Ένα από τα μηνύματα της κρίσης

Ουδείς μπορεί να αναφέρει, με βεβαιότητα, το μέγεθος της αρνητικής επίδρασης της πανδημίας του Covid-19 στην ελληνική οικονομία. Αναμφισβήτητα θα είναι μεγάλη. Και οι παρενέργειές της -όπως συνέβη και με τις παρενέργειες της 10ετούς κρίσης χρέους από την οποία μόλις βγήκαμε- θα είναι πολλαπλές και θα επιδρούν στη χώρα, την οικονομία και την κοινωνία για πολλά χρόνια.

Αναμφισβήτητα, τη μεγαλύτερη οικονομική βλάβη θα υποστεί ο τομέας του τουρισμού. Η ενίσχυση του τουρισμού και η ανάδειξή του σε βασικό “πυλώνα” της εθνικής οικονομίας, υπήρξε συνειδητή επιλογή όλων των κυβερνήσεων, ιδίως αυτών της τελευταίας δεκαετίας, αφού αυτός πρόβαλε σα μία εύκολη διέξοδος από τα πιεστικά προβλήματα της οικονομικής κρίσης. Γνωρίζαμε ότι ο τουρισμός, ως οικονομικός κλάδος, εμφανίζει μία πολύ υψηλή ελαστικότητα, ως προς τις οικονομικές, πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες που ισχύουν στις χώρες προέλευσης των πελατών (τουριστών). Απλά, ποτέ δε φανταζόταν κάποιος ότι θα μπορούσε να υπάρξει ταυτόχρονο πρόβλημα σε όλες τις χώρες οι οποίες μας εφοδίαζαν με έναν διαρκώς αυξανόμενο αριθμό τουριστών.
Ο κλάδος βεβαίως θα ανακάμψει, έστω σε βάθος χρόνου -και σίγουρα όχι στο β’ εξάμηνο όπως ευαγγελίζεται ο υπουργός Τουρισμού- αλλά είναι αμφίβολο εάν και πότε θα φτάσει στα προ της πανδημίας επίπεδα.

Όμως, ούτε ο κόσμος, ούτε η διεθνής οικονομία θα είναι ποτέ όπως ήταν πριν από την πανδημία. Κάτι που σημαίνει ότι αυτό το μοντέλο ανάπτυξης της χώρας, το οποίο βασίζεται τόσο ισχυρά στον τομέα των υπηρεσιών -και στις οποίες ο ευρύτερος τομέας του τουρισμού καταλαμβάνει εξαιρετικά μεγάλο μερίδιο- είναι ανεδαφικό και δε μπορεί να διατηρείται. Η χώρα πρέπει, ταχύτατα, να στραφεί και προς τη βιομηχανία, την οποία έχει εγκαταλείψει προ πολλού, τόσο λόγω του εύκολου δανεισμού (στο παρελθόν) και των εύκολων εσόδων από τον τουρισμό (στο παρόν).

Και πρέπει να επιλέξει τομείς στους οποίους, τα “εμπόδια εισόδου” είναι ακόμη χαμηλά, ή στους οποίους η χώρα και το εργατικό δυναμικό της έχουν συγκριτικά πλεονεκτήματα. Θα μπορούσαμε να κατατάξουμε και την πληροφορική ως έναν “τομέα” της βιομηχανίας, αφού αφ’ ενός μεν πρόκειται για έναν πολυδιάστατο χώρο και αφετέρου, συμμετέχει πλέον σε κάθε οικονομική ή και κοινωνική δραστηριότητα.
Προτάσεις για τους τομείς ενδιαφέροντος, θα μπορούσαν να γίνουν πολλές. Σημασία έχει να πάρουμε τα μηνύματα που εκπέμπονται αυτό το καιρό. Και να αποφασίσουμε, στον λιγότερο παγκοσμιοποιημένο κόσμο που -αναγκαστικά- έρχεται, να θωρακίσουμε τη χώρα, ενισχύοντας δραστηριότητες που θα οδηγούσαν σε μικρότερη εξάρτηση από γεγονότα στο εξωτερικό και σε καλύτερη κατάσταση τα οικονομικά των πολιτών της και του Κράτους.

Επιστροφή στα περιεχόμενα
Δείτε τους συνδέσμους για παλαιότερα τεύχη (εδώ) 
Δείτε την ύλη των παλαιότερων τευχών (εδώ)