EuroCapital: Τελειώνει το "πάρτι" των διεθνών χρηματιστηριακών αγορών; Τελειώνει το "πάρτι" των διεθνών χρηματιστηριακών αγορών; ================================================================================ Γιάννης Σιάτρας on 20/01/2016 18:56 Ένας επενδυτής που μπορεί να αντιληφθεί τη διαχρονική πορεία των αγορών, δεν ανησυχεί ιδιαίτερα από μία ξαφνική πτώση των αγορών που οφείλεται σε κάποιο συγκεκριμένο -πλην όμως απρόβλεπτο- σημαντικό γεγονός. Ανησυχεί όμως όταν η πτώση των δεικτών είναι σταδιακή, χωρίς κάποιο προφανές αίτιο. Τότε γνωρίζει πως η οικονομία αντιμετωπίζει κάποιο “δομικό” πρόβλημα, το οποίο σιγά σιγά θα γίνει εμφανές σε όλους. Όμως, όταν αυτό γίνει εμφανές σε όλους, τότε θα είναι πολύ αργά. Οι διεθνείς χρηματιστηριακές αγορές δεν έδειξαν τώρα τα πρώτα σημάδια κάποιας “ασθένειάς” τους. Και ούτε είναι βεβαίως η πτώση του ρυθμού της οικονομικής ανάπτυξης της Κίνας που τις ωθεί προς τα κάτω. Από την άλλη πλευρά, ούτε η πτώση της τιμής του πετρελαίου είναι το αίτιο, αφού η πτώση του πετρελαίου είναι και αυτή ένα από τα αποτελέσματα της ευρύτερης “ασθένειας” της διεθνούς οικονομίας. Όπως ακριβώς είναι και η πτώση του δείκτη των βασικών εμπορευμάτων και των μετάλλων, ή όπως είναι η πτώση του δείκτη Baltic Dry. Και όλα τα παραπάνω, έχουν -εδώ και καιρό- υποχωρήσει σε πρωτοφανή χαμηλά επίπεδα. Τα πρώτα σημάδια αυτού που συμβαίνει σήμερα έγιναν αντιληπτά ήδη από το φθινόπωρο του 2014, όταν η τιμή του πετρελαίου, ακολουθώντας τις τιμές και άλλων βασικών εμπορευμάτων, άρχισε να υποχωρεί με απίστευτη ταχύτητα (δείτε το παρακάτω διάγραμμα). Τότε σημειώθηκαν και οι πρώτες “φοβισμένες” διακυμάνσεις των δεικτών των μεγάλων χρηματιστηρίων. Όμως, ήταν πολλοί αυτοί που παρασύρθηκαν από την πολιτική του Mario Draghi να πλημμυρίσει με χρήμα τις ευρωπαϊκές τράπεζες, πιστεύοντας ότι έτσι θα φέρει την επιτάχυνση της ανάπτυξης και τον πληθωρισμό στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Όλοι αυτοί δε μπόρεσαν να κατανοήσουν τί ακριβώς σημαίνει η επίμονη διατήρηση των επιτοκίων σε ιστορικά χαμηλές (ή ακόμη και μηδενικές ή και αρνητικές) τιμές. Δε μπόρεσαν να κατανοήσουν την εντυπωσιακή αδυναμία να αυξηθεί ο πληθωρισμός στις περισσότερες χώρες μέλη του ΟΟΣΑ. Και δε μπορούν να κατανοήσουν τα μακροχρόνια κύματα του πληθωρισμού και το πότε αυτά τελειώνουν. Σοβαρές ενδείξεις για την επικείμενη πτώση των αγορών δόθηκαν και πέρυσι τον Αύγουστο, όταν -πάλι με αφορμή την Κίνα και το πετρέλαιο- οι δείκτες των μεγάλων χρηματιστηρίων υποχώρησαν έντονα, όμως για λίγες μόλις μέρες, πτώση ικανή όμως για να δείξει ότι η ανοδική πορεία που είχε ξεκινήσει από τα τέλη του 2008 έφθανε στο τέλος της. Έχουμε πολλές φορές επισημάνει ότι, οι διεθνείς συνθήκες έχουν αλλάξει. Τα σημερινά διεθνή οικονομικά ή ακόμη και τα “εγχώρια μακροοικονομικά” δεν έχουν καμία σχέση με αυτά που διδάχθηκαν -στις δεκαετίες του 1980 και του 1990- αυτοί που σήμερα σχεδιάζουν την πολιτική των κρατών και των τραπεζών. Και το σημερινό οικονομικό περιβάλλον δεν μοιάζει σε τίποτα με αυτό των μεταπολεμικών ετών ή αυτό των προηγούμενων δεκαετιών. Τελειώνει το “πάρτι” των διεθνών αγορών; Κατά την άποψή μου, αυτό ακριβώς σημαίνουν όσα έντονα φαινόμενα ξεκίνησαν να γίνονται ήδη από την πρώτη συνεδρίαση του έτους. Οδεύουν οι αγορές προς μία γενικότερη κατάρρευση; Αυτό δεν είναι βέβαιο. Ουδείς μπορεί να προβλέψει την ακριβή κίνηση των δεικτών. Όμως, οι αγορές είναι αδύναμες και αυτό -για αρκετά μεγάλο διάστημα- αποκλείει την επανάληψη της “θριαμβευτικής” πορείας των προηγούμενων ετών. Εκτίμησή μου είναι ότι, είτε σταδιακά, είτε με “βίαιο” τρόπο θα κινηθούν σε χαμηλότερα επίπεδα και θα επιδείξουν αδυναμία για αρκετά μεγάλο διάστημα. Αυτό που συμβαίνει είναι καταστροφικό ή κακό για τις οικονομίες ή τις κοινωνίες; Είναι βέβαιο πώς, κάθε φορά, μία πτώση των αγορών συνδυάζεται με αρνητικά φαινόμενα (μείωση των επενδύσεων, επιφυλακτικότητα και αρνητική ψυχολογία). Απ' αυτή την άποψη τα όσα συμβαίνουν αυτό το διάστημα, δεν είναι θετικά. Όμως, έτσι λειτουργούν οι αγορές. Αυτό δε θα πρέπει να το ξεχνάμε ποτέ. Οι αγορές και οι οικονομίες, όπως όλα στη ζωή, κάποια στιγμή αντιμετωπίζουν μία κατάσταση “κορεσμού” και η πορεία τους αντιστρέφεται. Όμως, έτσι σιγά – σιγά τίθενται οι βάσεις για την επόμενη άνοδο. Προς το παρόν, το “πάρτι” φαίνεται να τελειώνει. Ας παρακολουθήσουμε την πορεία των εξελίξεων και ας αναζητήσουμε πλέον, τα σημάδια που θα δείχνουν ότι δημιουργούνται οι συνθήκες για το επόμενο. (διαγράμματα 3 ετών των δεικτών Dow Jones (Νέα Υόρκη), DAX (Γερμανία), FTSE-100 (Αγγλία) και Nikkei (Ιαπωνία) - το διάγραμμα του Dow Jones απεικονίζει την τιμή των 15.470 που είχε στις 7:30 μμ) Πώς επηρεάζει η διεθνής πορεία των αγορών την ελληνική χρηματιστηριακή αγορά; Απ' ότι φάνηκε σήμερα στο Χρηματιστήριο (πτώση Γενικού Δείκτη κατά 5,70% στις 526,44 μονάδες), την επηρεάζει. Αυτό άλλωστε είναι φυσιολογικό, καθ' όσον αυτοί που κάνουν σήμερα τις αγοραπωλησίες στην ελληνική αγορά είναι οι ίδιοι που δραστηριοποιούνται και στις διεθνείς αγορές. Συνεπώς, η αρνητική ψυχολογία από τις εξελίξεις στο εξωτερικό, επιδρά και στη συμπεριφορά τους στην Ελλάδα. Όμως, πάντα θα πρέπει να έχουμε υπ' όψη μας αυτό το διάστημα πως, η ελληνική χρηματιστηριακή αγορά αντιμετωπίζει τα δικά της -σοβαρά- προβλήματα και, εδώ και πολύ καιρό, έχει αποσυνδεθεί από τα όσα γίνονται στο εξωτερικό. Και για το λόγο αυτό αναμένουμε ότι η πορεία της, φέτος, θα είναι πολύ διαφορετική σε σχέση με την πορεία των διεθνών χρηματιστηριακών αγορών. Σημείωση: Αν θέλετε να διαβάζετε τις συνδρομητικές σελίδες του Γιάννη Σιάτρα και του Δημήτρη Δημόπουλου, παρακαλούμε στείλτε μας email (στο eurocapital.gr@gmail.com) για να σας δώσουμε δωρεάν κωδικό πρόσβασης ο οποίος θα ισχύει έως την 16/2/2016).