EuroCapital: Ιστορικές αντιστοιχίες που τρομάζουν, αλλά και που διδάσκουν. Ιστορικές αντιστοιχίες που τρομάζουν, αλλά και που διδάσκουν. ================================================================================ Γιάννης Σιάτρας on 19/05/2022 17:00                                 Ιστορικές αντιστοιχίες που τρομάζουν, αλλά και που διδάσκουν.   Παρά το ότι, η δεκαετία του 1970, δεν απέχει πολύ από το σήμερα -άλλωστε, οι περισσότεροι από μας, ζήσαμε εκείνα τα χρόνια- λίγα θυμόμαστε απ’ αυτή. Λίγα γνωρίζουμε για τις οικονομικές και σχεδόν τίποτα για τις χρηματιστηριακές εξελίξεις της περιόδου. Έχοντας προγραμματίσει να δημοσιεύσουμε ένα μικρό άρθρο για την εξέλιξη του διεθνούς πληθωρισμού, για την περίοδο αυτή, προχώρησα στη συλλογή των απαραίτητων στατιστικών στοιχείων. Πίστευα ότι ήδη γνώριζα αρκετά, για το πώς εξελίχθηκαν τα πράγματα στα χρόνια εκείνα. Όμως, ένιωσα έκπληξη όταν είδα την ταχύτητα και το μέγεθος εξάπλωσης του πληθωρισμού, σε όλες τις χώρες, λίγο πριν και -κυρίως- μετά τον Οκτώβριο του 1973. Ανέσυρα δηλώσεις οικονομικών παραγόντων της περιόδου που μιλούσαν για το ότι “το φαινόμενο ήταν προσωρινό και ότι σύντομα, ο πληθωρισμός θα καμφθεί” και πως για όλα έφταιγε η εισαγόμενη κρίση, από το αραβικό εμπάργκο πετρελαίου. Θέλησα να συνδυάσω την εξέλιξη του πληθωρισμού με τις εξελίξεις σε μερικές μεγάλες χρηματιστηριακές αγορές. Είδα την κατάρρευση των αγορών κατά το 1974 και καταλήφθηκα από πανικό.   Το μονοσέλιδο άρθρο που σχεδιάζαμε, κατέληξε σε μια πολυσέλιδη παρουσίαση -που με κόπο περιορίσαμε στις 11 σελίδες- η οποία θέλει να μεταφέρει στον αναγνώστη, την ιστορική εμπειρία και την πρόκληση για συσχετισμό με το σήμερα.   Ο πληθωρισμός, στις ΗΠΑ, από το 2,7% του Ιουλίου του 1972, έφτασε στο 8,7%% το Δεκέμβριο του 1973 και στο 12,3% το Δεκέμβριο του 1974 (εδώ). Στη Μεγάλη Βρετανία, από το 5,6% του Ιουλίου του 1972, στο 24,2%, το Δεκέμβριο του 1974 (εδώ). Στην Ελλάδα, ο πληθωρισμός, από το 2,9% του συνόλου του 1972, βρέθηκε στο 6,6% κατά το 1972 και εκτινάχθηκε στο 30,7% κατά το 1973 (εδώ).   Και πώς αντέδρασαν οι αγορές, σ’ αυτές τις εξελίξεις; Απλούστατα, κατέρρευσαν. Και απαιτήθηκαν πολλά χρόνια για να ξαναβρεθούν στα προ-πληθωρισμού επίπεδά τους. Μέχρι το τέλος του 1974, οι  απώλειες έφθασαν στο -44% για τον Dow Jones και στο -52% για τον Nasdaq, στο -70% για τις βρετανικές μετοχές και στο -27% για τις ελληνικές. Το ενδιαφέρον όμως είναι ότι, ειδικά στις χρηματιστηριακές αγορές των ΗΠΑ, της Μεγ. Βρετανίας και της Ιαπωνίας (ανερχόμενη χρηματιστηριακή αγορά τότε), η πτώση κορυφώθηκε μέσα στο 1974, δηλαδή, λίγους μήνες μετά την κήρυξη του “εμπάργκο” πώλησης πετρελαίου από τις αραβικές χώρες προς τη Δύση και την έναρξη της α’ πετρελαϊκής κρίσης. Στις περισσότερες χώρες (δε συμπεριλαμβάνεται η Ελλάδα σ’ αυτές), στα επόμενα χρόνια, ο πληθωρισμός κινήθηκε πιο ήπια και αναζωπυρώθηκε το 1979 και το 1980. Όμως, μετά το 1974, οι τιμές ουδέποτε υποχώρησαν χαμηλότερα από εκείνο το έτος. Δηλαδή, η μεγαλύτερη βλάβη των χρηματιστηριακών αγορών, από τον πληθωρισμό, συνέβη κατά το πρώτους 9 έως 16 μήνες από την έναρξη της φάσης κορύφωσης του φαινομένου, παρά το ότι το φαινόμενο του πληθωρισμού συνεχίστηκε για αρκετά ακόμη χρόνια. Στην παρούσα πληθωριστική περίοδο, έχουμε εισέλθει στη φάση “κορύφωσης” του φαινομένου, εδώ και 4 μήνες περίπου.   Η ιστορία ποτέ δεν επαναλαμβάνεται με ακρίβεια, επειδή, ουδέποτε τα χαρακτηριστικά μιας περιόδου είναι όμοια με τα χαρακτηριστικά μιας άλλης, μεταγενέστερης περιόδου, ακόμη και αν υπάρχει ένας αξιοσημείωτος παραλληλισμός μεταξύ τους. Όμως, τα ανθρώπινα χαρακτηριστικά παραμένουν τα ίδια μέσα στο χρόνο και ο άνθρωπος, κάθε φορά αντιδρά το ίδιο απέναντι στο φόβο.   Κατά τα προηγούμενα χρόνια, η ελληνική χρηματιστηριακή αγορά, δεν είχε ανέβει όσο οι μεγάλες διεθνείς αγορές, ή όσο είχε ανέβει στα προ του 1973 χρόνια. Όμως, ο κίνδυνος εξακολουθεί να υπάρχει και θα πρέπει πάντα να λαμβάνουμε υπόψη τις ιστορικές αντιστοιχίες. Γιάννης Σιάτρας Επιστροφή στα περιεχόμενα, εδώ