Συμβουλές προς τους κερδοσκόπους από τον Dickson Watts, τον "πατέρα" της κερδοσκοπίας!

26 Απριλίου 2010, 16:01 | Εκδηλώσεις - Σεμινάρια

Συμβουλές προς τους κερδοσκόπους από τον Dickson Watts, τον "πατέρα" της κερδοσκοπίας!

Μεταφράζουμε στην ελληνική γλώσσα τα διασωζόμενα τμήματα του βιβλίου Dickson G. Watts, με τίτλο "Speculation as a Fine Art" (Η Κερδοσκοπία σαν μία "Καλή Τέχνη") που γράφτηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1870. περίοδο εκείνη (1878 - 1880) ο Dickson G. Watts ήταν Πρόεδρος του New York Cotton Exchange και ένας από τους μεγαλύτερους κερδοσκόπους της εποχής εκείνης.

Ο Dickson Watts, υπήρξε από τους πρώτους συγγραφείς για θέματα γύρω από τις αγορές και την κερδοσκοπία. Αργότερα, θεωρήθηκε ως ένας από τους "πατέρες" και τους "θεωρητικούς" της κερδοσκοπίας.

Δυστυχώς, το πλήρες βιλβίο του δεν έχει διασωθεί και δεν υπάρχει ούτε στη Βιβλιοθήκη του Κογκρέσσου των ΗΠΑ, αλλά ούτε και στη New York Public Library, που εκτιμάται ότι έχουν όλες τις εκδόσεις που έχουν υπάρξει ποτέ στις ΗΠΑ. Συχνή αναφορά στο βιβλίο του Dickson Watts γίνεται από τον Edwin Lefevre, στο "κλασικό" βιβλίο του "Reminiscences of a Stock Operator", το οποίο γράφτηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1920.


Για να δείτε και να καταβάσετε (σε μορφή PDF) τα διασωζόμενα τμήματα του βιβλίου του, δείτε τη σχετική σελίδα του eurocapital.gr.



Τί είναι η κερδοσκοπία;


Πριν ξεκινήσουμε την έρευνά μας και πρίν αναφερθούμε στους κανόνες της "τέχνης" μας, θα εξετάσουμε τη φιλοσοφική διάσταση του αντικειμένου.

Είναι η κερδοσκοπία κάτι το σωστό; Με βάση τις ηθικές αρχές των ανθρώπων, θα μπορούσε να είναι αμφισβητούμενο το εάν είναι δίκαιη μία συναλλαγή στην οποία οι ανταλλασσόμενες αξίες δεν είναι ίσες. Όμως, με τον τρόπο που είναι σήμερα οργανωμένη η κοινωνία, η κερδοσκοπία δείχνει να είναι κάτι το απαραίτητο.

Υπάρχουν διαφορές μεταξύ της "κερδοσκοπίας" και του "τζόγου";
Οι όροι αυτοί συχνά χρησιμοποιούνται κατ' εναλλαγή. Όμως, η κερδοσκοπία πάντα προϋποθέτει πνευματική προσπάθεια. Αντίθετα, ο "τζόγος" βασίζεται σχεδόν τυφλά, στον παράγοντα τύχη. Δεν είναι εύκολο να διατυπωθούν ορισμοί για τις δύο αυτές έννοιες. Άλλωστε, όλοι οι ορισμοί είναι δύσκολοι. Για παράδειγμα, όντως υπάρχουν ορισμοί για την πνευματώδη ευστροφία και το χιούμορ. Εν τούτοις, παρά τις δυσδιάκριτες διαφορές τους, η πνευματώδης ευστροφία και το χιούμορ συχνά μπερδεύονται σαν έννοιες και δημιουργού
νται παρερμηνείες.

Αυτό συμβαίνει πάρα πολύ συχνά με τις έννοιες της "κερδοσκοπίας" και του "τζόγου". Η κερδοσκοπία βασίζεται μόνο εν μέρει στην τύχη. Ο τζόγος βασίζεται μόνο εν μέρει στην αιτιολόγηση.
Πάντα προσπαθούμε να δώσουμε όσο το δυνατό καλύτερους ορισμούς. Η "κερδοσκοπία" είναι ένα εγχείρημα που βασίζεται σε υπολογισμούς. Ο "τζόγος" είναι ένα εγχείρημα χωρίς υπολογισμούς.
Αυτή είναι και η διάκριση που κάνει ο νόμος. Αποδέχεται την κερδοσκοπία και καταδικάζει τον τζόγο.

Όλες οι μορφές επιχειρηματικής δραστηριότητας είναι λίγο έως πολύ, μία μορφή κερδοσκοπίας. Όμως, ο όρος "κερδοσκοπία" συχνά περιορίζεται σε επιχειρηματικές δραστηριότητες με εξαιρετικά μεγάλη αβεβαιότητα. Έτσι, οι αμύητοι, πιστεύουν ότι ο παράγοντας της τύχης συνιστά τόσο μεγάλο μέρος μίας κερδοσκοπικής δραστηριότητας, έτσι ώστε η κερδοσκοπική δραστηριότητα να μην διακατέχεται από νόμους ή κανόνες.
Αυτό είναι ένα σοβαρό λάθος. Ο σκοπός αυτού του άρθρου είναι η καταγραφή μερικών από τους κανόνες που ισχύουν στο "βασίλειο της κερδοσκοπίας".

Στην κερδοσκοπία, δεν υπάρχει κάποιος συγκεκριμένος γρήγορος και σύντομος δρόμος που να οδηγεί στην επιτυχία. Δεν θα επιχειρήσουμε να δείξουμε κάποιο "σύστημα κερδοφορίας", αφού κάτι τέτοιο θα ήταν ανόητο να ισχυρισθούμε ότι υπάρχει. Και όσοι πιστεύουν ότι όντως υπάρχει κάποιος αλλάνθαστος τρόπος που οδηγεί διαρκώς σε κέρδη, τότε παραπλανούν και τον εαυτό τους, αλλά και τους άλλους.

Στο κείμενο αυτό, θα προσπαθήσουμε να επισημάνουμε τις βασικές υφιστάμενες αρχές της "τέχνης της κερδοσκοπίας", η εφαρμογή και η επιτυχία των οποίων εξαρτάται κάθε φορά από τις περιστάσεις, το χρόνο και τον άνθρωπο.

Αρχικά, θα πρέπει να προσδιορίσουμε τα βασικά ποιοτικά στοιχεία τα οποία συνθέτουν έναν κερδοσκόπο. Και αυτά είναι: η αυτοπεποίθηση, η κρίση, το θάρρος, η σωφροσύνη και η προσαρμοστικότητα.

1) Αυτοπεποίθηση: Ο κερδοσκόπος θα πρέπει να σκέφτεται για τον εαυτό του. Θα πρέπει να ακολουθεί τις δικές του πεποιθήσεις και αρχές. Ο George MacDoland λέει: "Ένας άνθρωπος δε μπορεί να έχει τις ιδέες ενός άλλου, όπως δε μπορεί να έχει την ψυχή κάποιου άλλου, ή το σώμα κάποιου άλλου". Η αυτοπεποίθηση και η εμπιστοσύνη στον εαυτό μας είναι το θεμέλιο κάθε επιτυχούς προσπάθειας.

2) Κρίση: Αυτή η ικανότητα της ισορροπίας των καταστάσεων και των πραγμάτων, η οποία αποκαλείται "καλή κρίση" είναι απαραίτητη σε έναν κερδοσκόπο.

3) Θάρρος: Είναι η εμπιστοσύνη για δράση με βάση τις αποφάσεις του μυαλού. Στην κερδοσκοπία ισχύει πάντα το "αξίωμα του Mirabeau": "Να είσαι τολμηρός. Να παραμένεις τολμηρός. Να είσαι πάντα τολμηρός".

4) Σωφροσύνη: Η ικανότητα επιμέτρησης του κινδύνου, συνδυαζόμενη με μεγάλη παρατηρητικότητα και εγρήγορση, είναι ένα πολύ σημαντικό στοιχείο. Πρέπει πάντα να υπάρχει μία ισορροπία των δύο: θάρρους και σωφροσύνης. Σωφροσύνη στις προθέσεις και Θάρρος στην εκτέλεση.
Ο λόρδος Bacon λέει: "Στο στοχασμό, πρέπει να λαμβάνονται υπ' όψη όλοι οι κίνδυνοι. Στην εκτέλεση μόνον ένα, εκτός εάν αυτό είναι αξεπέραστο".
Μία "απόφυση" των δύο αυτών στοιχείων, είναι ένα τρίτο: Η χρονική αμεσότητα στην ενέργεια. Η εκτέλεση χωρίς καθυστέρηση. Εφ' όσν το μυαλό έχει πεισθεί, η ενέργεια πρέπει να ακολουθήσει άμεσα. Ή, όπως βρίσκουμε στα λόγια του Μάκβεθ: "Στο εξής, ο πρώτος καρπός από την καρδιά μου, θα είναι ο πρώτος καρπός από το χέρι μου". Σκέψου, δράσε. Με αμεσότητα.

5) Προσαρμοστικότητα: Η ικανότητα αλλαγής της άποψης, η δύναμη της αναθεώρησης. "Αυτός που παρατηρεί", λέει ο Emerson, "και που παρατηρεί πάλι, είναι πάντα ανυπέρβλητος".

Τα παραπάνω προσόντα, είναι απαραίτητα σε έναν καλό κερδοσκόπο. Αλλά πρέπει να δημιουργούν έναν καλό συνδυασμό. Μία έλλειψη κάποιο προσόν, ή ένα πλεόνασμα ενός άλλου, μπορούν να καταστρέψουν την αποτελεσματικότητα όλων.
Η συνύπαρξη αυτών των ιδιοτήτων, στον κατάλληλο συνδυασμό είναι κάτι αρκετά σπάνιο. Και για το λόγο αυτό, στην κερδοσκοπία, όπως άλλωστε συμβαίνει και στη ζωή, λίγοι πετυχαίνουν, ενώ οι πολλοί αποτυγχάνουν.


Οι κανόνες που περιγράφονται παρακάτω, μπορούν να έχουν εφαρμογή στην κερδοσκοπία κάθε είδους και κάθε αγοράς. Είναι καθολικοί κανόνες. Όμως, για να γίνουν περισσότερο και ευκολότερα κατανοητοί, η αναφορά τους γίνεται στα πλαίσια της κερδοσκοπίας σε μία χρηματιστηριακή αγορά.


ΑΠΟΛΥΤΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ


1) Ποτέ να μην κάνεις συναλλαγές περισσότερες και μεγαλύτερες απ' αυτές που αντέχεις. Το να παίρνεις θέσεις μεγαλύτερες απ' ότι αντέχεις, είτε κεφαλαιακά, είτε ψυχολογικά, είναι σα να προκαλείς και να προσκαλείς την καταστροφή. Όταν οι θέσεις σου είναι πολύ μεγάλες, μία διακύμανση της αγοράς μπορεί να σε πανικοβάλει και να αχρηστεύσει την κρίση σου.

2) Ποτέ μην αντιστρέφεις πλήρως τη θέση σου με μία και μόνον κίνηση. Για παράδειγμα, εάν κατά τη διάρκεια μίας ανοδικής κίνησης της αγοράς έχεις μία "αγοραστική" θέση (long position), δε θα πρέπει να την κλείνεις και τη γυρίζεις ταυτόχρονα σε "πωλητική θέση" (short position), αμέσως μόλις η αγορά τύχει και αλλάξει κατεύθυνση. Μία τέτοια κίνηση μπορεί μερικές φορές να έχει επιτυχία, αλλά είναι μία πολύ επικίνδυνη τακτική.
Εάν η αγορά επιστρέψει στην προηγούμενη κατεύθυνσή της, τότε ο κερδοσκόπος "καλύπτει" και πάλι τη θέση του και τη γυρνάει και πάλι σε "αγοραστική" (long position). Εάν όμως και πάλι αλλάξει κατεύθυνση η αγορά, τότε μπορεί να ακολουθήσει η πλήρης κατάρρευση του ηθικού.
Η αλλαγή στην αρχική θέση θα έπρεπε να είχε γίνει σιγά - σιγά, με μέτριο τρόπο και μικρές κινήσεις και με πολύ μεγάλη προσοχή, έτσι ώστε να διατηρηθούν και η κρίση καθαρή και το μυαλό σε ισορροπία.

3) "Δράσε γρήγορα" ή "μη δρας καθόλου": Αυτό σημαίνει ότι, όταν νοιώθεις την προσέγγιση του κινδύνου, δράσε γρήγορα. Αλλά αν δε το κάνεις αυτό, τότε μέχρις ότου και οι άλλοι αντιληφθούν τον κίνδυνο, διατήρησε τη θέση σου ή κλείσε μέρος της μόνο.

4) Όταν έχεις αμφιβολίες για την εξέλιξη της αγοράς, μείωσε μέρος της θέσης σου. Οι αμφιβολίες που έχεις προκύπτουν είτε επειδή ο νους σου δεν είναι ικανοποιημένος από την απόφασή σου, είτε η θέση σου είναι πολύ μεγάλη και σου δημιουργεί μεγάλη αίσθηση του κινδύνου.
Μια φορά ένας κερδοσκόπος είπε σε ένα φίλο του ότι, δε μπορούσε να κοιμηθεί λόγω της μεγάλης θέσης που είχε στην αγορά. Και τότε ο φίλος του, του απάντησε συνετά και λακωνικά: "Κλείσε τη θέση σου μέχρι να φθάσει στο σημείο που μπορείς να κοιμηθείς".


ΚΑΝΟΝΕΣ ΑΝΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ

Οι παρακάτω κανόνες μπορούν να τροποποιηθούν ανάλογα με τις περιστάσεις στην αγορά, τον προσωπικό τρόπο δράσης και την ιδιοσυγκρασία του συναλλασσόμενου.

1) Είναι προτιμότερο να διαμορφώνεις υψηλότερο μέσο κόστος κτήσης σε μία μετοχή, κατά τη διάρκεια μίας ανοδικής αγοράς (average up), παρά να διαμορφώνεις χαμηλότερο μέσο κόστος κτήσης σε μία πτωτική αγορά (average down). Ο κανόνας αυτός είναι αντίθετος με την ευρέως επικρατούσα άποψη ότι, κάποιος πρέπει να αγοράζει στην πτώση και να ενισχύει ακόμη περισσότερο τη θέση του εάν η πτώση συνεχισθεί. Η πρακτική αυτή, μειώνει το μέσο κόστος κτήσης. Οι πιθανότητες είναι ότι τέσσερις στις πέντε φορές, αυτή η πρακτική θα συμπέσει με μία ανοδική αντίδραση στην αγορά, η οποία θα ανεβάσει τις τιμές και θα δημιουργήσει κέρδη. Όμως, την πέμπτη φορά, η πρακτική αυτή θα συμπέσει με μία μακροχρόνια πτωτική αγορά και ο συναλλασσόμενος θα υποστεί πολύ μεγάλες ζημιές, η οποία θα του καταστρέψει το ηθικό και πιθανότατα θα τον καταστρέψει και οικονομικά.

Είναι προτιμότερο να δημιουργήσεις μία αρχική θέση και στη συνέχεια να την αυξάνεις, με μικρά βήματα και μεγάλη προσοχή, καθώς ανεβαίνει η αγορά, δημιουργώντας ένα αυξανόμενο μέσο όρο κτήσης στο χαρτοφυλάκιό σου. Αυτή η μέθοδος χρειάζεται μεγάλη προσοχή, αφού η αγορά συχνά (ίσως και τέσσερις στις πέντε φορές) θα αντιδράσει προς τα κάτω, ίσως και μέχρι το σημείο του μέσου όρου κτήσης σου. Στο σημείο αυτό βρίσκεται ο κίνδυνος: Εάν δεν κλείσεις τη θέση σου στο σημείο του μέσου όρου σου, τότε απειλείται να καταστραφεί η ασφάλεια του όλου σχεδιασμού και της όλης επιχείρησής σου.
Σε μερικές περιπτώσεις βέβαια, η αγορά συνεχίζει να ανεβαίνει χωρίς πτωτικές αντιδράσεις και αυτό σου δημιουργεί ένα υψηλό και διασφαλισμένο κέρδος. Και αυτό είναι που επιδιώκεις. Αυτή τη μία φορά στις πέντε!

Σε μία τέτοια "επιχείρηση", ο αρχικός κίνδυνος είναι μικρός. Εάν ακολουθείς τον κανόνα της ρευστοποίησης όταν η τιμή υποχωρήσει στο μέσο όρο κτήσης σου, καθ' όλη τη διάρκεια της κίνησης της αγοράς, ο κίνδυνος δε γίνεται ποτέ πολύ μεγάλος. Και όταν σε μερικές περιπτώσεις επιτυγχάνει, τότε ο το κέρδος είναι πολύ μεγάλο.
Μην περιμένεις να κερδίσεις σε κάθε "επιχείρηση". Αυτό δε μπορεί να συμβεί.
Η μέθοδος αυτή μπορεί να εφαρμοσθεί μόνον όταν κάποιος αναμένει μία σημαντική ανοδική ή πτωτική κίνηση της αγοράς. Με τη χρήση ενός μέσου κεφαλαίου, μπορεί να εφαρμοσθεί με σχετική ασφάλεια.

2) Το να αγοράσει κάποιος μετοχές ή να ανοίξει μία αγοραστική θέση (long position) όταν η αγορά βρίσκεται -μετά από μία μεγάλη πτώση- σε χαμηλά επίπεδα, απαιτεί πολύ γερά νεύρα (ισχυρή θέληση) και μία αρκετά μεγάλη οικονομική άνεση. Συχνά, η αγορά υποχωρεί ακόμη περισσότερο και μπορεί να καταστρέψει και τα νεύρα, αλλά και την οικονομική θέση.
Υπάρχει μία κατηγορία συναλλασσόμενων που αγοράζουν σε χαμηλά επίπεδα και κατορθώνουν να διατηρήσουν με επιτυχία τις θέσεις τους. Αυτοί τοποθετούν στην αγορά μικρά ποσά, χωρίς να κινδυνεύει η συνολική οικονομική τους θέση από μία επιμήνυνση της πτωτικής φάσης ή από μία συνέχιση της υποχώρησης των τιμών. Καθώς εισέρχονται στην αγορά με σύνεση και με την αποφασιστικότητα να διατηρήσουν τις θέσεις τους για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα εάν χρειασθεί, δεν ενοχλούνται από τις διακυμάνσεις της.
Οι συναλλασσόμενοι αυτοί έχουν καλή κρίση και αγοράζουν σε φάσεις κάμψης της οικονομίας και των αγορών, με στόχο να διατηρήσουν τις θέσεις τους έως την ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας. Αυτοί θα μπορούσαν να χαρακτηρισθούν περισσότερο ως επενδυτές παρά ως κερδοσκόποι.

3) Στις περισσότερες περιπτώσεις, η σωστή συμπεριφορά για έναν συναλλασσόμενο είναι να αγοράσει μετοχές με ένα ποσό το οποίο είναι στα όρια των οικονομικών του δυνατοτήτων και στη συνέχεια -σε κάποια στιγμή, ανάλογα με την κρίση του- να ρευστοποιήσει με ένα κέρδος ή ακόμη και με μία ζημιά.
Ο κανόνας θα πρέπει να είναι: να κόβεις τη ζημιές σου και να αφήνεις τα κέρδη σου να τρέχουν. Εάν δραστηριοποιείσαι στην αγορά για το κέρδος, τότε θα πρέπει να αποδεχθείς και την περίπτωση ύπαρξης ζημιών. Το να μην έχεις το θάρρος να αποδεχθείς και να υποστείς μία ζημιά, ενώ είσαι πολύ πρόθυμος να πετύχεις ένα κέρδος, συχνά είναι μοιραίο. Είναι το αίτιο της καταστροφής πολλών ανθρώπων.

4) Η κοινή γνώμη δε θα πρέπει να αγνοείται. Όμως δε θα πρέπει να μας αποσπά από τις σκέψεις, τους υπολογισμούς και τις εκτιμήσεις μας. Ένα ισχυρό κερδοσκοπικό ρεύμα (δηλαδή μία γενική ισχυρή και καθολική ανοδική ή πτωτική τάση) είναι ανίκητη και θα πρέπει να παρακολουθείται προσεκτικά.
Όμως, ο κανόνας θα πρέπει να είναι: Όταν δρας προς την ίδια κατεύθυνση της κοινής γνώμης, να δρας προσεκτικά. Όταν δρας σε αντίθετη κατεύθυνση από την κοινή γνώμη, να δρας με θάρρος και αποφασιστικότητα. Το να βασίζεσαι στα όσα πιστεύει η κοινή γνώμη, είναι κάτι το επικίνδυνο. Η κίνηση της αγοράς μπορεί να αντιστραφεί ανά πάσα στιγμή και να σε καταστρέψει. Ο κερδοσκόπος πρέπει να γνωρίζει τους κινδύνους που μπορεί να έχει η "πολύ μεγάλη παρέα" στην αγορά.
Ο κερδοσκόπος πρέπει να ξέρει να διαβάζει τον "παλμό" της αγοράς. Όπως ο γιατρός "διαβάζει" τον παλμό του ασθενούς. Ο παλμός, πρέπει να είναι ο οδηγός για το πώς και πότε θα δράσει.

5) Οι "ήσυχες", "ήρεμες" και "αδύναμες" φάσεις μίας αγοράς, είναι καλές φάσεις για πωλήσεις. Οι φάσεις αυτές, συνήθως εξελίσσονται σε πτωτικές φάσεις. Όταν η αγορά ξεφύγει από τη φάση της "ησυχίας" και της "αδυναμίας" και γίνουν ενεργές και πτωτικές και στη συνέχεια επικρατήσει ο πανικός, τότε οι φάσεις αυτές είναι καλές για αγορές.
Αντίθετα, όταν μία "ήσυχη" και σταθερή αγορά εξελιχθεί σε "δραστήρια", "δυναμική" και "ανοδική", τότε στη φάση αυτή ενδείκνυνται πωλήσεις, ο οποίες μπορούν να γίνουν με αρκετά μεγάλη σιγουριά.

6) Όταν σχηματίζουμε άποψη για τις μελλοντικές εξελίξεις της αγοράς, δε θα πρέπει να παραβλέπουμε τον παράγοντα του "απρόβλεπτου" ή του "τυχαίου". Θα πρέπει πάντα να αφήνουμε ένα περιθώριο για την πιθανότητα να συμβεί το "τυχαίο" γεγονός. Και οι υπολογισμοί μας, θα πρέπει πάντα να υπολογίζουν και αυτό. Διαφορετικά, εάν το "απρόβλεπτο" ή το "τυχαίο" συμβεί, τότε μπορεί να ανατρέψει ακόμη και τους καλύτερους υπολογισμούς.

Επίσης, ο κερδοσκόπος θα πρέπει πάντα να έχει υπ' όψη του ότι:

- Είναι καλύτερα να βασίζεται στις "γενικές", παρά στις "εξειδικευμένες" πληροφορίες. Οι εξειδικευμένες πληροφορίες συχνά μπορεί να είναι παραπλανητικές. Οι γενικές πληροφορίες (η πορεία της οικονομίας, η πορεία της βιομηχανίας και της γεωργίας κλπ) δίνουν μία γενική εικόνα που σχεδόν πάντα είναι ορθή. Το ίδιο και με τα εξειδικευμένα στατιστικά στοιχεία. Είναι χρήσιμα, αλλά πρέπει να τα συνδυάζουμε πάντα με την εικόνα που μας δίνουν οι "γενικές" πληροφορίες.

- Όταν είσαι σε αμφιβολία, μην κάνεις τίποτα. Μην κάνεις συναλλαγή όταν δεν είσαι απόλυτα πεπεισμένος και αποφασισμένος. Περίμενε όταν η απόφασή σου ωριμάσει πλήρως.

- Οτιδήποτε και εάν κάνεις στις αγορές, να φροντίζεις να παραμένει το μυαλό σου καθαρό και η κρίση σου αξιόπιστη. Και πάντα να κρατάς απόθεμα δυνάμεων για τις δύσκολες στιγμές, που θα απαιτηθεί να ενεργοποιήσεις το σύνολο των πνευματικών και ψυχικών σου δυνάμεων.


Η κατανόηση των κανόνων αυτών είναι αρκετά εύκολη. Η εφαρμογή τους όμως, ίσως αποδειχθεί δύσκολη για τους περισσότερους. Όμως, όπως αναφέρθηκε και στην αρχή του κειμένου, μόνον οι χαρισματικοί άνθρωποι μπορούν να τους εφαρμόσουν. Όμως, σε μία "τέχνη" όπως είναι και η κερδοσκοπία, οι κανόνες της "τέχνης" είναι πολύτιμοι μόνον για τους καλλιτέχνες.


(Μετάφραση: Γιάννης Σιάτρας)