Η τεράστια ποσότητα γνώσης και πληροφόρησης που χάνεται για πάντα!

12 Οκτωβρίου 2020, 08:22 | Σκέψεις

Η τεράστια ποσότητα γνώσης και πληροφόρησης που χάνεται για πάντα!

Παρά το ότι σήμερα ζούμε στην εποχή της “απόλυτης πληροφόρησης”, δηλαδή έχουμε τη μεγαλύτερη ποσότητα και τις περισσότερες πηγές πληροφόρησης που είχε ποτέ ο άνθρωπος, η δυνατότητά διάσωσής της βρίσκεται σε εξαιρετικά επίπεδα και συχνά εξαρτάται από τυχαία γεγονότα.
Τί εννοώ; Εννοώ ότι όλη η πληροφόρηση και γνώση που βρίσκεται στο ίντερνετ, παύει να υπάρχει -για πάντα- μόλις παύσει τη λειτουργία του το site που τη φιλοξενεί. Και τα διάφορα sites που “σκανάρουν” το ίντερνετ (web archiving initiatives) και διασώζουν “εικόνες” από διάφορες σελίδες, το κάνουν εξαιρετικά αραιά και τελικά διασώζουν πολύ λιγότερο από το 1% του περιεχομένου ενός site.
Έχοντας εδώ και χρόνια ξεκινήσει μία μεγάλη ιστορική έρευνα γύρω από ζητήματα της οικονομικής ιστορίας της Ελλάδας, διατηρώ, ήδη από το 2007, links από διάφορα άρθρα που κατά καιρούς εντοπίζω. Με έκπληξη και μεγάλη λύπη διαπιστώνω ότι, από links που είχα διατηρήσει (είχα αντιγράψει το link και όχι το άρθρο), στην περίοδο 2007-2010, μόλις το 20% παραμένουν ενεργά. Τα άρθρα στα οποία οδηγούσαν αυτά τα links, σήμερα είναι αδύνατο να βρεθούν! (Κάποια στιγμή στο 2011, άλλαξα πρακτική και άρχιζα να σώζω ολόκληρα τα άρθρα σε pdf, όμως το πρόβλημα της απώλειας γνώσης εξακολουθεί να υπάρχει). Για παράδειγμα, χάνεται όλο το ηλεκτρονικό αρχείο κάθε εφημερίδας που διακόπτει τη λειτουργία της.
Αντίθετα, όταν η γνώση μεταδίδονταν μέσω του χαρτιού, τίποτα δε χανόταν. Κάποιος, μπορεί σήμερα να βρει οτιδήποτε τυπώθηκε -σε οποιαδήποτε μορφή- στην ελληνική γλώσσα, από το 1830 μέχρι σήμερα -και μπορεί να το κάνει σε ελάχιστο χρόνο από τον υπολογιστή του. Μπορεί όμως να βρει ελάχιστα από αυτά που ανέβηκαν στο ίντερνετ στα 20 τελευταία χρόνια.
Η γνώση και οι πληροφορίες χάνονται -και αυτό ακούγεται παράδοξο όταν συμβαίνει στην εποχή της “απόλυτης πληροφόρησης”. Και αυτό είναι τραγικό. Παρακολουθώντας το θέμα εδώ και καιρό, διαπιστώνω ότι το ζήτημα απασχολεί αρκετά ιδρύματα και αναπτύσσονται αρκετές πρωτοβουλίες. Όμως, είναι πολύ λίγες και το αποτέλεσμα είναι -τουλάχιστον ακόμη- ασήμαντο για τα “μη κυβερνητικά sites”.
Η επόμενη μεγάλη απώλεια για το χώρο, αλλά και για την εθνική μνήμη, μπορεί να είναι το ηλεκτρονικό αρχείο της Ναυτεμπορικής. Το μέλλον της ιστορικής εφημερίδας δεν είναι ευοίωνο. Όμως, το φυσικό αρχείο της θα διασωθεί και θα βρίσκεται στις βιβλιοθήκες για τους ερευνητές των επόμενων γενιών. Το ηλεκτρονικό, πιθανότατα θα χαθεί, για πάντα, όπως χάθηκαν και τα αρχεία τόσων άλλων εφημερίδων ή φορέων που διέκοψαν τη λειτουργία τους στα προηγούμενα χρόνια.

Γιάννης Σιάτρας