Εξελίξεις στην Ελληνική Οικονομία
12 Αυγούστου 2020, 12:20 | Χ&Α - 219
Τα τελευταία στοιχεία της έρευνας PMI έδειξαν οριακή, ωστόσο ταχύτερη, επιδείνωση των λειτουργικών συνθηκών του ελληνικού μεταποιητικού τομέα. Η συνολικά ταχύτερη μείωση προήλθε κυρίως από την επιταχυνόμενη υποχώρηση της παραγωγής και των νέων παραγγελιών, καθώς η αβεβαιότητα σχετικά με την εξάπλωση της νόσου του κορωνοϊού 2019 (COVID-19) επηρέασε αρνητικά τη ζήτηση των πελατών, τόσο από το εσωτερικό όσο και από το εξωτερικό. Ο δείκτης μεταποιητικής δραστηριότητας έκλεισε στις 48.6 μονάδες τον Ιούλιο, τιμή χαμηλότερη από τις 49.4 μονάδες του Ιουνίου. Η ταχύτερη επιδείνωση των επιχειρησιακών συνθηκών του μεταποιητικού τομέα αντέστρεψε την τάση προς ανάκαμψη που παρατηρήθηκε μετά το ιστορικό χαμηλό του Απριλίου. Παρόλ’ αυτά, η επιδείνωση ήταν, σε γενικές γραμμές, οριακή. (εδώ)
***
Αυξάνονται οι ενδείξεις ότι η ύφεση κατά το β’ τρίμηνο της φετινής χρονιάς θα είναι ιδιαίτερα βαθιά και ότι θα αποτυπωθεί με διψήφιο ποσοστό, που μπορεί να προσεγγίσει ακόμη και το 16%. Στο υπουργείο Οικονομικών έχουν ήδη εικόνα κατακόρυφης μείωσης εσόδων σε εκατοντάδες χιλιάδες επιχειρήσεις, μείωση η οποία σε ολόκληρους κλάδους ξεπερνά ακόμη και το 50% συγκριτικά με το αντίστοιχο περσινό διάστημα. Από την άλλη, μετά την καταβαράθρωση του σχετικού δείκτη κατά τον μήνα Απρίλιο, λόγω του καθολικού lockdown, η ΕΛΣΤΑΤ ανακοίνωσε και νέα σημαντική μείωση του δείκτη κύκλου εργασιών στο λιανικό εμπόριο, η οποία τον Μάιο ξεπέρασε το 5,8% και ήρθε να προστεθεί στο -25% του Απριλίου. Αν στην εικόνα προστεθεί και ο μηδενισμός των εσόδων από τον τουρισμό για ολόκληρο το β’ τρίμηνο -καμία τουριστική επιχείρηση δεν άνοιξε μέσα σε αυτό το διάστημα, κάτι που θα στερήσει εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ από το ΑΕΠ-, τότε η εικόνα κατακόρυφης πτώσης της οικονομικής δραστηριότητας σε επίπεδο δεύτερου τριμήνου ενισχύεται ακόμη περισσότερο. Το ΑΕΠ κατά το β’ τρίμηνο του 2019 διαμορφώθηκε στα 49,349 δισ. ευρώ, οπότε μια μείωση της τάξεως του 16% μπορεί να το ρίξει στο επίπεδο των 41,5 δισ. ευρώ. Αντίστοιχη «επίδοση» στη χρονοσειρά της ΕΛΣΤΑΤ εντοπίζεται το μακρινό 1998. (εδώ)
Δείτε το διάγραμμα διαδραστικά εδώ.
***
Για πρώτη φορά μετά τις αρχές Φεβρουαρίου και προ κορωνοϊού, το επιτόκιο στους τίτλους τριμήνου υποχώρησε σε αρνητικά επίπεδα. Αυτό αποτελεί μια σημαντική εξέλιξη και ακόμη πιο σημαντική ψήφο εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία. Οι επενδυτές δείχνουν πως εκτιμούν ότι η ελληνική οικονομία, παρά το σοκ που περνάει λόγω και του μεγάλου πλήγματος που δέχεται ο τουρισμός, δεν διατρέχει κίνδυνο χρηματοδότησης.
***
Ο δείκτης οικονομικού κλίματος ενισχύθηκε εκ νέου τον Ιούλιο και διαμορφώθηκε στις 90,8 μονάδες, έναντι 87,6 μονάδων τον προηγούμενο μήνα. Μικρή βελτίωση των προσδοκιών καταγράφηκε στη Βιομηχανία και εντονότερη σε Κατασκευές και Υπηρεσίες μετά τη μεγάλη υποχώρηση των προηγούμενων μηνών. Ωστόσο, στο Λιανικό εμπόριο παρατηρήθηκε σημαντική επιδείνωση, όπως και στην καταναλωτική εμπιστοσύνη, όπου σημειώνεται υποχώρηση μετά την προσωρινή ανάκαμψη του προηγούμενου μήνα. Η διαφοροποίηση στις κλαδικές τάσεις αντανακλά σε κάποιο βαθμό τις αντίστοιχες εξελίξεις στους παράγοντες που επηρεάζουν τον κάθε κλάδο. Η αποκλιμάκωση της συρρίκνωσης του διεθνούς εμπορίου, έστω πρόσκαιρα, ευνοεί τη βιομηχανία. Το άνοιγμα στο διεθνή τουρισμό από την 1η Ιουλίου, με τους περιορισμούς και τις αβεβαιότητες που ενέχει, συνέβαλε, τουλάχιστον προσωρινά, στην τόνωση των προσδοκιών στις Υπηρεσίες, Στο Λιανικό Εμπόριο, πέρα από την υποχώρηση της ζήτησης, οι περισσότεροι σχετικοί κλάδοι λειτουργούν υπό ειδικές συνθήκες στην εξυπηρέτηση πελατών εδώ και τρεις μήνες, χωρίς να διαφαίνεται η άρση τους προσεχώς. (εδώ)
***
Ένας άτυπος κανόνας, που ισχύει σε όλα τα κράτη-μέλη, επηρεάζει τις αποφάσεις που καλείται να λάβει μέσα στις επόμενες ημέρες το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης για τα πρόσθετα μέτρα στήριξης της ελληνικής αγοράς και κοινωνίας. Ο "κανόνας" είναι πως το ύψος του δημοσιονομικού ελλείμματος δεν μπορεί να αυξηθεί πέρα από ένα σημείο. Πιο συγκεκριμένα, δεν μπορεί ο δημοσιονομικός "εκτροχιασμός" που προκαλείται να είναι μεγαλύτερος από αυτόν άλλων κρατών-μελών, ειδικά όσων έχουν μικρότερο χρέος από αυτό που έχει η Ελλάδα. Το άτυπο αυτό "πλαφόν" στα μέτρα στήριξης προφανώς δεν είναι θεσμοθετημένο. Επισήμως ισχύει η "ρήτρα γενικής διαφυγής", δηλαδή η δυνατότητα των κρατών-μελών να προβαίνουν σε μέτρα στήριξης της οικονομίας που σχετίζονται με την κρίση του κορονοϊού χωρίς κάποιον δημοσιονομικό περιορισμό. Ωστόσο, καθώς υπάρχει και η ανάγκη διατήρησης της μακροχρόνιας βιωσιμότητας του χρέους -κάτι που προς το παρόν δεν διακυβεύεται καθώς οι σχετικές εκθέσεις της Κομισιόν είναι θετικές για την Ελλάδα- στην πράξη περιορισμοί υπάρχουν. Και τους παρακολουθούν όχι μόνο οι θεσμοί αλλά και οι αγορές. (εδώ)
***
Η εξέλιξη του κύκλου των εργασιών των επιχειρήσεων που τέθηκαν σε αναστολή λειτουργίας με κρατική εντολή (από ΚΑΔ επιχειρήσεων που πλήττονται και ΚΑΔ επιχειρήσεων που κλείνουν με κρατική εντολή), λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, αποτυπώνεται σε ανάλυση της ΕΛΣΤΑΤ. Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, μεγάλες απώλειες σημειώθηκαν στις επιχειρήσεις της χώρας που τηρούν διπλογραφικά βιβλία και τέθηκαν σε αναστολή λειτουργίας με κρατική εντολή (και για τις οποίες υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία σε μηνιαία βάση), καθώς ο κύκλος εργασιών τους τον Μάιο του 2020 σημείωσε μείωση 55,8% σε σχέση με τον Μάιο του 2019. Τη μεγαλύτερη μείωση, αναμενόμενα, κατέγραψαν οι επιχειρήσεις του κλάδου των Καταλυμάτων σημειώνοντας μείωση κατά 97,2%. (εδώ)
***
Στην τελευταία ετήσια πανευρωπαϊκή έρευνα της EY, η γενική εικόνα είναι ότι ο COVID-19 έχει επηρεάσει αρνητικά, σε έναν βαθμό, τις διαθέσεις και τα σχέδια των επενδυτών, αλλά δεν έχει οδηγήσει, μέχρι στιγμής, στην απόλυτη περιστολή τους. Την ίδια στιγμή όμως, η πανδημία, δημιουργεί νέα δεδομένα που ενδέχεται να αλλάξουν ριζικά το τοπίο των επενδύσεων στο άμεσο μέλλον. Τι συμβαίνει όμως στην Ελλάδα; Στην ερώτηση αν τα σχέδιά των επενδυτών έχουν επηρεαστεί από την εκδήλωση του COVID-19, ένας στους δύο εκπροσώπους επιχειρήσεων που συμμετείχε στην έρευνα, δήλωσε ότι σχεδιάζει να επενδύσει στην Ελλάδα στη διάρκεια του επόμενου δωδεκάμηνου (28% του συνόλου) και ότι δεν υπάρχει κάποια αλλαγή στον σχεδιασμό.Αντίστοιχο ποσοστό, ανέφερε ότι έχει παγώσει τα σχέδιά του, ενώ το 6% του δείγματος απάντησε ότι τα ακύρωσαν, ενώ ποσοστό 2% ανέφερε ότι σκοπεύει να προχωρήσει σε σημαντική (μεγαλύτερη του 20%) ή περιορισμένη (μικρότερη του 20%) μείωση της σχεδιαζόμενης επένδυσης. (εδώ)
Δείτε την έρευνα της EY εδώ.
***
Αρνητικές επιπτώσεις επέφερε η πανδημική κρίση στις ελληνικές εξαγωγές αγαθών, οι οποίες, αν και οριακά, βρέθηκαν να υποχωρούν σε ετήσια βάση το πρώτο τρίμηνο του 2020 σε ποσοστό 0,6%, ενώ είχαν αυξηθεί 1% τους τελευταίους τρεις μήνες του 2019. Σύμφωνα με το εβδομαδιαίο δελτίο οικονομικών εξελίξεων της Alpha Bank, καθ’ όλη τη διάρκεια της προηγούμενης δεκαετίας οι εξαγωγές των αγαθών παρουσίασαν έντονες αυξομειώσεις. Τα έτη 2017 και 2018, σε συνάρτηση με την ήπια ανάκαμψη της εγχώριας οικονομίας, σημείωσαν έντονα θετικούς ετήσιους ρυθμούς μεταβολής, κατά 13,9% και 15,5%, αντίστοιχα. Το 2019, παρά τις τάσεις επιβράδυνσης της παγκόσμιας ανάπτυξης, οι εξαγωγές αγαθών επέδειξαν ανθεκτικότητα. Πλέον όμως, η πορεία των ελληνικών εξαγωγών, όπως σημειώνουν οι αναλυτές της Alpha Bank, θα εξαρτηθεί από τον βαθμό ανάκαμψης κατά το δεύτερο εξάμηνο της παγκόσμιας οικονομίας και ιδιαιτέρως της οικονομίας της Ευρωζώνης, η οποία αποτελεί τη σημαντικότερη εξαγωγική αγορά για τα ελληνικά αγαθά. Ενδεικτικά, το πρώτο πεντάμηνο της χρονιάς οι εξαγωγές προς την Ιταλία, τον πρώτο εξαγωγικό προορισμό της Ελλάδας, που, κατά το δεύτερο τρίμηνο, βρέθηκε αντιμέτωπος, λόγω της πανδημικής κρίσης, με ετήσια μείωση ΑΕΠ κατά 17,3%, υποχώρησαν 12% σε ετήσια βάση. Αντιθέτως, προς τη Γερμανία, η οποία κατέγραψε σχετικά μικρότερη συρρίκνωση του ΑΕΠ της (-11,7% το β΄ τρίμηνο σε ετήσια βάση), οι ελληνικές εξαγωγές αγαθών σημείωσαν αύξηση κατά 11,4%. Οπως αναφέρουν οι αναλυτές της Alpha Bank, παραδόξως εντυπωσιακή, στο 28,6%, ήταν και η αντίστοιχη αύξηση των εξαγωγών προς τη Γαλλία, παρότι το ΑΕΠ της συγκεκριμένης χώρας υποχώρησε το β΄ τρίμηνο κατά 19% σε ετήσια βάση. (εδώ)
Η πανδημία ανέκοψε απότομα την ανοδική πορεία του δείκτη εμπιστοσύνης των ΜμΕ.
Δείτε το διάγραμμα διαδραστικά εδώ.
***
Μειώθηκαν κατά 99,2% οι ταξιδιωτικές εισπράξεις το Μάιο του 2020, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 13 εκατ. ευρώ, έναντι 1,56 δισ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2019 λόγω των περιορισμών των μετακινήσεων που επιβλήθηκαν εξαιτίας της πανδημίας του κορωνοϊού.Μείωση σημείωσαν και οι ταξιδιωτικές πληρωμές, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 4 εκατ. ευρώ, ενώ το αντίστοιχο μήνα του 2019 ήταν στα 228 εκατ. ευρώ. Η εν λόγω μείωση οφείλεται στην μείωση της εισερχόμενης ταξιδιωτικής κίνησης κατά 97,7%, καθώς και στη μείωση της μέσης δαπάνης ανά ταξίδι κατά 62,9%.Οι καθαρές εισπράξεις από την παροχή ταξιδιωτικών υπηρεσιών αντιστάθμισαν κατά 0,8% το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών και συνέβαλαν κατά 2,8% στο σύνολο των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες. Σύμφωνα με τα στοιχεία την Τράπεζας της Ελλάδος, το ταξιδιωτικό ισοζύγιο το Μάιο του 2020 εμφάνισε πλεόνασμα 9 εκατ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 1,3 δισ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2019. (εδώ)
***
Ο Δείκτης Εμπιστοσύνης των ΜμΕ υποχώρησε το πρώτο εξάμηνο του 2020 κατά 34 μονάδες και επανήλθε σε αρνητικό έδαφος (-8 μονάδες), με την τρέχουσα επίδοση να προσεγγίζει τα επίπεδα των προηγούμενων κρίσεων (εκκίνηση ύφεσης το 2009 και επιβολή κεφαλαιακών ελέγχων το 2015). Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η πτώση ήταν εξίσου έντονη τόσο για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις (με κύκλο εργασιών κάτω από € 0,5 εκ.) όσο και για τις μεσαίες επιχειρήσεις (με κύκλο εργασιών μεταξύ € 2,5 εκ. και € 10 εκ.).Οι επιπτώσεις της πανδημίας στην οικονομική καθημερινότητα και η συνακόλουθη αβεβαιότητα περιορίζουν σημαντικά τις προσδοκίες των ΜμΕ για το μέλλον. Έτσι ο δείκτης μελλοντικής ζήτησης παρουσίασε απότομη υποχώρηση της τάξης των 87 μονάδων – σημειώνοντας την μεγαλύτερη πτώση της 10ετίας – ενώ σημαντική είναι η εξασθένιση των αναπτυξιακών στόχων των ΜμΕ (από το 71% σε 37% του τομέα). Δείτε αναλυτικά την Έρευνα Συγκυρίας της Εθνικής Τράπεζας εδώ.
