Εξελίξεις στην Διεθνή Οικονομία
17 Νοεμβρίου 2020, 06:40 | Χ&Α - 222
Η αστάθεια και οι διακυμάνσεις της διεθνούς οικονομίας:Οι περισσότερες χώρες σημείωσαν ασυνήθιστα υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης το γ΄ τρίμηνο του έτους. Το ΑΕΠ της Αμερικής αυξήθηκε κατά 7,4%, σε σύγκριση με το β’ τρίμηνο (ετήσια μεταβολή: 33%). Η παραγωγή στη ζώνη του ευρώ αυξήθηκε κατά 12,7%. Και όμως, η κατάσταση δείχνει να αλλάζει άμεσα και έντονα. Η αναβίωση των περιοριστικών μέτρων και το “κλείδωμα” των οικονομιών θα σταματήσουν την οικονομική ανάκαμψη που είχε ξεκινήσει. Αυτοί οι φόβοι, στις 2 Νοεμβρίου, οδήγησαν τις τιμές του πετρελαίου σε χαμηλότερο επίπεδο πέντε μηνών.
Χρησιμοποιώντας δεδομένα κινητικότητας από την Google, το Economist έχει δημιουργήσει έναν δείκτη οικονομικής δραστηριότητας σε πραγματικό χρόνο. Στο διάγραμμα φαίνεται, ότι η ανάκαμψη της Αμερικής έχει σταματήσει καθώς οι καταγεγραμμένες περιπτώσεις Covid 19 έχουν αυξηθεί ξανά. Η Ευρώπη, με μεγαλύτερο αριθμό λοιμώξεων, επιδεινώνεται. Η δραστηριότητα στη Βρετανία και τη Γαλλία φαίνεται να κορυφώθηκε τον Σεπτέμβριο και οι επιδόσεις αναμένεται να υποχωρήσουν δεδομένου ότι η Βρετανία, η Γαλλία και η Γερμανία επέστρεψαν σε διαφορετικούς βαθμούς lockdown, στις αρχές Νοεμβρίου.
Είναι πολύ νωρίς για να δούμε τον πλήρη αντίκτυπο των νέων περιοριστικών μέτρων. Θα πρέπει τουλάχιστον να είναι λιγότερο επιζήμια σε σχέση με τα προηγούμενα, καθώς περισσότερες βιομηχανικές και κατασκευαστικές εταιρίες, θα παραμείνουν ανοιχτές αυτή τη φορά. Ωστόσο, η εμπειρία από μέρη που έχουν ήδη μπει σε lockdown, υποδηλώνει ότι τα αποτελέσματα θα είναι οδυνηρά. Η αρχική εκτίμηση, που βασίζεται στην προηγούμενη εμπειρία και στα μεγέθη που έχουν προκύψει, αναφέρει μείωση του ΑΕΠ, για τις ευρωπαϊκές χώρες, κατά 5% στο δ’ τρίμηνο.
***
ΥΠΟΓΡΑΦΗ RCEP: Δεκαπέντε οικονομίες της περιφέρειας Ασίας-Ειρηνικού προχώρησαν στον σχηματισμό της μεγαλύτερης ένωσης ελεύθερου εμπορίου στον κόσμο, συνάπτοντας μια υποστηριζόμενη από το Πεκίνο συμφωνία που αποκλείει την Ουάσινγκτον, η οποία αποχώρησε από αντίστοιχο σύμφωνο κατά τη θητεία του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ. Πρόκειται για μία πάρα πολύ σημαντική παγκόσμια οικονομική εξέλιξη.
Η συμφωνία μεταξύ των 15 χωρών θα δημιουργήσει μια ενιαία αγορά 2,2 δισεκατομμυρίων καταναλωτών και με το συνολικό ΑΕΠ να ανέρχεται στα 26,2 τρισ. δολάρια. Η υπογραφή της Περιφερειακής Ολοκληρωμένης Οικονομικής Εταιρικής Σχέσης (Regional Comprehensive Economic Partnership, RCEP) περιλαμβάνει τα 10 κράτη-μέλη της Ένωσης Κρατών της Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN), την Κίνα, την Ιαπωνία, τη Νότια Κορέα, την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία. Στόχος είναι να μειώσει σταδιακά τους δασμούς σε πολλές περιοχές.
***
ΑΜΕΣΕΣ ΞΕΝΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ: Οι άμεσες ξένες επενδύσεις σε παγκόσμιο επίπεδο βυθίστηκαν κατά 49% κατά το πρώτο μισό του 2020 σε σύγκριση με την ίδια περίοδο τοΥ 2019 και αναμένεται να σημειώσουν πτώση έως και 40% για το σύνολο του έτους, όπως ανακοίνωσε ο ΟΗΕ. Οι ροές άμεσων ξένων επενδύσεων προς τις ευρωπαϊκές οικονομίες έλαβαν αρνητικό πρόσημο για πρώτη φορά στα χρονικά, πέφτοντας στα -7 δισ. δολάρια από 202 δισ. δολάρια, ενώ οι ροές στις ΗΠΑ μειώθηκαν κατά 61% στα 51 δισ. δολάρια, αναφέρει η έκθεση της Διάσκεψης του ΟΗΕ για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη (UNCTAD). Οι άμεσες ξένες επενδύσεις μειώθηκαν παγκοσμίως καθώς οι πολυεθνικές εταιρίες ανέβαλαν τις επενδύσεις προκειμένου να διαφυλάξουν τα ρευστά διαθέσιμα.
***
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΗΠΑ: Η ανάκαμψη της αμερικανικής οικονομίας υπήρξε εντυπωσιακή το τρίτο τρίμηνο, καθώς το ΑΕΠ της υπερδύναμης αυξήθηκε κατά 33,1% . Οι προειδοποιήσεις όμως είναι πολλές και οικονομολόγοι παραμένουν απαισιόδοξοι. Το δεύτερο κύμα της πανδημίας, που αποδεικνύεται εξαιρετικά επιθετικό παντού, ενδέχεται, να αναγκάσει σε αναστολή της οικονομικής και κοινωνικής δραστηριότητας, παρά τις αντιδράσεις που μπορεί να προκαλέσει ο πρόεδρος Τραμπ. Σε αντίθεση, όμως με τις ευρωπαϊκές χώρες, που συνοδεύουν τα περιοριστικά μέτρα με γενναία στήριξη στις οικονομίες τους, η οικονομία της υπερδύναμης μένει εκτεθειμένη. Οι πολιτικές που αποφασίστηκαν εσπευσμένα την άνοιξη έχουν λήξει ή πρόκειται να λήξουν και δεν διαφαίνεται στον ορίζοντα νέα στήριξη.
Από την πλευρά της νομισματικής πολιτικής, η Fed διατήρησε τα επιτόκια κοντά σε μηδενικά επίπεδα και δεσμεύτηκε να διατηρήσει την τρέχουσα νομισματική πολιτική, προειδοποιώντας ότι η πανδημία δημιουργεί σημαντικά ρίσκα για την οικονομία.
***
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΙΝΑΣ: Σύμφωνα με το ΔΝΤ, η κινεζική οικονομία θα σημειώσει φέτος ανάπτυξη κατά 1,9% και θα είναι η μοναδική μεγάλη οικονομία στον κόσμο που θα κλείσει τη χρονιά με θετικό πρόσημο στο ΑΕΠ της. Για το 2021, προβλέπεται επιστροφή της δεύτερης οικονομίας στον κόσμο σε δυναμικούς ρυθμούς ανάπτυξης με αύξηση ΑΕΠ κατά 8,2%. Παράλληλα πως το επόμενο έτος ο πληθωρισμός στην Κίνα θα παραμείνει σε χαμηλά επίπεδα και κάτω του επίσημου στόχου που είχε θέσει το Πεκίνο προ της πανδημίας για αύξηση τιμών με ρυθμό 3%. Κάτι τέτοιο θα είναι αρνητικό για το σύνολο της διεθνούς οικονομίας.
Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της Κίνας είναι κοντά να καθορίσουν έναν μέσο ετήσιο στόχο οικονομικής ανάπτυξης περί του 5% για τα επόμενα πέντε χρόνια, στο χαμηλότερο εύρος των παγκόσμιων κινδύνων που θεωρούνταν προηγουμένως ότι θα μπορούσαν να επιβαρύνουν τις προοπτικές της κινεζικής οικονομίας. Οι οικονομολόγοι της Nomura σημειώνουν ότι η Κίνα θα χρειαστεί να αυξήσει το πραγματικό της ΑΕΠ κατά περίπου 3,9% ετησίως το διάστημα 2021/25 για να φτάσει το όριο “υψηλού εισοδήματος” έως το 2025, όπως αυτό ορίζεται από την Παγκόσμια Τράπεζα στα $20.000 κατά κεφαλήν εισοδήματος και να διατηρήσει τουλάχιστον 4,7% ετήσιο μέσο ρυθμό ανάπτυξης του ΑΕΠ για το διάστημα 2021/35, για να διπλασιάσει το πραγματικό ΑΕΠ έως το 2035. (εδώ)
***
ΤΑΞΙΔΙΑ - ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ: Σύμφωνα με την έκθεση, Passenger Confidence Tracker, οι ταξιδιωτικές συνήθειες αναμένεται να αλλάξουν δραστικά στο μέλλον, καθώς 8 στους 10 (83%) επιβάτες αεροπορικών εταιριών, δεν περιμένουν ότι θα επιστρέψουν στις προηγούμενες ταξιδιωτικές τους συνήθειες μόλις τελειώσει η πανδημίας Covid 19. Μόνο το 34% των επιβατών που ερωτήθηκαν έχουν πραγματοποιήσει εμπορική πτήση από τότε που ξεκίνησε η πανδημία, και αυτό φαίνεται να προκάλεσε αλλαγή στη στάση τους απέναντι στις πτήσεις. Το 41% αναμένουν να ταξιδέψουν λιγότερο με οποιοδήποτε μέσο και το 31% σχεδιάζει να πετάξει λιγότερο. Αυτό το συναίσθημα είναι ακόμη υψηλότερο στους ασιάτες επιβάτες, με 58% στην Ινδία και 55% στη Νότια Κορέα σχεδιάζει να ταξιδέψει λιγότερο στο μέλλον, ενώ πρέπει να σημειωθεί ότι η Ασία είναι η περιοχή που εμφάνιζε τις μεγαλύτερες αυξήσεις στα ταξίδια και τον τουρισμό. Παρά αυτήν την αλλαγή, υπάρχουν πρώιμες ενδείξεις ότι οι ταξιδιώτες αρχίζουν να αισθάνονται σίγουροι για την πτήση τους. Σχεδόν το 47% των επιβατών που ερωτήθηκαν αναμένουν να αισθάνονται έτοιμοι να πετάξουν μέσα στους επόμενους έξι μήνες. Δείτε την πλήρη έκθεση εδώ.
***
ΠΡΩΤΗ ΥΦΕΣΗ ΤΗΣ ΙΝΔΙΑΣ: Η οικονομία της Ινδίας, πιθανότατα, θα εισέλθει σε ύφεση για πρώτη φορά στην ιστορία της. Οι προβλέψεις για την συρρίκνωση του ΑΕΠ το γ΄τρίμηνο φθάνουν το 8,6%, ύστερα από την πτώση του β’τριμήνου κατά 24%.
Παρόλα αυτά, η Reserve Bank of India, προχώρησε σε ενθαρρυντικές εκτιμήσεις για το δ΄ τρίμηνο του έτους, οι οποίες βασίζονται στις περικοπές κόστους των εταιριών, οι οποίες αύξησαν τα λειτουργικά τους κέρδη ακόμα και αν οι πωλήσεις τους μειώθηκαν. Επίσης η ομάδα των αναλυτών της τράπεζας, χρησιμοποίησε μια σειρά δεικτών, από τις πωλήσεις αυτοκινήτων έως την εκροή τραπεζικής ρευστότητας, οι οποίες σηματοδοτούν θετικές προοπτικές για τον Οκτώβριο. Η τράπεζα εκτιμά ότι αν διατηρηθεί αυτή η ανάκαμψη, η οικονομία της Ινδίας θα επιστρέψει στην ανάπτυξη κατά το τρίμηνο Οκτωβριου - Δεκεμβριου.
Ωστόσο, στην έκθεση της επισημαίνει ότι υπάρχει σοβαρός κίνδυνος γενικευμένης πίεσης των τιμών και αποσυμφόρηση των προσδοκιών για τον πληθωρισμό, κάτι που είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό, αφού η Ινδία αναμένεται να είναι η επόμενη μεγάλη “κινητήρια μηχανή” της παγκόσμιας ανάπτυξης.
***
ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΑΠΕ: Μέχρι το 2025, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ) πρόκειται να καταστούν η μεγαλύτερη πηγή παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας παγκοσμίως, δίνοντας τέλος στην χρήση άνθρακα που, επί περισσότερες από πέντε δεκαετίες, ήταν η κορυφαία πηγή για τη δημιουργία ηλεκτρικής ενέργειας. Μέχρι τότε, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αναμένεται να τροφοδοτήσουν το ένα τρίτο της παγκόσμιας ηλεκτρικής ενέργειας. Ήδη το 2020, αναμένεται να αναδειχθεί σε χρονιά ρεκόρ, στην παγκόσμια εγκατάσταση ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, καθώς η πανδημία Covid 19 έχει προκάλεσε σημαντική μείωση στην χρήση ορυκτών καυσίμων.
Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΔΟΕ), εκτιμά ότι το 2020 η ανανεώσιμη χωρητικότητα σε όλο τον κόσμο θα αυξηθεί στα 200 gigawatts, καθοδηγούμενη από την Κίνα και τις ΗΠΑ. Ενώ για το 2021 προβλέπεται ακόμα ισχυρότερη ανάπτυξη με την Ινδία και την Ευρωπαϊκή Ένωση να είναι κινητήριες δυνάμεις.
Η αυξανόμενη αποδοχή της ανάγκης αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης με τη μείωση των εκπομπών άνθρακα έχει καταστήσει την ανανεώσιμη ενέργεια όλο και πιο ελκυστική για τους επενδυτές. Ο ΔΟΕ αναφέρει ότι, οι μετοχές εταιριών που συνδέονται άμεσα με τις ΑΠΕ έχουν ξεπεράσει τους περισσότερους μεγάλους δείκτες χρηματιστηρίου και η αξία των μετοχών σε εταιρίες ηλιακής ενέργειας έχουν υπερδιπλασιαστει από τον Δεκέμβριο του 2019. Δείτε την έκθεση του ΔΟΕ, εδώ.
***
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ: Η απομάκρυνση από την ενέργεια υδρογονανθράκων, πλέον, δεν αποτελεί φιλοσοφία για τις εταιρίες αλλά επιχειρηματική στρατηγική. H Toshiba, στρέφεται στην παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, δηλώνοντας ότι θα σταματήσει να λαμβάνει παραγγελίες για την κατασκευή νέων σταθμών παραγωγής ενέργειας με καύση άνθρακα. Η εταιρία δήλωσε πως θα συνεχίσει να κατασκευάζει ατμοστρόβιλους και θα προσφέρει υπηρεσίες συντήρησης για υφιστάμενους σταθμούς παραγωγής ενέργειας με άνθρακα, ενώ θα ολοκληρώσει οποιαδήποτε κατασκευή βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη. Με την ενέργειά της αυτή η Toshiba δείχνει ότι, η ευθύνη για τις μεγάλες μεταβολές στον τομέα της ενέργειας, διευρύνεται και διαχέεται κάθετα, προς όλο το σύστημα παραγωγής εγκαταστάσεων ηλεκτρικής ενέργειας. Σε παρόμοιες δηλώσεις προχώρησαν η Samsung και η General Electric και θα ακολουθήσουν κι άλλες, καθώς όσο περισσότερο αργούν να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα, το ενδιαφέρον των εταιριών προς αυτές χάνεται. (εδώ)
***
ΤΙΤΛΟΙ ΤΕΛΟΥΣ ΓΙΑ ΤΟ LIBOR: Για περίπου 50 χρόνια, το διατραπεζικό επιτόκιο του Λονδίνου (Libor) βοήθησε στον προσδιορισμό του κόστους δανεισμού σε όλο τον κόσμο. Το Libor, που προέκυπτε από μια καθημερινή έρευνα που διεξήγαν τραπεζίτες μεταξύ τους προσπαθώντας να εκτιμήσουν τι επιτόκιο θα χρέωναν για να δανείσουν ο ένας στον άλλο, ήταν απλό, αποτελεσματικό, ευρέως διαδεδομένο και φαινομενικά αξιόπιστο.
Καθώς εξελίχθηκαν οι αγορές, η διαπραγμάτευση που βοηθούσε στην ενημέρωση αυτών των εκτιμήσεων μειώθηκε. Μετά την οικονομική κρίση του 2008, οι ρυθμιστικές αρχές ανακάλυψαν ότι οι τράπεζες, τις οποίες είχαν εμπιστευθεί για να καθορίζουν τα επιτόκια στα οποία βασίζονταν εκατοντάδες τρισεκατομμύρια δολάρια χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων, τα χειραγωγούσαν προς όφελός τους. Έτσι αποφασίστηκε το τέλος του και η αντικατάστασή του.
Για περισσότερα από τρία χρόνια οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής σε όλο τον κόσμο αναπτύσσουν νέους δείκτες αναφοράς για να αντικαταστήσουν το Libor έως το τέλος του 2021. Η πρόκληση είναι να διατηρηθεί η προσβασιμότητα και η λειτουργικότητα του Libor με μια εναλλακτική που είναι πιο αξιόπιστη. Αυτό όμως ενέχει περισσότερες δυσκολίες απ΄όσες νομίζει κανείς, με ορισμένες χώρες να έχουν σημειώσει μεγαλύτερη πρόοδο από ότι άλλες.
Βέβαια, πέραν από τις τεχνικές αλλαγές, το τέλος του Libor έχει και μία σημειολογική σημασία, αναφορικά με τη μείωση της ισχύος της Βρετανίας γενικότερα και του Λονδίνου ειδικότερα, ως παγκοσμίου χρηματοοικονομικού κέντρου, κάτι που θεωρείται και ως ένα ακόμη στοιχείο των εξελίξεων και των αλλαγών στην παγκόσμια χρηματοοικονομική κοινότητα.
***
Κίνα: Επικίνδυνη πτώση του ρυθμού πληθωρισμού. Ο δείκτης τιμών καταναλωτή (ΔΤΚ) της Κίνας, τον Οκτώβριο, αυξήθηκε κατά 0,5% σε ετήσια βάση και αποτελεί την χαμηλότερη καταγραφή από τον Οκτώβριο του 2009. Σε σχέση με τον Σεπτέμβριο 2020 ο ΔΤΚ, παρέμεινε αμετάβλητος. Κύριος λόγος ήταν η πτώση στην καταναλωτική ζήτηση και στην ζήτηση για καύσιμα καθώς και οι μειωμένες τιμές χοιρινού κρέατος.
Ο χαμηλός πληθωρισμός έρχεται σε αντίθεση με την έντονη αύξηση των εξαγωγών και της μεταποιητικής δραστηριότητας, που θεωρείται ένδειξη συνεχούς ανάκαμψης στον βιομηχανικό τομέα της Κίνας. Ο δείκτης μεταποίησης, αυξάνεται σταθερά από το χαμηλό του Απριλίου (49,4), σημειώνοντας τον Οκτώβρη 53,6 μονάδες (εδώ).
Οι αναλυτές υποστηρίζουν ότι αν η αύξηση των τιμών από μήνα σε μήνα παραμείνει υποτονική υπάρχει πιθανότητα ο ΔΤΚ να πέσει σε αποπληθωριστικό περιβάλλον. Παράλληλα για το σύνολο της οικονομίας,εκτιμούν ότι θα σημειώσει μικρό κέρδος για όλο το 2020 ενώ θα επεκταθεί με πιο ισχυρό ρυθμό το 2021, εν μέρει με την ελπίδα ότι τα εμβόλια COVID-19 θα είναι διαθέσιμα παγκοσμίως.
Γιατί μας ενδιαφέρει ο πληθωρισμός στην Κίνα; Επειδή η Κίνα είναι η “ατμομηχανή” της διεθνούς οικονομίας και οδεύει στο να καταλάβει τη θέση της μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου. Αν μία οικονομία του μεγέθους της Κίνας, εισέλθει σε μία αποπληθωριστική ύφεση, ή έστω σε μία κατάσταση χαμηλού πληθωρισμού, θα διακινδυνεύσει η ανάπτυξή της και μαζί, η οικονομική ανάπτυξη όλου του πλανήτη.
***
Οι τουρίστες μπορεί να μην επέστρεψαν στις παραλίες και τους ιστορικούς χώρους της Αιγύπτου, αλλά οι επενδυτές χαρτοφυλακίου επέστρεψαν. Από τον Μάιο οι ξένοι fund managers έχουν κερδίσει περισσότερα από 10 δισεκατομμύρια δολάρια σε ομόλογα τοπικού νομίσματος, αντιστρέφοντας το ξεπούλημα που έγινε τις πρώτες μέρες της πανδημίας covid-19. Τα έξι μέλη του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου εξέδωσαν ρεκόρ 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε δημόσιο και εταιρικό χρέος τους πρώτους δέκα μήνες του έτους. Τα αραβικά κράτη βρίσκονται σε δανεισμό, πολύ πριν τον Covid 19, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις, κατά καιρούς, χαμηλές τιμές πετρελαίου και τις υποτονικές οικονομίες. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, προβλέπει ότι, ο δείκτης χρέους προς ΑΕΠ της Σαουδικής Αραβίας θα φθάσει το περίπου το 34% το 2021, στο Κουβέιτ και στα Ην. Αραβικά Εμιράτα τα ποσοστά επίσης θα διπλασιαστούν και θα φθάσουν στο 37% και 38% αντίστοιχα. Μπορεί αυτά τα μεγέθη να φαίνονται σχετικά μικρά για τους κατοίκους της Ευρώπης, αλλά σε πολλά κράτη του Κόλπου, έχουν ανατραπεί χρόνια δημοσιονομικων μεταρρυθμίσεων λόγω του χρέους. Επίσης για το Μπαχρέιν προβλέπεται να αυξήσει τον δείκτη χρέους προς ΑΕΠ στο 131%, ενώ για το Ομάν προβλέπεται δείκτης 89% (εδώ).
Επιστροφή στα περιεχόμενα
Δείτε τους συνδέσμους για παλαιότερα τεύχη (εδώ)
Δείτε την ύλη των παλαιότερων τευχών (εδώ)
