Μερίσματα και μερισματική πολιτική χρήσης 2020

Αισιοδοξία αποπνέεται από την πρακτική πολλών -περισσότερων από το αναμενόμενο- εισηγμένων εταιριών, να ανακοινώσουν τη διανομή ικανοποιητικού μερίσματος, παρά το γεγονός ότι, το 2020, ήταν μία περίεργη, δύσκολη και αβέβαιη χρονιά, ενώ παράλληλα, το ίδιο δύσκολα ξεκίνησε και το έτος 2021. Συνολικά 17 εισηγμένες εταιρίες, έχουν ανακοινώσει ήδη την διανομή τους, ενώ κάποιες (Epsilon Net, Elvalhalcor) έχουν αναφέρει ότι θα προχωρήσουν σε διανομή, όμως δεν έχουν ανακοινώσει ακόμα το ύψος, αυτής.

Προς το παρον, με τα ήδη υπάρχοντα στοιχεία, θα διανεμηθούν, για την χρήση 2020, υπό μορφή μερίσματος ή επιστροφής κεφαλαίου € 951,5 εκατομμύρια. Να υπενθυμίσουμε πως, για τη χρήση 2019, από 56 εταιρίες, οι συνολικές διανομές έφθασαν τα € 1,7 δισεκατομμύρια, ενώ για την χρήση 2018, διανεμήθηκαν από 58 εταιρίες, € 2,3 δισεκατομμύρια.

Έχουμε αναφερθεί πολλές φορές στην σημασία της διανομής μερίσματος προς τους μετόχους, καθώς αυτός αποτελεί ένα δείκτη “χρηματοοικονομικής υγείας” και μια σαφή ένδειξη για τη διαχρονική πορεία της εταιρίας, κάτι που έχει αντανάκλαση και στη μετοχή. Η μη διανομή μερίσματος ή η μείωση αυτού υποδηλώνει μια αδυναμία, πολύ περισσότερο δε όταν αυτό συμβαίνει επί πολλά χρόνια.

Στον παρακάτω πίνακα φαίνεται η συνολική διανομή χρήσης 2020 καθώς και η διανεμητική απόδοση με τις τιμές της 7/4/2021 για τα μερίσματα χρήσης 2020, η διανεμητική απόδοση με τιμές 31/12/2020, για τα μερίσματα χρήσης 2019 και η διανεμητική απόδοση με τιμές 31/12/2019 για τα μερίσματα χρήσης 2018.

Επίσης, αποφασίσαμε να προσθέσουμε και τον δείκτη πληρωμής μερίσματος ή αλλιώς Payout Ratio (εδώ).  Ο δείκτης αυτός υπολογίζεται από τον λόγο των συνολικών μερισμάτων που διένειμε η εταιρία (μέρισμα * αριθμό μετοχών) προς τα καθαρά κέρδη χρήσης και εκφράζεται σε ποσοστό. Ουσιαστικά ο λόγος αυτός υποδεικνύει το μέρος των κερδών που δίνεται ως μέρισμα στους μετόχους.
Η γενική θεώρηση, υποστηρίζει πως ο δείκτης προσδιορίζει τη βιωσιμότητα του προγράμματος διανομής μερισμάτων. Όσο υψηλότερο είναι το Payout Ratio, ειδικά αν είναι πάνω από 100%, τόσο περισσότερο αμφισβητείται η βιωσιμότητά του. Αντίθετα, μια χαμηλή αναλογία πληρωμών μπορεί να σηματοδοτήσει ότι μια εταιρία επανεπενδύει το μεγαλύτερο μέρος των κερδών της σε επεκτεινόμενες δραστηριότητες. Ιστορικά, οι εταιρίες με τα καλύτερα μακροπρόθεσμα αρχεία πληρωμών μερισμάτων έχουν σταθερούς δείκτες πληρωμών για πολλά χρόνια. Σε κάθε περίπτωση, για μια εταιρία είναι θετικό να διατηρεί το δείκτη “payout ratio” διαχρονικά σταθερό.

Δείτε ολόκληρο τον πίνακα με τις διανομές χρήσεων 2020, 2019, 2018, εδώ.

Στον πίνακα αυτόν καταγράφεται το σύνολο της χρηματικής διανομής των εταιριών για τα έτη 2020 και 2019 (χρήσεις 2019 και 2018) και συμπεριλαμβάνει τόσο το μέρισμα της προηγούμενης χρήσης (το μέρισμα που προκύπτει από τα κέρδη μίας χρήσης διανέμεται την επόμενη χρονιά), όσο και τη διανομή από επιστροφή κεφαλαίου, για όσες εταιρίες πραγματοποίησαν τέτοια.
Στο σημείο αυτό θέλουμε να σημειώσουμε ότι, με βάση τη σύγχρονη ξένη βιβλιογραφία, ως “διανομή” προς τους μετόχους, θεωρείται και το ποσό που δαπάνησε η εταιρία για την επαναγορά ιδίων μετοχών, στην περίπτωση που αυτές ακυρωθούν. Αυτό επειδή, όταν μία εταιρία αγοράζει μετοχές της από την αγορά, στην ουσία καταβάλει χρήματα σε κάποιον μέτοχό της. Και η αξία των υπόλοιπων μετοχών αυξάνεται, αφού, με την ακύρωση των αγορασθέντων, μειώνεται ο αριθμός των κυκλοφορούντων μετοχών. Ένα πρακτικό πρόβλημα που αντιμετωπίζεται εδώ είναι ότι, κατά τη στιγμή της αγοράς, δε γνωρίζουμε αν η εταιρία τελικά προχωρήσει στην ακύρωσή τους.

Σε κάθε περίπτωση, από την πλευρά μας, θα καταβάλουμε προσπάθεια να συγκεντρώσουμε τα στοιχεία με το διακρατούμενο αριθμό ιδίων μετοχών και θα τον επισημαίνουμε είτε σε στατιστικούς πίνακες, είτε σε άρθρα για την κάθε εταιρία.

Σημειώνουμε ότι, τέσσερις εταιρίες (ΕΥΔΑΠ, ΕΥΠΙΚ, ΟΤΕ και TCI) πραγματοποιούν αυξανόμενη διανομή τα τελευταία τρία χρόνια. Επίσης, 6 εταιρίες διατήρησαν την διανομή τους, στα ίδια επίπεδα με πέρυσι και τέσσερις προχώρησαν στην μείωση της διανομής.

Σε αυτό το σημείο αξίζει να επισημάνουμε την περίπτωση της TCI, όπου σημείωσε πτώση κερδοφορίας 97,1% και παρόλα αυτά προχώρησε στην διανομή μερίσματος € 0,4 ανά μετοχή. Η μερισματική απόδοση, διαμορφώθηκε στο 2,4%, αυξημένη σε σχέση με το 2019 (1,46%) και το 2018 (0,84%). Το Payout Ratio, εμφανίζεται εξαιρετικά αυξημένο, λόγω της μεγάλης πτώσης των κερδών.

Επίσης αξίζει να αναφερθεί, η περίπτωση της ΟΤΟΕΛ, όπου η κερδοφορία μειώθηκε κατά 74,2%. Σε διαχρονικό επίπεδο, είναι μια εταιρία που χαρακτηρίζεται από μια ικανοποιητική χρηματοοικονομική διάρθρωση. Το γεγονός ότι, όχι μόνο αποφάσισε την διανομή μερίσματος, αλλά διατήρησε και το μέρισμα στα ίδια επίπεδα με πέρυσι, αποτελεί ένα αρκετά θετικό μήνυμα, που εκτιμούμε ότι έγινε αντιληπτό και από το επενδυτικό κοινό, καθώς αυτό αντικατοπτρίζεται στην τιμή της μετοχής. Το Payout Ratio, αυξήθηκε στο 64,8%, έναντι 16,7% το 2019 και 13,4% το 2018.

Στην περίπτωση της ΕΧΑΕ, η μείωση κερδών έφτασε το 36,3% και παράλληλα ανακοινώθηκε διανομή μερίσματος € 0,07 ανά μετοχή και επιστροφή κεφαλαίου, επίσης, € 0,07 ανά μετοχή. Αξίζει να σημειωθεί, πως η ΕΧΑΕ από το 2000 (εκτός 2003-2004), προχωρά κάθε χρόνο σε χρηματική διανομή. Αυτό που παρατηρούμε σε αυτήν την περίπτωση, είναι ότι η μερισματική απόδοση τα τελευταία τρία χρόνια, κατά μέρο όρο βρίσκεται στο 3,7%, ενώ το Payout Ratio βρίσκεται σε πολύ υψηλά επίπεδα.

Μια εταιρία, που επίσης, προχωρά σε διανομή μερίσματος από το 2000 (εκτός 2009), είναι ο ΟΛΠ, που σημείωσε πτώση κερδών 25,5%, και αποφάσισε την διανομή μερίσματος ύψους € 0,4 ανά μετοχή. Η μερισματική απόδοση του, κατά μέσο όρο τριετίας, είναι στο 2,2%, ενώ το Payout Ratio είναι σταθερό στο 38,0%.

Η Τράπεζα της Ελλάδος, όπως κάθε χρόνο από την έναρξη της, προτείνε μέρισμα € 0,672 ανά μετοχή. Η μερισματική απόδοση, κατά μέσο όρο βρίσκεται στο 4,3% και το Payout Ratio, κατά μέρο όρο βρίσκεται στο 2,0%. Τα κέρδη της υποχώρησαν κατά 21,4%.

Στην περίπτωση της ΤΡΑΣΤΟΡ, η οποία ανήκει στον κλάδο των ΑΕΕΑΠ - για τον οποίο έχουμε εκφράσει πολλές φορές την επιφυλακτικότητα μας (εδώ) - οι  πτώση κερδών έφτασε το 77,8% και η προτεινόμενη διανομή φθάνει το € 0,01 ανά μετοχή. Η εταιρία έχει να διανείμει μέρισμα από το 2013.

Σε μερισματική διανομή επίσης προχώρησαν και εταιρίες με πιο ήπια μείωση κερδών - ΕΕΕ (-15,0%),  ΓΕΒΚΑ (-9,6%), ΜΥΤΙΛ (-3,5%) και ΟΠΑΠ (-1,3%) -, ενώ επίσης σε διανομή προχώρησε η ΕΥΔΑΠ και ΕΛΠΕ, που εμφάνισαν ζημιές έναντι κερδών. Από τις κερδοφόρες εταιρίες, σε διανομή μερίσματος προχώρησαν οι: ΟΤΕ, ΠΑΠ, ΚΟΥΕΣ, ΕΥΠΙΚ και ΒΙΟ.

Όπως εμφανίζεται από το παρακείμενο διάγραμμα της μερισματικής απόδοσης της ελληνικής χρηματιστηριακής αγοράς από το 1880 έως και σήμερα (το διάγραμμα θεωρείται ως σπάνιο, επειδή τα στοιχεία αυτά δεν είναι ευρύτερα δημοσιευμένα), στα περισσότερα χρόνια της λειτουργίας του Χρηματιστηρίου, η Ελλάδα είναι μία χώρα όπου ιστορικά κυριαρχεί η υψηλή μερισματική διανομή. Βεβαίως, η μερισματική απόδοση σήμερα έχει υποχωρήσει σε σχέση με τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα, όμως, αυτό είναι μία γενικότερη τάση. Παράλληλα όμως, θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας ότι, η μερισματική διανομή κατά την τελευταία δεκαετία γίνεται σε περιβάλλον χαμηλού (και συχνά αρνητικού) πληθωρισμού και εξαιρετικά χαμηλών -έως ανύπαρκτων- επιτοκίων καταθέσεων.

Δείτε το διάγραμμα διαδραστικά εδώ.