Ο δείκτης Nasdaq ως εκπρόσωπος των κλάδων αιχμής
13 Ιουλίου 2020, 10:10 | Χ&Α - 218
Ο “γερασμένος” δείκτης Dow Jones
Επί δεκαετίες, οι μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες, ήταν το καμάρι της αμερικανικής βιομηχανίας. Από τις αρχές του 20ου αιώνα, ήταν αυτές που εξέλιξαν τη δεύτερη βιομηχανική επανάσταση, η οποία άλλαξε τον τρόπο παραγωγής, τη ζωή εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων και τον ρου του ανθρώπινου πολιτισμού.
Σταδιακά όμως, η μειωμένη ανταγωνιστικότητά τους, η ανάπτυξη των αυτοκινητοβιομηχανιών της Ασίας, οι μεταβολές στη σύνθεση του κόστους και η μετεξέλιξη της αμερικανικής οικονομίας, μείωσαν το μέγεθος, αλλά και τη σημασία των αυτοκινητοβιομηχανιών στη συνολική οικονομία και, συνεπακόλουθα και στο αμερικανικό χρηματιστήριο. Τον Ιούνιο του 2008, η General Motors αφαιρέθηκε από τη σύνθεση του δείκτη Dow Jones, αφού είχε πρωταγωνιστήσει σ’ αυτόν, από το 1925. Ήταν η τελευταία αυτοκινητοβιομηχανία που παρέμενε, μέχρι τότε, στη σύνθεση του δείκτη.
Εδώ και αρκετά χρόνια, είχα σταματήσει να παρακολουθώ την εξέλιξη των μετοχών των αμερικανικών αυτοκινητοβιομηχανιών, στο χρηματιστήριο. Είχα απλά την -ορθή- εντύπωση, ότι δεν πετύχαιναν κάτι ιδιαίτερο. Όμως, όταν πρόσφατα είδα την εξέλιξή τους και τη σύγκρισή τους με μία καινούργια αμερικανική αυτοκινητοβιομηχανία, την Tesla, ένιωσα ένα μεγάλο σοκ.
Πίνακας 1: Χρηματιστηριακά στοιχεία αμερικανικών αυτοκινητοβιομηχανιών
Η Tesla (εδώ), του γνωστού εκκεντρικού επιχειρηματία Elon Musk (εδώ), μία εταιρία που παράγει αμιγώς ηλεκτρικά αυτοκίνητα και η οποία ιδρύθηκε το καλοκαίρι του 2003, με βάση το κλείσιμο της 8/7/2020 είχε χρηματιστηριακή κεφαλαιοποίηση ίση προς 260,04 δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ η αθροιστική κεφαλαιοποίηση των τριών μεγαλύτερων αυτοκινητοβιομηχανιών των ΗΠΑ (General Motors, Ford Motors και Fiat Chrysler) έφτανε μόλις στα 80,8 δισεκατομμύρια δολάρια. Το πιο σοκαριστικό στοιχείο όμως είναι ότι, με βάση τα στοιχεία του τελευταίου δωδεκαμήνου, το μερίδιο αγοράς των τριών παλαιών αυτοκινητοβιομηχανιών στις ΗΠΑ, είναι 44,0%, ενώ της Tesla είναι μόλις 1,1% (εδώ). Σοκαριστικό είναι επίσης το στοιχείο ότι, η Tesla, μέχρι σήμερα, δεν έχει πετύχει μία κερδοφόρα χρήση.
Τί συμβαίνει; Πώς εξηγείται η εκτόξευση της τιμής μιας μετοχής (από την 29/6/2010 έως και την 8/7/2020, η τιμή της μετοχής, από 19 δολάρια έφθασε στα 1.365 δολάρια) μιας εταιρίας που έχει μόλις 17 χρόνια ζωής, ενώ δεν έχει βγάλει ακόμη ούτε ένα δολάριο ως κέρδος;
Όμως, δεν πρόκειται μόνο για την Tesla. Η Tesla είναι μία “ειδική” περίπτωση μετοχής που συγκεντρώνει τα φώτα της δημοσιότητας, τόσο λόγω του αντικειμένου της, όσο και λόγω του Elon Musk, ο οποίος αρέσκεται να “ταράζει τα νερά” κάθε τόσο. Παρόμοιες καταστάσεις, κάποιος θα συναντήσει αρκετές στη χρηματιστηριακή αγορά του NASDAQ, η οποία πάντα αποτελούσε το “φυτώριο” πολλών νέων εταιριών και τη χρηματιστηριακή έκφραση των τεχνολογικών αλλαγών που συγκλόνισαν τον κόσμο κατά τις τελευταίες δεκαετίες.
Ή, ακόμη περισσότερο, τί συμβαίνει με τον δείκτη Nasdaq, ο οποίος κατά τους πρώτους έξι μήνες του 2020 έχει -παρά την κρίση του κορωνοϊού- πετύχει 26 νέα ανώτατα ιστορικά κλεισίματα, σημειώνοντας άνοδο, από την αρχή του χρόνου κατά 18,3%, τη στιγμή που ο δημοφιλής δείκτης Dow Jones, καταγράφει πτώση κατά 8,6%;
Συμβαίνει κάτι που έχει συμβεί και στο παρελθόν: Ο κόσμος, οι οικονομίες και οι χρηματιστηριακές αγορές, αλλάζουν εποχή. Ή, για να είμαστε περισσότερο ακριβείς, έχουν ήδη αλλάξει εποχή και σήμερα διανύουμε τη φάση της συνειδητοποίησης της αλλαγής αυτής και έχει ήδη αρχίσει η κίνηση και η λειτουργία του κόσμου στο συναρπαστικό περιβάλλον της 4ης βιομηχανικής επανάστασης. Ένα περιβάλλον που προσδιορίζεται από μία σειρά κοινωνικών, πολιτικών, πολιτιστικών και οικονομικών γεγονότων που βασίζονται στη διαθεσιμότητα ψηφιακών τεχνολογιών που ήρθαν ως αποτέλεσμα της τρίτης βιομηχανικής ή - όπως αλλιώς ονομάζεται - ψηφιακής επανάστασης. Σε χρηματιστηριακό επίπεδο, ο νέος αυτός κόσμος, εκπροσωπείται ισχυρότερα από τη χρηματιστηριακή αγορά του NASDAQ και από τους δείκτες της.
Για την εξέταση των διαχρονικών αποδόσεων και συγκρίσεων, χρησιμοποιούμε τους δείκτες Dow Jones, S&P-500 και Nasdaq Composite. Όπως έχουμε αναφέρει λόγω του τρόπου που πραγματοποιούνται οι αλλαγές στη σύνθεση του Nasdaq-100, αυτός δεν είναι κατάλληλος για διαχρονικές συγκρίσεις.
Οι διαχρονικές διαφορές στις αποδόσεις των δεικτών είναι εντυπωσιακές. Αν θεωρήσουμε ότι και οι τρεις δείκτες είχαν ως τιμή τις 100 μονάδες στις 5/2/1971 (μέθοδος της “κοινής βάσης”), την 9/7/2020, οι τιμές τους είχαν εξελιχθεί ως εξής: Dow Jones: 2.933, S&P-500: 3.252 και Nasdaq Composite: 10.548. Δείτε το Διάγραμμα 1.
Δείτε το διάγραμμα διαδραστικά εδώ.
Αν λάβουμε ως “κοινή βάση” την 9/3/2009 (την ημερομηνία που ξεκίνησε η τελευταία μεγάλη - 11ετής- ανοδική φάση των αμερικανικών αγορών- και θεωρήσουμε ότι και οι 3 δείκτες είχαν τιμή τις 100 μονάδες, τότε, την 9/7/2020, οι τιμές τους είχαν εξελιχθεί ως εξής: Dow Jones: 393, S&P-500: 466 και Nasdaq Composite: 831. Δείτε το Διάγραμμα 2.
Δείτε το διάγραμμα διαδραστικά εδώ.
Αλλά, ακόμη και αν λάβουμε ως “κοινή βάση” (ίση προς 100 μονάδες) την 24/3/2020 (την ημερομηνία που οι αμερικανικοί δείκτες βρέθηκαν στο χαμηλότερο σημείο της πτώσης λόγω του κορωνοϊού), τότε οι επιδόσεις των τριών δεικτών έχουν ως εξής: Dow Jones: 124, S&P-500: 129 και Nasdaq Composite: 142. Δείτε το Διάγραμμα 1
Δείτε το διάγραμμα διαδραστικά εδώ.
Ο δείκτης Nasdaq Composite είναι πιο “επιθετικός” από τους άλλους δύο βασικούς αμερικανικούς δείκτες. Αυτό οφείλεται στη φυσιογνωμία των εταιριών που τον συνθέτουν (υπενθυμίζουμε ότι ο Nasdaq Composite συντίθεται από το σύνολο των μετοχών που διαπραγματεύονται στην αγορά του NASDAQ). Είναι νεότερες και συνεπώς βρίσκονται στην αρχική φάση του επιχειρηματικού τους κύκλου, ενώ έχουν ήδη καθιερωθεί στους κλάδους τους. Ανήκουν σε κλάδους αιχμής, με -ακόμη- αδιαμόρφωτες αγορές και -συνήθως- με υψηλότερα περιθώρια κέρδους και μικρότερο εγχώριο ή διεθνή ανταγωνισμό, ενώ συνήθως διοικούνται από τους ιδρυτές τους.
Η “επιθετικότητα” του δείκτη δεν είναι φαινόμενο των τελευταίων ετών, αλλά κάτι που εμφανίζεται ήδη από τη δεκαετία του 1970, ενώ παίρνει μονιμότερα χαρακτηριστικά από τη δεκαετία του 1990 και μετά.
Βεβαίως, η επιθετικότητά τους δημιουργεί κινδύνους. Και αυτοί εμφανίζονται στις πτωτικές φάσεις. Ο δείκτης Nasdaq Composite, όπως εμφανίζεται και στα διαγράμματα, υποχωρεί περισσότερο στις πτωτικές φάσεις. Αυτό, θα συνεχίσει να τον χαρακτηρίζει για πολλά χρόνια.
Δείτε τον Πίνακα 4 - εδώ, με τις διαχρονικές αποδόσεις των δεικτών Dow Jones - S&P 500 - Nasdaq.
Ποιό θα είναι το μέλλον
Ο δείκτης Nasdaq Composite, δε θα αλλάξει τη συμπεριφορά του στο μέλλον. Αυτό επειδή η αγορά του NASDAQ θα συνεχίσει να προσελκύει τις, κάθε φορά, νεότερες εταιρίες που συνήθως θα είναι σε κλάδους αιχμής. Παράλληλα, οι εταιρίες αυτές, όταν θα εισέρχονται στην αγορά του NASDAQ θα βρίσκονται στη φάση της “απογείωσής” τους, η οποία θα αυξήσει το μέγεθός τους και -συνεπακόλουθα- την κεφαλαιοποίησή τους. Όσο θα πλησιάζουν σε υψηλότερες θέσεις στην κατάταξη του NASDAQ με βάση την κεφαλαιοποίησή τους, θα σημαίνει ότι έχουν εδραιώσει καλύτερα τη θέση τους στις αγορές που δραστηριοποιούνται και συνεπώς, μπορούν να εισέλθουν σε μία νέα φάση ανάπτυξής τους. Αποκορύφωμα της αγοράς του NASDAQ, είναι ο δείκτης Nasdaq-100, ο οποίος περιέχει τις καλύτερες και πλέον πετυχημένες εταιρίες που διακρίθηκαν περισσότερο επιχειρηματικά -και συνεπακόλουθα- και επιχειρηματικά.
Στο σημείο αυτό υπάρχει ένα “μυστικό” στο δείκτη Nasdaq-100. Με την πρακτική που ακολουθείται ώστε να ανανεώνεται κάθε χρόνο ώστε να περιλαμβάνει τις κάθε φορά 100 εταιρίες με τη μεγαλύτερη κεφαλαιοποίηση, ο δείκτης καταλήγει να περιλαμβάνει πάντα τις πιο πετυχημένες εταιρίες, οι οποίες βεβαίως έχουν και τις περισσότερες πιθανότητες να συνεχίσουν να είναι πετυχημένες για αρκετά ακόμη χρόνια.
Αντίθετα, οι κανόνες αναδιάρθρωσης των υπολοίπων χρηματιστηριακών δεικτών στις ΗΠΑ, προβλέπουν την έξοδο μίας εταιρίας από έναν δείκτη, όμως αυτό συμβαίνει όταν η εταιρία έχει ήδη απαξιωθεί σημαντικά. Παράλληλα βέβαια, οι δείκτες αυτοί, ακριβώς λόγω της αντιπροσωπευτικότητας που πρέπει να έχουν για να λειτουργούν ως δείκτες, περιλαμβάνουν εταιρίες μεγάλης ηλικίας, που συνήθως διευθύνονται από επαγγελματίες μάνατζερ, ενώ δραστηριοποιούνται σε παλιές αγορές. Ουδείς μπορεί να πει ότι οι εταιρίες αυτές είναι απαξιωμένες. Αντίθετα, μερικές είναι από τις μεγαλύτερες και περισσότερο αναγνωρισμένες εταιρίες του κόσμου, με ισχυρότατες δομές και ισχυρότατη χρηματοοικονομική διάρθρωση. Όμως, κατά μέσο όρο, οι εταιρίες αυτές πετυχαίνουν χαμηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης, σε σχέση με τις εταιρίες που περιγράψαμε στον δείκτη Nasdaq-100 και στην αγορά του NASDAQ γενικότερα.
Ο Nasdaq στο απόλυτο σύστημα
Όπως εξηγούμε στο βιβλίο “Το Απόλυτο Σύστημα συναλλαγών: Ο κινητός μέσος όρος 200 ημερών” (εδώ), το “απόλυτο σύστημα” δε λειτουργεί με επιτυχία στους αμερικανικούς δείκτες, για το λόγο ότι αυτοί, στην τελευταία 30ετία σημειώνουν μικρές διακυμάνσεις, έτσι ώστε να μην μπορεί να εφαρμοστεί σ’ αυτούς ένα τασικό σύστημα συναλλαγών (ένα σύστημα συναλλαγών που βασίζεται στην έννοια της τάσης).
Παρ’ όλα αυτά, η επιτυχία στο δείκτη Nasdaq Composite είναι σημαντικά καλύτερη σε σχέση με τους άλλους δύο βασικούς δείκτες (Dow Jones και S&P-500). Αυτό συμβαίνει λόγω του ότι οι διακυμάνσεις του Nasdaq είναι, αν όχι συχνότερες, τουλάχιστον μεγαλύτερες σε ποσοστό διακύμανσης. Συνεπώς, δε θα χαρακτηρίζαμε άστοχη την εφαρμογή του συστήματος στο δείκτη Nasdaq Composite.
Όπως μπορείτε να δείτε και από τον συγκριτικό πίνακα (δείτε εδώ), το “απόλυτο σύστημα”, ιδίως μέσω των παραλλαγών του “Κινητός Μέσος Όρος 200 ημερών - Φίλτρο 2 ημέρων” και “Κινητός Μέσος Όρος 200 ημερών - Υψηλό/Χαμηλό 20 ημερών”, πλησιάζει κατά πολύ τις αποδόσεις του Nasdaq. Βεβαίως, όπως συχνά αναφέρουμε στα καθημερινά σχόλια του “απόλυτου συστήματος”, το σύστημα “ΚΜΟ200 - ΥΧ20 ημερών” μπορεί να εφαρμοστεί με επιτυχία στις κατ’ ιδίαν μετοχές.
Γιάννης Σιάτρας