Εξελίξεις στην Ευρωπαϊκή Οικονομία

Το ΑΕΠ της Ευρωζώνης αυξήθηκε κατά 12,7% σε τριμηνιαία βάση, μετά την πτώση 11,8% που είχε σημειώσει στο δεύτερο τρίμηνο. Σε ετήσια βάση, ωστόσο, δηλαδή σε σύγκριση με το τρίτο τρίμηνο του 2019, ήταν μειωμένο κατά 4,3% έναντι μείωσής του κατά 14,8% στο δεύτερο τρίμηνο. Ο πληθωρισμός παρέμεινε, ωστόσο, και τον Οκτώβριο αρνητικός, όπως αναμενόταν. Οι τιμές καταναλωτή στην Ευρωζώνη ήταν 0,3% χαμηλότερες σε ετήσια βάση, όπως και τον Σεπτέμβριο, κυρίως λόγω της μεγάλης πτώσης του κόστους ενέργειας . Οι τιμές ενέργειας έκαναν βουτιά 8,4% σε ετήσια βάση, αντισταθμίζοντας την αύξηση κατά 4,3% των τιμών των νωπών τροφίμων. Σύμφωνα με άλλα στοιχεία της Eurostat, η ανεργία στην Ευρωζώνη τον Σεπτέμβριο διαμορφώθηκε στο 8,3% όσο και τον Αύγουστο.

***

Ύφεση 7,8% για την οικονομία της ευρωζώνης καταγράφεται στις φθινοπωρινές οικονομικές προβλέψεις της Κομισιόν για το 2020 και άνοδο ΑΕΠ 4,2% το 2021 και 3% το 2022.Σύμφωνα με τις ίδιες προβλέψεις η οικονομία του συνόλου της Ε.Ε. θα συρρικνωθεί κατά 7,4% το 2020 πριν ανακάμψει με ανάπτυξη 4,1% το 2021 και 3% το 2022. Η παραγωγή τόσο στη Ευρωζώνη όσο και στην Ε.Ε. δεν αναμένεται να ανακάμψει στο επίπεδο προ πανδημίας το 2022.Ο οικονομικός αντίκτυπος της πανδημίας διέφερε πολύ σε ολόκληρη την ΕΕ και το ίδιο ισχύει και για τις προοπτικές ανάκαμψης. Σύμφωνα με τις προβλέψεις, το ποσοστό ανεργίας στη ζώνη του ευρώ θα αυξηθεί από 7,5% το 2019 σε 8,3% το 2020 και 9,4% το 2021, πριν μειωθεί σε 8,9% το 2022. Το ποσοστό ανεργίας στην ΕΕ προβλέπεται να αυξηθεί από 6,7% το 2019 σε 7,7% το 2020 και 8,6% το 2021, πριν μειωθεί σε 8,0% το 2022. Για το δημόσιο έλλειμμα της Ευρωζώνης προβλέπεται, αυξηθεί από 0,6% του ΑΕΠ το 2019 σε περίπου 8,8% το 2020, πριν μειωθεί σε 6,4% το 2021 και 4,7% το 2022. Ο πληθωρισμός, στην Ευρωζώνη, προβλέπεται να είναι 0,3% κατά μέσο όρο το 2020, πριν αυξηθεί σε 1,1% το 2021 και 1,3% το 2022, καθώς οι τιμές του πετρελαίου σταθεροποιούνται. Για την Ε.Ε., ο πληθωρισμός προβλέπεται να είναι 0,7% το 2020, 1,3% το 2021 και 1,5% το 2022 (εδώ). Δείτε την πλήρη έκθεση εδώ.

***

Στο ποσό των 976 δισεκ. ευρώ πλησιάζει το άθροισμα των δημοσιονομικών ελλειμμάτων των 19 χωρών της Ευρωζώνης, καθώς οι κυβερνήσεις τους παραβιάζουν όσο ποτέ τους στόχους της δημοσιονομικής πειθαρχίας προκειμένου να αντιμετωπίσουν την πανδημία. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί στο 8,9% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης. Αυτό σημαίνει ότι τα δημοσιονομικά ελλείμματα στους προϋπολογισμούς του τρέχοντος έτους θα είναι σχεδόν δεκαπλάσια εκείνων του περασμένου έτους αλλά και των αρχικών προβλέψεων της Κομισιόν για το 2020. Οι κυβερνήσεις της Ευρωζώνης προεξοφλούν πως τα δημοσιονομικά τους ελλείμματα θα παραμείνουν σε υψηλά επίπεδα ακόμη και το 2021. Προβλέπουν ελλείμματα που θα πλησιάζουν τα 700 δισ. ευρώ ή στο 6% του ΑΕΠ.

***

Την ανάληψη δράσης τον Δεκέμβριο, αναπροσαρμόζοντας όλα τα “διαθέσιμα όπλα” που διαθέτει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προκειμένου να στηριχθεί η ευρωπαϊκή οικονομία, προανήγγειλε η πρόεδρός της Κριστίν Λαγκάρντ. Η ίδια μιλώντας στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου μετά την τελευταία συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου της Τράπεζας αποκάλυψε ότι η προοπτική της ευρωπαϊκής οικονομίας έχει επιδεινωθεί καθώς η ανάκαμψη της έχει απολέσει τη δυναμική της. Τα νέα αυτά δεδομένα αναμένεται να ποσοτικοποιηθούν στις προβλέψεις που θα δημοσιοποιήσει η ΕΚΤ τον Δεκέμβριο.

***

Τη μεταρρύθμιση του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης (ΣΣΑ) της ΕΕ και ειδικότερα των κανόνων για το δημόσιο χρέος προτείνει το Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Συμβούλιο (European Fiscal Board, EFB), ένα ανεξάρτητο όργανο που συμβουλεύει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Στην ετήσια έκθεσή του για το 2020, το EFB θεωρεί ότι η μεγάλη αύξηση του χρέους στις χώρες της Ευρωζώνης, λόγω του κορωνοϊού, καθιστά απαραίτητη μία ευελιξία, ώστε οι στόχοι για το χρέος να είναι ρεαλιστικοί και για την επίτευξή τους να χρειάζονται χαμηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα σε σχέση με τους ισχύοντες κανόνες.

***

Στην ανάγκη δημιουργίας μίας ευρωπαϊκής “κακής τράπεζας” (ή εταιρίας διαχείρισης ενεργητικού όπως την ονομάζει) για να αντιμετωπιστεί ο όγκος των “κόκκινων” δανείων που θα δημιουργηθούν λόγω της κρίσης του κορωνοϊού, επανέρχεται ο επικεφαλής του Εποπτικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) Αντρέα Ενρία. Ο κ. Ενρία υποστηρίζει ότι τώρα θα πρέπει να υπάρξει μία ευρωπαϊκή απάντηση και όχι μία σειρά ασυντόνιστων εθνικών πρωτοβουλιών, όπως συνέβη μετά την προηγούμενη πιστωτική κρίση, που είχαν ως αποτέλεσμα ένα ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα κατακερματισμένο, λιγότερο αποτελεσματικό και πιο εύθραυστο.

***

Περισσότερες από τις μισές μικρού και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις της Ευρώπης φοβούνται ότι κινδυνεύουν με χρεοκοπία μέσα στον επόμενο χρόνο εάν τα έσοδά τους δεν ανακάμψουν σύντομα. Σύμφωνα με έρευνα της McKinsey, σε περισσότερες από 2.200 μικρομεσαίες επιχειρήσεις των πέντε μεγαλύτερων οικονομιών της Ευρώπης (Γερμανία, Γαλλία, Βρετανία, Ισπανία, Ιταλία), το 70% των εταιριών έχουν δει τα έσοδά τους να μειώνονται. Μία στις πέντε επιχειρήσεις ανησυχούν ότι θα κηρύξουν στάση πληρωμής επί δανείων και θα αναγκαστούν να προβούν σε απολύσεις μέσα στους επόμενους έξι μήνες. Τρεις στις δέκα δηλώνουν ότι θα ακυρώσουν σχέδια ανάπτυξης. Το 11% των επιχειρήσεων εκτιμούν ότι θα υποβάλλουν αίτηση υπαγωγής σε καθεστώς χρεοκοπίας μέσα στους επόμενους έξι μήνες (το ποσοστό ανεβαίνει κοντά στο 20% σε Ιταλία και Γαλλία), ενώ πάνω από το 50% αισθάνονται ότι δεν θα επιβιώσουν περισσότερο από 12 μήνες, παρά το γεγονός ότι πολλές εξ αυτών έχουν ήδη αξιοποιήσει κρατική βοήθεια, όπως τα προγράμματα αναστολής συμβάσεων ή φοροελαφρύνσεις.