EuroCapital: Χάσμα βορρά-νότου για τα επιτόκια στην ΕΚΤ

Χάσμα βορρά-νότου για τα επιτόκια στην ΕΚΤ
================================================================================
- on 05/10/2022 10:29
 
Ο Έλληνας κεντρικός τραπεζίτης, Γιάννης
Στουρνάρας, ανήκει στην ομάδα των μελών της
Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας που
υποστηρίζει τις σταδιακές και μικρές
αυξήσεις επιτοκίων. Δεν βλέπει ανάγκη για
αύξηση κατά 75 μονάδες βάσης και πιστεύει
ότι μια τέτοια αύξηση ενέχει κινδύνους
αποσταθεροποίησης του ΑΕΠ, όταν αυτό ήδη
κλονίζεται από τις πολύ υψηλές τιμές της
ενέργειας, όπως άλλωστε έχει αναφέρει σε
πρόσφατες ομιλίες και συνεντεύξεις του.
Στον ίδιο στενό πυρήνα ανήκει ο κεντρικός
τραπεζίτης της Κύπρου, Κωνσταντίνος
Ηροδότου, και το εκτελεστικό μέλος της ΕΚΤ,
με μεγάλη επιρροή στις αποφάσεις, Fabio Panetta.
Υποστηρικτές εμφανίζονται οι κεντρικοί
τραπεζίτες της Ισπανίας (De Cos), της Ιταλίας
(Ignazio Visco), και της Μάλτας (Edward Scicluna). Επίσης,
μετριοπαθή στάση κρατούν ο επικεφαλής
οικονομολόγος και μέλος της ΕΚΤ, Philip Lane
(πρώην Ιρλανδός κεντρικός τραπεζίτης) και ο
κεντρικός τραπεζίτης της Πορτογαλίας Mário
Centeno, ο οποίος, όμως δεν ψηφίζει στη
συνεδρίαση του Οκτωβρίου.
Η αγορά
Η αγορά, όμως, όπως δείχνουν τα διατραπεζικά
επιτόκια (και άλλα προϊόντα), προεξοφλεί
άνοδο κατά 75 μονάδες βάσης. Εξάλλου, το Euribor
3μήνου, που αποτελεί δείκτη, βρίσκεται ήδη
κοντά στο 1,20%, ενώ σε πιο κοντινά διαστήματα,
όπως στον μήνα ή και στην εβδομάδα, οι τιμές
είναι πλέον κοντά στο 0,65% με 0,70%.
Τα "γεράκια”
Υπέρ των επιθετικών κινήσεων με μεγάλες
αυξήσεις, τουλάχιστον εμπροσθοβαρώς, έχουν
ταχθεί τα "γεράκια” της ΕΚΤ με βασικό οπαδό
τον κεντρικό τραπεζίτη της Αυστρίας (Robert
Holzmann), μαζί με τον Γερμανό και τον Βέλγο
ομόλογό του, Pierre Wunsch και Joachim Nagel, αντίστοιχα.
Σε αυτήν την ομάδα ανήκει και ο Ολλανδός
κεντρικός τραπεζίτης, Klaas Knot, ο οποίος δεν
ψηφίζει αυτήν τη φορά.
Η επικεφαλής οικονομολόγος και μέλος της
ΕΚΤ, Isabel Schnabel, εμφανίζεται να υποστηρίζει
την ομάδα των "γερακιών”. Σε συνεντεύξεις
της έχει μεν δηλώσει ότι η αύξηση των
επιτοκίων δεν θα ρίξει τις τιμές ενέργειας,
αλλά ταυτόχρονα έχει υποστηρίξει ότι όσο
παραμένουν οι πληθωριστικές προσδοκίες, οι
μισθολογικές αυξήσεις είναι αναπόφευκτες.
Επίσης, έχει αναφερθεί στην ισχυρή αγορά
εργασίας που διατηρεί έντονο εκείνο το
κομμάτι της ζήτησης που τροφοδοτεί
πληθωριστικές προσδοκίες. Συνεπώς, η ΕΚΤ,
προχωρώντας σε μεγάλες αυξήσεις επιτοκίων,
π.χ. κατά 75 μονάδες βάσης ή υψηλότερα, δίνει
μήνυμα στην αγορά ότι είναι αποφασισμένη να
ελέγξει τον πληθωρισμό ακόμα και σε βάρος
της ανάπτυξης.
Ανάμεσα στα "περιστέρια” και τα "γεράκια”
Ανάμεσα στην "ουδέτερη ζώνη”, στην οποία
ανήκει και η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν
Λαγκάρντ, και στα "γεράκια”, αλλά με πιο
μετριοπαθή στάση από την κυρία Schnabel,
βρίσκεται ο αντιπρόεδρος της ΕΚΤ, Luis de Guindos.
Ο κ. de Guindos, τόσο στην παρουσίαση της έκθεσης
για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, όσο
και σε πιο πρόσφατες συνεντεύξεις του έχει
εκφράσει ξεκάθαρα την ανησυχία του για την
πιθανότητα ύφεσης και τους κινδύνους που
προέρχονται από τη γεωπολιτική και
ενεργειακή κρίση. Από την άλλη, θεωρεί
απαραίτητη την καταπολέμηση των
πληθωριστικών προσδοκιών.
Ναι στις αυξήσεις, αλλά με προσοχή
Κάτι αντίστοιχο, αλλά πιο πολύ προς τη μεριά
των "περιστεριών” βρίσκεται ο επικεφαλής
οικονομολόγος και μέλος της ΕΚΤ, Philip Lane, ο
οποίος μαζί με άλλους οικονομολόγους της
Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας
διαπιστώνουν αφενός αυξημένους κινδύνους
και αφετέρου άνοδο του πρίμιουμ κινδύνου
στις αγορές κατά 20%, σε σχέση με την περίοδο
πριν από τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Σε όλες αυτές τις σχέσεις, η επικεφαλής της
ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, και τα υπόλοιπα 5 μέλη
της λεγόμενης "ουδέτερης ζώνης” που θα
ψηφίσουν τον Οκτώβριο, θα πρέπει να
ισορροπήσουν ανάμεσα στις εισηγήσεις του
επικεφαλής οικονομολόγου Philip Lane και σε
εκείνες της επίσης οικονομολόγου και
μέλους της ΕΚΤ, Isabel Schnabel.
Οι εισηγήσεις στη συνεδρίαση της 27ης
Οκτωβρίου, όπως συμβαίνει κάθε φορά,
ξεκινούν με την ανάλυση των
μακροοικονομικών δεδομένων από τον κ. Lane,
υποστηριζόμενο από τον Fabio Panetta. Σε
συνέντευξή του στην αυστριακή De Standard, ο κ. Lane
δήλωσε ότι αναμένεται σταθεροποίηση των
τιμών ενέργειας από τα μέσα του επόμενου
έτους, ακόμα κι αν δεν δούμε πτώση τιμών.
Πιστεύει, όπως και η ομάδα των
"περιστεριών”, ότι ο πληθωρισμός
προέρχεται από τις υψηλές τιμές ενέργειας
και τα προβλήματα της προσφοράς. Μάλιστα,
προειδοποίησε, απαντώντας σε σχετική
ερώτηση για μισθολογικές αυξήσεις άνω του
10% που διεκδικούν σωματεία στην Αυστρία, ότι
οι μισθολογικές αυξήσεις οδηγούν σε
μεγαλύτερες αυξήσεις επιτοκίων που στο
τέλος θα πλήξουν την απασχόληση. "Βλέπουμε
αύξηση της ανεργίας”, είπε ο κ. Lane στη De
Standard, όταν κλήθηκε να σχολιάσει πιο καθαρά
τις επιπτώσεις από τις αυξήσεις επιτοκίων
και τον πληθωρισμό.
Αυξήσεις για να κοπούν οι πληθωριστικές
προσδοκίες
Στη συνέχεια ακολουθεί η ανάλυση και η
παρουσίαση από την Isabel Schnabel, η οποία
επικεντρώνεται κυρίως στις αγορές, όπως
μετοχές, ομόλογα, επιτόκια, δίνοντας
ιδιαίτερη έμφαση στα swap πληθωρισμού. Για
την κυρία Schnabel είναι σημαντικό να
"χτυπηθούν” οι πληθωριστικές προσδοκίες,
οι οποίες θα οδηγήσουν σε σπιράλ
μισθολογικών αυξήσεων, όπως δήλωσε σε
πρόσφατη συνέντευξή της. Στην ίδια
συνέντευξη είπε ότι περιμένει να
αποφασιστεί άνοδος των επιτοκίων, χωρίς,
όμως, να προσδιορίζει το ύψος.
Και η κυρία Schnabel, όπως και "τα περιστέρια”
πιστεύουν ότι η νομισματική πολιτική
μπορεί να παρέμβει κυρίως στον περιορισμό
της ζήτησης και όχι στις πληθωριστικές
πιέσεις που προέρχονται από την ενεργειακή
κρίση και την πανδημία, κάτι το οποίο
ανέφερε σε ομιλία του και ο αντιπρόεδρος
της ΕΚΤ De Guindos. Όμως, η κυρία Schnabel δεν βλέπει
ύφεση, ίσως στασιμότητα, με τις
μισθολογικές αυξήσεις να παραμένουν ακόμα
υπό έλεγχο. Αν, όμως, δεν υπάρξει ξεκάθαρη
στάση από την ΕΚΤ να ρίξει τις
πληθωριστικές προσδοκίες, να περιορίσει
και εκείνο κομμάτι της ζήτησης που
δημιουργεί πληθωρισμό (και λόγω ισχυρής
αγοράς εργασίας), τότε οι μισθολογικές
αυξήσεις θα δημιουργήσουν ντόμινο
πληθωρισμού. Πάντως, και η ίδια δεν βλέπει
υποχώρηση του πληθωρισμού πριν από το 2024.
Γιάννης Στουρνάρας
Ο Έλληνας κεντρικός τραπεζίτης, κ. Γιάννης
Στουρνάρας, είναι από τα μέλη της ΕΚΤ που
πιστεύουν ότι ο πληθωρισμός προέρχεται από
την πλευρά της προσφοράς, δηλαδή από μια
πλευρά όπου η νομισματική πολιτική δεν
είναι αποτελεσματική. Αυτό το πιστεύει και
ο De Guindos, ζητώντας τη συνδρομή της
δημοσιονομικής πολιτικής σε πρόσφατη
ομιλία του.
Ο κ. Στουρνάρας, στην ομιλία του στο
συνέδριο του Economist, είπε ότι ο πληθωρισμός
σήμερα στην Ευρώπη προέρχεται από την
πλευρά της προσφοράς και όχι της ζήτησης. Σε
πολύ υψηλό ποσοστό οφείλεται στο
εισαγόμενο φυσικό αέριο από τη Ρωσία, το
οποίο έχει εργαλειοποιηθεί. Αυτό σημαίνει
ότι δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνον από
την ομαλοποίηση της νομισματικής
πολιτικής, αλλά απαιτεί συμπληρωματική
δράση της ενεργειακής πολιτικής και της
δημοσιονομικής πολιτικής σε ευρωπαϊκό
επίπεδο. Η λεγόμενη ομαλοποίηση της
νομισματικής πολιτικής (δηλαδή η επαναφορά
των επιτοκίων παρέμβασης σε ουδέτερο
επίπεδο ή/και υψηλότερα) δεν μπορεί να
αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τον τρέχοντα
πληθωρισμό -ο οποίος, όπως προαναφέρθηκε,
είναι πληθωρισμός από την πλευρά της
προσφοράς- παρά μόνο τις πληθωριστικές
προσδοκίες και το σπιράλ μισθών-τιμών. "Κατά
την άποψή μου η ΕΚΤ πρέπει να διατηρήσει τις
βασικές αρχές της σταδιακότητας (gradualism) και
της ευελιξίας (flexibility) αφού το πρόβλημα που
αντιμετωπίζει είναι διαφορετικό από αυτό
που αντιμετωπίζει η Fed στις ΗΠΑ”, είπε.
Επίσης, ο κ. Στουρνάρας προειδοποίησε ότι "ο
συνδυασμός αύξησης των επιτοκίων και της
πολύ μεγάλης αύξησης των τιμών ενέργειας
δημιουργούν κινδύνους στους ισολογισμούς
των επιχειρήσεων και για το διαθέσιμο
εισόδημα των νοικοκυριών, που, με τη σειρά
τους, δημιουργούν κινδύνους στους
ισολογισμούς των τραπεζών. Οι τράπεζες
ωφελούνται από την αύξηση των επιτοκίων,
αντιμετωπίζουν όμως κινδύνους από την
ενδεχόμενη χειροτέρευση της ποιότητας του
ενεργητικού τους για τον λόγο που
προαναφέρθηκε και από τη διατήρηση του
πληθωρισμού σε υψηλά επίπεδα. Αυτός ο
συνδυασμός έχει αυξήσει την ετοιμότητα των
εποπτικών αρχών”.
Σε συνέντευξή του στο Econostream, όταν ρωτήθηκε
για το ύψος της αύξησης των επιτοκίων,
απάντησε ότι "προτιμώ [η προσέγγισή μας] να
παραμείνει σταδιακή και ευέλικτη". "Άλλωστε,
ο σταδιακός χαρακτήρας, η ευχέρεια επιλογής
και η ευελιξία είναι οι τρεις αρχές που
καθοδηγούν τις μεταβολές της νομισματικής
μας πολιτικής". Όταν ρωτήθηκε ευθέως τι θα
μπορούσε να τον μεταπείσει όσον αφορά την
καταλληλότητα των 75 μονάδων βάσης, ο κ.
Στουρνάρας δήλωσε ότι η αύξηση των μισθών
είναι για εκείνον ο κρισιμότερος
μεσοπρόθεσμος δείκτης. "Αν η αύξηση των
μισθών φτάσει σε επίπεδα που από οικονομική
σκοπιά θα ήταν ανεπιθύμητα, τότε θα έλεγα:
Ναι, εντάξει, πρέπει να ενεργήσουμε
επιθετικά", ανέφερε. Αρνήθηκε ευγενικά να
συμφωνήσει με κάποιους συναδέλφους του που
θεωρούν ότι ο σταδιακός χαρακτήρας πρέπει
να έρχεται σε δεύτερη μοίρα σε σχέση με τα
εισερχόμενα στοιχεία και υποστήριξε ότι η
κεντρική τράπεζα οφείλει να μην
αποδυναμώσει την οικονομική ανάπτυξη
περισσότερο από όσο ήδη την επηρεάζουν οι
υψηλές τιμές της ενέργειας.
Λεωνίδας Στεργίου
 
πηγή: capital.gr