Το δράμα των (οικονομικών) προβλέψεων
12 Αυγούστου 2020, 12:50 | Χ&Α - 219
Οι προβλέψεις ήταν, σε όλη μου τη ζωή, βασικό στοιχείο της δουλειάς μου και του (χρηματιστηριακού) περιβάλλοντος μέσα στο οποίο δραστηριοποιήθηκα. Πίστευα ότι οι προβλέψεις είναι κάτι σοβαρό και σημαντικό -και έτσι προσπάθησα να τις αντιμετωπίσω.
Πάνε περίπου δώδεκα με δεκατρία χρόνια όταν, κατά τη διάρκεια του γεύματος ενός σημαντικού συνεδρίου, καθόμουν δίπλα από τον διευθυντή μιας σημαντικής διεύθυνσης μιας μεγάλης -συστημικής σήμερα- τράπεζας, ο οποίος λίγα χρόνια αργότερα έγινε διευθύνων σύμβουλός της. Η κουβέντα περιστράφηκε γύρω από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, τα οποία την περίοδο εκείνη κυμαίνονταν γύρω στο 6% με 7% του συνόλου των χορηγήσεων.
“Πώς θα αντιμετωπίσει η Τράπεζα μία ενδεχόμενη αύξησή τους στο 10%;” ρώτησα.
“Δεν υπάρχει ποτέ περίπτωση να συμβεί κάτι τέτοιο”, μου απάντησε. “Η παρούσα άνοδος είναι απολύτως συγκυριακή και η Τράπεζα είναι πλήρως θωρακισμένη να αντιμετωπίσει την περίσταση” συμπλήρωσε. Λίγα χρόνια αργότερα, στη συγκεκριμένη τράπεζα, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια βρέθηκαν κοντά στο 50%.
Τότε κατάλαβα ότι, τόσο στην Ελλάδα, όσο και σε όλο το κόσμο, είναι ανεδαφικό να μιλάς για προβλέψεις. Όλα γίνονται στο περίπου και όλα κινούνται στον αέρα. Το να πετύχεις στην (οικονομική) πρόβλεψη εμπεριέχει έναν πολύ υψηλό βαθμό τύχης. Το να πέσεις έξω, είναι το σύνηθες γι' αυτό και ουδείς σε παρεξηγεί.
Λίγα χρόνια αργότερα, όλοι θυμόμαστε πόσο, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, έπεσε έξω στην πρόβλεψή του για την επίδραση που θα είχαν τα μέτρα λιτότητας στο ελληνικό ΑΕΠ (θυμάστε, ήταν ο περίφημος πολλαπλασιαστής). Από περιέργεια μπήκα στα (δημόσια) αρχεία του ΔΝΤ που αναφέρονταν για τη δράση του στην Ελλάδα. Και εκεί, βρήκα ένα αρχειάκι excel, το οποίο “ανέλυε” -με εκπληκτικά απλό τρόπο- τα διάφορα σενάρια οικονομικής πολιτικής και επιπτώσεων για τη χώρα μας. Προφανώς ήταν το excel βάσει του οποίου το ΔΝΤ έκανε τις προβλέψεις του. Εξεπλάγην από την προχειρότητα! Ένας βοηθός αναλυτής του περιοδικού μας, θα είχε κάνει κάτι πολύ καλύτερο! Και όμως, από εκείνο το αρχειάκι excel, κρίθηκε το μέλλον εκατομμυρίων ελλήνων και χαράχτηκε ένα ολόκληρο “πρόγραμμα διάσωσης”.
Τα χρόνια περνούσαν ακούγοντας προβλέψεις για το πότε θα ...καταρρεύσει ο Dow Jones, για το πότε θα τιναχτεί στο αέρα το υπερχρεωμένο διεθνές σύστημα, για την οικονομία της Κίνας, ή για την, επί χρόνια, επικείμενη ...κατάρρευση της οικονομίας της Τουρκίας.
Φέτος, είχαμε και πάλι την ευκαιρία να δούμε πόσο πολύ μπορεί να γελοιοποιηθεί κάποιος επιχειρώντας προβλέψεις. Ποιά θα είναι η οικονομική ανάπτυξη στην Ελλάδα φέτος; Ποιά θα είναι η ανάπτυξη στις ΗΠΑ ή στην Ευρωζώνη, μετά την επίδραση της πανδημίας; Ο κάθε ένας λέει το κοντό του και το μακρύ του. Απίθανα πράγματα. Και όμως, γνωρίζουμε ότι, οι προβλέψεις σε τόσο πολυπαραγοντικά ζητήματα είναι πάρα πολύ δύσκολο να πετύχουν.
Γύρω στο 2016 και ενώ συμπλήρωνα 26 χρόνια εργασίας στον κλάδο, έπαυσα να δίνω σημασία στις προβλέψεις. Τις παρακολουθώ, προσπαθώ να τις επιβεβαιώνω ή να σχηματίζω μία δική μου άποψη, όμως έπαυσα να τις λαμβάνω σοβαρά υπόψη στη χάραξη της επενδυτικής μου στρατηγικής.
Τότε, αποφάσισα να συγγράψω το βιβλίο “Το Απόλυτο Σύστημα Συναλλαγών - Ο κινητός μέσος όρος 200 ημερών”. Μέσα από το βιβλίο αυτό, θέλω να περάσω το μήνυμα ότι, τελικά είναι αδύνατο να υπάρξουν προβλέψεις που να είναι διαρκώς σωστές. Ή ότι, η πιθανότητα να είναι μια πρόβλεψη ορθή είναι 50%. Και 50% είναι η πιθανότητα να μην είναι σωστή.
Έτσι, κατέληξα -και αυτό αποτελεί πλέον για μένα “επενδυτική πυξίδα”- ότι, αφού δε μπορώ να προβλέψω ποιές ακριβώς θα είναι οι εξελίξεις στις αγορές ή στην οικονομία στο επόμενο διάστημα, είναι πιο πρακτικό και πιο αποτελεσματικό, να σχεδιάσω τον τρόπο που θα αντιδράσω όταν αυτές συμβούν, ανεξάρτητα την κατεύθυνση που θα συμβούν. Και αυτό είναι το μήνυμα και η επενδυτική οπτική του βιβλίου μου.
Σας ομολογώ και σας διαβεβαιώ ότι, μέσα απ’ αυτή την πρακτική, από εκείνη τη μέρα δεν είχα ποτέ ζημιές στο χαρτοφυλάκιό μου. Και αντιμετώπιζα τις αγορές με μεγάλη ηρεμία και χωρίς αγωνία -η ενασχόληση με τις αγορές είχε γίνει μια διασκεδαστική ενασχόληση.
Γιάννης Σιάτρας
