EuroCapital: Ένας στατιστικός τρόπος για την έγκυρη αναγνώριση της φάσης της χρηματιστηριακής αγοράς Ένας στατιστικός τρόπος για την έγκυρη αναγνώριση της φάσης της χρηματιστηριακής αγοράς ================================================================================ EuroCapital on 06/11/2021 15:43 Δε γνωρίζουμε ποιές θα είναι οι εξελίξεις στις αγορές στο επόμενο διάστημα. Μπορούμε όμως να σχεδιάσουμε τον τρόπο που θα αντιδράσουμε, όταν αυτές συμβούν.       Η απόσταση μεταξύ του Υψηλού και του Χαμηλού Κλεισίματος 20 ημερών   Η στασιμότητα του Γενικού Δείκτη και η έλλειψη ουσιωδών διακυμάνσεών του, δίνει το χαρακτηρισμό της “ατασικής” στην τρέχουσα περιόδο. Δηλαδή, δεν υπάρχει ευδιάκριτη, ισχυρή και ξεκάθαρη τάση. Πολλοί άλλοι τεχνικοί δείκτες οδηγούν, έναν αναλυτή, στο ίδιο συμπέρασμα.   Ο δείκτης “Υψηλού κλεισίματος 20 ημερών και Χαμηλού κλεισίματος 20 ημερών” (ΥΧ20) συνιστά έναν βασικό δείκτη της παραλλαγής “Κινητός Μέσος Όρος 200 ημερών σε συνδυασμό με το Υψηλό-Χαμηλό κλείσιμο 20 ημερών” του “Απόλυτου Συστήματος”, το οποίο προβάλλουμε και χρησιμοποιούμε. Για το λόγο αυτό, τα “μηνύματα” που εκπέμπει, μας ενδιαφέρουν ιδιαίτερα.   Ο δείκτης ΥΧ20, υπολογίζει καθημερινά το Υψηλότερο (Υ20)  αλλά και το Χαμηλότερο (Χ20) κλείσιμο των τελευταίων 20 συνεδριάσεων. Η θεωρία αναφέρει ότι, η διάσπαση του επιπέδου του Υψηλού Κλεισίματος 20 ημερών, υποδηλώνει “ισχύ” στην αγορά και ενδεχομένως να σηματοδοτεί την έναρξη μιας βραχυχρόνιας ανοδικής φάσης, ενώ αντίστροφα, η διάσπαση του Χαμηλού Κλεισίματος 20 ημερών, υποδηλώνει αδυναμία και ενδεχομένως σηματοδοτεί την έναρξη μίας βραχυχρόνιας πτωτικής φάσης.   Αν απεικονίσουμε σε διάγραμμα, τις καμπύλες που σχηματίζονται από τα καθημερινά σημεία του Υ20 και του Χ20 ημερών, τότε δημιουργούμε δύο καμπύλες, όπως στο παρακάτω Διάγραμμα 1. Μεταξύ αυτών, κινείται η καμπύλη του Γενικού Δείκτη.   Παρατηρούμε ότι, το “κανάλι” που σχηματίζεται από τις καμπύλες του Υ20 και του Χ20, κατά το τελευταίο διάστημα (περίπου 6 - 7 μηνών), έχει “στενέψει” πολύ. Την Παρασκευή 5/11/2021, το εύρος του, ήταν μόλις 2,78% (υπολογιζόμενο με βάση την τιμή του Χ20). Μπορείτε να δείτε τις αριθμητικές τιμές των καμπυλών, χρησιμοποιώντας τον κέρσορά σας, στο διάγραμμα, εδώ. Αυτό σημαίνει ότι, τα περιθώρια διακύμανσης του Γενικού Δείκτη, έχουν “στενέψει” πολύ, κάτι που σημαίνει ότι, η αγορά δεν έχει ισχυρή τάση και δεν πραγματοποιεί διακυμάνσεις.   Η πτώση του “εύρους” του καναλιού, σε ποσοστά κάτω από το 3%, δηλαδή, η μη πραγματοποίηση σημαντικών διακυμάνσεων από το Γενικό Δείκτη, δεν είναι συχνό φαινόμενο στην ελληνική χρηματιστηριακή αγορά. Στο Διάγραμμα 2, μπορείτε να δείτε την καμπύλη που σχηματίσαμε από την καθημερινή μέτρηση του “εύρους” αυτού του καναλιού, από το 1988 έως και σήμερα (δηλαδή, για όλο το διάστημα ισχύος του σημερινού Γενικού Δείκτη).     Παρατηρούμε ότι, παρόμοιο φαινόμενο έχει σχηματιστεί στις παρακάτω περιόδους (δείτε και σεις τις περιόδους αυτές, βάζοντας τον κέρσορά σας, πάνω στην καμπύλη του διαγράμματος, εδώ). Θεωρούμε ότι η διακύμανση του Γενικού Δείκτη εισέρχεται σε ένα “στενό κανάλι”, όταν, η διαφορά μεταξύ της τιμής του Υ20 και του Χ20, υποχωρεί κάτω από το 10%, ενώ στη συνέχεια, το εύρος “στενεύει” ακόμη περισσότερο και υποχωρεί κάτω από το 3,0%. Θεωρούμε ότι το φαινόμενο αυτό ξεκινά την πρώτη μέρα που η διακύμανση πέφτει κάτω από το 10,0%, στη συνέχεια πηγαίνει κάτω από το 3,0%, μέχρι την ημέρα που ανεβαίνει πάλι πάνω από το 10,0%. Στην περίοδο από το 1988 έως σήμερα (δηλαδή την περίοδο που ισχύει ο σημερινός Γενικός Δείκτης του Χρηματιστηρίου της Αθήνας, αυτό το φαινόμενο, με βάση την παραπάνω περιγραφή, σημειώθηκε 15 φορές, οι οποίες αναφέρονται παρακάτω (σε παρένθεση αναφέρεται ο αριθμός των συνεδριάσεων που διήρκεσε): 1) Μάρτιος 1988 (170 συνεδριάσεις), 2) Δεκέμβριος 1988 (118 συνεδριάσεις) 3) Οκτώβριος 1991 (655 συνεδρ.) 4) Μάρτιος 1994 (16 συνεδρ.),5) Ιούνιος 1994 (34 συνεδρ.), 6) Αύγουστος 1994 (117 συνεδρ.), 7) Μάιος 1995 (402 συνεδρ.), 8) Απρίλιος 2002 (65 συνεδρ.), 9) Οκτώβριος 2002 (100 συνεδρ.), 10) Μάρτιος 2003 (70 συνεδρ.), 11) Απρίλιος 2004 (449 συνεδρ.), 12) Αύγουστος 2006 (249 συνεδρ.), 13) Μάιος 2017 (78 συνεδρ.), 14) Ιούνιος 2020 (92 συνεδρ.) και 15) Μάρτιος 2021, μέχρι σήμερα 5/11/2021 (154 συνεδριάσεις).   Τί μας δείχνουν τα παραπάνω; 1) Το φαινόμενο της μειωμένης διακύμανσης της αγοράς και της έλλειψης σαφούς και ισχυρής τάσης, είναι αρκετά συχνό. Από το 1988 μέχρι και σήμερα, έχει, συμβεί 15 φορές. 2) Μπορεί να διαρκέσει από λίγες μέρες, μέχρι και τρία χρόνια. 3) Όταν συμβαίνει, δε σημαίνει ότι η αγορά παραμένει σε ένα σταθερό επίπεδο. Μπορεί να υποχωρεί ή να ανεβαίνει (όπως συνήθως συμβαίνει), αλλά με ήπιο και διακοπτόμενο ρυθμό και χωρίς ένταση. 4) Το φαινόμενο συνέβαινε αρκετά συχνά κατά τη δεκαετία του 1990, η οποία ήταν ανοδική δεκαετία, χωρίς μεγάλες διακυμάνσεις, τουλάχιστον μέχρι το 1999, και χωρίς ζημιές για τους επενδυτές -αυτό είναι πολύ σημαντικό, θα πρέπει να το προσέξουμε. 5) Το φαινόμενο δε συνέβη μεταξύ του 2007 και του 2017, επειδή η περίοδος αυτή ήταν πολύ έντονη, με πολύ μεγάλες διακυμάσεις και ανατροπές στη χρηματιστηριακή αγορά. 6) Συχνά, τα “τασικά” συστήματα συναλλαγών, δηλαδή αυτά που βασίζονται στην τάση της αγοράς, σε τέτοιες περιόδους “μπερδεύονται” και παράγουν πολλά λανθασμένα σήματα (whipsaws). Για το λόγο αυτό, αν μπορούμε να αναγνωρίζουμε αυτές τις φάσεις, είναι καλό, τα συστήματα που χρησιμοποιούμε, να είναι “χαλαρά”, δηλαδή να μην έχουν πολύ αυστηρούς κανόνες εισόδου και -κυρίως- εξόδου, ή να επιτρέπουν διάφορες παραλλαγές, ώστε να μπορεί ο διαχειριστής να αποφασίζει ποιά θα χρησιμοποιήσει κάθε φορά, ανάλογα με το πώς έχει αντιληφθεί την περίοδο. Αυτό είναι ένα από τα (πετυχημένα) χαρακτηριστικά του “Απόλυτου Συστήματος Συναλλαγών”, δηλαδή, έχει παραλλαγές που επιτρέπουν “χαλαρή” ή “σφικτή” ή “απόλυτη” διαχείριση, ανάλογα με την διανυόμενη περίοδο. 7) Μετά από μακρές περιόδους “ήπιων” διακυμάνσεων, οι πιθανότητες είναι να ακολουθήσει μία φάση έντονης ανόδου.   Όλα τα παραπάνω, καταλήγουν στο ότι, είναι πολύ σημαντικό να μπορεί ο επενδυτής να αναγνωρίζει τη φάση της αγοράς. Υπάρχουν φάσεις που θα πρέπει να δρα άμεσα και αποφασιστικά. Υπάρχουν και φάσεις κατά τις οποίες θα πρέπει να μη φοβάται κάποια κατάρρευση και συνεπώς να κινείται πιο “χαλαρά” και χωρίς βιασύνη. Πώς αναγνωρίζει τη φάση; Δυστυχώς, όχι πολύ εύκολα. Μπορεί να το πετύχει, μόνον μέσα από προσωπική εμπειρία ή ανάλυση στατιστικών στοιχείων.   Από την πλευρά μας, θα παρακολουθούμε την εξέλιξη του στατιστικού αυτού δείκτη. Έχει πολύ μεγάλη σημασία όταν, η διαφορά μεταξύ του “Υψηλού Κλεισίματος 20 ημερών” και του “Χαμηλού Κλεισίματος 20 ημερών”, ξεπεράσει το “όριο” του 10,0%, αλλά και το πώς θα εξελιχθεί η συνέχεια. Δε γνωρίζουμε το πότε ή σε ποιό επίπεδο του Γενικού Δείκτη συμβεί αυτό. Ουδείς μπορεί να αποκλείσει να ανέβει η αγορά “σιγά - σιγά” ακόμη και προς τις 1.000 μονάδες, χωρίς να επιταχύνει την άνοδό της και χωρίς ένταση ή διακυμάνσεις. Αυτό συνέβη μεταξύ του 2004 και του 2006, οπότε και ακολούθησε η “κορύφωση” του 2007.   Κατά την άποψή μας, η εξέλιξη αυτής της ισορροπίας θα είναι μία ικανοποιητική ανοδική κίνηση.   Γιάννης Σιάτρας   Το παρόν άρθρο, συνιστά τμήμα της ύλης του τεύχους 234 (Νοέμβριος 2021) του περιοδικού ΧΡΗΜΑ & ΑΓΟΡΑ, το οποίο θα κυκλοφορήσει τη Δευτέρα 8 Νοεμβρίου 2021. Δείτε πώς μπορείτε να εγγραφείτε συνδρομητές στο περιοδικό ΧΡΗΜΑ & ΑΓΟΡΑ, ή σε συνδρομητικές σελίδες του eurocapital.gr (εδώ). Δείτε και προμηθευτείτε το βιβλίο “Το Απόλυτο Σύστημα Συναλλαγών” στην έντυπη (εδώ) ή την ηλεκτρονική του  έκδοση (εδώ).