κυρ-Θόδωρο. Το ανεπίσημο πολυγραφημένο αυτό δελτίο, περιείχε τις τιμές κλεισίματος των μετοχών (χωρίς τις διακυμάνσεις), το συνολικό όγκο της αγοράς κατά την προηγούμενη συνεδρίαση και την αξία των συναλλαγών της συνολικής αγοράς, της προηγούμενης συνεδρίασης. Δηλαδή, αυτό που σήμερα γνωρίζουμε την ίδια στιγμή που συμβαίνει (τον όγκο, την αξία και πολλά άλλα στατιστικά στοιχεία) και που θεωρούμε ως απόλυτα φυσιολογικό να τα γνωρίζουμε, μέχρι το 1992, τα μαθαίναμε την επόμενη μέρα. Έτσι, η “αξία” των συναλλαγών για συγκεκριμένες μετοχές, ήταν κάτι άγνωστο. Για το λόγο αυτό, τα πρώτα προγράμματα τεχνικής ανάλυσης και στατιστικών που δημιουργήθηκαν στις αρχές της δεκαετίας του 1990, περιείχαν και χρησιμοποιούσαν μόνο τον όγκο των συναλλαγών και όχι την αξία. Έτσι, τότε, μιλούσαμε μόνο για τον όγκο. Για το λόγο αυτό, έως και σήμερα, όσοι είχαμε ζήσει σ’ εκείνα τα χρόνια, εξακολουθούμε να συγχέουμε τις έννοιες αυτές, πάρα πολύ συχνά, ιδίως στον προφορικό μας λόγο. Όμως, μετά απ’ αυτή τη σύντομη ιστορική αναδρομή γύρω από τον “όγκο” των συναλλαγών, ας δούμε μία ακόμη πολύ σημαντική έννοια: την “εμπορευσιμότητα”. Η εμπορευσιμότητα είναι ένα ποσοστό, που προκύπτει από τη διαίρεση του αριθμού των μετοχών (τεμαχίων) που συναλλάχθηκαν σε μία χρονική περίοδο, συνήθως ένα χρόνο. Ως γενικό κανόνα, μπορούμε να εκφράσουμε ότι, όσο πιο υψηλή είναι η εμπορευσιμότητα μιας μετοχής, τόσο καλύτερα είναι για τη μετοχή, αφού η τιμή της, κάθε στιγμή εκφράζει καλύτερα την αξία της, με βάση τα γνωστά γεγονότα και εξελίξεις. Παράλληλα, όταν η εμπορευσιμότητα είναι μεγάλη, τότε ο επενδυτής γνωρίζει ότι μπορεί να αγοράσει και να πουλήσει μεγάλες ποσότητες μιας μετοχής, χωρίς σημαντική δυσκολία και χωρίς να επηρεάσει τις τιμές. Όλες οι μετοχές δεν έχουν την ίδια εμπορευσιμότητα και οι αποκλίσεις στα ποσοστά της εμπορευσιμότητας μεταξύ των μετοχών είναι τεράστιες. Υπάρχουν μετοχές με εμπορευσιμότητα 5% ή και μικρότερη και υπάρχουν και άλλες με εμπορευσιμότητα μεγαλύτερη ακόμη και του 100% (κάτι που σημαίνει ότι το άθροισμα των συναλλαγέντων -κατά τη διάρκεια ενός έτους- μετοχών μιας εταιρίας, ξεπερνάει το σύνολο των μετοχών της εταιρίας. Αυτό σημαίνει ότι η μετοχή αλλάζει συχνά χέρια (δηλαδή να μεταβιβάζεται από τον έναν στο άλλον επενδυτή) πολλές φορές κατά τη διάρκεια του έτους. (Αυτό φέρνει στο προσκήνιο έναν άλλο δείκτη, το δείκτη της “κυκλοφοριακής ταχύτητας μιας μετοχής”, δηλαδή το πόσες φορές αλλάζει χέρια μια μετοχή κατά τη διάρκεια ενός έτους, δείκτης που όμως δεν είναι δημοφιλής). Η εμπειρία δείχνει ότι, μία εταιρία που έχει καλή επιχειρηματική πορεία, συνήθως -χωρίς αυτό να συνιστά και κανόνα- έχει σχετικά υψηλή εμπορευσιμότητα. Αυτό εξηγείται από το ότι, η καλή πορεία της εταιρίας προσελκύει επενδυτές, κάτι που ανεβάζει την τιμή, που με τη σειρά του, ανεβάζει και την κυκλοφοριακή ταχύτητα των μετοχών της συγκεκριμένης εταιρίας και συνεπώς και την εμπορευσιμότητά της. Γενικά, υπάρχει ο κανόνας ότι, οι επενδυτές προτιμούν τις μετοχές υψηλής εμπορευσιμότητας. Οι λόγοι είναι προφανείς. Οι μετοχές αυτές, αγοράζονται και πωλούνται με μεγαλύτερη ευκολία. Όμως, αυτός δεν είναι ο κανόνας. Αρκετοί συναλλασσόμενοι (εκούσια αποφεύγουμε τον όρο “επενδυτής” - διαβάστε εδώ), δεν αγαπούν τις μετοχές υψηλής εμπορευσιμότητας. Αυτό επειδή οι μετοχές αυτές, συνήθως είναι διασκορπισμένες σε πολλούς μετόχους και συνεπώς δε μπορούν να γίνουν εύκολα αντικείμενο χειραγώγησης στην αγορά. Αντίθετα, οι μετοχές χαμηλής εμπορευσιμότητας, επειδή είναι διασπαρμένες σε μικρό αριθμό μετόχων (ενώ συνήθως, στις εταιρίες αυτές, ο βασικός μέτοχος κατέχει υψηλό ποσοστό των μετοχών) μπορούν να “μαζευτούν” εύκολα και με μικρότερα κεφάλαια, ώστε να στηθεί κάποιο “κερδοσκοπικό παιχνίδι”. Τέτοιου είδους “παιχνίδια” συνήθως συμβαίνουν -και επιτυγχάνουν- σε ανοδικές χρηματιστηριακές φάσεις, επειδή είναι πιο εύκολο να ανέβει η τιμή της μετοχής. Γι’ αυτό το λόγο συχνά παρατηρούμε ότι, σε φάσεις έξαρσης της αγοράς, οι μετοχές χαμηλής εμπορευσιμότητας πετυχαίνουν καλύτερες αποδόσεις από τις μετοχές υψηλής εμπορευσιμότητας. Αυτή βέβαια είναι η θετική πλευρά της “εξίσωσης”. Η αρνητική είναι ότι, σε περιόδους πτώσης, οι μετοχές χαμηλής εμπορευσιμότητας υποχωρούν με μεγαλύτερη ταχύτητα, σε σχέση με τις μετοχές υψηλής εμπορευσιμότητας. Παράλληλα, στις μετοχές αυτές, μπορεί εύκολα να “εγκλωβιστεί” κάποιος, αφού δε θα βρεθούν εύκολα αγοραστές σε υψηλές τιμές, για να ρευστοποιήσει της μετοχές του. Η εμπορευσιμότητα είναι κομβική έννοια και θα πρέπει όλοι να έχουν κατανοήσει τί είναι και πώς επιδρά στη διαπραγμάτευση και την τιμή μιας μετοχής. Για το λόγο αυτό, δηλαδή για την ενημέρωση και την προστασία των επενδυτών, το Χρηματιστήριο κατατάσσει τις μετοχές, στο Ημερήσιο Δελτίο Τιμών που εκδίδει καθημερινά (εδώ), σε μετοχής “υψηλής”, “μέσης” και “χαμηλής” εμπορευσιμότητας. Όμως, η παρακολούθηση της εμπορευσιμότητας, ή γενικά της εξέλιξης των συναλλαγών μιας μετοχής, μπορεί να μας δώσει πολύ ενδιαφέρουσες πληροφορίες για τη μετοχή και να οδηγήσει σε κέρδη. Η άνοδος των συναλλαγών στο Χρηματιστήριο, όταν συνδυάζεται με την άνοδο του Γενικού Δείκτη, συνιστά ένα πολύ θετικό σήμα, αφού σημαίνει ότι, έχουν εισέλθει κεφάλαια στην αγορά, δηλαδή, οι αγοραστές υπερτερούν των πωλητών, με αποτέλεσμα την άνοδο των τιμών. Με την ίδια λογική, η άνοδος των τιμών σε μία μετοχή, όταν συνδυάζεται και με άνοδο της αξίας των συναλλαγών, συνιστά μια κατάσταση θετική για τη μετοχή, η οποία μπορεί να οδηγηθεί σε ανώτερα επίπεδα τιμών.  Το αντίστροφο συμβαίνει στην πτώση του Γενικού Δείκτη ή της τιμής μιας μετοχής, όταν συνδυάζονται με διαρκώς αυξανόμενη συνολική αξία συναλλαγών. Ο επενδυτής θα πρέπει να γνωρίζει τα επίπεδα εμπορευσιμότητας των μετοχών γενικά και ιδίως των μετοχών που παρακολουθεί πιο “στενά”. Είναι σοβαρό λάθος όταν δε γνωρίζει. Μπορείτε να βρίσκετε καθημερινά τα στοιχεία της εμπορευσιμότητας κάθε μετοχής, καθώς και επεξεργασμένα στοιχεία τα οποία δείχνουν τις μεταβολές της εμπορευσιμότητας κατά τη διάρκεια του χρόνου. Δείτε εδώ. Επιστροφή στα περιεχόμενα (εδώ)