Τάσεις: Διεθνείς και εγχώριες φορολογικές ανακατατάξεις στη μετά covid εποχή;

13 Απριλίου 2021, 13:30 | Χ&Α - 227

Τάσεις: Διεθνείς και εγχώριες φορολογικές ανακατατάξεις στη μετά covid εποχή;

Μετά το πρώτο πρόγραμμα ενίσχυσης της αμερικανικής οικονομίας και κοινωνίας, ύψους 1,9 τρισ. δολάρια, η κυβέρνηση Μπάιντεν, ετοιμάζει ένα δεύτερο, ανάλογου ύψους (2,25 τρισ. δολάρια), το οποίο θα στοχεύει στη μεταμόρφωση των αμερικανικών υποδομών, στην ενίσχυση της βιομηχανίας και στων δικτύων επικοινωνίας, στην κατοικία, στις υπηρεσίες “βοήθεια στο σπίτι” και στην ενίσχυση των ασθενέστερων κοινωνικών ομάδων.

Όμως, το ενδιαφέρον και το ανατρεπτικό στοιχείο αυτού του “πακέτου” είναι ότι αυτό θα χρηματοδοτηθεί από τη φορολογία των πλουσίων και εταιριών. Και αυτό συνιστά μία ανατροπή πολιτικών πολλών δεκαετιών. Οι εύποροι αμερικανοί, με εισόδημα άνω των 400.000 δολαρίων, θα πληρώνουν μεγαλύτερους φόρους, η φορολογία στα κέρδη των εταιριών αναμένεται να αυξηθεί από 21% σε 28%, ενώ για πρώτη φορά μπαίνουν στο στόχαστρο οι μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες που αποφεύγουν συστηματικά τη φορολόγηση τους τις τελευταίες δεκαετίες. Ήδη, ο πρόεδρος Μπάιντεν, προαναγγέλοντας μία “στροφή” σε θέματα φορολογικής πολιτικής, κατήγγειλε ότι: Κατά το 2019, 91 επιχειρήσεις που περιλαμβάνονται στις 500 ισχυρότερες του κόσμου, χρησιμοποίησαν διάφορους τρόπος για να μην πληρώσουν ένα σεντς φόρο. Δεν θέλω να τις τιμωρήσω, αλλά δεν πάει έτσι. Ένας πυροσβέστης ή ένας εκπαιδευτικός πληρώνουν 22% φόρο και η Αmazon και 90 άλλες τίποτα; Θα βάλω τέρμα σε αυτό”.

Για να επιβληθεί το σχέδιο, θα πρέπει να υπάρξει συνεργασία σε διεθνές επίπεδο ιδιαίτερα με την Ευρώπη, όπου επίσης οι μεγάλες πολυεθνικές από την Google μέχρι την Amazon, φοροδιαφεύγουν με διάφορα τεχνάσματα. Προϋποθέτει κοινές ενέργειες με τις ευρωπαϊκές  κυβερνήσεις και καταπολέμηση των φορολογικών παραδείσων, που οι εταιρείες χρησιμοποιούν. Αυτό όμως είναι μία ενέργεια που θα συναντήσει σημαντική αντίσταση από διάφορα ευρωπαϊκά κράτη που σήμερα ωφελούνται από την παρουσία και τη δράση των μεγάλων πολυεθνικών στο έδαφός τους ή από τη χρήση της νομοθεσίας τους. Τέτοια κράτη κυρίως είναι η Ιρλανδία, το Λουξεμβούργο, η Ολλανδία και το Βέλγιο -και βεβαίως η Ελβετία. Η τοποθέτηση της ΕΕ απέναντι στις απαιτήσεις των ΗΠΑ, θα είναι δύσκολη και αναμένεται να προκαλέσει εντάσεις.

Φορολογικές ανακατατάξεις, θα πρέπει να περιμένουμε και στην Ελλάδα -δε νομίζουμε ότι θα μπορέσει να γίνει διαφορετικά. Ήδη, η χώρα θα υποχρεωθεί από την ΕΕ, αλλά και από τις ίδιες τις αγορές, να επιστρέψει σε δημοσιονομικά πρωτογενή πλεονάσματα, αν όχι από το 2022, σε κάθε περίπτωση, από το 2023. Αυτό θα είναι πολύ δύσκολο να γίνει, με δεδομένο ότι, το 2023, πιθανότατα, θα είναι μία χρονιά εκλογών. Η δημοσιονομική πολιτική “ανοίχτηκε” πολύ στη διετία 2020 - 2021, η χώρα οδηγήθηκε και πάλι σε υψηλά δημοσιονομικά ελλείμματα και η θεραπεία αυτής της κατάστασης θα αποδειχθεί πολύ πιο δύσκολο απ’ ότι σήμερα εκτιμάται.

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το οποίο σήμερα απλά έχει έναν συμβουλευτικό ρόλο, στα ζητήματα που αφορούν τη δημοσιονομική πορεία της χώρας, σε πρόσφατη έκθεσή του (Fiscal Monitor), προτείνει η υπέρβαση των συνεπειών της Covid-19 να υποστηριχθεί από τα κράτη μέλη της ΕΕ, επιβάλλοντας μια έκτακτη εισφορά στα υψηλά εισοδήματα ή στον υψηλό πλούτο (δηλαδή σε αυτούς που έχουν μεγάλη περιουσία) ώστε να υπάρξουν πόροι για τη στήριξη της πραγματικής οικονομίας.

Το μόνο βέβαιο είναι ότι, με το ξεπέρασμα της κρίσης της πανδημίας, θα υπάρξει ένας πολύ μεγάλος -και συχνά έντονος- διάλογος, τόσο σε διεθνές, όσο και σε ευρωπαϊκό και κυρίως σε εθνικό επίπεδο για ζητήματα φορολογίας. Ο κεντρικός ρόλος που έπαιξαν τα κράτη και η δημοσιονομική πολιτική στη διαχείριση  της πανδημίας, αναμένεται να μεταβάλλει τις ιδεολογικές ισορροπίες στις κοινωνίες και θα οδηγήσει στην ενδυνάμωση των κρατών και του ρόλου της δημοσιονομικής πολιτικής. Κάτι τέτοιο βεβαίως, δε θα συνιστά καλή εξέλιξη για της χρηματιστηριακές αγορές, αφού μεγάλο μέρος των επιβαρύνσεων αναμένεται να επιβαρύνει τις μεγάλες και πιο κερδοφόρες επιχειρήσεις. Παράλληλα όμως, είναι πιθανό να προκαλέσει μετατοπίσεις στο εκλογικό σώμα, το οποίο θα επιδιώξει να βελτιώσει τις δυνατότητες και τον προστατευτικό ρόλο των κρατών προς τις κοινωνίες.


Επιστροφή στα περιεχόμενα (εδώ)