EuroCapital: Οι κίνδυνοι των διαφορετικών ρυθμών πληθωρισμού, εντός της Ευρωζώνης Οι κίνδυνοι των διαφορετικών ρυθμών πληθωρισμού, εντός της Ευρωζώνης ================================================================================ Γιάννης Σιάτρας on 01/06/2022 07:52 Η χθεσινή ανακοίνωση, από τη Eurostat, των στοιχείων του “εναρμονισμένου” πληθωρισμού των κρατών της Ευρωζώνης, δε δείχνει απλά τη μεγάλη άνοδο των δεικτών κατά το τελευταίο δωδεκάμηνο, αλλά παράλληλα, αποκαλύπτει και τις τεράστιες διαφορές που έχουν δημιουργηθεί στους ρυθμούς πληθωρισμού, μεταξύ των μελών της. Το γεγονός αυτό είναι πολύ σοβαρό και θα απειλήσει την ευστάθεια της Ευρωζώνης και τη λειτουργία του κοινού νομίσματος.   Όταν, μετά το 1995, σχεδιαζόταν η δημιουργία και η λειτουργία του ευρώ, από τους οικονομολόγους της εποχής, εκφράζονταν ένα σοβαρό ερώτημα, στο οποίο, οι πολιτικοί, δεν έδωσαν μεγάλη σημασία: “Πώς θα μπορούσε να λειτουργήσει μία νομισματική ζώνη, με κοινό νόμισμα, ανάμεσα σε κράτη με διαφοροποιημένους ρυθμούς πληθωρισμού;” “Θα ρυθμιστεί από τη λειτουργία της αγοράς” απαντούσαν οι πολιτικοί.   Μετά το “κλείδωμα” των ισοτιμιών, την 1η Ιανουαρίου 1999 και -κυρίως- μετά την πραγματική εισαγωγή του κοινού νομίσματος στις συναλλαγές, η αγορά, όντως έδωσε την απάντησή της: Οι χώρες που, στο παρελθόν, είχαν υψηλό πληθωρισμό, των οποίων οι κοινωνίες ήταν “επιρρεπείς” στην πληθωριστική ψυχολογία, βίωσαν μια πρωτοφανή υστέρηση της ανταγωνιστικότητάς τους, έναντι των χωρών με -προηγούμενο- χαμηλό πληθωρισμό και με κοινωνίες με “αντιπληθωριστική” παράδοση. Η απώλεια της ανταγωνιστικότητας, οδήγησε στην ραγδαία επιδείνωση των εμπορικών τους ισοζυγίων και σταδιακά, στη μείωση των ρυθμών ανάπτυξης, στην αύξηση της ανεργίας και στην επιδείνωση των κοινωνικών συνθηκών. Το εάν μια χώρα έχει “πληθωριστική παράδοση”, είναι κάτι που προσδιορίζεται από την ιστορική της εξέλιξη και συνιστά μία άμεση αντανάκλαση των κοινωνικών και οικονομικών της δομών και της αποτελεσματικότητας της οικονομίας και του πολιτικού της συστήματος. Για παράδειγμα, η Ελλάδα είναι μια χώρα με “βαθιά και βαριά” πληθωριστική ιστορία. Και αυτό οφείλεται στα ιστορικά βιώματα της κοινωνίας, αλλά και στην ανεπαρκή λειτουργία του κρατικού μηχανισμού και του πολιτικού της συστήματος. Καθώς, λόγω της πανδημίας, αλλά και της άρσης πολλών μνημονιακών μέτρων, απελευθερώθηκε η δημοσιονομική λειτουργία του κράτους, μετά τα πρώτα πληθωριστικά σημάδια, φούντωσαν οι πληθωριστικές προσδοκίες και επανεμφανίστηκαν οι πληθωριστικές πιέσεις. Το ίδιο έγινε και στις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες της Βαλτικής, αλλά και στα πρώην ανατολικά κράτη.   Εναρμονισμένος Πληθωρισμός στις χώρες της Ευρώπης - Μηνιαία στοιχεία - Ετήσιος ρυθμός μεταβολής (%) Μαΐ-21 Ιουν-21 Ιουλ-21 Αυγ-21 Σεπ-21 Οκτ-21 Νοε-21 Δεκ-21 Ιαν-22 Φεβ-22 Μαρ-22 Απρ-22 Μαΐ-22 E.E. (27) 2,3 2,2 2,5 3,2 3,6 4,4 5,2 5,3 5,6 6,2 7,8 8,1 : Ευρωζώνη (19) 2,0 1,9 2,2 3,0 3,4 4,1 4,9 5,0 5,1 5,9 7,4 7,4 8,1 Βέγλιο 2,5 2,6 1,4 4,7 3,8 5,4 7,1 6,6 8,5 9,5 9,3 9,3 9,9 Βουλγαρία 2,3 2,4 2,2 2,5 4,0 5,2 6,3 6,6 7,7 8,4 10,5 12,1 : Τσεχία 2,7 2,5 2,7 3,1 4,0 4,8 4,8 5,4 8,8 10,0 11,9 13,2 : Δανία 1,9 1,9 1,7 1,8 2,4 3,2 3,8 3,4 4,9 5,3 6,0 7,4 : Γερμανία 2,4 2,1 3,1 3,4 4,1 4,6 6,0 5,7 5,1 5,5 7,6 7,8 8,7 Εσθονία 3,2 3,7 4,9 5,0 6,4 6,8 8,6 12,0 11,0 11,6 14,8 19,1 20,1 Ιρλανδία 1,9 1,6 2,2 3,0 3,8 5,1 5,4 5,7 5,0 5,7 6,9 7,3 8,2 Ελλάδα -1,2 0,6 0,7 1,2 1,9 2,8 4,0 4,4 5,5 6,3 8,0 9,1 10,7 Ισπανία 2,4 2,5 2,9 3,3 4,0 5,4 5,5 6,6 6,2 7,6 9,8 8,3 8,5 Γαλλία 1,8 1,9 1,5 2,4 2,7 3,2 3,4 3,4 3,3 4,2 5,1 5,4 5,8 Κροατία 2,4 2,2 2,7 3,1 3,5 3,9 4,7 5,2 5,5 6,3 7,3 9,6 : Ιταλία 1,2 1,3 1,0 2,5 2,9 3,2 3,9 4,2 5,1 6,2 6,8 6,3 7,3 Κύπρος 1,5 2,2 2,7 3,3 3,6 4,4 4,7 4,8 5,0 5,8 6,2 8,6 8,8 Λεττονία 2,6 2,7 2,8 3,6 4,7 6,0 7,4 7,9 7,5 8,8 11,5 13,1 16,4 Λιθουανία 3,5 3,5 4,3 5,0 6,4 8,2 9,3 10,7 12,3 14,0 15,6 16,6 18,5 Λουξεμβούργο 4,0 3,4 3,3 3,5 4,0 5,3 6,3 5,4 4,6 7,8 7,9 9,0 9,1 Ουγγαρία 5,3 5,3 4,7 4,9 5,5 6,6 7,5 7,4 7,9 8,4 8,6 9,6 : Μάλτα 0,2 0,2 0,3 0,4 0,7 1,4 2,4 2,6 4,1 4,2 4,5 5,4 5,6 Ολλανδία 2,0 1,7 1,4 2,7 3,0 3,7 5,9 6,4 7,6 7,3 11,7 11,2 10,2 Αυστρία 3,0 2,8 2,8 3,2 3,3 3,8 4,1 3,8 4,5 5,5 6,6 7,1 8,1 Πολωνία 4,6 4,1 4,7 5,0 5,6 6,4 7,4 8,0 8,7 8,1 10,2 11,4 : Πορτογαλία 0,5 -0,6 1,1 1,3 1,3 1,8 2,6 2,8 3,4 4,4 5,5 7,4 8,1 Ρουμανία 3,2 3,5 3,8 4,0 5,2 6,5 6,7 6,7 7,2 7,9 9,6 11,7 : Σλοβενία 2,2 1,7 2,0 2,1 2,7 3,5 4,9 5,1 6,0 7,0 6,0 7,4 8,7 Σλοβακία 2,0 2,5 2,9 3,3 4,0 4,4 4,8 5,1 7,7 8,3 9,6 10,9 11,8 Φινλανδία 2,3 1,9 1,8 1,8 2,1 2,8 3,5 3,2 4,1 4,4 5,8 5,8 7,1 Σουηδία 2,4 1,8 1,8 2,5 3,0 3,3 3,9 4,5 3,9 4,4 6,3 6,6 : Ε.Ο.Χ. (30) 2,3 2,2 2,5 3,2 3,6 4,4 5,2 5,3 5,6 6,2 7,8 8,1 : Ισλανδία 3,3 4,0 3,7 3,7 3,8 4,2 3,9 3,9 4,3 4,4 5,0 5,6 : Νορβηγία 2,8 3,0 3,3 3,8 4,8 4,0 5,8 6,1 3,1 3,5 4,7 5,9 : Ελβετία 0,3 0,5 0,5 0,8 0,8 1,3 1,5 1,3 1,4 1,9 2,2 2,3 : Β. Μακεδονία 3,3 2,3 2,8 3,3 4,0 4,7 4,8 4,9 6,7 7,7 9,0 10,6 : Σερβία 3,5 3,2 3,1 4,2 5,6 6,5 7,5 7,9 8,3 8,8 9,2 9,5 : Τουρκία 16,6 17,5 18,9 19,2 19,6 19,9 21,3 36,1 48,7 54,4 61,1 70,0 : ΗΠΑ 6,0 6,4 6,3 6,1 6,2 7,3 7,9 8,1 8,0 8,5 9,2 8,8 : α) Οι "εναρμονισμένοι" δείκτες τιμών καταναλωτή, είναι οι δείκτες που καταρτίζονται με βάση τους κανόνες της Eurostat. Δείτε περισσότερα για τους εναρμονισμένους δείκτες τιμών καταναλωτή, εδώ. β) Στη σειρά "Ευρωζώνη", η εξέλιξη του αριθμού των χωρών, έχει ως εξής: (EA11-1999, EA12-2001, EA13-2007, EA15-2008, EA16-2009, EA17-2011, EA18-2014, EA19-2015), γ) Δείτε το Δελτίο Τύπου της Eurostat, εδώ. δ) Η παρούσα ανακοίνωση, βασίζεται σε προσωρινές εκτιμήσεις. Οι τελικές τιμές των δεικτών, θα ανακοινωθούν μετά τα μέσα Ιουνίου και είναι πιθανό να εμφανιστούν διαφοροποιημένες.   Βέβαια, θα παρατηρήσουμε ότι, υψηλός πληθωρισμός έχει ήδη αναπτυχθεί και στα κράτη της κεντρικής Ευρώπης και του ευρωπαϊκού βορρά. Όμως, θα παρατηρήσουμε επίσης ότι, στα κράτη αυτά, ο ρυθμός αύξησης του δείκτη του πληθωρισμού, βαίνει μειούμενος. Και είναι σαφές ότι, λόγω της ορθολογικότερης λειτουργίας της αγοράς και της κοινωνικής νοοτροπίας, στα κράτη αυτά, το φαινόμενο θα ελεγχθεί ταχύτερα και ευκολότερα.   Το τρέχον πληθωριστικό “κύμα” βρίσκεται ακόμη στην πρώτη φάση εξέλιξής του. Όμως, ήδη από τώρα, τόσο το ύψος, όσο και οι διαφοροποιήσεις του δείκτη, από χώρα σε χώρα, προοιωνίζονται πολύ σοβαρές οικονομικές εξελίξεις. Δεν είναι λογικό και δεν είναι δυνατό, μία ομάδα χωρών, να έχει το ίδιο νόμισμα, το οποίο υπόκειται στα ίδια μέτρα νομισματικής πολιτικής (λόγω της κοινής κεντρικής τράπεζας) και παράλληλα να υπάρχουν τόσο μεγάλες διαφορές στους ρυθμούς πληθωρισμού κάθε χώρας. Αν αυτή η εξέλιξη δεν ομαλοποιηθεί, στο προσεχές μέλλον, θα υπάρξει μία τεράστια αναστάτωση στην ανταγωνιστικότητα των χωρών και σοβαρότατες επιδράσεις και διαφοροποιήσεις στους ρυθμούς ανάπτυξής τους, κάτι που θα σημάνει προβλήματα, τόσο για το κοινό νόμισμα, όσο και για την Ευρωζώνη στο σύνολό της.   Γιάννης Σιάτρας