Κλείνει ο κύκλος των αρνητικών αποδόσεων στα ευρωπαϊκά ομόλογα

Λιγότεροι επενδυτές σε ομόλογα πρέπει πλέον να πληρώνουν για το... "προνόμιο" του να δανείζουν τα χρήματά τους.

Για πρώτη φορά μετά από χρόνια, η παγκόσμια προσφορά χρέους με αρνητική απόδοση μειώνεται σημαντικά. Η τάση είναι ισχυρότερη στην Ευρώπη, όπου τα ομόλογα αρνητικών αποδόσεων υπήρξαν για χρόνια καθημερινότητα για τους επενδυτές. Παρόλο που η μεταβολή είναι ευπρόσδεκτη από εκείνους που αναζητούν ασφαλές εισόδημα από νέες επενδύσεις, αυτό σημαίνει ότι όσοι κατέχουν ήδη ομόλογα χάνουν χρήματα, καθώς οι τιμές των ομολόγων μειώνονται όταν αυξάνονται οι αποδόσεις τους.

Σημαίνει, επίσης, ότι η αύξηση του κόστους δανεισμού πλησιάζει γοργά για όλους, από κράτη έως εταιρείες και ιδιοκτήτες σπιτιών. Θα μπορούσε να είναι ένα ιδιαίτερα ισχυρό πλήγμα για επιχειρήσεις με πιστοληπτική ικανότητα εκτός επενδυτικής βαθμίδας και κράτη των αναδυόμενων αγορών, που το τελευταίο διάστημα μπορούσαν να δανείζονται με αρκετά χαμηλότερα επιτόκια, καθώς οι επενδυτές αναλάμβαναν ελαφρώς μεγαλύτερο ρίσκο αναζητώντας καλύτερες αποδόσεις.

Εάν διατηρηθούν ως τάση, οι αυξανόμενες αποδόσεις θα μπορούσαν να σηματοδοτήσουν το τέλος μιας φάσης κατά την οποία μια βασική υπόθεση κάθε επενδυτή -ότι δηλαδή θα πληρώνεται για να δανείζει χρήματα- είχε ανατραπεί πλήρως. Ο παγκόσμιος όγκος των ομολόγων αρνητικής απόδοσης άρχισε να αυξάνεται σημαντικά το 2014 και εκτινάχθηκε το 2016. Η απόδοση του 10ετούς γερμανικού κρατικού ομολόγου, σημείο αναφοράς για τις ασφαλείς επενδύσεις, βρίσκεται κάτω από το μηδέν από τον Μάιο του 2019. Ωστόσο έχει ανέλθει από το χαμηλό του -0,9% στο πρόσφατο -0,14%. Το 30ετές γερμανικό ομόλογο, το οποίο κινείτο με αρνητική απόδοση για το μεγαλύτερο μέρος του 2020, πληρώνει τώρα 0,42%. Το συνολικό παγκόσμιο χρέος με αρνητική απόδοση έχει μειωθεί σε περίπου 12 τρισεκατομμύρια δολάρια, από το υψηλό των 18 τρισ. δολ. τον Δεκέμβριο.

Η ιδιαιτερότητα της Ευρώπης

Ένα ομόλογο παράγει αρνητική απόδοση όταν η τιμή που πληρώνουν οι επενδυτές γι’ αυτό είναι μεγαλύτερη από το άθροισμα του τόκου και του κεφαλαίου που θα λάβουν πίσω μέχρι το τέλος της "ζωής" του. Οι επενδυτές μπορεί να είναι πρόθυμοι να αποδεχθούν αυτήν την απώλεια, σε αντάλλαγμα για τη σχετική ασφάλεια που παρέχει ένας δανειολήπτης όπως μια ισχυρή δημοσιονομικά χώρα ή μια μεγάλη εταιρεία. Η Ευρώπη αντιπροσωπεύει περίπου το 60% του παγκόσμιου χρέους με αρνητική απόδοση.

Οι αρνητικές αποδόσεις στην Ευρώπη προέκυψαν ως αποτέλεσμα μιας αδύναμης οικονομίας και μισής δεκαετίας άνευ προηγουμένου νομισματικής παρέμβασης. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μείωσε τα επιτόκια στο ναδίρ και αγόρασε πάμπολλα ομόλογα, συμβάλλοντας στην άνοδο των τιμών τους και στη μείωση των αποδόσεών τους. Διατηρεί πλέον το ένα τρίτο του συνολικού χρέους ορισμένων κρατών-μελών. Η πολιτική αυτή λειτούργησε, μειώνοντας το κόστος δανεισμού για τα κράτη που αγωνίζονται να ανακάμψουν από την παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση και, πιο πρόσφατα, από την οικονομική καταστροφή της Covid-19.

Πλέον, η οικονομία της Ευρώπης αναθερμαίνεται και στέκεται στα πόδια της. Η ΕΚΤ προβλέπει ότι η οικονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης των "27" θα επεκταθεί περισσότερο από 4% το 2021, μετά τη συρρίκνωσή της κατά 6% πέρυσι. Μια τέτοια ανάκαμψη μπορεί να αντιπροσωπεύσει "τη μεγαλύτερη συμβολή στην παγκόσμια ανάπτυξη" τους επόμενους μήνες, ανέφερε πρόσφατα η Goldman Sachs. Γενικά, η βελτιωμένη ανάπτυξη σημαίνει πτώση των τιμών των ομολόγων και υψηλότερες αποδόσεις.

Αυτό συμβαίνει επειδή οι επενδυτές αναμένουν από τους κεντρικούς τραπεζίτες να επιτρέψουν την άνοδο των επιτοκίων και επειδή η ανάπτυξη με την πάροδο του χρόνου επιφέρει πληθωρισμό, τη "νέμεση" κάθε επενδυτή σε ομόλογα. Οι αγοραστές ομολόγων απαιτούν υψηλότερες αποδόσεις όταν ανησυχούν για την αύξηση των τιμών καταναλωτή που διαβρώνει τα κέρδη τους.

"Ποτέ μη σορτάρεις το Bund"

Πρόσφατα, επενδυτές έλαβαν short θέσεις στα γερμανικά 10ετή ομόλογα, στοιχηματίζοντας ότι οι τιμές τους θα πέσουν και οι αποδόσεις θα αυξηθούν. Η πώληση γερμανικών εντόκων γραμματίων διετούς διάρκειας στις 18 Μαΐου κατέγραψε την ασθενέστερη ζήτηση από τον Ιούλιο του 2019, ενώ η διάθεση -σε δημοπρασία την επόμενη ημέρα- για τα 10ετή ομόλογα υποχώρησε στα χαμηλότερα επίπεδά της εδώ και περισσότερο από έναν χρόνο.

Ο Bob Michele, διευθύνων σύμβουλος της J.P. Morgan Asset Management στη Νέα Υόρκη, αισθάνεται "όλο και πιο ανήσυχος για την κατοχή ομολόγων μακράς διάρκειας", τα οποία είναι πιο ευαίσθητα στις αλλαγές κατεύθυνσης της οικονομίας και στις προσδοκίες για τον πληθωρισμό.

Τα 100ετή ομόλογα της Αυστρίας είναι ένα παράδειγμα. Ισχυρότατα κατά τη διάρκεια της "διαφυγής προς την ασφάλεια" που πυροδότησε ο Covid το 2020, τα "αιωνόβια" ομόλογα έχουν υποχωρήσει φέτος, σχεδόν διπλασιάζοντας τις αποδόσεις τους. Ένας επενδυτής που αγόρασε τα χρεόγραφα κατά την έκδοσή τους θα κατέγραφε απώλεια άνω του 30% εάν τα πωλούσε σήμερα.

Το πόσο πολύ θα μπορούσαν να αυξηθούν οι αποδόσεις είναι άδηλο. Ιστορικά, πολλοί επενδυτές έχουν "πονέσει" ποντάροντας κατά των αποδόσεων γερμανικών ομολόγων ("ποτέ μη σορτάρετε το Bund", είναι το σύνθημα γνωστού trader). Υπάρχουν πιθανότατα πολλοί αγοραστές που είναι ακόμη πρόθυμοι να εισρεύσουν στα γερμανικά ομόλογα, εάν και όταν οι αποδόσεις υπερβούν το μηδέν, κυρίως συνταξιοδοτικά ταμεία που χρειάζονται ασφαλή θετική απόδοση για να ανταποκριθούν στις μελλοντικές τους υποχρεώσεις.

Η δέσμευση της γερμανικής κυβέρνησης για ισοσκέλιση του προϋπολογισμού σημαίνει ότι αυτά τα ομόλογα θα βρίσκονται πάντα σε σπανιότητα, ενώ επενδυτές όπως η Aberdeen εξακολουθούν να "βλέπουν" τις προκλήσεις χαμηλής ανάπτυξης στην Ευρώπη να παραμένουν, μετά την τρέχουσα ανάκαμψη. Στον κόσμο των επενδύσεων σε ομόλογα, αυτό θα μπορούσε να ωθήσει τις τιμές και πάλι υψηλότερα.

Πηγή: capital.gr